فضایل حضرت معصومه(س) به عنوان الگو چیست؟

فاطمه معصومه (علیها السلام) دارای فضیلت ها و دانش بسیار است و دارای شخصیتی ممتاز بوده است. حضرت معصومه(س) کریمه اهل بیت نامیده شده است. حضرت معصومه علیها السلام دختر امام، خواهر امام و عمه امام هستند و همگى این ائمه بعلاوه امام باقر و امام صادق علیهما السلام در جلالت شأن ایشان، روایت دارند. آن حضرت از معدود امام زادگانى است که پنج معصوم در عظمت شأن او سخن گفته ‌اند. در جوار مرقد حضرت معصومه‌ علیها السلام دختران مکرمه امام جوادعلیهما السلام نیز آرمیده ‌اند ولی در شأن این بزرگواران مطلبى بیان نگردیده است. آنچه از روایات و سخنان معصومان علیهم السلام پیرامون آن حضرت برمی‌ آید، این است که ایشان، ذاتاً والامقام و داراى موقعیتى متفاوت از سایر امامزادگان هستند و این علوّ مقام، ایشان را به مقام عظیم معصومان علیهم السلام نزدیک کرده است. یعنى علاوه بر اینکه اثرگذارى و تلاش ایشان در حفظ و تقویت اسلام، به آن بزرگوار عظمت داده؛ کمالات ذاتى و نفسانى ایشان نیز خصوصیت ویژه اى است که در کمتر کسى دیده مى‌ شود که در اینجا به پاره‌ اى از آنها اشاره مى‌ کنیم: 1. مقام شفاعت حضرت معصومه علیها السلام ، امام صادق علیه السلام مى‌فرمایند: تُقبَضُ فیها امراةٌ مِن وُلدى، اسمها فاطمة بنتُ مُوسى و تَدخُلُ بشفاعتها شیعتى الجنّةَ بأجْمَعِهِم، بحارالانوار: ج 60، ص 228. در قم بانویى از فرزندان من که نامش فاطمه دختر موسى بن جعفر است از دنیا مى رود، بانویى که به شفاعت او در روز قیامت همه شیعیانم وارد بهشت مى شوند». در روایتى دیگر مى فرمایند: و سَتُدْفَنُ فیها اِمرأةٌ من اَولادى تُسمّى فاطمةُ فَمَنْ زارَها وَجَبَتْ له الجَّنةُ. بحار، ج 60، ص 216. به زودى در قم بانویى از فرزندان من به نام فاطمه دفن مى شود، کسى که مرقد او را زیارت کند بهشت بر او واجب مى گردد». توجه به چند نکته مهم است: این جمله را امام صادق علیه السلام در سال ولادت امام کاظم علیه السلام – بیش از 45 سال قبل از ولادت حضرت معصومه علیها السلام و حدود 70 سال قبل از رحلت ایشان و دفنشان در قم – بیان فرمودند. دو مقام مهم براى حضرت معصومه علیها السلام در این دو روایت بیان شده‌ است؛ یکى مقام شفاعت عام و دیگرى وجوب بهشت رفتن زائر آن حضرت. کسانى که در روز قیامت شفاعت مى ‌کنند متعدد و فراوان هستند ولى درباره کمتر کسى وارد شده که همه شیعیان را شفاعت مى ‌کند مگر حضرت زهراعلیها السلام.2. حضرت معصومه علیها السلام نمایى از حضرت زهراعلیها السلام : شباهت‌های متعددی را می‌توان بین حضرت زهرا(س) و حضرت معصومه(س) بیان کرد که همه، حکایت از شرافت ذاتی حضرت دارند. مرحوم آیة اللّه العظمى مرعشى نجفى قدس سره از پدر بزرگوار خود – آیة اللّه سیدمحمود مرعشى – نقل مى کند که او در نجف اشرف زندگى مى کرد و بسیار مشتاق بود به طریقى محل دفن جده اش حضرت زهراعلیها السلام را پیدا و زیارت کند. براى این مقصود ختم مجرّبى را – که شامل چهل شب عبادت در حرم امیرالمؤمنین علیه السلام و امور دیگر بود – انجام داد تا شاید حضرت على علیه السلام او را به محلّ قبر شریف حضرت زهراعلیها السلام راهنمایى کند. شب چهلم، بعد از انجام ختم و توسّل فراوان، به بستر خواب رفت. در عالم خواب به محضر امام باقرعلیه السلام یا امام صادق علیه السلام رسید. امام به او فرمود: «علیک بکریمة اهل البیت – به زیارت کریمه اهل بیت علیهم السلام برو -» پدرم تصور کرده بود منظور امام، زیارت حضرت زهراعلیها السلام است؛ لذا به امام عرض مى کند: قربانت گردم؛ من نیز برنامه ختم را براى همین منظور انجام داده ام تا قبر آن حضرت را نشانم دهید. امام مى فرماید: «منظور من قبر شریف حضرت معصومه علیها السلام در قم است. محلّ دفن حضرت زهرا از اسرار الهى است. طبق وصیت خانم باید قبر مخفى بماند و من نمى توانم قبر حضرت فاطمه علیها السلام را بر خلاف وصیّت او معلوم کنم. به زیارت حضرت معصومه علیها السلام برو گویا به زیارت حضرت زهراعلیها السلام رفته اى». سپس حضرت آیةاللّه مرعشى نجفى قدس سره مى فرمایند: به سفارش پدرم براى زیارت قبر حضرت زهراعلیها السلام به زیارت حضرت معصومه علیها السلام در قم مشرف شدم اما مرحوم حاج شیخ عبدالکریم حائرى – مؤسس حوزه علمیه قم مرا در قم نگهداشتند.
3. فداها ابوها! یکى از احادیث شگفت پیامبر اکرم صلى الله علیه وآله جمله‌ اى است که بارها درباره حضرت فاطمه علیها السلام فرموده‌ اند؛ «فداها ابوها ،پدرش به فدایش باد -» جالب این جا است که همین جمله را حضرت موسى بن جعفرعلیه السلام در مورد حضرت معصومه علیها السلام بیان فرموده ‌اند. روزى جمعى از شیعیان براى تشرف به محضر امام موسى بن جعفرعلیه السلام و ارائه پرسشهاى خود وارد مدینه شدند. وقتى به منزل آن حضرت رسیدند، با خبر شدند که آن بزرگوار در شهر نیست و تا زمان خروج آنها نیز باز نخواهد گشت. به ناچار پرسشهاى خود را نوشتند و به افراد خانواده امام کاظم علیه السلام سپردند تا در سفر بعد پاسخ آن سؤالات را بگیرند. آنها پس از سپردن آن نامه مدتى در مدینه ماندند. وقتى براى خداحافظى به خانه امام کاظم علیه السلام آمدند، پاسخ پرسش هاى آنها که در نامه اى نوشته شده بود به آنها داده شد. نکته اى که مایه تعجب آنها شد این بود که دریافتند پاسخ سؤالات را حضرت معصومه علیها السلام – با اینکه در آن عصر حدود شش سال بیشتر نداشت – نوشته و آماده نموده است. هنگام مراجعت و در بین راه، با امام کاظم علیه السلام که از سفر باز مى‌ گشت، ملاقات نمودند و ماجرا را به اطلاع آن حضرت رساندند. امام علیه السلام نوشته را از آنها طلبید و مطالعه کرد و پاسخ هاى حضرت معصومه علیها السلام را درست یافت، آنگاه به نشان تمجید از حضرت معصومه علیها السلام و تصدیق او سه بار فرمود: «فداها ابوها»؛ پدرش به فدایش باد. کشف اللئالى: صالح بن عرندس حلّى، طبق نقل کتاب کریمه اهل بیت علیهم السلام، ص 64-63. این قضیه انسان را به یاد مقام حضرت یحیى و حضرت عیسى و حرف زدن زهراى اطهر در رحم خدیجه کبرى و شهادت به توحید و رسالت توسط امیرالمؤمنین در قنداقه مى‌ اندازد. اینها چیزهایى نیست که اکتسابى باشد. بلکه اراده خداوند تعلق گرفته که گلهاى سرسبدى در عالم وجود خلق نماید.
4. بانوى محدثه در راستاى دفاع از ولایت و اثبات حقانیت اهل بیت علیهم السلام یکى از مهمترین راویان حدیث غدیرخم و حدیث منزلت (یا على انت منّى بمنزلة هارون من موسى) حضرت معصومه علیها السلام است. ایشان این دو حدیث مهم را از فاطمه دختر امام صادق علیه السلام و او از فاطمه دختر امام باقرعلیه السلام و او از فاطمه دختر امام سجادعلیه السلام و او از فاطمه دختر امام حسین علیه السلام و او از ام کلثوم دختر فاطمه زهراعلیها السلام روایت مى‌ نماید.این سلسله سند در مجموعه روایتهاى حدیث غدیر به «روایت فواطم» مشهور شده است.
5. دفاع از ولایت ، شباهت دیگر حضرت معصومه علیها السلام با حضرت زهراعلیها السلام، دفاع از ولایت تا سرحدّ شهادت است. این مورد را مى توان از فضائل اکتسابى حضرت دانست. حضرت معصومه علیها السلام در راستاى دفاع از ولایت حضرت رضاعلیه السلام و به امر ایشان، همراه کاروانى از امامزادگان، از مدینه هجرت کرده و به سوى خراسان حرکت نمود. سرپرستى این کاروان به عهده ابراهیم و هارون پسران بزرگوار امام موسى بن جعفرعلیه السلام بود. در راه رسیدن به ساوه، گروهى وابسته به خلفاى عباسى، به کاروان حمله کردند و هارون و جمع دیگرى از امامزادگان را به شهادت رساندند و جمعى را مجروح نمودند. حضرت معصومه علیها السلام – در اثر غم و اندوه این واقعه یا غذاى مسمومى که به وى خورانده شد – بیمار شد و تقاضا کرد او را به قم ببرند و بعد از هفده روز اقامت در قم رحلت نمودند. الحیاة السیاسیّة للامام الرضاعلیه السلام، جعفر مرتضى عاملى. این واقعه انسان را به یاد مصائب زینب کبرى در کربلا مى ‌اندازد. 
جهت مطالعه و کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه می‌توانید به کتابهای زیر مراجعه فرمایید: 
کریمه اهل بیت حضرت معصومه چشمه جوشان کوثر، محمدى اشتهاردى، ص 40.زندگانی کریمه اهل بیت، علی اکبر مهدی پور، نشر حاذق. نگاهی بر زندگانی حضرت فاطمه معصومه، غلام رضا حیدری ابهری، قم، انتشارات زائر.