خیر، اصلا چنین نبوده بلکه ایشان کاملا مطیع فرامین و دستورات امیر المومنین علی علیه السلام بود و حتی یک لحظه هم شانه از مسئولیت خالی نکرد، مطالب بسیاری در مورد مالک آمده که ایشان سخت محب ولایت و پشتیبان علی علیه السلام در تمام عرصه ها بود در کتب تاریخی آمده که: در زمان خلافت امیر مؤمنان علی علیه السلام در غائله «جمل » که توسط «طلحه » و «زبیر» تدارک دیده شد، مالک اشتر از آغاز تا پایان جنگ همراه حضرت علی علیه السلام بود . او بود که با حضور در کوفه ابوموسی (والی این دیار) را عزل و مردم آن شهر را برای جنگ با حضرت علی علیه السلام همراه ساخت . زیرا ابوموسی در فراهم آوردن نیروها و پیوستن آنان به امیر مؤمنان علیه السلام کارشکنی می نمود . و چون ابقای ابوموسی در حکمرانی کوفه به پیشنهاد مالک بود، امام او را برکنار کرد و کار تحویل و تحول حکومت را به مالک واگذار نمود . مالک در صحنه های گوناگون جنگ جمل حماسه آفرید و از خود دلاوری ها و رشادت های قابل تحسینی از خود بروز داد او در این نبرد چندین نفر از مخالفان از جمله «محمد بن طلحه » و «ابن جفیر» را به هلاکت رسانید و «عبدالله بن زبیر» در یک پیکار تن به تن از ضربات کاری مالک نیمه جان به کمک دیگران نجات یافت .( در خصوص شرح حال مالک به این منابع رجوع کنید: پیکار صفین نصر بن مزاحم منقری، سفینه البحار ج 1، سیمای مالک اشتر نوشته محمد محمدی اشتهاردی)امیرالمومنین علی ـ علیه السّلام ـ در بسیاری از سخنان خود و در بسیاری از مواقع از مالک تعریف و تمجید کرده است برای مثال حضرت فرمود:
تو امین‌ترین ومورد اعتمادترین اصحاب من و ناصحترین و خوش فکرترین آنها نزد من هستی.( ثقفی کوفی، ابواسحاق ابراهیم بن محمد، الغارات، سلسله انتشارات انجمن آثار ملی، ص170)
مالک برای من همانگونه بود که من برای رسول خدا ـ صلّی الله علیه و آله ـ بودم.( نهج البلاغه، ترجمه دکتر شهیدی، ص 989)
خداوند رحمت کند مالک را، مالک که بود؟ اگر کوهی بود، کوهی سرافراز بود و اگر سنگ بود، سنگ سختی بود. به خدا سوگند در مرگ تو جهانی ویران و دنیایی شادمان گردید. برای کسی چون مالک اشتر باید گریه کنندگان بگریند.(نهج البلاغه ، نامه 38)