آيا جايز است مبلغى پول، به كسى قرض داده شود و آن را به قيمت طلا محاسبه كند و هنگام پرداخت بدهى، بر اساس نرخ روز طلا محاسبه شود؟ همه مراجع: چنانچه پول را به او قرض داده، نمى ‏تواند بيش از آن مقدار طلب نموده و آن را با نرخ روز طلا محاسبه و دريافت كند. اما اگر نرخ ...

عدول در نماز به اين معنا است كه نمازگزار در هنگام خواندن نماز، نيت نمازش را به نماز ديگري برگرداند. الف- عدول از نماز قضا به ادا: همه مراجع: جايز نيست.   ب- عدول از نماز ادا به قضا: آيت الله مكارم: اگر يك يا دو نماز قبل از آن قضا شده باشد، بنابر احتياط واجب عدول كند و بعد از ...

آيات عظام امام، خامنه‏ اى، صافى، نورى و بهجت: مس اسماى بارى تعالى – به هر زبان و كيفيتى كه نوشته شده باشد – بدون وضو جايز نيست. آيات عظام تبريزى، سيستانى، مكارم و وحيد: مس اسماى بارى تعالى – به هر زبان و كيفيتى كه نوشته شده باشد – بنابر احتياط واجب، بدون وضو جايز نيست. آيت الله فاضل: كسى كه وضو ...

الف- مردان همه مراجع: فقط عورت پوشيده باشد و بهتر است از زانو تا ناف را بپوشاند. ب- زنان همه مراجع : بايد تمام بدن و موى خود را به جز صورت (به مقدارى كه شستن آن در وضو واجب است)، دست‏ها تا مچ و پاها را تا مچ بپوشاند؛ اما براى آنكه يقين كند كه مقدار واجب را پوشانده ...

مقصود از طهورين آب و خاك است و منظور از فاقد الطهورين شخصي است كه توانائي انجام هيچ يك از غسل، وضو و تيمم را ندارد. پي نوشت:  برداشت از منابع فقهي و توضيح المسائل مراجع.

اگر صيغه عقد خوانده شود و بعد از آن رضايت پدر جلب شود آيا عقد صحيح است؟ همه مراجع: اگر شرايط عقد رعايت شود و پدر دختر بعد از  آگاهى آن را اجازه دهد، عقد صحيح است. منبع: آيت الله خامنه‏ اى،استفتاء، س 92 ؛ آيت الله صافى، جامع الاحكام، ج 2، س 1272 ؛ آيت الله تبريزى، استفتاءات، س 1547؛ ...

يكي از شرايط آب وضو آنست كه مطلق باشد و وضو با آب مضاف باطل است. آب مضاف آبى است كه آن را از چيزى بگيرند، مثل آب هندوانه و گلاب؛ يا با چيزى مخلوط باشد، مثل آبى كه به قدرى با گِل و مانند آن مخلوط باشد، كه ديگر به آن آب نگويند امّا آب مطلق آن است كه ...

همه مراجع: اگر يك ركعت نماز واجب را داخل وقت بخواند، نيت آن اداء است. پي نوشت: توضيح المسائل مراجع، م 748. جامع احكام، م 243.

سقط جنين، حرام و از گناهان كبيره است و پس از انعقاد نطفه، سقط جنين جايز نمي باشد و اگر كسي چنين جنايتي را مرتكب شد، ديه دارد كه مباشر در قتل بايد ديه را بپردازد و والدين هم اگر راضي به عمل بوده اند ديه به جد و جده والدين مي رسد . ديه سقط جنين: هرگاه تنها نطفه ...

الف- ميان نمازهاي قضاي مترتب بر هم، از يك روز (يعني نماز عصر كه بايد بعد از نماز ظهر بجا آورده شود و نماز عشا كه بايد بعد از نمار مغرب خوانده شود): همه مراجع: لازم است.   ب- ميان نماز قضاي يك روز و قضاي روز ديگر: آيت الله فاضل: در صورت علم به ترتيب، بنابر احتياط واجب بايد ...

واجب است ميت سه غسل داده شود: اول با آب سدر، سپس با آب كافور و بعد از آن با آب خالص و اگر بر خلاف اين ترتيب انجام دهد بايد برگردد به نحوي كه ترتيب حاصل شود. نكته: كيفيت هر كدام از غسل هاي سه گانه مانند غسل جنابت است.   پي نوشت: توضيح المسائل مراجع، م 550. جامع احكام، م ...

وقف موقت در فقه وجود ندارد چون تعريف وقف حبس موبد و هميشگي است و وقف موقت با تعريف آن در تضاد مي باشد لذا اگر انسان مي خواهد چيزي را در اماكن مقدس وقف نمايد بايد نيت دائمي داشته باشد. پي نوشت : توضيح المسائل مراجع؛ ج‌2، ص 650 س 2036.

كسي كه مرتبا براي شغل رفت و آمد مي كند، اگر به يك سفر غير شغلي (مثلا زيارتي- سياحتي) برود، حكم نمازش چيست؟   آيات عظام سيستاني، زنجاني، فاضل: اگر كثير السفر باشد، در اين سفرها نيز نمازش تمام است. آيت الله بهجت: اگر تك سفرهاي غير شغلي در همان مسير سفرهاي شغلي باشد، نمازش تمام است و الا شكسته مي باشد. ...

 قرآن كريم در آيات 90 و 91 سوره مائده و 219 سوره بقره تعليل كرده است كه پـرداختن بـه قمـار و قماربـازي موجب پيدايش دشمني و كينه ميان مردم و دوري آنان از ياد خدا و عبادت او مي شـود. به همين علت همه فرق اسلامي بر حرام بودن قمار اجماع دارند. عـلاوه بـر اجمـاع، عقـل نيز به استناد قبح «اكل مال ...

همه مراجع: اگر دستش از آرنج قطع شده، نسبت به آن تكليفى ندارد و تنها صورت و يك دست ديگر را بشويد، آن گاه سر و پا رامسح كند. منبع: العروة الوثقى، ج 1، افعال الوضو، الثانى.

الف- وظيفه فاقد الطهورين در داخل وقت نماز: آيات عظام امام، سيستاني، وحيد، زنجاني، نوري، بهجت، تبريزي: نماز واجب نيست. بقيه مراجع: بنابر احتياط واجب – بدون وضو و تيمم – نماز خوانده شود.   ب- وظيفه فاقد الطهورين در خارج وقت نماز:  آيات عظام نوري، بهجت: بنابر احتياط واجب نماز را قضا كند. [بعد از دسترسي به آب] بقيه ...

همه  مراجع (به جز آيت الله بهجت) : اگر نداند چيز نجس در آن بكار رفته، پاك است. آيت الله بهجت: اگر نداند چيز نجس در آن بكار رفته، بنابر احتياط واجب بايد از آن اجتناب كرد مگر در موارد ضرورت و اگر داشتن الكل مشكوك باشد، استفاده از آن اشكال ندارد.    منبع: آيت الله خامنه‏ اى، اجوبه، س ...

همه مراجع: خير، اين كار جايز نيست؛ بلكه بايد مرد نخست مدت باقى مانده از عقد موقت را به زن ببخشد. سپس صيغه عقد دائم را جارى سازند. منبع: امام خمينى، تحرير الوسيلة، ج 2، النكاح المنقطع، م 11 ؛ آيت الله صافى، هداية العباد، ج 2، النكاح المنقطع، م 11 آيت الله تبريزى، منهاج الصالحين، ج 2، م 1311 ...

دخترى را يك بار با 500 هزار تومان و پس از چند ماه با مهريه سى سكه بهار آزادى عقد دومى مى‏ خوانند بدون انحلال عقد اول، اينك كدام يك بر عهده پسر است؟ همه مراجع: اگر عقد اول بر مهريه پانصد هزار تومان خوانده شده، مهريه همين مقدار است و عقد دوم هيچ اثرى ندارد و نوشتن سى سكه ...

اگر در مسح پا سر انگشتان پا مسح نشود و كمى از بالاتر كشيده شود، آيا اين وضو صحيح است؟   همه مراجع: اگر مسح پا شامل سر انگشتان پا نباشد، وضو باطل است. منابع : همه مراجع ، توضيح المسائل مراجع، م 252 ؛ آيت الله خامنه ‏اى، س 105؛ آيت الله نورى، توضيح المسائل، م 253 و آيت ...

مردى با زنى كه در عده است ازدواج مى‏ كند؛ ولى از حكم مسئله آگاه نبوده است!! تكليف مهريه چگونه است؟   همه مراجع: اگر زن از حرمت و بطلان ازدواج آگاهى ندارد و با مرد همبستر شده، مستحق مهرالمثل است.  تبصره. عقد در حال عده، باطل است و زن و مرد بايد از يكديگر جدا شوند و با توجه ...

همه مراجع: اگر انسان جنب شود و هنوز وقت نماز داخل نشده باشد، در اين صورت انجام غسل جنابت مستحب است؛ ولى پس از داخل شدن وقت يا براى كارهايى كه شرط آن طهارت است غسل واجب مى‏ شود. منبع: توضيح المسائل مراجع، م 357؛ توضيح المسائل،م 363.

  آيات عظام امام، نوري همداني: فضلۀ پرندگان حرام گوشت، نجس است. آيات عظام مكارم،تبريزى، سيستانى،صافى، فاضل و خامنه اي: فضلۀ پرندگان حرام گوشت پاك است. آيت الله بهجت: فضلۀ پرندگان حرام گوشت، نجس است و فضلۀ خفّاش بنا بر احتياط واجب نجس است. آيت الله زنجانى:  بنا بر احتياط واجب، بايد از فضلۀ پرندگان حرام گوشت اجتناب كرد. پي ...

همه مراجع: هر كس مهريه دختر را قبول كند، بر عهده او است. تبصره. البته بهتر است، نخست آن را به داماد ببخشد.   منبع: آيت الله خامنه‏ اى، استفتاء، س 231 ؛ آيت الله تبريزى،استفتاءات، س 1642 ؛ آيت الله فاضل، جامع المسائل، ج 1، س 1480 و 1492 ؛ امام خمينى، استفتاءات ،ج 3، احكام مهريه، س 16 ...

همه مراجع: خوردن چيزى در حال وضو اشكال ندارد؛ ولى بهتر است از كارهايى كه حضور قلب را هنگام وضو از بين مى‏ برد، پرهيز شود. منبع: العروة الوثقى، ج 1، شرايط الوضو و مستحبات الوضو، الرابع عشر.  

آيا زن مى ‏تواند در برنامه ‏هاى كودكان و امثال آن، صداى خود را به لحن كودكان در بياورد و آواز بخواند؟ آيات عظام امام، بهجت، صافى، فاضل و مكارم: خير، خوانندگى زن (به هر شكلى كه باشد) جايز نيست و گوش دادن به آن نيز حرام است. آيات عظام تبريزى، خامنه ‏اى، سيستانى، نورى و وحيد: اگر به صورت ...

  همه مراجع (به جز آيت الله وحيد): آرى، غسل او صحيح است و لازم نيست تمام بدن بيرون آب باشد. آيت الله وحيد: بنا بر احتياط واجب، بايد تمام بدنش بيرون آب باشد.  منبع: توضيح‏المسائل مراجع،م 367.آيت الله وحيد، توضيح‏المسائل، م 373.

اظهار دوستى به جنس مخالف در اين حد كه بگويد من تو را دوست دارم، چه حكمى دارد؟   همه مراجع: اين كار جايز نيست؛ چون ترس افتادن به گناه در ميان است. منبع: آيت الله سيستانى، sistani.org، (عشق)، س1 و 5 و محبت، س1؛ آيت اللهخامنه ‏اى، استفتاء، س 640 779 و 651؛ آيت اللهصافى، جامع ‏الاحكام، ج2، س1661؛ دفتر: همه ...

اگر بر نمازگزار سجده سهو واجب شود و بعد از نماز، از روي عمد يا سهو آن را انجام ندهد، چه وظيفه اي دارد؟   الف- اگر عمداً بجا نياورده: آيات عظام بهجت، تبريزي: معصيت كرده؛ ولي نمازش صحيح است و بنابر احتياط واجب هر چه زودتر آن را انجام دهد. بقيه مراجع: معصيت كرده؛ ولي نمازش صحيح است و هر چه ...

همه مراجع (به جز آيات عظام تبريزى و وحيد): نبايد به شك خود اعتنا كنيد [ و مطابق متعارف مردم انجام دهيد]. آيات عظام تبريزى و وحيد: اگر به حد وسواس برسيد، نبايد به شك خود اعتنا كنيد [ و مطابق متعارف مردم انجام دهيد].  منبع: توضيح‏المسائل مراجع، م 299؛ آيت‏الله نورى، توضيح‏المسائل، 300. آيت‏الله وحيد، توضيح‏المسائل، م 305؛ آيت‏الله ...

همه مراجع: اگر عقد موقّت باشد عقد باطل مى‏ شود؛ ولى عقد دائم بدون ذكر مهر صحيح است. منبع: امام خمينى، تحريرالوسيله، ج 2، المهر، م 4 والنكاح المنقطع، م 5 ؛ آيت الله  صافى، هدايةالعباد، ج 2، المهر، م 4 و.النكاح المنقطع، م 5 ؛ آيت الله تبريزى و آيت الله وحيد، منهاج الصالحين، عقد المتعة والمهر، م 1354 ؛ ...

  همه مراجع:خير، لازم نيست. منبع : دفتر همه مراجع.  

اگر از طلا و فلز ديگرى آلياژى درست كنيم كه نسبت طلا به آن فلز كم باشد، آيا استعمال چنين آلياژى به صورت انگشتر و يا ساعت براى مردان اشكال دارد؟ همه مراجع (به جزآيت الله فاضل): اگر به آن صدق طلا نمى ‏كند، اشكال ندارد. آيةاللَّه فاضل: استعمال آن، جايز نيست. منبع: امام، استفتاءات، ج1، (لباس نمازگزار)، س53؛آيت الله ...

در كسوفين (خورشيد گرفتگي و ماه گرفتگي) اگر خواندن نماز آيات را عمداً به قدري تأخير بيندازد كه آفتاب يا ماه شروع به باز شدن كند، بايد آن را بخواند. در اين صورت نيت ادا يا قضاء آن در نظر مراجع عظام تقليد متفاوت است: آيت الله سيستاني: نيت ادا مانعي ندارد. آيات عظام زنجاني، نوري، مكارم، فاضل: به نيت قضا ...

همه مراجع: خير لازم نيست؛ مگر آنكه احتمال دهد به اعضاى وضو، چيزى چسبيده و احتمالش نيز نزد مردم به جا باشد (مانند رنگ‏ كار و خطاط). منبع: توضيح ‏المسائل مراجع، م 293 ؛ آيت الله وحيد، توضيح‏ المسائل، م 299 و آيت الله نورى، توضيح ‏المسائل، م 294.

كسي كه دست و يا پايش را گچ گرفته، بايد غسل جبيره كند يعني اگر آب براي او ضرر دارد و يا امكان رساندن آب به عضو شكسته را ندارد، محل گچ گرفتگي را درون پلاستيكي قرار دهد به گونه اي كه آب روي آن نريزد و غسل را انجام دهد و به نيت غسل روي محل گچ گرفته نيز ...

همه مراجع: اگر عادت ماهيانه مى‏ بيند، بعد از آنكه در پاكى طلاقش داد، بايد به مقدارى صبر كند كه دو بار حيض ببيند و پاك شود. هنگامى كه حيض سوم را ديد، عده او تمام است. اگر عادت نمى‏ بيند، ولى در سن زنانى است كه عادت مى‏ بينند، بايد بعد از طلاق سه ماه عده نگه دارد. تبصره ...

1. مباح باشد (غصبي نباشد). 2. بي حركت باشد. مانند اتومبيل در حال حركت نباشد. 3. جاي آن تنگ و سقف آن كوتاه نباشد تا بتواند قيام و … را بطور صحيح انجام دهد. 4. جايي كه پيشاني را مي گذارد (در حال سجده)، پاك باشد. 5. مكان نمازگزار اگر نجس است، تر نباشد كه به بدن يا لباس وي سرايت ...

آيا مي شود غسل واجب را قبل از داخل شدن وقت نماز انجام داد و با آن مي توان نماز خواند؟   همه مراجع: اگر به قصد قربت و داشتن طهارت غسل كند، كافى است و با آن مى ‏تواند نماز بخواند. منبع: العروة الوثقى، فصل فى غسل الجنابه.  

همه مراجع: اگر از درآمد كسب تهيه شده و از مخارج سال زياد بيايد، خمس دارد. تبصره 1. سكه بهار آزادى جزء مؤونه (هزينه زندگى) شمرده نمى‏ شود؛ از اين رو سر سال به آن خمس تعلق مى‏ گيرد. تبصره 2. بنابر نظر مراجعى كه معتقدند هديه خمس دارد، چنانچه سكه بهار آزادى به آنها بخشيده شود و از مخارج ...

آيات عظام امام خمينى، بهجت، فاضل، مكارم، نورى و وحيد: بايد پارا از سر يكى از انگشت‏ ها تا برآمدگى روى پا، مسح كند و بنابر احتياط مستحب تا مفصل پا مسح نمايد. آيات عظام تبريزى و صافى: بايد پا را از سر يكى از انگشت‏ ها تا برآمدگى روى پا، مسح كند و بنابر احتياط واجب، تا مفصل پا مسح ...

اگربه كسى براى خواندن عقدازدواج وكالت داديم و بعد پشيمان شديم؛ ولى وكيل صيغه راجارى كرد، آيا عقد صحيح است؟ همه مراجع: اگر پيش از اجراى صيغه عقد، به او اطلاع داده باشيد، صحت عقد منوط به اجازه شما است. اما اگر صيغه عقد را خوانده و بعد به او اطلاع داده‏ ايد، عقد صحيح است. منبع: توضيح المسائل مراجع، ...

در چه صورت مي توانيم به چهره، گردن و موهاي دختري كه قصد ازدواج با او را داريم نگاه كنيم؟ همه مراجع (به جز آيت اللّه صافى): نگاه به دختر مورد نظر با شرايط ذيل جايز است: 1. به قصد لذت و ريبه نباشد [هر چند بداند با نگاه لذت قهرى پيدا مى ‏شود] 2. براى آگاهى از وضع جسمانى دختر ...

اگر مردى با زن شوهردار زنا كند، آيا بعد از طلاق (زن و شوهر) مى‏ تواند با او ازدواج كند؟   آيات عظام امام(ره)، بهجت(ره)، خامنه ‏اى، صافى، مكارم و نورى: خير، آن زن بر اين مرد زناكار حرام ابدى مى‏ شود و اگر آن زن از شوهرش طلاق بگيرد و يا شوهرش از دنيا برود، اين مرد نمى ‏تواند ...

فلسفه حرمت بازى با شطرنج يا پاسور چيست؟ طبق نظر برخى از فقها اين كار جايز است؛ پس چگونه چيزى كه حرام بوده، اينك حلال شده است؟ مگر احكام دين ثابت نيست؟    در بيان احكام الهى، چند نكته را بايد در نظر داشت:  يكم. احكام الهى، مبتنى بر مصلحت‏ ها و مفسده ‏ها است. گستره مصالح و مفاسد نيز، ...

همه مراجع: خريد و فروش ارز اشكال ندارد. تبصره: حكم فوق مربوط به وضعيت عادي است اما در شرائطي كه خريد و فروش ارز سبب هيجانات كاذب و نوسانات پر التهاب قيمتي شود، موضوع در ذيل اصل كلان «اخلال در نظام اقتصادي» و محاربه با حكومت اسلامي مورد بحث و بررسي قرار مي گيرد.  منبع: امام، توضيح ‏المسائل، م 2845 ; آيت ...

همه مراجع:  خير، تفاوتى ميان اقسام بدهى ‏ها نيست. منبع: آيت الله تبريزى، استفتاءات، س 1649 ;آيت الله  فاضل، جامع‏المسائل، ج 1، س 1490 ; امام، استفتاءات، ج 3، احكام مهريه، س 17 ;آيت الله سيستانى، Sistani.org، مهريه ;آيت الله نورى، استفتاءات، ج 1، س 636 و 637 ;آيت الله مكارم، استفتاءات، ج 2، س 1690 ;آيت الله صافى، جامع ...

شك هايي كه در نماز اعتبار ندارند عبارتند از: 1. شك بعد از محل. 2. شك بعد از سلام. 3. شك بعد از گذشتن وقت نماز. 4. شك كثيرالشك. 5. شك امام و ماموم. 6. شك در نماز مستحبي.   منبع: جامع احكام، ص 237.

گوشت گراز حرام است و اگر همان خوك باشد نجس است و خريد و فروش آن جايز نيست. منابع: حضرت امام، توضيح المسائل (محشى – امام خمينى)؛ ج‌1، ص 141 آيت الله سيستاني ، منهاج الصالحين ؛ ج‌1، ص 147 آيت الله خامنه اي، أجوبةالاستفتاءات . آيت الله تبريزي، استفتاءات جديد ؛ ج‌2، ص 236 آيت الله بهجت، جامع المسائل ...

اگر در هنگام وضو شك داشته باشيم كه چيزى مانع رسيدن آب به بدن است، تكليف چيست؟   همه مراجع: بايد آن را برطرف كند، يا به گونه ‏اى آب را به زير آن برساند. منبع: توضيح ‏المسائل مراجع، م 290 ؛ آيت الله وحيد، توضيح‏ المسائل، م 296 و آيت الله نورى، توضيح ‏المسائل، م 291.