ایا امام زمان می‌تواند به خواب ما بیاید ؟

بحث ملاقات و دیدار با امام زنده – ولى غایب از دیده ها – حسّاس و مهم است. به طور قاطع نمی توان در باره ان نظری روشن ارایه داد.
«دیدار در خواب»:
دیدگاههای موافق و مخالفی در این زمینه وجود دارد. مستندات و دلایل هر دو دیدگاه قابل نقد و خدشه است و نمى توان به طور کامل آنها را پذیرفت یا رد کرد. مهم ترین دلیل مخالفان دیدار، توقیع شریف امام زمان عجل الله تعالی فرجه است. بر اساس روایات مختلف هر چند آن حضرت در میان مردم حضور دارد و حتّى در مراسم حج شرکت مى کند؛ اما شناخته نمى شود و این مسئله قید ندارد و مطلق است. از نظر موافقان دیدار، روایاتى هست که بر اساس آنها عده اى از خاصّان به حضور امام عجل الله تعالی فرجه مى رسند. به نظر مى رسد این افراد، عده اى از خواصّ و اولیاء اللَّه هستند که از مردم منفک شده و به امام زمان عجل الله تعالی فرجه پیوسته اند. در هیچ حالى خود را معرّفى نمى کنند. امکان ارتباط و دیدار نیز فقط براى اینان وجود دارد.(1)؛ بررسى این آرا و نقدها، روشن مینماید اصل کلى در زمان غیبت کبرى، بر عدم ملاقات و ارتباط مستقیم با آن حضرت است. ما هیچ تکلیف و یا دستورى مبنى بر تقاضاى دیدار و رؤیت نداریم و هیچ دلیلى نیز وجود ندارد که ما سعى کنیم با دعا، چله نشینى، ذکر و اوراد و… حتماً به محضر آن امام همام مشرّف شویم. حتّى به جهت سوء استفاده هاى فراوانى که از این امر شده، باید به شدّت از آن دورى کنیم و تنها به فکر ارتباط روحى و قلبى با امام زمان عجل الله تعالی فرجه باشیم.
رابطه ما با امام زمان عجل الله تعالی فرجه، یعنی خود را به رشته ولایت او بستن و بر خدمت و پیروی و یاری او گردن نهادن است. یکی از ارکان ایمان اینکه آدمی خود را به امام خویش مربوط سازد و از او جدا نشود. هم چنین باید کار هایی انجام داد که آن حضرت و پیروانش انجام می دهند. قرآن درباره حضرت مهدی و اصحاب ایشان چنین آمده است:«کسانی که اگر در زمین به آنان توانایی دهیم نماز را به پا داشته و زکات(به مستحق) بخشیده و به معروف، امر نموده و از منکر، نهی کنند».(2)؛ امام محمد باقر علیه السلام در تفسیر این آیه می فرماید:«این آیه برای آل محمد است؛ یعنی، مهدی علیه السلام و اصحاب او». (3)؛ اگر ما هم می خواهیم از اصحاب و یاران آن حضرت باشیم، باید به امور مذکور اهتمام ورزیم. خوب است بدانیم که امام زمان علیه السلام، علاقه و محبت بسیار شدیدی به شیعیان خود دارند. علاقه آن حضرت به شیعیان و دوستانش خیلی بیشتر از علاقه ای است که ما نسبت به آن حضرت داریم . وی همواره برای شیعیان خود دعا می کند. از آن حضرت، چنین نقل شده است:«ما هرگز در رعایت احوال شما کوتاهی نمی کنیم و شما را از یاد نمی بریم».(4)؛
آن چه بر ما بایسته است، جلب رضایت آن بزرگوار است. پیوستگی با او، یعنی مطیع او بودن. آن چه در روایات زیاد سفارش شده، انتظار فرج است. ما باید ارتباط معنوی خود را با امام زمان علیه السلام، با عمل به دستورات آن حضرت و انتظار فرج ، به معنای واقعی ثابت و مستدام نگه داریم. از این رو، بسیار به جاست که خصوصیات منتظر واقعی حضرت مهدی علیه السلام را بدانیم و سپس آن را در خود عملی کنیم.
ایجاد سنخیت با امام زمان
منتظران واقعی، وضعیت روحی ، فکری و عملی خود را به گونه‌ای سامان می‌دهند که سنخیت کاملی با امام زمان علیه السلام داشته باشند. آیا می توان منتظر قدوم کسی بود؛ ولی با او مشابهت و سنخیت نداشت؟ آیا می‌توان محبت کسی را داشت، اما با او هیچ سنخیت و مشابهتی نداشت؟ ایجاد سنخیت با امام زمان، از طریق تقویت ایمان، تقوا، فضایل اخلاقی و درجات معنوی، حاصل می‌شود و تنها در این صورت است که می‌توان ادعای محبت به آن حضرت را داشت. هر قدر سنخیت با حضرت ولی عصرعلیه السلام بیشتر باشد، محبت آن حضرت به انسان بیشتر خواهد شد و محبت انسان نیز به آن حضرت افزون تر خواهد گشت. بنابراین؛ منتظر واقعی، باید سعی کند که تمام وظایف دینی و احکام الهی را انجام دهد. مواردی در این برقراری ارتباط روحی بسیار مهمترند:
1. ارتباط با منتظران دیگر
2. دعا برای تسریع در ظهور امام زمان
3. یاد فراوان حضرت
4. دادن صدقه برای سلامتی آن حضرت
5. امیدواری
6. ایجاد آمادگی دائم رزمی برای ظهور حضرت
7. محزون بودن به علت محروم بودن از زیارت آن حضرت
8. خواندن دعاها و زیارات مربوطه موجب توجه قلبی می شود نه اینکه موجب دیدار آن حضرت باشد ولی می تواند زمینه ملاقات با آن حضرت باشد. پس اگر کسی این اعمال را انجام داد و به نتیجه نرسید نباید ناامید شود چون اینها مقتضی هستند و به تنهایی کافی نیستند! گر چه انجام خود این اعمال نیز اجر و پاداش زیادی دارد، حتی خود شوق زیارت حضرت دارای اجر و پاداش است.
بعضی از این دعاها و زیارات عبارتند از :
1. زیارت آل یاسین
2. زیارت جامعه کبیره
3. دعای عهد
4- زیارت حضرت در آداب سرداب
5. دعای ندبه
چیزی که در ملاقات خواب یا بیداری با حضرت ولی عصر عجل الله فرجه الشریف مؤثر است اطاعت از خدا و دوری از گناهان است. شک نیست که گناه مثل یک مانع عمل می کند و پرده ای است در مقابل نیل به سعادت و توفیقات گوناگون که اگر این پرده ی سیاه و تاریک برداشته شود توفیقات بزرگی نصیب انسان می گردد که یکی از آنها ملاقات و رؤیت امام عصر است. و البته این کار، کار سهل و آسانی نیست و نیاز به مراقبت و تلاش بسیاری دارد.
ــــــــــــــــــــــــــ
(1). براى مطالعه نقدها ر.ک: چشم به راه مهدى، ص 78 – 104.
ر.ک : مهدویت ( دوران ظهور ) ، رحیم کارگر ، نشر معارف
پی نوشت ها:
1. شیخ مفید، کتاب الغیبه، ص 105.
2. حج، آیه 41.
3. تفسیر قمی ، ج 2، ص 87.
4. بحارالانوار، ج 53، ص 174.
5. فرائد السمطین ، ج 2، ص 334.
6. بحارالانوار ، ج 32، ص 331.
7. شوری ، آیه 23.
8. مائده ، آیه 2.
9. بحارالانوار، ج 52، ص 366 ، ح146.
10. علامه مجلسی، بحارالانوار، ج 99، ص 81.
11. من لایحضره الفقیه، ج 2، ص 609.
12. بحار، ج 53، ص 95.
13. همان، ج 99، ص 103.
14.همان، ص 104.
15. سید مهدی شجاعی، به سوی محبوب، ص 59.
16.همان، ص 61.
17. همان.