در قرآن مى خوانیم: «اُدعونى أستَجِب لکم» (1) مرا بخوانید تا شما را اجابت کنم. اگر شخصى به دیگرى گفت: به هنگام برخورد با مشکل به من تلفن کن تا تو را کمک کنم، این جمله لوازم و شرایطى دارد از جمله:

1- رفاقتت را با من حفظ کنى.

2- شماره تلفن مرا گم نکنى و شماره را درست بگیرى.

3- به هنگام بازگو کردن مشکلات، حرف هاى بى ربط نزنى و توقّعات نابجا نداشته باشى و به وظیفه ی خود عمل کرده باشى.

4- آنچه مى گویى واقعاً مشکل باشد، نه خیالات و توهّمات.

5 – براى حلّ مشکل خود، انتظار نداشته باشى تمام مقرّرات و نظام را بهم بریزم.

6- حلّ این مشکل، سبب پیدایش مشکل دیگرى براى شما یا دیگران نشود.

7- در بازگو کردن مشکلات، صادق باشى و دروغ نگویى.

* آیا واقعا ما در دعا و طرح مشکلات خود با خدا، این شرایط را مراعات کرده ایم؟

* آیا رفاقت و بندگى خود را با خدا حفظ کرده ایم؟ قرآن مى فرماید: «و یَستَجیبُ الّذین آمنوا و عملوا الصّالحات» (2) پاسخ مثبت به کسانى داده مى شود که با ایمان و عمل شایسته رابطه خود را با خدا حفظ کرده باشند.

* آیا شماره تلفن را درست گرفته ایم؟ در روایات مى خوانیم: دعا آدابى دارد، از جمله:

ابتدا «بسم اللّه» بگویید، با وضو و حضور قلب و در مکان مقدّس مثل مسجد باشید، قبل از دعا از خداوند با صفات و اسماء الحسنى تجلیل کنید، ده مرتبه «یا اللّه»، «یا ربّ» بگویید، گوشه اى از نعمتهاى الهى را به زبان آورید، از خداوند تشکر کنید، بر محمّد و آل محمّد صلوات بفرستید، لغزشهاى خود را مطرح و استغفار کنید، دعا و خواسته خود را میان دو صلوات مطرح کنید و امیدوار باشید.

* آیا در دعاهاى خود توقّعات نابجا نداریم و به وظیفه ی خود عمل کرده ایم؟

دانش آموز درس نخوانده، دعا مى کند که قبول شود. مى گویند: دانش آموزى به خانه آمد و وارد اتاق جلویى شد و مشغول دعا شد. به خدا گفت: پروردگارا! کوه هیمالیا را در فلان کشور قرار بده و دریاچه ی ارومیّه را در نیشابور قرار بده. مادرش گفت: این چه دعایى است که مى کنى؟! گفت: من در امتحان جغرافیا پاسخ سؤالات را اشتباه نوشته ام، حالا به خدا مى گویم کوه و دریا را جابجا کند تا من نمره بیاورم!

* آیا زمان دعا و شرایط دیگر را در نظر گرفته ایم؟ در اسلام زمان هایى براى دعا سفارش شده است، از جمله: شب هاى جمعه، سحرها، بعد از نماز، غروب جمعه، بعد از خطبه هاى نماز جمعه، هنگام نزول باران و جارى شدن اشک و….

* آیا مشکلات ما واقعاً مشکل است یا خیال مى کنیم که مشکل است؟ بسیارى مشکلات، لازمه نظام طبیعت است و رفع آن، به معناى به هم زدن نظام عالم. همچون فقیرى که سقف خانه اش خراب است و باران که مى آید، سقفش چکّه مى کند. براى رفع مشکل او، یا باید خداوند باران نفرستد یا بر بام خانه او باران نبارد و یا آب باران در پشت بام خانه اش نفوذ نکند و یا… که هر کدام از اینها به معناى نادیده گرفتن قوانین حاکم بر طبیعت است.

و مهمترین نکته این که باید توجه کنیم در بسیاری از موارد، برآورده شدن دعا به مصلحت ما نیست شاید برای شما هم اتفاق افتاده باشد که برای کاری مدتها دعا کرده باشیم و خداوند هم به خاطر اصرار فراوان ما آن دعا را مستجاب کرده باشد ولی بعدا پشیمان شده ایم و با خود گفته ایم ای کاش دعایمان مستجاب نمی شد! آری برخی فکر می کنند حالا که خداوند دعاها را اجابت می کند پس باید هر دعایی را مستجاب کند قطعا چنین تصوری باطل است.

——————————-

(1) سوره غافر، آیه 60

(2) سوره شورى، آیه 25