خانه » همه » مذهبی » در خصوص اعتبار تاریخ طبری

در خصوص اعتبار تاریخ طبری

کتاب تاریخ طبری کتب سودمندی است که در تاریخ عمومی جهان و تاریخ اسلام نوشته شده است. این کتاب از نظر صحت و اتقان مطالب در تمام قرون اسلامیِ پس از مؤلف، مورد استناد و استفاده مورخان و مرجع دانشمندان بوده است. تاریخ طبری شامل اخبار و حوادث پادشاهان و پیغمبران سلف و وقایع ایام و روزگار آنان از ابتدای این جهان تا سال ۳۰۲، و برخی گفته اند تا سال ۳۰۹ هجری قمری است. طبری، در حوادث و وقایع قبل از اسلام شرحی مبسوط در باره سلسله پادشاهان ایران از ابتدای تاریخ ایران، و ذکر هر یک از سلسله ها و نام هر یک از پادشاهان، مطابق کتب سِیَرُ الملوک یا شاهنامه ایراد کرده است.در باره سلسله ساسانیان به دلیل نزدیک بودن زمان حیات مولف با عصر آنان، و وجود منابع و روایات بیشتر در باره تاریخ آنان، مفصل تر بحث کرده، و مطالب این بخش روشن تر و سودمندتر است. طبری در آغاز کتاب خود می نویسد: «خواننده این کتاب بداند که استناد ما به آنچه در این کتاب می آوریم به روایات و اسنادی است که از دیگران، یکی پس از دیگری بما رسیده، و من خود نیز از آنان روایت می کنم و یا سند روایت را به ایشان می‌رسانم نه آن که در آوردن مطالب تاریخ استنباط فکری و استخراج عقلی شده باشد.» طبری با تذکر این نکته به خوانندگان تاریخش، کمال امانت و صداقت را از خود نشان داده است. و چون در روایات و اخبار قدیم مطالب غریب و دور از ذهن دیده می‌شود، در مقام پوزش از ذکر این مطالب می‌گوید: اگر ناظران و شنوندگان اخبار این کتاب به برخی داستان ها و قصه ها برخوردند که عقل وجود آنها را انکار کند و گوش از شنیدن آنها تنفر حاصل نماید، نباید به من خرده گیری و عیب جوئی کنند، چرا که این گونه اخبار را دیگران برای ما نقل کرده اند و ما نیز آنها را همانگونه که شنیده ایم در کتاب خود آورده ایم.
گروهی از مستشرقان، کتاب تاریخ طبری را به زبان های اروپائی ترجمه و تلخیص کرده اند تا دانشمندان و محققان غربی بیشتر از آن استفاده کنند. خلاصه، کتاب تاریخ طبری یکی از منابع ارزشمند تاریخ عمومی و تاریخ اسلام است که حوادث تاریخ اسلام را بر اساس تاریخ هجری به صورت سال به سال نوشته است. اندیشمندان اسلامی اعم از شیعه و سنی به آن استناد می دهند. ولی باید توجه داشت که این دیدگاه به این معنی نیست که طبری توانسته است همه اخبار و حوادث را آن گونه که اتفاق افتاده است ثبت کند، چنانچه خود طبری نیز در آغاز کتاب خود به آن اذعان نموده است.
قسمتی از متن به نقل از پایگاه تبیان
همانگونه که بیان شد طبری در نقل مطالب پیش از خود امانتداری کرده ولی در مقام بررسی سندی وصحت وسقم آنها نبوده است واز این بابت عذر خواهی نموده است.
تاریخ طبری در آن هم اخبار دارای اعتبار وجود دارد و هم مطالب فاقد اعتبار، جواد علی (از مورخان و نویسندگان) معتبر می‌گوید: طبری در استفاده از مآخذ، اصول اهل حدیث را در نظر نگرفته و از چهره‌های ضعیف هم روایت کرده است. او روایات سیف بن عمر را که متهم به زندقه است و خود طبری هم نظر مساعدی نسبت به وی ندارد، نقل می‌کند. (رسول جعفریان، تاریخ سیاسی اسلام، سیره رسول خدا(ص)، ص ۱۲۴) بر این اساس اگر در برخی از منابع سخن از شرکت امام حسن(ع) و امام حسین(ع) در جنگ ایران و مسلمانان و این نمونه مطالب مثل صحبت سکینه(س) دختر امام حسین(ع) از محفل یزید آمده است، واقعیت ندارد .

دیدگاهتان را ثبت کنید

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد