۱۳۹۳/۰۲/۳۱
–
۶۱۶ بازدید
ملاک صغیره و کبیره بودن دروغ چیست توضیح دهید؟
برای تشخیص گناه کبیره از صغیره ملاکهایی شمرده شده ، یکی از آن ملاکها در حدیث زیرآمده است:
عبید بن زرارة مى گوید: از امام صادق(ع) پرسیدم گناهان کبیره کدام اند؟ آن حضرت فرمود:گناهان کبیره در نوشتار على بن ابى طالب (ع)، هفت چیز است:کفر به خداوند، کشتن انسان، عاق پدر و مادر شدن، ربا گرفتن، خوردن مال یتیم به ناحق، فرار از جهاد و تعرب بعد از هجرت.
اگر گناهی موجب یکی از گناهان بالا شود ، از گناهان کبیره خواهد شد ، دروغی که موجب کفر شود ویا منجر به قتل انسان بی گناهی شود ویا منجر به …. از گناهان کبیره خواهد بود!
ملاک دیگری که برای گناه کبیره شمرده شده اصرار برصغایراست ، پس اگر درموضوع سؤالی که کرده اید ؛ چنین شد که شخصی بر دروغی اصرار کرد وآن را چندین مرتبه تکرار کرد ، همین اصرار وتکرار،موجب گناه کبیره خواهد شد!
برای این که پاسخ کامل تری به سؤال داده شود ، قسمتی از متن کتاب ارزشمند معراج السعاده را که روایت مربوط به موضوع نیز در آن است را می آوریم ؛ به این امید که مورد قبول واقع شود و مؤثر باشد انشاالله (معراج السعادة متن 573 صفت هیجدهم: دروغ گفتن ….. ص : 573و574)
« از جمله گناهان کبیره، بلکه قبیح ترین گناهان و خبیث ترین آنها دروغ است وآن صفتى است که: آدمى را در دیده ها خوار، و در نظرها بى وقع و بى اعتبار مى سازد. و سرمایه خجالت و انفعال، و باعث دل شکستگى و ملال. سبب و اساس ریختن آبرو در نزد خلق خدا، و باعث سیاه روئى دنیا و عقبى است. و آیات در مذمّت این صفت بسیار، و اخبار در نکوهش آن بى شمار است. خداوند کریم مى فرماید: «إنَّما یَفْتَرِى الْکَذِبَ الَّذینَ لا یُؤْمِنُونَ » یعنى: «این است و جز این نیست که: به دروغ، افترا مى بندند کسانى که ایمان به خدا ندارند». «1»
پیامبراکرم- صلّى اللّه علیه و آله- فرمود که: «هرگاه مؤمنى بدون عذر شرعى، دروغ بگوید، هفتاد هزار فرشته بر او لعنت مى کنند. و از دل او تعفّن و گندى بلند مى شود و مى رود تا به عرش مى رسد. و خداى- تعالى- به سبب آن دروغ، گناه هفتاد زنا بر او مى نویسد، که آسان ترین آنها زنائى باشد که با مادر خود کرده باشد». «2» و از آن سرور پرسیدند که: «مؤمن، جبان است؟ فرمودند: بلى. عرض کردند: بخیل است؟ فرمود: بلى. عرض شد که: دروغگو است؟ فرمود: نه». «3»و فرمود که: «دروغ، روزى آدمى را کم مى کند». «4» و نیز از آن بزرگوار مروى است که: «واى بر آن کسى که سخن گوید به دروغ، تا حاضران را بخنداند. واى بر او واى بر او واى بر او». «5» و فرمود: «گویا مردى به نزد من آمد و گفت: برخیز. برخاستم با او روانه شدم تا رسیدم به دو نفر، یکى نشسته بود و دیگرى ایستاده، در دست او قلابى از آهن بود آن را فرو مى برد به یک طرف سر او و مى کشید تا به شانه او مى رسید، بعد از آن بیرون مى آورد به طرفى دیگر فرو مى برد. من گفتم این چه عمل است؟ گفت: این مرد نشسته ،مردى است دروغگو، که به این نحو در قبر، عذاب مى شود تا روز قیامت». «6» و فرمود: «شما را خبر دهم به بزرگترین گناهان کبیره، و آن شرک به خدا، و عقوق والدین، و کذب است». «7»
و حضرت امیر المؤمنین- علیه السّلام- فرمود که: «بنده اى مزّه ایمان را نمى یابد تا دروغ را ترک کند، خواه دروغ از روى شوخى و هزل باشد یا از جدّ». «8» و حضرت امام محمد باقر- علیه السّلام- فرمود که: «خداى- تعالى- از براى بدى، قفلها قرار داده است، کلید این قفلها شراب است، و دروغ بدتر است از شراب». «9»و فرمود که: «دروغ، خراب کننده بناى ایمان است». «10» و از حضرت امام حسن عسکرى- علیه السّلام- مروى است که: «جمیع اعمال خبیثه در خانه اى است و کلید آن خانه دروغ است». «11»
و مخفى نماند که: بدترین انواع دروغ، دروغ بر خدا و رسول و ائمه- علیهم السلام- است، یعنى: کسى مسأله اى گوید که: مطابق با واقع نباشد، یا حدیثى دروغ نقل کند و امثال این ها. و همین قدر در مذمت دروغ بر ایشان کافى است که: «روزه را باطل مى کند». «12» و باعث وجوب قضا و کفاره مى شود بنابر اقوى، همچنان که در کتب فقهیه مسطور است.»
پانوشتها:
(1) نحل، (سوره 16)، آیه 105.
(2) جامع السعادات، ج 2، ص 322.
(3) بحار الأنوار، ج 72، ص 262، ح 40.
(4) کنز العمال، ج 3، ص 623، خ 8220.
(5) بحار الأنوار، ج 72، ص 235، در بیان ح 2. و کنز العمال، ج 3، ص 621، خ 8215.
(6) محجة البیضاء، ج 5، ص 241. و احیاء العلوم، ج 3، ص 117.
(7) محجة البیضاء، ج 5، ص 242. و احیاء العلوم، ج 3، ص 118.
(8) کافى، ج 2، ص 340، ح 11.
(9) کافى، ج 2، ص 338، ح 3.
(10) کافى، ج 2، ص 339، ح 4.
(11) بحار الأنوار، ج 72، ص 263، ذیل ح 46.
(12) کافى، ج 2، ص 340، ح 9.
عبید بن زرارة مى گوید: از امام صادق(ع) پرسیدم گناهان کبیره کدام اند؟ آن حضرت فرمود:گناهان کبیره در نوشتار على بن ابى طالب (ع)، هفت چیز است:کفر به خداوند، کشتن انسان، عاق پدر و مادر شدن، ربا گرفتن، خوردن مال یتیم به ناحق، فرار از جهاد و تعرب بعد از هجرت.
اگر گناهی موجب یکی از گناهان بالا شود ، از گناهان کبیره خواهد شد ، دروغی که موجب کفر شود ویا منجر به قتل انسان بی گناهی شود ویا منجر به …. از گناهان کبیره خواهد بود!
ملاک دیگری که برای گناه کبیره شمرده شده اصرار برصغایراست ، پس اگر درموضوع سؤالی که کرده اید ؛ چنین شد که شخصی بر دروغی اصرار کرد وآن را چندین مرتبه تکرار کرد ، همین اصرار وتکرار،موجب گناه کبیره خواهد شد!
برای این که پاسخ کامل تری به سؤال داده شود ، قسمتی از متن کتاب ارزشمند معراج السعاده را که روایت مربوط به موضوع نیز در آن است را می آوریم ؛ به این امید که مورد قبول واقع شود و مؤثر باشد انشاالله (معراج السعادة متن 573 صفت هیجدهم: دروغ گفتن ….. ص : 573و574)
« از جمله گناهان کبیره، بلکه قبیح ترین گناهان و خبیث ترین آنها دروغ است وآن صفتى است که: آدمى را در دیده ها خوار، و در نظرها بى وقع و بى اعتبار مى سازد. و سرمایه خجالت و انفعال، و باعث دل شکستگى و ملال. سبب و اساس ریختن آبرو در نزد خلق خدا، و باعث سیاه روئى دنیا و عقبى است. و آیات در مذمّت این صفت بسیار، و اخبار در نکوهش آن بى شمار است. خداوند کریم مى فرماید: «إنَّما یَفْتَرِى الْکَذِبَ الَّذینَ لا یُؤْمِنُونَ » یعنى: «این است و جز این نیست که: به دروغ، افترا مى بندند کسانى که ایمان به خدا ندارند». «1»
پیامبراکرم- صلّى اللّه علیه و آله- فرمود که: «هرگاه مؤمنى بدون عذر شرعى، دروغ بگوید، هفتاد هزار فرشته بر او لعنت مى کنند. و از دل او تعفّن و گندى بلند مى شود و مى رود تا به عرش مى رسد. و خداى- تعالى- به سبب آن دروغ، گناه هفتاد زنا بر او مى نویسد، که آسان ترین آنها زنائى باشد که با مادر خود کرده باشد». «2» و از آن سرور پرسیدند که: «مؤمن، جبان است؟ فرمودند: بلى. عرض کردند: بخیل است؟ فرمود: بلى. عرض شد که: دروغگو است؟ فرمود: نه». «3»و فرمود که: «دروغ، روزى آدمى را کم مى کند». «4» و نیز از آن بزرگوار مروى است که: «واى بر آن کسى که سخن گوید به دروغ، تا حاضران را بخنداند. واى بر او واى بر او واى بر او». «5» و فرمود: «گویا مردى به نزد من آمد و گفت: برخیز. برخاستم با او روانه شدم تا رسیدم به دو نفر، یکى نشسته بود و دیگرى ایستاده، در دست او قلابى از آهن بود آن را فرو مى برد به یک طرف سر او و مى کشید تا به شانه او مى رسید، بعد از آن بیرون مى آورد به طرفى دیگر فرو مى برد. من گفتم این چه عمل است؟ گفت: این مرد نشسته ،مردى است دروغگو، که به این نحو در قبر، عذاب مى شود تا روز قیامت». «6» و فرمود: «شما را خبر دهم به بزرگترین گناهان کبیره، و آن شرک به خدا، و عقوق والدین، و کذب است». «7»
و حضرت امیر المؤمنین- علیه السّلام- فرمود که: «بنده اى مزّه ایمان را نمى یابد تا دروغ را ترک کند، خواه دروغ از روى شوخى و هزل باشد یا از جدّ». «8» و حضرت امام محمد باقر- علیه السّلام- فرمود که: «خداى- تعالى- از براى بدى، قفلها قرار داده است، کلید این قفلها شراب است، و دروغ بدتر است از شراب». «9»و فرمود که: «دروغ، خراب کننده بناى ایمان است». «10» و از حضرت امام حسن عسکرى- علیه السّلام- مروى است که: «جمیع اعمال خبیثه در خانه اى است و کلید آن خانه دروغ است». «11»
و مخفى نماند که: بدترین انواع دروغ، دروغ بر خدا و رسول و ائمه- علیهم السلام- است، یعنى: کسى مسأله اى گوید که: مطابق با واقع نباشد، یا حدیثى دروغ نقل کند و امثال این ها. و همین قدر در مذمت دروغ بر ایشان کافى است که: «روزه را باطل مى کند». «12» و باعث وجوب قضا و کفاره مى شود بنابر اقوى، همچنان که در کتب فقهیه مسطور است.»
پانوشتها:
(1) نحل، (سوره 16)، آیه 105.
(2) جامع السعادات، ج 2، ص 322.
(3) بحار الأنوار، ج 72، ص 262، ح 40.
(4) کنز العمال، ج 3، ص 623، خ 8220.
(5) بحار الأنوار، ج 72، ص 235، در بیان ح 2. و کنز العمال، ج 3، ص 621، خ 8215.
(6) محجة البیضاء، ج 5، ص 241. و احیاء العلوم، ج 3، ص 117.
(7) محجة البیضاء، ج 5، ص 242. و احیاء العلوم، ج 3، ص 118.
(8) کافى، ج 2، ص 340، ح 11.
(9) کافى، ج 2، ص 338، ح 3.
(10) کافى، ج 2، ص 339، ح 4.
(11) بحار الأنوار، ج 72، ص 263، ذیل ح 46.
(12) کافى، ج 2، ص 340، ح 9.