در صورت عدم اعلام نرخ فروش از طرف اصناف، فروشندگان شرعاً تا چند درصد مي تواند اضافه بر قيمت خريد بفروشد؟   اعلام نرخ و درصد توسط بازار تعيين مي شود نه مراجع شرعي اما گران فروشي و كم فروشي واجحاف در حق مشتريان حرام است تشخيص آن هم به عهده فروشنده است البته هزينه هاي مغازه همانند ماليات وآب وبرق ...

اگر زن مهريه خود را – كه در ذمه شوهر است – به او ببخشد بعد پشيمان شود، آيا مى ‏تواند آن را از شوهر طلب كند؟   همه مراجع: اگر مهريه در ذمه شوهر بوده و ابراء كرده (بخشيده) است، نمى ‏تواند از او مطالبه كند.   منبع: آيت الله خامنه‏ اى، استفتاء، س209 ؛ آيت الله تبريزى، استفتاءات، ...

اگر نمازگزار در بين نماز متوجه شود كه سجده را انجام نداده است، چه وظيفه اي دارد؟   1- فراموشي يك سجده: الف- اگر به حد ركوع ركعت بعد نرسيده: همه مراجع: برگردد و انجام دهد. ب- اگر بعد از رسيدن به ركوع ركعت بعد متوجه شده: همه مراجع: بعد از نماز سجده را قضا نمايد و سجده سهو نيز ...

آيا زن و مرد مي توانند خودشان صيغه ازدواج را به فارسي بخوانند يا اينكه بايد وكيل بگيرند تاعربي خوانده شود؟   آيات عظام امام، سيستانى، صافى، مكارم، نورى و وحيد: اگر نمى‏ توانند خودشان به صورت عربى صحيح بخوانند، مى ‏توانند به فارسى و يا هر زبان ديگرى صيغه را اجرا كنند؛ ولى بايد در همان زبان، لفظى را بگويند ...

همه مراجع(به جز آيت الله مكارم): پوشيدن طلا براى مرد حرام است و بين مدت كم و زياد تفاوتى نمى ‏كند. آيت الله مكارم: اگر به جهت امتحان و يا به قصد نگهدارى موقّت و كوتاه مدت باشد، مانعى ندارد. منابع : حضرت امام ، استفتاءات،ج‏3، (سؤالات متفرقه)، س‏174؛ آيت الله خامنه‏ اى، اجوبة الاستفتاءات ، س‏445؛ دفتر: آيات عظام ...

همه مراجع (به جز آيت الله بهجت): خير، لازم نيست. آيت الله بهجت: بنابر احتياط  واجب، بايد از بالا به پايين بشويد. منبع: توضيح المسائل مراجع، م 361و380؛ آيت الله نورى، توضيح المسائل، م 381؛آيت الله وحيد، توضيح‏المسائل، م 386 و دفتر آيت الله خامنه‏اى.

واجبات نماز ميت عبارت است از: – نماز ميت بايد بعد از غسل، حنوط و كفن كردن باشد و قبل از دفن نمودن ميت خوانده شود. – كسي كه بر ميت نماز مي خواند، بايد رو به قبله باشد. – ميت را به پشت بخوابانند و سر او به طرف راست نمازگزار و پاي او طرف چپ نمازگزار باشد. – مكان ...

 بعد از نيت تيمم، كف هر دو دست، بر چيزي كه تيمم بر آن صحيح است، زده مي شود. آيا لازم است كف هر دو دست، «با هم» بر زمين زده شود؟   آيات عظام سيستاني، وحيد، تبريزي: بنابر احتياط واجب با هم باشد. آيت الله زنجاني(شبيري): بنابر احتياط مستحب با هم باشد. بقيه مراجع: واجب است با هم باشد.   ...

آيت الله فاضل: بنابر احتياط واجب سه بار بگويد. بقيه مراجع: يك مرتبه كافي است؛ ولي بهتر است سه بار بگويد.   پي نوشت: توضيح المسائل مراجع، ج1، م 1005. جامع احكام، م 274.

همه مراجع: از نظر شرعى تعيين مهريه حق دختر است؛ ولى مشورت و رعايت احترام پدر و مادر و بستگان، كار بسيار پسنديده ‏اى است. منبع: امام، تحرير الوسيله، ج 2، فصل فى المهر، م 12 ؛آيت الله صافى، هداية العباد، ج 2، فصل فى المهر، م 12؛آيت الله سيستانى، منهاج الصالحين، ج 3، م 296 ؛آيت الله وحيد، منهاج الصالحين، ج 3، ...

علت اين كه محقق حلي در «شرائع الاسلام» و علامه در «منتهي» گفته‌اند كه حجّاج  70 سنگ براي رمي از داخل محدودة حرم جمع آوري كنند اين است كه 7 سنگ براي روز اول است كه فقط جمرة عقبه را رمي كنند و 21 سنگ براي روز دوم براي هر سه جمره است و 21 سنگ براي روز سوم در رمي سه ...

آيا انحراف و برگرداندن سر از قبله، اگر به حد چپ يا راست باشد و به عبارتي به حد 90 درجه برسد، نماز را باطل مي كند؟ آيات عظام امام، خامنه اي: نماز باطل است. آيات عظام سيستاني، تبريزي: نماز باطل است، مگر سهوا منحرف شده باشد و در خارج وقت بفهمد. آيت الله صافي: بنابراحتياط واجب نماز باطل است. ...

اگر مردى در هنگام اجراى عقد ازدواج شرط كند كه در صورت توانايى مهريه را بپردازد؛ آيا زن مى ‏تواند در حال نادارى و عدم قدرت پرداخت، تقاضاى مهريه كند؟    همه مراجع: خير، در صورت عدم توانايى شوهر، زن حق مطالبه ندارد. منبع: امام، تحريرالوسيله، ج 2، فصل فى المهر، م 11 ؛آيت الله صافى، هداية العباد، ج 2، فصل ...

آيا به پولى كه جهت گرفتن وام مسكن، در بانك سپرده گذاري مى‏ شود و چندين سال از آن مى ‏گذرد، خمس تعلق مى ‏گيرد؟   آيات عظام امام، تبريزى، خامنه‏ اى، سيستانى، مكارم و وحيد: آرى، خمس دارد. آيات عظام بهجت، فاضل و نورى: اگر براى تهيه خانه مورد نياز، راهى جز اين ندارد، به پول پس‏ انداز شده ...

 كسانى كه از راه ازدواج به انسان محرم مى‏ شوند، عبارتند از:  1. مادر زن و هر چه بالا روند (مانند مادر مادرزن)؛  2. دختر زن و هر چه پايين رود (مانند دختر دختر زن)؛  3. زن پدر (نامادرى) و هر چه بالا رود (مانند زن اجداد)؛  4. زن پسر، يعنى عروس و هر چه پايين رود (مانند زن نوه و ...

برخى بانك‏ها مانند بانك مسكن وام هايى را براى خريد يا ساخت و يا تعمير خانه به مردم مى‏ دهند ولى بعد از پايان عمليات، وام را بصورت اقساط با مبلغى بيشتر دريافت مى ‏كنند، آيا اين كار صحيح است؟ ايات عظام امام، خامنه اى، صافى، مكارم، نورى و فاضل: اگر اين وام بصورت قرض مى‏ بود ربا و حرام ...

اگر نمازگزار متوجه شود در قرائت نماز كلمه اي را اشتباه مي خوانده (در حاليكه خود آن را صحيح مي پنداشته)، نمازهاي گذشته اش چه حكمي دارد؟ آيات عظام امام، خامنه اي، سيستاني، زنجاني، تبريزي، مكارم: نمازهاي گذشته صحيح است. آيات عظام وحيد، فاضل: در صورتي كه در اعتقاد به صحت  قاصر بوده، نمازش صحيح است و احتياط مستحب آن است كه دوباره آنها را بخواند و ...

اگر دختر عقد را با كراهت اجازه دهد؛ ولى در باطن به آن رضايت داشته باشد، آيا عقد صحيح است؟ همه مراجع: آرى، عقد صحيح است. منبع: توضيح المسائل مراجع، م 2370؛ آيت الله وحيد، توضيح المسائل، م 2434؛ آيت الله نورى،توضيح المسائل، م 2366؛ آيت الله سيستانى، -احكام ازدواج-منهاج الصالحين، ج 2، م 41 و آيت الله خامنه‏اى، استفتاء، ...

در ايام عزاداري ابا عبدالله الحسين (ع)، نماز جماعت اول وقت مهم‏تر است يا ادامه عزادارى سيد الشهدا(ع)؟ همه مراجع: نماز جماعت مقدم است؛ همان طورى كه امام حسين(ع) در روز عاشورا هنگام ظهر نماز را اقامه كردند. از اين رو بايد پيروان اهل بيت در همه حالات سعى كنند تا آنجا كه ممكن است، نمازها را اول وقت و ...

اگر مأموم در ركوع امام به او اقتدا كند و براي ركوع خم شده باشد، ولي به ركوع امام نرسد، وطيفه اش چيست؟ آيات عظام وحيد، نوري، فاضل، تبريزي: نمازش باطل مي شود. آيت الله زنجاني: بنابر احتياط واجب نمازش باطل مي شود. آيت الله سيستاني: نمازش به صورت فرادا صحيح است ولي مي تواند آن را رها كند و ...

آيات عظام امام خمينى، بهجت، تبريزى، صافى، فاضل، نورى و وحيد: پوشيدن لباس سياه، هر چند مكروه است؛ ولى عبا از آن استثنا شده و چادر مشكى نيز داخل عنوان عبا است و مكروه نيست. آيت اللّه سيستانى و آيت اللّه مكارم: به طور كلى پوشيدن لباس سياه مكروه نيست؛ افزون بر آنكه چادر مشكى داخل عنوان عبا است و عبا ...

آيا اگر نمازگزار در حين نماز، ذرات غذا يا شيريني قند و امثال آن را كه در بين دندانها مانده فرو برد، اشكال دارد؟ آيات عظام امام و فاضل: فرو بردن ذرات غذاى مانده در لاى دندان ها، موجب بطلان نماز نمى ‏شود؛ ولى اگر قند يا شكر و مانند اينها در دهان مانده باشد و در حال نماز كم كم آب شود و ...

حضرات آيات امام و سيستاني: قضاي نماز مادر بر پسر بزرگتر واجب نيست. آيت الله صافى: اگر مادر به جهت عذرى نماز يا روزه‌اش را به جا نياورده باشد، بعد از فوت او بر پسر بزرگتر واجب است قضا نمايد يا براى انجام آن اجير بگيرد هر چند مادر نتوانسته قضا كند و بنا بر احتياط اگر از روى نافرمانى هم ...

آيات عظام سيستاني، صافي: هزينه اي كه بعضي از مداحان در مجالس دريافت مي كنند، اشكال ندارد. آيت الله مكارم: تعيين اجرت از سوي ذاكر اهل بيت (عليهم السلام) شرعا اشكالي ندارد؛ ولي اين كار در شأن ايشان كه بايد مظهر تقوا و پارسايي باشند، نيست.    منبع: صراط محرم؛ شبكه بين المللي اجتهاد، مركز ملي پاسخگويي به سوالات ديني، اداره ...

همه مراجع: كثير الشك به كسي گفته مي شود كه نمي تواند سه نماز پشت سر هم را بدون شك بخواند؛ در اين صورت نبايد به شك خود اعتنا كند، يعني هر طرف را كه به نفع اوست، انتخاب كند. براي مثال اگر در نماز صبح بين دو و سه شك كند بگويد دو ركعت خوانده ام و اگر در به ...

آيات عظام امام، رهبري، نوري: اشكال دارد و بنابر احتياط واجب عقب تر از امام بايستد. آيت الله صافي: اگر ماموم يك نفر باشد، بنابر احتياط واجب عقب تر بايستد و اگر متعدد باشد، پشت سر امام بايستد. آيات عظام وحيد، (زنجاني، مكارم: بنابر احتياط واجب) اگر ماموم يك مرد باشد، قدري عقب تر و در طرف راست امام بايستد ...

همه مراجع: برگزارى اين نوع مراسم، اگر توأم با معصيت و يا هتك حرمت حضرت سيدالشهدا (عليه السلام) نباشد، اشكال ندارد. اما براى مؤمنان سزاوار است كه حرمت اين ايام را پاس بدارند و از انجام دادن كارهاى شادى آفرين، اجتناب كنند. منبع: آيت الله تبريزى، صراط النجاة، ج 5، س 521 ؛ دفتر: همه مراجع.

همه مراجع: كسى كه نماز احتياط بر او واجب شد، بعد از سلام نماز، بايد فورى نيت نماز احتياط كند و تكبيرة الاحرام بگويد و فقط «حمد» را بخواند و به ركوع و سجده رود. پس از سجده دوم، اگر يك ركعت نماز احتياط بر او واجب است، تشهد و سلام دهد واگر دو ركعت بر او واجب است، ركعت ...

واجبات دفن ميت: – ميت را طوري در زمين دفن كنند كه بوي او بيرون نيايد و درندگان هم نتوانند بدنش را بيرون بياورند. – ميت را رو به قبله دفن كنند، يعني به پهلوي راست طوري بخوابانند كه جلوي بدن او رو به قبله باشد. (به عبارتي ديگر سر ميت به سمت راست بدن كسي كه رو به قبله ايستاده ...

شرايط صحت طلاق عبارت است از: 1. نياز به صيغه خاص (لفظى) دارد؛ 2. در صورت توانايى بايد به زبان عربى صحيح باشد؛ 3. زن از خون حيض و نفاس پاك باشد( مگر در موارد خاص)؛ 4. در حضور حداقل دو نفر عادل انجام گيرد.   منبع: توضيح المسائل مراجع، م 2499 و 2508

آيات عظام زنجاني، بهجت، تبريزي: بنابر احتياط واجب جايز نيست. بقيه مراجع: جايز است.   پي نوشت: توضيح المسائل مراجع، ج1، م 249. جامع احكام، م 79.

همه مراجع: نمازگزار بايد نماز را به نيت قربت، يعني براي انجام فرمان خداوند عالم به جا آورد و لازم نيست نيت را از قلب خود بگذراند يا اينكه مثلا به زبان بگويد چهار ركعت نماز ظهر مي خوانم قربةً الي الله. پي نوشت: توضيح المسائل مراجع، ج 1، م 943 و 944. جامع احكام، ص 218.

آب مضاف آبى است كه آن را از چيزى بگيرند، مثل آب هندوانه و گلاب؛ يا با چيزى مخلوط باشد، مثل آبى كه به قدرى با گِل و مانند آن مخلوط شود، كه ديگر به آن آب نگويند؛ و غير اينها آب مطلق است كه بر پنج قسم است: آب كر: مقدار آبى است كه اگر در ظرفى كه درازا ...

همه مراجع: اگر وقت نماز نزديك باشد و به قصد آمادگى براى نماز وضو بگيرد، اشكال ندارد و نيز مى‏ تواند پيش از وقت، به قصد داشتن طهارت وضو بگيرد و با آن نماز بخواند. منبع: توضيح‏ المسائل مراجع، م 320؛ آيت‏الله وحيد، توضيح ‏المسائل، م 326؛ آيت‏ الله نورى، استفتائات، ج 1، س 42.  

هركسي بر مال خود مسلط است ومي تواند در راستاي مالكيتي كه دارد همه يا بخشي از اموال خود را به ديگري ببخشد مشروط بر اينكه آن را تحويل بدهد واگر فقط بنويسد ويا بگويد ولي تحويل ندهد، از اموال همه وراث محسوب مي شود. منبع: استفتاءات امام خمينى؛ ج‌2، ص: 23و311

استاد ما بد حجاب است و حجاب شرعى را رعايت نمى ‏كند و در هنگام نوشتن مطالب روى تخته سياه، دست و موهاى سر او، بيش از اندازه ظاهر مى‏ شود، تكليف ما چيست؟  آيات عظام امام، خامنه ‏اى، صافى، فاضل و نورى: نگاه به او هر چند بدون قصد لذت، اشكال دارد.  آيةاللَّه بهجت: نگاه به او، هر چند ...

دعا نويسي هاي معتبر همانند حرز حضرت امام جواد عليه السلام هم داراي سند و هم اعتبار ديني قوي مي باشد ولي آنچه در جامعه كنوني رايج است كه گاها افرادي سود جو در راه منافع شخصي دعا نويسي مي كنند، اين گونه دعاها هيچ سند و مدركي ندارد وصرفا يك منبع درآمد براي آنها محسوب مي شود كه نبايد ...

مستحبات تشييع جنازه: – هنگام تشييع بگويند: «بسم الله و بالله، اللهم صل علي محمد و آل محمد و اغفر للمومنين و المومنات.» – جنازه را بر دوش خود حمل كنند، نه با وسيله نقليه. – هنگام ديدن جنازه بگويند: «الله اكبر هذا ما وعدنا الله و رسولُه و صَدَقَ اللهُ و رسوله، اللهم زِدنا ايماناً و تسليماً، الحمدلله الذي ...

انسان وقتي بخواهد به كاري دست بزند ناچار است زير و روي آن كار را بررسي نموده و تا آن‌جا كه مي‌تواند فكر خود را به كار بيندازد و چنانچه از اين راه نتوانست صلاح خود را در آن كار تشخيص دهد، ناگزير بايد از ديگران كمك فكري گرفته و تصميم خود را با كساني كه صلاحيت مشورت و قوه ...

همه مراجع: اگر جرم داشته باشد، مانع است و بايد براى وضو، برطرف شود و در صورت شك نيز برطرف گردد. تشخيص اين موضوع بر عهده مكلف است. تبصره. آيت ‏اللّه مكارم: جوهر خودكار جرم ضعيفى دارد و مانع از رسيدن آب به پوست نيست. منابع : حضرت امام، استفتاءات، ج 1، س 41؛ آيت ‏الله صافى،جامع الاحكام، ج 1، س ...

 آثار وضعي يك عمل مربوط به دانستن و نداستن ما نيست بايد متوجه بود مثل باراني كه بر لباس نجس ببارد آن را پاك مي كند و مثل شرابي كه ندانيم و بياشاميم مارا مست مي كند خوردن مال حرام هم ولو ندانيم حتما در مسير زندگي ما موثر است و بايد ملتفت عمل خويش باشيم. البته ازنظر تكليفي اگر ...

در همه مراحل نماز مستحب است كه چشم نمازگزار به محل سجده باشد و بستن چشم مكروه است. پي نوشت: توضيح المسائل مراجع، ج‌1، ص 606‌.

در سجده چند چيز مستحب است : 1.كسى كه ايستاده نماز مى‌خواند بعد از آن كه سر از ركوع برداشت و كاملًا ايستاد و كسى كه نشسته نماز مى‌خواند، بعد از آن كه كاملًا نشست، براى رفتن به سجده تكبير بگويد . 2.موقعى كه مرد مى‌خواهد به سجده برود، اول دستها را و زن اول زانوها را به زمين بگذارد. ...

آيا تبعيض در تقليد جايز است؟ آيا جايز است در يك مسأله، به رساله چندين مجتهد رجوع نموده و يكى از آنها را انتخاب كرد؟  همه مراجع (به جزآيت الله وحيد): تبعيض در تقليد، در صورت تساوى دو يا چند مجتهد، جايز است؛ براى مثال مى ‏توان در مسائل نماز و روزه، از مجتهدى و در خمس از مجتهد ديگر و ...

آيت الله مكارم: در حكم يقين است؛ مگر در ركعت اول و دوم كه بنابر احتياط واجب بايد نماز را دوباره بخواند. بقيه مراجع: حكم يقين را دارد. نكته 1: گمان از يقين ضعيف تر اما از شك قوي تر است. (مثال: اگر نمازگزار در تعداد ركعات نماز چهار ركعتي، گمان دارد كه نماز را چهار ركعت خوانده است، اين گمان، ...

مامومي كه در تعداد ركعات نماز، از امام عقب تر است در ركعت دوم و چهارم جماعت – هنگام خواندن تشهد جماعت- تجافي مي كند؛ يعني انگشتان دو دست و پاها را بر روي زمين مي گذارد و زانوها را بلند مي كند و به عبارتي به حالت نيم خيز مي نشيند. حال سوال اين است كه وقتي امام جماعت تشهد آخر نماز را ...

همه مراجع: خير، در تقليد پيروى از يكديگر درست نيست و هر كس در اين امر مستقل است. تبصره. البته اگر افراد خانواده به صحت تحقيق سرپرست خانواده اطمينان يابند، مى ‏توانند بر اساس گفته او عمل كنند. منبع: امام، استفتاءات، ج 1، س 24؛آيت الله صافى، جامع‏ الاحكام، ج 1، س 7؛ آيت الله فاضل، جامع‏ المسائل، ج 2، س ...

خانواده دختر قادر به خريد يك مرتبه جهيزيه مورد نياز خود نيست، اگر از درآمد كسب به تدريج وسايلى به اين جهت بخرد، آيا مشمول خمس مى‏ شود؟ آيات عظام امام، خامنه ‏اى، سيستانى، فاضل، وحيد و نورى: چنانچه در بين سال، از درآمد آن سال تهيه كرده و از شأنش بيشتر نباشد، خمس ندارد. آيات عظام بهجت و صافى: ...

كسي كه نمي دانسته ودرغسل كف پايش را نمي شسته نسبت به نماز و روزه‏ هاى گذشته چه تكليفى دارد؟ همه مراجع: اگر مى‏ داند كه آب به كف پا نمى ‏رسيده، بايد نمازهايى را كه خوانده، قضا كند؛ ولى روزه‏ ها قضا ندارد. منبع: امام خمينى،استفتاءات، ج 1، س 101، روزه؛ آيت الله فاضل، جامع المسائل، ج 1، س ...

تحريم ربا داراي دلايلي است كه روايات به ان اشاره دارند. به اختصار و به نقل از تفسير نمونه به چند نكته از آن اشاره مي شود: اولا- در خريد و فروش معمولى هر دو طرف به طور يكسان در معرض سود و زيان هستند، گاهى هر دو سود مى ‏كنند و گاهى هر دو زيان، گاهى يكى سود و ...