در پاسخ به مطالب زیر توجه کنید. مطلب اول. کلمه های مودت و رحمت در آیات زیادی آمده و در رابطه باموضوعات زیادی مطرح است و در آیه 21 سوره مبارکه روم هر دو نسبت به انسانها ذکر شده اند: «وَ جَعَلَ بَیْنَکُمْ مَوَدَّةً وَ رَحْمَةً؛ و در میان شما(همسران) مودت و رحمت قرار داد». ما در اینجا به صورت مطلق به بیان معنای هر دو می پردازیم. مودّت تقریبا به معنای محبت و دوست داشتنی است که اثرش در مقام عمل ظاهر گردد. با توجه به مطلب فوق می توان گفت: نسبت مودت به محبت مانند نسبت خضوع به خشوع است.  خضوع به خشوعی گفته می شود که در مقام عمل ظهور و بروز یابد به خلاف خشوع که نوعی تاثر نفسانی است که بر اثر مشاهده عظمت و کبریایی در دل پدید می آید .
بنا بر این می توان گفت: دوست داشتن تا در دل و قلب است و ظهوری نیافته محبت نام دارد اما اگر نمود و بروز پیدا کرد و در مقام عمل خود را نشان داد مودّت نام دارد .
(ر. ک : قاموس قرآن،  ج 7 ، ص 192 – 193؛ ترجمه المیزان ج 16 ص 250؛ مجموعه آثار شهید مطهری ج14 ـ جاذبه و دافعه علی(ع) صفحه256 الی 257)
 
مطلب دوم.
راغب میگوید: رحمت مهربانى و رقتّى است که مقتضى احسان است .
نسبت به شخص مرحوم گاهى فقط در مهربانى و گاهى فقط در احسان بکار می رود، مثل: رحم اللّه فلانا. و چون خدا با رحم وصف شود مراد از آن فقط احسان است نه رقّت قلب، لذا روایت شده: رحمت از خدا انعام و تفضّل و از آدمیان رقّت قلب و عاطفه است. (ر. ک: المفردات؛   قاموس قرآن، ج 3، ص 70)
علامه طباطبیی در المیزان ذیل تفسیر بسمله می گوید:
رحمت انفعال و تأثر خاصى است که در وقت دیدن محتاج عارض قلب می شود و شخص را به رفع احتیاج و نقیصه طرف وادار می کند این معنى به حسب تحلیل به عطاء و فیض بر می گردد و به همین معنى خداوند سبحان با رحمت توصیف می شود. یعنى رحمت در خدا به معنى عطا و احسان است نه تأثر و انفعال قلب زیرا در ذات بارى انفعال نیست.
طبرسى در موارد بسیارى از جمله در تفسیر سوره حمد و ذیل آیه 157 بقره رحمت را نعمت معنى کرده است و در سوره حمد پس از ذکر قول ابن عباس می گوید: خدا با رقّت و انفعال توصیف نمی شود پس مراد از رحمت نعمت و افضال است.
زمخشرى در تفسیر بسمله گوید:
اگر گوئى معنى توصیف خدا با رحمت یعنى چه؟ با آنکه رحمت به معنى عاطفه و مهربانى است؟ گویم: آن مجاز است از انعام خدا ببندگانش چون فرمانروا آنگاه که به مردم مهربان باشد به آنها انعام و احسان می کند.
کوتاه سخن آنکه رحمت بمعنى مهربانى و رقت قلب است که از دیدن شخص محتاج عارض می شود و شخص را باحسان وا می دارد ولى در خدا فقط بمعنى احسان و نعمت است که خدا با رقّت و انفعال توصیف نمیشود.
علامه طباطبایی در ذیل آیه 21 سوره روم بیان می کنند که:
واژه ی رحمت، به معناى نوعى تاثر نفسانى است، که از مشاهده محرومیت محرومى که کمالى را ندارد، و محتاج به رفع نقص است، در دل پدید مى آید، و صاحبدل را وادار مى کند به اینکه در مقام برآید و او را از محرومیت نجات داده و نقصش را رفع کند.
یکى از روشن ترین جلوه گاه ها و موارد خودنمایى مودت و رحمت، جامعه کوچک خانواده است، چون زن و شوهر در محبت و مودت ملازم یکدیگرند، و این دو با هم و مخصوصا زن، فرزندان کوچکتر را رحم مى کنند، چون در آنها ضعف و عجز مشاهده مى کنند، و مى بینند که طفل صغیرشان نمى تواند حوائج ضرورى زندگى خود را تامین کند، لذا آن محبت و مودت وادارشان مى کند به اینکه در حفظ و حراست، تغذیه، لباس، منزل و تربیت او بکوشند، و اگر این رحمت نبود، نسل به کلى منقطع مى شد، و هرگز نوع بشر دوام نمى یافت.
نظیر این مورد، مودت و رحمتى است که در جامعه بزرگ شهرى، و در میان افراد جامعه مشاهده مى شود، یکى از افراد وقتى هم شهرى خود را مى بیند، با او انس مى گیرد، و احساس محبت مى کند، و به مسکینان و ناتوانان اهل شهر خود که نمى توانند به واجبات زندگى خود قیام کنند، ترحم مى نماید. و به طورى که از سیاق برمى آید مراد از مودت و رحمت در آیه همان مودت و رحمت خانوادگى است، هر چند که اطلاق آیه شامل دومى نیز مى شود. (ر. ک: ترجمه المیزان، ج 16، 249- 251).
خلاصه این که:
رحمت یعنی کمال دیگران را طلب نمودن و گستردن چتر حمایت بر سر دیگران. رحمت یعنی زیر بال و پر گرفتن، همانگونه که مرغ جوجه های خود را زیر بال و پر می گیرد تا از گزند سرما و گرما در امان مانند.
لذا می توان گفت: محبّت و مودت، از زیر مجموعه های رحمت است.