در محرم شدن دختر و پسر، اجازه ولي دختر شرط است و الا محرم نمي شوند و لو قصد آميزش نداشته باشند. منبع: حضرات آيات عظام مكارم ، تبريزي ،سيستاني،خامنه اي وامام خميني(ره)،توضيح المسائل مراجع، ج‌2،ص: 449‌

زنان به مردان از سه راه محرم مى‏ شوند: نسب، رضاع و ازدواج. كسانى كه از راه نسب به انسان محرم ‏هستند، عبارت‏ند از:  1. پدر و مادر و هر چه بالا روند (مانند پدر بزرگ و مادر بزرگ)؛  2. اولاد و هر چه پايين روند (مانند نوه و نتيجه)؛  3. خواهر و برادر و هر چه پايين روند (مانند خواهرزاده ...

همه مراجع: خير، نيت زبانى لازم نيست. منبع: آيت الله خامنه‏اى، اجوبة الاستفتاءات، س 34؛ توضيح المسائل مراجع، م 2؛آيات عظام نورى و وحيد، توضيحالمسائل، م 2.    

آيا درنظام جمهورى اسلامى، مخالفت باقوانين ومقررات دولت – كه به تصويب مجلس شوراى اسلامى وشوراى نگهبان رسيده- جايز است؟ همه مراجع (به جز آيات عظام بهجت و سيستانى): خير، مخالفت با آن جايز نيست. آيةاللَّه بهجت: در موارد مختلف حكم تفاوت مى ‏كند. آيةاللَّه سيستانى: مخالفت با قوانينى كه نظم اجتماعى را برهم مى‏ زند يا حداقل يك مجتهد جامع شرايط ...

بعضي از فروشگاه­‌ها و يا شركت­‌ها براي جذب مشتري بيشتر از دختران و زنان به عنوان فروشنده كالاهايشان استفاده مي نمايند كه اگرچه استفاده ابزاري از زن براي كسب درآمد بيشتر ممكن است حرام نباشد (البته با رعايت مسائل شرعي از جمله حجاب مناسب) اما رزق و روزي حلال زماني نصيب انسان مومن مي شود كه مسير درست و مشروعي را براي ...

آيا تماشاي ورزش فوتبال، كشتى و مانند آن كه مردان با شورت و زيرپوش بازى مى ‏كنند، ازنزديك براى زنان جايزاست؟   همه مراجع ( به جز آيات عظام بهجت، تبريزى و سيستانى ): خير، نگاه كردن زن به بدن مرد نامحرم، جايز نيست؛ هر چند بدون قصد لذت باشد. آيت اللَّه بهجت: بنابر احتياط واجب جايز نيست. آيت اللَّه ...

1. غسل دهنده قصد قربت داشته باشد. 2. آب غسل پاك باشد. 3. بدن ميت پاك باشد. 4. بدن ميت مانعي از رسيدن آب نداشته باشد. 5. آب و ظرف آن بايد غصبي نباشد. 6. سدر و كافور بايد پاك و مباح باشد.   پي نوشت: عروة الوثقي، ج1، ص 382 و 395. تحريرالوسيله، ج1، ص 21. جامع احكام، زارعي نصرالله ...

آيات عظام امام، خامنه ‏اى، تبريزى، مكارم، سيستانى و وحيد: بنابر احتياط واجب، بايد صيغه عقد ازدواج به عربى صحيح خوانده شود. آيةاللَّه بهجت: خير شرط نيست؛ بلكه مى ‏توانند به هر زبانى كه خواستند بخوانند. اما احتياط مستحب (بهتر) آن است كه به عربى بخوانند.  آيات عظام صافى، فاضل و نورى: بايد صيغه به عربى صحيح خوانده شود. منبع: توضيح‏المسائل ...

آيات عظام امام، بهجت و فاضل: بنابر احتياط واجب جايز نيست. آيات عظام خامنه ‏اى، سيستانى، صافى، مكارم و وحيد: پوشيدن لباس جنس مخالف، هنگام بازيگرى و بيان خصوصيات يك شخص حقيقى [اگر باعث فساد نشود ] اشكال ندارد. آيةاللَّه نورى: پوشيدن لباس جنس مخالف، تنها در موقع ضرورت؛ يعنى، زمانى كه مصلحت اهم و انگيزه عقلايى در كار باشد، ...

همه مراجع (به جز آيت ‏الله خامنه‏ اى): نماز مرد با زنجير و انگشتر طلا باطل است. آيت‏ الله خامنه‏ اى: نماز مرد با زنجير و انگشتر طلا بنابر احتياط واجب باطل است.  منبع: توضيح‏ المسائل مراجع، م 832؛ آيت‏ الله نورى، توضيح ‏المسائل، م833 و آيت‏ الله وحيد، توضيح ‏المسائل، م 838. آيت‏ الله خامنه ‏اى، اجوبة الاستفتاءات، س 442.  

آيات عظام امام، تبريزى و خامنه ‏اى: اگر باعث تحريك شهوت يا ارتكاب حرام يا ترتب مفسده شود، جايز نيست و در غير اين صورت اشكال ندارد ؛ ولى سزاوار است مؤمن از لهو اجتناب كند. آيات عظام بهجت، سيستانى، فاضل، نورى و وحيد: بنابر احتياط واجب جايز نيست. آيات عظام صافى و مكارم: حرام است. منبع: آيت الله تبريزى، ...

همه مراجع (به جزآيات عظام سيستانى و مكارم): اگر محتواى آن باطل نباشد، اشكال ندارد. آيات عظام سيستانى و مكارم: بنابر احتياط واجب جايز نيست. تبصره. در صورتى آوازخوانى زن در شب عروسى جايز است كه صداى او را مرد اجنبى نشنود و به همراه آن موسيقى لهوى نيز به كار نرود. منبع: امام، تحريرالوسيله، ج 1، (مكاسب محرمه)، م ...

همه مراجع: خير، جايز نيست. تبصره. حكم نگاه از آينه، شيشه، آب صاف و مانند آن، با عكس و فيلم زن تفاوت دارد. نگاه از داخل آينه به زن نامحرم جايز نيست؛ ولى نگاه به عكس و فيلم او – اگر ناآشنا باشد – بدون قصد لذت جايز است. منبع: توضيح ‏المسائل مراجع، م2436 و2433؛آيت الله نورى، توضيح‏ المسائل، م2429 ...

رهبري: جايز نيست. آيات عظام وحيد، صافي: بنابراحتياط واجب جايز نيست و نماز باطل است. بقيه مراجع: اشكال ندارد. توجه: نماز خواندن در جلوي قبور معصومين، در فرض بي حرمتي، در مساله ديگر طرح خواهد شد ان شاء الله. پي نوشت: توضيح المسائل مراجع، ج1، م 866. امام، تحرير الوسيله، نماز، مكان، م9. رهبري، رساله آموزشي، ج1، ص 122. آيات عظام ...

همه مراجع: اگر معناى آن عوض شود، عقد باطل است. منبع: توضيح‏المسائل مراجع، م 2371 ؛آيت الله نورى، توضيح‏المسائل، م 2367 وآيت الله وحيد، توضيح‏المسائل، م 2435.

آيا اظهار عشق و محبت بين دختر و پسر به منظور ازدواج، گناه است؟ همه مراجع: آرى، اين كار حرام است؛ ولى مى‏ تواند از او خواستگارى كند. منبع: آيت الله سيستانى، سايت، محبت؛ آيت الله مكارم،استفتاءات، ج 2، س 1049 و 1075 و دفتر همه مراجع.

همه مراجع: ازدواج با او جايز است ولى كراهت شديد دارد. منبع: امام خمينى، آيت الله نورى، آيت الله مكارم و آيت الله فاضل، العروة الوثقى، ج 2 م 7 ؛ آيت الله وحيد، منهاج الصالحين، ج 3، م 1298 ؛ آيت الله تبريزى، منهاج الصالحين، ج 2، م 298 ؛ آيت الله سيستانى، منهاج الصالحين، ج 2، م 2 ؛ ...

سوره نور، آيه 2: (الزَّانِيَةُ وَالزَّانِي فَاجْلِدُوا كُلَّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا مِائَةَ جَلْدَةٍ ۖ وَلَا تَأْخُذْكُمْ بِهِمَا رَأْفَةٌ فِي دِينِ اللَّهِ إِنْ كُنْتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ ۖ وَلْيَشْهَدْ عَذَابَهُمَا طَائِفَةٌ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ )  به عنوان مقدمه لازم است بيان شود كه هر جامعه بشري و اجتماع انساني، به هيچ وجه قادر بر حفظ و ادامه حيات معنوي خود نيست، مگر با قانوني كه از نظر آن ...

كسي كه مى ‏داند آب برايش ضرر دارد، چنانچه وضو يا غسل انجام دهد، آيا وضو و غسلش صحيح است؟ آيات عظام امام خمينى و نورى: بنابر احتياط واجب در اين فرض، وضو و غسلش باطل است. آيات عظام بهجت، تبريزى، سيستانى، صافى، مكارم و وحيد: وضو و غسلش در اين فرض باطل است. آيت الله فاضل: وضو و غسلش ...

اگر پدر دختر به ازدواج دائم با جوانى اجازه دهد، آيا طرفين عقد مي توانند بدون اطلاع وي، عقد موقت بخوانند؟ آيات عظام امام و سيستانى: در اين فرض، بايد با اجازه پدر يا جد پدرى دختر باشد. آيات عظام بهجت، تبريزى، صافى، فاضل، مكارم و وحيد: در اين فرض، احتياط واجب آن است كه با اجازه پدر يا جد پدرى دختر ...

همه مراجع: هر نوع بازى كه به صورت برد و باخت و شرط بندى باشد، حرام است ؛ مگر در مسابقه تيراندازى و اسب سوارى. منبع: امام، استفتاءات، ج 2، (مكاسب محرمه)، س 17 ؛آيت الله خامنه‏اى، اجوبةالاستفتاءات، س 1123 ؛آيت الله سيستانى، منهاج‏الصالحين، ج 2، م 22 ؛آيت اللهوحيد، منهاج الصالحين، ج 3، م 19 ؛آيت اللهفاضل، جامع المسائل، ...

آيات عظام امام خمينى، خامنه ‏اى، فاضل و نورى: اگر شوهر اين مصالحه را بپذيرد، احتياط واجب آن است كه با زن ديگرى ازدواج نكند. آيات عظام بهجت، تبريزى، سيستانى، صافى، مكارم و وحيد: اگر شوهر اين مصالحه را بپذيرد، واجب است با زن ديگرى ازدواج نكند. منبع: توضيح المسائل مراجع، م 2460 ؛ آيت الله نورى، توضيح المسائل، م 2456 ...

همه مراجع: خير، اذن شوهر در اينجا لازم نيست. منبع: حضرت امام ، استفتاءات، ج 2، نذر، س 11 ؛ آيت‏ اللّه فاضل، جامع المسائل، ج 1،س 1214 ؛ دفتر همه مراجع.  

اين توضيح در ابتدا لازم است كه بنابر فتاواي غالب مراجع عظام تقليد، سلام كردن به نمازگزار مكروه است [آيت الله مكارم، كراهت را ثابت نمي داند] ولي اگر شخصي به نمازگزار سلام كند، جوابش واجب است. اما درباره چگونگي پاسخ به سلام،  فتاوا به دو بخش قابل تقسيم است: الف- مماثل بودن در مفرد و جمع (يعني مثلا اگر سلام كننده گفت سلام عليك، نمازگزار ...

عده عبارت است از مدتى كه به دستور شارع مقدس، زن حق ندارد در اين مدت شوهر كند و بايد صبر نمايد تا مدت به سر آيد. زن در موارد ذيل بايد عده نگه بدارد:  1. بعد از طلاق و جدايى.  2. بعد از به هم خوردن عقد (فسخ يا انفساخ عقد).  3. بعد از تمام شدن مدت يا بخشيده ...

آيت الله مكارم: بايد به عربي باشد. آيت الله فاضل: بنابراحتياط واجب به عربي باشد. ديگر مراجع عظام: اشكال ندارد؛ ولي بهتر است به غير عربي نباشد. پي نوشت: توضيح المسائل مراجع، ج1، م 1135. آيات عظام امام، سيستاني، نوري، مكارم، فاضل: عروة الوثقي، الصلاة، مبطلات، م 10. رهبري: استفتائات جديد، مسائل متفرقه، نماز، س2. آيت الله بهجت: استفتائات، ج2، ...

همه مراجع: اگر بدون قصد لذت و ترس افتادن به حرام باشد، اشكال ندارد. تبصره: اگر جنس مخالف دختر جوان باشد، بهتر است به او سلام نكند تا از لغزش در گناه، در امان باشد. منبع: العروة الوثقى، ج2، (النكاح)، م39 و 41.

در حال عذر شرعي (جنابت و حيض) خواندن چه قسمت هايي از قرآن، بر مردان و زنان حرام است؟ آيات عظام امام، نوري، بهجت، فاضل: تمام آيات سوره هاي سجده دار. آيات عظام شبيري، وحيد: تنها آيه سجده دار، بلكه بنابر احتياط واجب، خواندن آيات ديگر سوره سجده دار يا قمستي از يك آيه از سوره هاي سجده دار. بقيه مراجع: ...

در حال عذر شرعي (جنابت و حيض) خواندن چه قسمت هايي از قرآن، بر مردان و زنان حرام است؟ آيات عظام امام، نوري، بهجت، فاضل: تمام آيات سوره هاي سجده دار. آيات عظام شبيري، وحيد: تنها آيه سجده دار، بلكه بنابر احتياط واجب، خواندن آيات ديگر سوره سجده دار يا قمستي از يك آيه از سوره هاي سجده دار. بقيه مراجع: ...

آيات عظام امام، رهبري، سيستاني، بهجت، تبريزي: جايز است. آيت الله صافي: اگر بين سنگ هاي آن فاصله نباشد، اشكال ندارد، چون تيمم بر سنگ است. و الا صحيح نيست. آيت الله نوري: تيمم بر موزائيك اگر از سنگ باشد، جايز است و بر سيمان بنابر احتياط واجب صحيح نيست. آيت الله فاضل: با نبود خاك و سنگ جايز است. آيت ...

آيات عظام امام، رهبري، سيستاني، بهجت، تبريزي: جايز است. آيت الله صافي: اگر بين سنگ هاي آن فاصله نباشد، اشكال ندارد، چون تيمم بر سنگ است. و الا صحيح نيست. آيت الله نوري: تيمم بر موزائيك اگر از سنگ باشد، جايز است و بر سيمان بنابر احتياط واجب صحيح نيست. آيت الله فاضل: با نبود خاك و سنگ جايز است. آيت ...

اگر مهريه زن عين خارجى (مانند خانه، ماشين و…) باشد و سپس آن را به شوهر ببخشد، آيا مى ‏تواند دوباره آن را پس بگيرد؟  همه مراجع (به جزآيات عظام تبريزى و صافى): اگر هنوز عين خارجى در اختيار شوهر است و آن را به ديگرى واگذار نكرده مى ‏تواند دوباره آن را پس بگيرد هر چند نگرفتن بهتر است.  آيات ...

اگر مهريه زن عين خارجى (مانند خانه، ماشين و…) باشد و سپس آن را به شوهر ببخشد، آيا مى ‏تواند دوباره آن را پس بگيرد؟  همه مراجع (به جزآيات عظام تبريزى و صافى): اگر هنوز عين خارجى در اختيار شوهر است و آن را به ديگرى واگذار نكرده مى ‏تواند دوباره آن را پس بگيرد هر چند نگرفتن بهتر است.  آيات ...

  همه مراجع: اگر مقصود معلوم باشد، عقد صحيح است. منبع: العروةالوثقى، ج 2، احكام العقد، م 18.  

  همه مراجع: اگر مقصود معلوم باشد، عقد صحيح است. منبع: العروةالوثقى، ج 2، احكام العقد، م 18.  

اگر شخصي براي خواندن نماز بجاي غسل تيمم كند، آيا مي تواند با آن در مسجد توقف نمايد و يا آيات قرآن را لمس كند؟ آيات عظام شبيري، مكارم: اگر تيمم و عذرش باقي است، مي تواند كارهاي ياد شده را انجام دهد. آيات عظام امام، نوري: اگر به جهت ضرر داشتن آب و مانند آن تيمم كرده – در ...

اگر شخصي براي خواندن نماز بجاي غسل تيمم كند، آيا مي تواند با آن در مسجد توقف نمايد و يا آيات قرآن را لمس كند؟ آيات عظام شبيري، مكارم: اگر تيمم و عذرش باقي است، مي تواند كارهاي ياد شده را انجام دهد. آيات عظام امام، نوري: اگر به جهت ضرر داشتن آب و مانند آن تيمم كرده – در ...

آيات عظام امام، نوري: اشكال ندارد. رهبري: بنابر احتياط واجب بايد بين آن دو حداقل يك وجب فاصله باشد. آيت الله تبريزي: اگر حداقل يك وجب فاصله داشته باشند، اشكال ندارد. آيات عظام صافي، شبيري، بهجت: كراهت دارد. آيت الله فاضل: بايد عقب تر از مرد بايستد. آيت الله مكارم: بنابر احتياط واجب جايز نيست؛ مگر در اماكن شلوغ. آيات ...

آيات عظام امام، نوري: اشكال ندارد. رهبري: بنابر احتياط واجب بايد بين آن دو حداقل يك وجب فاصله باشد. آيت الله تبريزي: اگر حداقل يك وجب فاصله داشته باشند، اشكال ندارد. آيات عظام صافي، شبيري، بهجت: كراهت دارد. آيت الله فاضل: بايد عقب تر از مرد بايستد. آيت الله مكارم: بنابر احتياط واجب جايز نيست؛ مگر در اماكن شلوغ. آيات ...

همه مراجع: خريد آن جايز نيست. منبع: آيت الله فاضل، جامع‏المسائل، ج1، س970 و 97؛آيتاللهنورى، استفتاءات، ج2، س532؛آيت اللهخامنه‏اى، اجوبةالاستفتاءات، س447؛ امام، استفتاءات، ج2، (كسب‏هاى حرام)، س14 و 13؛ آيت اللهصافى، هدايةالعباد، ج1689 1؛آيت اللهتبريزى، منهاج‏الصالحين، (المكاسب المحرمه)، م8؛آيتاللهبهجت، وسيلةالنجاة، ج1، م1441 و 1442.            

همه مراجع: خريد آن جايز نيست. منبع: آيت الله فاضل، جامع‏المسائل، ج1، س970 و 97؛آيتاللهنورى، استفتاءات، ج2، س532؛آيت اللهخامنه‏اى، اجوبةالاستفتاءات، س447؛ امام، استفتاءات، ج2، (كسب‏هاى حرام)، س14 و 13؛ آيت اللهصافى، هدايةالعباد، ج1689 1؛آيت اللهتبريزى، منهاج‏الصالحين، (المكاسب المحرمه)، م8؛آيتاللهبهجت، وسيلةالنجاة، ج1، م1441 و 1442.            

اگر در اعضاي وضو يا غسل، مانعي از رسيدن آب باشد كه برداشتن آن مشقت دارد (مثل جسب قطره و برخي جراحات) تكليف چيست؟   آيات عظام سيستاني، نوري: اگر مانع در اعضاي تيمم باشد، هم وضوي جبيره و هم تيمم كند و اگر در غير اعضاي آن باشد، تيمم كافي است. آيت الله وحيد: بنابر احتياط واجبهر دو (جبيره و تيمم) ...

اگر در اعضاي وضو يا غسل، مانعي از رسيدن آب باشد كه برداشتن آن مشقت دارد (مثل جسب قطره و برخي جراحات) تكليف چيست؟   آيات عظام سيستاني، نوري: اگر مانع در اعضاي تيمم باشد، هم وضوي جبيره و هم تيمم كند و اگر در غير اعضاي آن باشد، تيمم كافي است. آيت الله وحيد: بنابر احتياط واجبهر دو (جبيره و تيمم) ...

اگر زن به خاطر اذيت و ظلم شوهر، مالى به او بدهد تا او را طلاق خلع بدهد؛ آيا گرفتن اين مال حلال است؟ همه مراجع: اگر بي علاقگي زن از شوهر به خاطر اذيت و آزار شوهر باشد، گرفتن اين پول در قبال طلاق جايز نيست و طلاق خلع صحيح نيست.   نكته. انواع طلاق عبارتند از: 1. طلاق باين: هرگونه طلاقي كه ...

الف- اگر نمازگزار نتواند سر را نگهدارد و بي اختيار دوباره پيشاني به مُهر برسد: همه مراجع: روي هم يك سجده حساب مي شود و اگر ذكر نگفته، بايد بگويد. ب- اگر براي نمازگزار ممكن باشد كه دوباره پيشاني به مهر نرسد: آيات عظام رهبري، مكارم: بايد دوباره پيشاني را بر مهر بگذارد و اگر ذكر نگفته بگويد و يك سجده حساب ...

همه مراجع: عقد ازدواج مشروط به پاكي زن نيست و عقد كردن با وجود عذر شرعي صحيح است البته در طلاق پاكي از حيض و نفاس بدون مقاربت شرط است. پي نوشت: توضيح المسائل مراجع، ج‌2، ص 449

مفهوم محقق شدن يك «ركعت» در نماز از آنجا اهميت مي يابد كه برخي از شكهاي نماز، اگر بعد از «اتمام ركعت» ايجاد شود، صحيح است. (مثلا شك بين ركعات دو و سه در نماز چهار ركعتي، اگر در سجده اتفاق افتد، بنا براين فرض صحيح است كه اتمام ركعت محقق شده باشد.) اما در اينكه اتمام يك ركعت چگونه تحقق مي يابد، ميان مراجع ...

همه مراجع: اگر كلمه‌اى را به قصد ذكر بگويد مثلًا به قصد ذكر بگويد: «اللّٰه أكبر» و در موقع گفتن آن، صدا را بلند كند كه چيزى را به ديگرى بفهماند اشكال ندارد، ولى چنانچه به قصد اين كه چيزى به كسى بفهماند بگويد – اگر چه قصد ذكر هم داشته باشد – نماز باطل مى‌ شود. پي نوشت: توضيح المسائل مراجع؛ ج‌1، ...

س1- آيا ازدواج موقّت با دختر مسيحى، نياز به اجازه پدرش دارد؟ همه مراجع: اگر در مذهب آنان اجازه پدر در ازدواج دختر شرط نباشد، لازم نيست با اجازه او باشد.[1] تبصره. در مذهب مسيحيت و يهوديت در مسئله ازدواج دختر باكره، اذن پدر او شرط نيست.   س2- آيا براى ازدواج با دختر مسلمانى كه پدرش مسيحى است، اجازه پدرش شرط ...

نماز ميت بعد از غسل، حنوط و كفن كردن و قبل از دفن نمودن ميت خوانده مي شود. هنگام نماز، ميت را به پشت بخوابانند بطوري كه سر ميت طرف راست نمازگزار و پاي او طرف چپ نمازگزار باشد. نمازگزار هم رو به قبله پنج تكبير بگويد كه بعد از هر تكبير دعاهايي وجود دارد كه به دو طريق مختصر يا مفصل با فضيلت بيشتر قابل ...