آيات عظام امام، خامنه ‏اى و فاضل: بنابر احتياط واجب، بايد كلاه گيس را از نامحرم پوشاند. آيات عظام تبريزى، سيستانى، صافى، مكارم و نورى: خير، كلاه گيس خود يك نوع زينت است و بايد از نامحرم پوشانده شود. آيات عظام وحيد و بهجت: اگر باعث مفسده شود، جايز نيست. منبع: پرسشهاوپاسخهاي دانشجويي/كتاب احكام نگاه وپوشش/نهادرهبري در دانشگاهها

اگر بعضى از وسيله‏ هاى بازى، در شهرى از آلات قمار محسوب شوند ؛ ولى در شهر ديگر اين طور نباشد، آيا بازى با آنها جايز است؟ آيةاللَّه خامنه ‏اى: بايد عرف هر دو مكان رعايت شود ؛ به اين معنا كه اگر اين وسيله ‏ها در يكى از دو شهر از آلات قمار محسوب شوند و در گذشته هم ...

آيات عظام امام، بهجت، خامنه ‏اى و فاضل: ترتيب بين سر و گردن، طرف راست و طرف چپ بدن واجب است. آيةاللَّه تبريزى: ترتيب بين سر و گردن و بدن واجب است و ترتيب بين طرف راست و طرف چپ بدن بهتر است. آيةاللَّه سيستانى: ترتيب بين سر و گردن و بدن احتياط واجب است و ترتيب بين طرف راست ...

همه مراجع: براي شخصي كه در مسجد حضور دارد و در حالي كه نماز جماعت برپا شده نماز خود را به صورت فرادا مي خواند، حاضر نشدن به نماز جماعت اگر از روى بى‌اعتنايى باشد، جايز نيست و سزاوار نيست كه انسان بدون عذر نماز جماعت را ترك نمايد. پي نوشت: توضيح المسائل مراجع، ج‌1، م1401

همه مراجع: خريد و فروش آلات قمار حرام است. منبع: امام، تحريرالوسيلة، ج 1، م 8 ؛آيت الله وحيد، منهاج الصالحين، ج 3، م 8 ؛آيت اللهتبريزى، منهاج الصالحين، ج2، (التجارة)، م 8 ؛آيت اللهسيستانى، منهاج الصالحين، ج 2، م 9 ؛آيت اللهمكارم، استفتاءات، ج 2، س 733 ؛آيت اللهبهجت، وسيلة النجاة، ج 1، م 1441 ؛آيت اللهنورى، استفتاءات، ج ...

همه مراجع: خريد و فروش آلات قمار حرام است. منبع: امام، تحريرالوسيلة، ج 1، م 8 ؛آيت الله وحيد، منهاج الصالحين، ج 3، م 8 ؛آيت اللهتبريزى، منهاج الصالحين، ج2، (التجارة)، م 8 ؛آيت اللهسيستانى، منهاج الصالحين، ج 2، م 9 ؛آيت اللهمكارم، استفتاءات، ج 2، س 733 ؛آيت اللهبهجت، وسيلة النجاة، ج 1، م 1441 ؛آيت اللهنورى، استفتاءات، ج ...

همه مراجع: خير. منبع: توضيح‏ المسائل مراجع، م 1754،آيت الله نورى، توضيح ‏المسائل، م 1750،آيت الله خامنه ‏اى، اجوبة، س 858 وآيت الله وحيد، توضيح‏ المسائل، م 1762.

همه مراجع: خير. منبع: توضيح‏ المسائل مراجع، م 1754،آيت الله نورى، توضيح ‏المسائل، م 1750،آيت الله خامنه ‏اى، اجوبة، س 858 وآيت الله وحيد، توضيح‏ المسائل، م 1762.

آيات عظام امام، خامنه ‏اى، صافى، فاضل و نورى: لازم نيست به آنان بگويد. آيت ‏الله مكارم: بنابر احتياط به آنان بگويد. آيت ‏الله بهجت: خير، لازم نيست به او بگويد؛ مگر اينكه با او طورى معاشرت داشته باشد كه اگر نگويد، لوازم مشترك بين آن دو نجس خواهد شد. آيت ‏الله تبريزى: اگر در معرض اين باشد كه نجاست ...

آيات عظام امام، خامنه ‏اى، صافى، فاضل و نورى: لازم نيست به آنان بگويد. آيت ‏الله مكارم: بنابر احتياط به آنان بگويد. آيت ‏الله بهجت: خير، لازم نيست به او بگويد؛ مگر اينكه با او طورى معاشرت داشته باشد كه اگر نگويد، لوازم مشترك بين آن دو نجس خواهد شد. آيت ‏الله تبريزى: اگر در معرض اين باشد كه نجاست ...

آيات عظام امام، تبريزى، خامنه‏ اى، صافى، فاضل، مكارم و نورى: اگر در نظر عرف وسيله قمار شناخته شود، بازى با آن جايز نيست ؛ هر چند بدون برد و باخت باشد. آيةاللَّه وحيد: اگر در نظر عرف وسيله قمار شناخته شود، با برد و باخت حرام است و بنا بر احتياط واجب، بدون برد و باخت هم جايز نيست. ...

آيات عظام امام، تبريزى، خامنه‏ اى، صافى، فاضل، مكارم و نورى: اگر در نظر عرف وسيله قمار شناخته شود، بازى با آن جايز نيست ؛ هر چند بدون برد و باخت باشد. آيةاللَّه وحيد: اگر در نظر عرف وسيله قمار شناخته شود، با برد و باخت حرام است و بنا بر احتياط واجب، بدون برد و باخت هم جايز نيست. ...

آيات عظام امام، تبريزى، صافى، فاضل، نورى و وحيد: در مسافرت، نذر روزه جايز نيست. آيات عظام بهجت، خامنه‏ اى و سيستانى: آرى، در مسافرت نذر روزه جايز و صحيح است. آيه الله مكارم: در مسافرت نذر روزه اشكال دارد و اگر نذر كرد، احتياط واجب آن است كه به نذر خود عمل كند. تبصره: حكم تخيير در اماكن چهارگانه ...

آيات عظام امام، تبريزى، صافى، فاضل، نورى و وحيد: در مسافرت، نذر روزه جايز نيست. آيات عظام بهجت، خامنه‏ اى و سيستانى: آرى، در مسافرت نذر روزه جايز و صحيح است. آيه الله مكارم: در مسافرت نذر روزه اشكال دارد و اگر نذر كرد، احتياط واجب آن است كه به نذر خود عمل كند. تبصره: حكم تخيير در اماكن چهارگانه ...

همه مراجع: نازايى شرعاً عيب محسوب نمى ‏شود و زن حق دريافت تمام مهريه را دارد. منبع: امام خمينى، تحرير الوسيله، ج 2، فصل فى المهر، م 13 ؛ صافى، هداية العباد، ج 2، فصل فى المهر، م 13 ؛ آيت الله وحيد، منهاج الصالحين، ج 3، م 1350 ؛ آيت الله تبريزى، منهاج الصالحين، ج 2، م 1350 ؛ ...

همه مراجع: نازايى شرعاً عيب محسوب نمى ‏شود و زن حق دريافت تمام مهريه را دارد. منبع: امام خمينى، تحرير الوسيله، ج 2، فصل فى المهر، م 13 ؛ صافى، هداية العباد، ج 2، فصل فى المهر، م 13 ؛ آيت الله وحيد، منهاج الصالحين، ج 3، م 1350 ؛ آيت الله تبريزى، منهاج الصالحين، ج 2، م 1350 ؛ ...

آيات عظام امام، تبريزى، وحيد، سيستانى و خامنه ‏اى: اين كار ربا و حرام است ولى اصل قرض او و نماز در آن خانه صحيح است. آيت الله نورى: اين كار ربا و حرام است و نماز در آن خانه باطل است ولى چنانچه امر به گونه‏ اى است كه اگر شرط و قرار سود هم نمى‏ گذاشتند صاحب پول راضى ...

آيات عظام امام، تبريزى، وحيد، سيستانى و خامنه ‏اى: اين كار ربا و حرام است ولى اصل قرض او و نماز در آن خانه صحيح است. آيت الله نورى: اين كار ربا و حرام است و نماز در آن خانه باطل است ولى چنانچه امر به گونه‏ اى است كه اگر شرط و قرار سود هم نمى‏ گذاشتند صاحب پول راضى ...

آيات عظام امام، بهجت، خامنه‏اى، صافى، فاضل و نورى: غنا، آوازى است كه در گلو غلتانده (چهچهه) و باعث طرب شود و مناسب با مجالس لهو و خوش‏گذرانى و فساد انجام گيرد. آواز با اين مشخصه، خواندن و استماعش حرام است ؛ خواه در كلام حق باشد يا كلام باطل. آيةاللَّه تبريزى: غنا، آوازى است كه مناسب با مجالس لهو ...

آيات عظام امام، بهجت، خامنه‏اى، صافى، فاضل و نورى: غنا، آوازى است كه در گلو غلتانده (چهچهه) و باعث طرب شود و مناسب با مجالس لهو و خوش‏گذرانى و فساد انجام گيرد. آواز با اين مشخصه، خواندن و استماعش حرام است ؛ خواه در كلام حق باشد يا كلام باطل. آيةاللَّه تبريزى: غنا، آوازى است كه مناسب با مجالس لهو ...

با توجه به اينكه كلاس‏هاى دانشجويان دختر و پسر با هم برگزار مى‏ شود، طبعاً ناخودآگاه چشم انسان به دختران نامحرم مى ‏افتد؛ حكم آن در صورتى كه بدون قصد لذت باشد چيست؟  همه مراجع: اگر ناخود آگاه و بدون قصد لذت باشد، اشكال ندارد.  تبصره. طبق فتواى آيات عظام بهجت و صافى، اصل اختلاط دختر و پسر در يك ...

با توجه به اينكه كلاس‏هاى دانشجويان دختر و پسر با هم برگزار مى‏ شود، طبعاً ناخودآگاه چشم انسان به دختران نامحرم مى ‏افتد؛ حكم آن در صورتى كه بدون قصد لذت باشد چيست؟  همه مراجع: اگر ناخود آگاه و بدون قصد لذت باشد، اشكال ندارد.  تبصره. طبق فتواى آيات عظام بهجت و صافى، اصل اختلاط دختر و پسر در يك ...

همه مراجع: اصل تردد در مكان‏هاى ياد شده و يا تماس بدن زن و مرد با يكديگر از روى لباس حرام نيست؛ ولى اگر ترس افتادن به گناه باشد و يا باعث تحريك شهوت و فساد گردد، جايز نيست. تبصره. اگر در تماس بدنى، فشار و اتكا پيدا شود، بايد از آن پرهيز شود. منبع: آيت الله خامنه‏ اى، استفتاء، ...

همه مراجع: اصل تردد در مكان‏هاى ياد شده و يا تماس بدن زن و مرد با يكديگر از روى لباس حرام نيست؛ ولى اگر ترس افتادن به گناه باشد و يا باعث تحريك شهوت و فساد گردد، جايز نيست. تبصره. اگر در تماس بدنى، فشار و اتكا پيدا شود، بايد از آن پرهيز شود. منبع: آيت الله خامنه‏ اى، استفتاء، ...

آيات عظام امام، بهجت، تبريزى، صافى، فاضل، نورى و وحيد : پوشيدن لباس سياه، هر چند مكروه است؛ ولى عبا از آن استثنا شده و چادر مشكى نيز داخل عنوان عبا است و مكروه نيست. آيات عظام سيستانى و مكارم: به طور كلى پوشيدن لباس سياه مكروه نيست؛ افزون بر آنكه چادر مشكى داخل عنوان عبا است و عبا استثنا ...

آيات عظام امام، بهجت، تبريزى، صافى، فاضل، نورى و وحيد : پوشيدن لباس سياه، هر چند مكروه است؛ ولى عبا از آن استثنا شده و چادر مشكى نيز داخل عنوان عبا است و مكروه نيست. آيات عظام سيستانى و مكارم: به طور كلى پوشيدن لباس سياه مكروه نيست؛ افزون بر آنكه چادر مشكى داخل عنوان عبا است و عبا استثنا ...

همه مراجع (به جز آيت‏ الله بهجت): خير، لازم نيست به او بگويد.  آيت ‏الله بهجت: خير، لازم نيست به او بگويد؛ مگر اينكه با او طورى معاشرت داشته باشد كه اگر نگويد، لوازم مشترك بين آن دو نجس مى ‏شود.  منبع : توضيح ‏المسائل مراجع، م 143؛ آيت ‏الله وحيد، توضيح ‏المسائل،م 144؛ آيت ‏الله نورى، توضيح ‏المسائل، م ...

همه مراجع (به جز آيت‏ الله بهجت): خير، لازم نيست به او بگويد.  آيت ‏الله بهجت: خير، لازم نيست به او بگويد؛ مگر اينكه با او طورى معاشرت داشته باشد كه اگر نگويد، لوازم مشترك بين آن دو نجس مى ‏شود.  منبع : توضيح ‏المسائل مراجع، م 143؛ آيت ‏الله وحيد، توضيح ‏المسائل،م 144؛ آيت ‏الله نورى، توضيح ‏المسائل، م ...

همه مراجع: اگر نياموختن احكام به ترك واجب يا ارتكاب حرام بينجامد، گناه‏كار است. منبع: آيت الله خامنه ‏اى، اجوبةالاستفتاءات، س 6؛ العروة الوثقى، ج 1، التقليد، م 28 و 1؛آيت الله تبريزى، التعليقة على منهاج ‏الصالحين، م 18؛ توضيح‏ المسائل مراجع، م 11؛آيات عظام وحيد و نورى، توضيح‏ المسائل، م 11.

همه مراجع: اگر نياموختن احكام به ترك واجب يا ارتكاب حرام بينجامد، گناه‏كار است. منبع: آيت الله خامنه ‏اى، اجوبةالاستفتاءات، س 6؛ العروة الوثقى، ج 1، التقليد، م 28 و 1؛آيت الله تبريزى، التعليقة على منهاج ‏الصالحين، م 18؛ توضيح‏ المسائل مراجع، م 11؛آيات عظام وحيد و نورى، توضيح‏ المسائل، م 11.

آيات عظام امام، مكارم وخامنه اي : روغن آن پاك اما بنابر احتياط واجب نماز با آن باطل است.  سيستاني: روغن آن پاك و استفاده غير خوراكي از آن مانعي ندارد و نماز با آن نيز صحيح هست هر چند احتياط مستحب است كه از آن اجتناب كنند. پي نوشت:  توضيح المسائل مراجع؛ ج‌1، ص458، م 821

آيات عظام امام، مكارم وخامنه اي : روغن آن پاك اما بنابر احتياط واجب نماز با آن باطل است.  سيستاني: روغن آن پاك و استفاده غير خوراكي از آن مانعي ندارد و نماز با آن نيز صحيح هست هر چند احتياط مستحب است كه از آن اجتناب كنند. پي نوشت:  توضيح المسائل مراجع؛ ج‌1، ص458، م 821

اگر به نحوي باشد كه پيشاني به خاك برسد وبرجستگي هاي مهر مانع رسيدن نشود سجده صحيح هست. پي نوشت: استفتاء مركز پاسخگويي انوار طاها ازدفاتر مراجع تقليد

اگر به نحوي باشد كه پيشاني به خاك برسد وبرجستگي هاي مهر مانع رسيدن نشود سجده صحيح هست. پي نوشت: استفتاء مركز پاسخگويي انوار طاها ازدفاتر مراجع تقليد

كسى كه وضو مى‌گيرد مستحبّ است: – موقعى كه نگاهش به آب مى‌افتد بگويد: «بِسْمِ اللّٰهِ وَ بِاللّٰهِ وَ الْحَمْدُ لِلّٰهِ الَّذِى جَعَلَ الْمٰاءَ طَهُوراً وَ لَمْ يَجْعَلْهُ نَجِساً» – موقعى كه پيش از وضو دست خود را مى‌شويد، بگويد: «اللّٰهُمَّ اجْعَلْنِى مِنَ التَّوّٰابِينَ وَ اجْعَلْني مِنَ المُتَطَهِّرِينَ» – در وقت مضمضه كردن يعنى آب در دهان گرداندن بگويد: «اللّٰهُمَّ ...

همه مراجع: آرى، اگر در پيشانى، پشت و كف دست‏ها مانعى باشد، بايد براى تيمم برطرف سازد. منبع : توضيح المسائل مراجع، م707 ؛ آيت الله وحيد، توضيح المسائل، م 714 ؛ دفتر آيت الله خامنه‏اى.  

همه مراجع: اگر روغن به قدرى زياد نباشد كه مانع از رسيدن آب وضو در حال مسح، به پوست يا بيخ موهاى جلوى سر يا موها باشد، اشكال ندارد. منبع: آيت‏ الله تبريزى، استفتاءات، س 154؛ آيت‏ الله صافى، جامع الاحكام، ج 1، س 106؛ آيت ‏الله فاضل، جامع ‏المسائل، ج 1،س 125 و 127؛ امام، استفتاءات، ج 1 (وضو)، ...

اگر آنها را مي شناسيد بايد رضايتشان را جلب كنيد واگرنمي شناسيد به قيمت وارزش روز از طرف آنها صدقه دهيد. پي نوشت: استفتاء مركز پاسخگويي انوار طاها از دفتر حضرت آيت الله مكارم شيرازي   

همه مراجع: راه رفتن در حال مسح اشكال ندارد. منبع: العروة الوثقى، ج 1، م 25، شرايط الوضو، الحادى عشر.  

آيات عظام صافي، مكارم ، سيستاني، وحيد و خامنه اي : چون ناخن مصنوعي بر روي عضو ايجاد مانع مي كند، غسل و وضو با آن باطل بوده و كاشت آن جايز نيست. آيت الله بهجت: كاشت ناخن، در وضو و غسل اشكال ايجاد كرده و در داخل وقت نماز، ضايع نمودن امر واجب محسوب مى‌شود و قبل از وقت نماز هم خلاف ...

  در راه رفتن بين وضو اگر موالات به هم نخورد اشكال ندارد، پس اگر بعد از شستن صورت و دستها چند قدم راه برود و بعد سر و پا را مسح كند، وضوى او صحيح است.   دانستني: موالات يعني پشت سر هم انجام دادن و فاصله نينداختن بين اعمال وضو پي نوشت: توضيح المسائل مراجع،ج1،م 285 آيت الله ...

اگر چيز پاك به چيز نجس برسد و هر دو يا يكى از آنها به طورى تر باشد كه ترى يكى به ديگرى برسد، چيز پاك نجس مى‌شود و اگر ترى به قدرى كم باشد كه به ديگرى نرسد، چيزى كه پاك بوده نجس نمى‌شود.  نكته: اگر دست انسان به بدن ميّتى كه هنوز او را غسل نداده‌اند برسد اگر ...

نجاسات يازده چيز است:  اول و دوم: بول (ادرار) وغائط(مدفوع):  بول و غائط انسان و هر حيوان حرام گوشتى كه خون جهنده(1) دارد، نجس است. سوم: منى چهارم: مردار پنجم: خون ششم و هفتم: سگ و خوك هشتم: كافر نهم: شراب ومايعات مست‌كننده دهم: آبجو يازدهم: عرق حيوان نجاستخوار.  (1).حيواني كه خون جهنده دارد يعني اگر رگ آن را ببرند، ...

نجاست هر چيز از سه راه ثابت مى‌شود:  اول: آن كه خود انسان يقين كند چيزى نجس است، و اگر گمان داشته باشد چيزى نجس است لازم نيست از آن اجتناب نمايد(1). دوم: آن كه كسى كه چيزى در اختيار او است بگويد آن چيز نجس است (2). سوم: آن كه دو مرد عادل بگويند چيزى نجس است (3) و ...

آيات عظام امام، بهجت، تبريزى، سيستانى، فاضل و وحيد: بايد همان چيزى كه معين شده، بپردازد. اگر اسكناس مهر قرار داده شد، همان مبلغ تعيين شده را بدهكار است و به روز محاسبه نمى‏ شود.  آيات عظام بهجت و خامنه ‏اى: اگر زمان زيادى بر مهريه گذشته، احتياط واجب آن است كه مصالحه كنند.  آيةاللَّه صافى: اگر فاصله زمانى به ...

آيات عظام امام، بهجت، خامنه‏ اى، صافى، فاضل و نورى: خير؛ ولى مستحب است گردى هم داشته باشد. آيات عظام تبريزى، سيستانى و وحيد: تا آنجا كه امكان دارد، بنابر احتياط واجب بايد گردى هم داشته باشد.  آيت‏ الله مكارم: تا آنجا كه امكان دارد، بايد گردى هم داشته باشد.  منبع: توضيح ‏المسائل مراجع، م 698؛ آيت‏ الله نورى، توضيح‏ ...

همه مراجع: شك بعد از محل، مانند آن است كه در حال خواندن سوره، شك كند «حمد» را خوانده يا نه؛ در ركوع شك كند سوره را خوانده يا نه؛ در سجده شك كند ركوع را انجام داده يا نه؛ بعد از سلام شك كند تشهد را خوانده يا نه و… در تمام اين موارد نبايد به شك خود اعتنا ...

آيات عظام امام، بهجت، خامنه ‏اى، صافى، فاضل، مكارم و نورى: در فرض ياد شده، اگر زن تمكين داشته باشد، نفقه او بر شوهر واجب است. آيات عظام تبريزى و وحيد: خير، در اين فرض بر عهده شوهر نيست. آيت اللَّه سيستانى: اگر در شهرى كه زندگى مى ‏كنند، متعارف است كه نفقه دختر را خانواده ‏اش مى ‏دهد، بر عهده ...

همه مراجع: خير، مسح كشيدن بر كلاه گيس جايز نيست و بايد كلاه گيس را براى مسح كشيدن بردارد. منبع: آيت الله خامنه ‏اى، اجوبة، س 101؛ آيت الله صافى، جامع الاحكام، ج 1، س105 ؛ آيت الله تبريزى، استفتاءات، س 165 و دفتر همه.

بيشترين كاربرد اين اصطلاح جايى است كه مرجع تقليد در مسأله ‏اى احتياط واجب كرده و مقصود آن است كه مقلد، مى‏ تواند به فتواى مجتهد ديگرى – كه علمش از مرجع خودش كمتر و از مراجع ديگر بيشتر است – عمل كند و اگر مرجع دوم نيز در همان مسأله قائل به احتياط واجب بود، باز مى ‏تواند به ...