مجمع البیان، از تفاسیر مهم قرن ششم و به زبان عربی است. سبک و شیوه تدوین و تبویب این تفسیر در میان همه تفسیر های اهل سنت و شیعه، چه فارسی و چه عربی بی سابقه و کم نظیر است زیرا نظمی متین و خاص و مرتب با روش علمی و ساده دارد و ویژ گی اش همین است که ...
ادامه مطلب »آرشیو نویسنده: admin1
قرآن و آفرینش انسان
آفرينش انسان از منى قرآن كريم در چند مورد سخن از «منى» می گويد و خلقت انسان را از آن می داند: «أَفَرَأَيْتُمْ ما تُمْنُونَ أَأَنْتُمْ تَخْلُقُونَهُ أَمْ نَحْنُ الْخالِقُون «1» «آيا آنچه را [كه به صورت منی ] فرومی ريزيد ديده ايد؟ آيا شما آن را خلق می كنيد يا ما آفريننده ايم.» «وَ أَنَّهُ خَلَقَ الزَّوْجَيْنِ الذَّكَرَ وَ ...
ادامه مطلب »معرفی تفسیر «نور الثقلين»
تفسير نور الثقلين تأليف شيخ عبد على بن جمعه عروسى حويزى از علماى قرن يازدهم هجرى می باشد، كه به كوشش استاد سيد هاشم رسولى محلاتى تصحيح شده و با مقدمه اى كوتاه از مرحوم علامه طباطبايى«ره» در 5 مجلد توسط مطبعه العلمية قم در سال 1383 ق به چاپ رسيده است. چاپى نيز از مؤسسه اسماعيليان با همين مشخصات ...
ادامه مطلب »سخاوت و انفاق در قرآن
سخاوت در لغت از ماده “سَخو” به معنی جود و بخشش بوده و “سَخی” به معنی بخشنده است؛[1] بنابراین “سخاوت” در مقابل بخل بوده که در اصطلاح دینی به ملکه بذل مال به مستحق، بدون درخواست سائل، به میزان شایسته، گفته می شود.[2] انفاق از ریشه “نفق” در لغت به معنی گذشتن، از بين رفتن و تمام شدن یک چيز ...
ادامه مطلب »مقتضیات زبان فارسى در ترجمه قرآن كریم
چكيده هر زبانى براى انتقال مفاهيم، ساختارى ويژه خود دارد. اين ساختار متناسب با فهم عرفى اهل آن زبان شكل می گيرد و بديهى است در برگردان هر متنى از زبان مبدا به زبان مقصود لحاظ اين ويژگيها بر مترجم ضرورت دارد. اين ضرورت در باب ترجمه قرآن تاكيد بيشترى پيدا می كند. خوشبختانه پس از پيروزى انقلاب اسلامى اقبال ...
ادامه مطلب »نقل به معنا در قرآن
چكيده «نقل به معنا» يعنى گزارشگر، مضمون و محتوا را به شنونده منتقل كند، بى آنكه اصرارى بر نقل عين سخن يا حادثه داشته باشد. قرآن كريم نيز، گاهى سخنانى را از افراد مشخصى با عبارات متفاوت و مربوط به يك جريان خاص نقل كرده ...
ادامه مطلب »امام خمینى قدس سره و كاربردهاى روایات تفسیرى
چكيده اعتبار و كاربرد روايات تفسيرى همواره مورد بحث قرآن پژوهان بوده است. احاديث تفسيرى نزد امام خمينى قدس سره از منابع مهم و پركاربرد تفسيرى است. در انديشه ايشان، احاديث معصومان عليهم السلام داراى روحانيت و نورانيتى است كه در ديگر كلمات نيست. هرچند ايشان برخلاف عقيده شان درباره روايات فقهى، براى روايات تفسيرى حجّيتى قايل نيست، اما اين ...
ادامه مطلب »جستارى بر انواع تمثیل در مَثَل ها و قصّه هاى قرآن كریم
چكيده قرآن كتاب هدايت بشر در تمام اعصار است. سبك و سياق نوشتارى آن متفاوت از ديگر كتاب ها بوده و تعاليم خود را به منظور فهم همه انسان ها، گاه با زبان ادبى و هنرى در قالب مَثَل، قصّه، و… بيان نموده است. از ديدگاه برخى، يك چهارم قرآن و از نگاه بعضى ديگر، يك ششم آن در قالب ...
ادامه مطلب »صفات فعل خداوند از دیدگاه علامه طباطبایی
چکیده در آثار علامة طباطبایی، دست کم سه دیدگاه متفاوت دربارة نحوة اتّصاف ذات الهی به صفات فعل مشاهده می شود: عینیّت صفات فعل با ذات؛ زیادت صفات فعل بر ذات؛ و عدم اتّصاف ذات به صفات فعل، چه به نحو زیادت و چه به نحو عینیّت. حال پرسش این است که آیا ایشان به سه دیدگاه متعارض در این ...
ادامه مطلب »ترجمه فارسى دو نمونه از معربات فارسى قرآن كریم «ابریق» و «استبرق»
چكيده در قرآن واژگانى وجود دارند كه از اصالت عربى برخوردار نيستند؛ اين واژه ها، معرّب يا دخيل ناميده مى شوند. درباره تعداد معرّبات فارسى در قرآن، اختلاف نظر وجود دارد، اما اصل وجود آنها مورد اتفاق است. درباره ترجمه معربات فارسى، زبان اصلى اين كلمات و زبان مقصد در ترجمه، يكسان است. در نتيجه، اين سؤال مطرح مى شود ...
ادامه مطلب »الاهه اساطیر: بررسى تحلیلى دیدگاه قرآن كریم درباره الوهیت حضرت عیسى علیهالسلام
چكيده «تثليث» از آموزه هاى بنيادينِ الهيات رايج مسيحى است كه بر اساس آن، حضرت عيسى (پسر) يكى از شخصيت هاى سه گانه تثليث، و در كنار پدر و روح القدس داراى الوهيت است. آموزه تثليث متأثر از فرهنگ ها و اديان شرك آميز به مسيحيت راه يافت. قرآن كريم با روايتى متفاوت و ارائه شخصيت بشرى از عيسى عليه ...
ادامه مطلب »نقد دیدگاه علّامه شوشترى در جعلى بودن برخى روایات تفسیر منسوب به امام حسن عسكرى(علیه السلام)
چكيده عمل تفسير با استناد به «منابع تفسير» انجام مى پذيرد. مراد از منابع تفسير، امورى است كه شناخت هاى لازم درباره معنا و مراد آيات را در اختيار مفسّر قرار مى دهد. يكى از مهم ترين منابع تفسيرى، روايات منقول از اهل بيت عليهم السلام، و يكى از منابع در اين باب، تفسير منسوب به امام حسن عسكرى عليه ...
ادامه مطلب »نقش علم صرف در دستیابى به قرائت صحیح
چكيده برخى از آيات قرآن به گونه هاى مختلف قرائت شده است كه طبق ديدگاه صحيح منطبق با روايات اهل بيت عليهم السلام، يكى از آنها صحيح و بقيه غيرصحيح است. شناخت قرائت صحيح از طريق معيارهاى مشخص شده براى تفسير درست قرآن و تلاوت صحيح آن لازم است. يكى از علومى كه مى تواند در اين امر نقش آفرين ...
ادامه مطلب »حيات طیبه، حیاتى اخلاقى در راستاى مظهریت صفات الهى
چكيده از ديدگاه قرآن كريم حيات حقيقى از آنِ خداوند است و همه موجودات بهره اى از آن را دارا مى باشند. جهان خلقت مظهر رحمت رحمانى پروردگار است و مسيرى است كه از طريق آن هر موجودى به كمال خويش دست مى يابد. انسان نيز به واسطه همين رحمت، به كمال خويش، كه همان رسيدن به مقام خليفه اللهى ...
ادامه مطلب »ماهیت و قلمرو علمالكتاب
چكيده اين مقاله به بررسى ماهيت و قلمرو دانشى مى پردازد كه در قرآن كريم (در دو آيه 40 سوره نمل و 43 سوره رعد) بدان اشاره و از آن با عنوان «علم الكتاب» ياد شده است. شناخت منزلت انسان، آشنايى با استعدادها و توانايى هاى او و آشنايى با ماهيت و قلمرو علوم بندگان برگزيده خداوند، از مهم ترين ...
ادامه مطلب »برگزیدگى قوم بنى اسرائیل از منظر كتاب اشعیاى نبى و قرآن كریم
چكيده برترى و برگزيدگى ملتى در پيشگاه الهى وابسته به ملاك ها و معيارهايى است. استخراج و بررسى اين ملاك ها و معيارها و نيز تشخيص مصاديق واقعى برگزيدگى بر اساس متون مورد وثوق اديان و تطبيق آنها، از مهم ترين مسائلى است كه موجب راهيابى به تعاليم حقيقى اديان گشته و تلقى هاى سليقه اى و منفعت طلبانه را ...
ادامه مطلب »آسیبشناسى پژوهش فایرستون درباره ابراهیم علیهالسلام
چكيده شناخت دقيق آراء خاورشناسان درباره معارف اسلامى و نقد علمى ديدگاه هاى آنان براى ما مسلمانان ضرورتى انكارناپذير است. به همين منظور، راقم اين سطور در مقاله حاضر تلاش كرده تا به معرفى و آسيب شناسى پژوهش فايرستون درباره حضرت ابراهيم(علیه السلام) بپردازد. روش تحقيق در اين پژوهش مطالعه اسنادى و رويكرد آن تحليلى ـ انتقادى است؛ اين بدان ...
ادامه مطلب »تبیین سازگارى علم خدا به جزئیات با تغییرناپذیرى او در آثار مشاهیر فلسفه و كلام
چكيده خداوند از سويى، موجودى ثابت و تغييرناپذير است كه زمان و مكان و موجودات مكانى و زمانى در او تأثيرى نمى گذارند و از سوى ديگر، عالم به جزئيات است؛ جزئياتى كه متغير بوده و در نگاه نخست، تغيير در آنها موجب تغيير در علم و در نتيجه در ذات خدا خواهد شد. اينكه آيا علم خدا به جزئيات ...
ادامه مطلب »معنا و مفهوم مرگ آگاهى و آثار آن از دیدگاه امام على(علیه السلام)
چكيده مرگ چيزى است كه براى تمام موجودات عالم رقم زده شده است. انسان نيز از اين امر مستثنا نبوده و همانند ساير موجودات طعم مرگ را خواهد چشيد و با آن دست و پنجه نرم خواهد كرد؛ اما نوع انسانى به واسطه برخوردارى از ويژگى ها و صفاتى خاص، نسبت به اينكه خواهد مرد و مرگ به سراغ او ...
ادامه مطلب »كظم غیظ (فرو بردن خشم)
“كظم” در لغت عربي به معني گلو يا محل خروج نفس است «كظم فلان» يعني نفس او بند آمد و ساكت شد.[1] “غيظ” هم به معني خشم و غضب شديد و حرارتي است كه انسان آن را از فوران و جوشش خون قلبش ميفهمد و در مييابد.[2] اصطلاح «كظم غيظ» يعني خودداري از اظهار خشم و نگه داشتن آن در ...
ادامه مطلب »آداب گفتارى حاكم بر سبك زندگى اسلامى از دیدگاه قرآن
چكيده سبك زندگى از لايه هاى رويين فرهنگى است و يكى از عناصر تشكيل دهنده آن، آداب گفتارى است كه به نحوه سخن گفتن انسان اشاره دارد. ازآنجايى كه مبناى اعتقادى ما مكتب اسلام، به ويژه آموزه هاى قرآنى است و پايه زندگى فردى و اجتماعى ما بر اين اساس بنيان نهاده شده است، آداب گفتارى موجود در جامعه بايد ...
ادامه مطلب »معیارها و ضوابط اقناع اندیشه مخاطب از دیدگاه قرآن
چكيده اقناع، فرايندى ارتباطى است كه هدف اساسى آن، انتقال محتوا با تأثيرگذارى بر مخاطب است. بر اساس تعاريف، تبيين ها و شيوه هاى اقناعى موجود، تأثيرگذارى اقناعى، در بسيارى از موارد در وضعيتى تحميلى و با فريب اقناعى حاصل مى شود. آيات و آموزه هاى قرآن كريم، گرچه مؤيد اقناع و به كارگيرى روش هاى تأثيرگذار اقناعى در انتقال ...
ادامه مطلب »درآمدى بر ارتباطات اسلامى در جامعه دینى (از علم دینى تا علم ارتباطات دینى)
چكيده مدعاى مقاله اين است كه اگر علم مدرن طبق انتقادات وارده، داراى هويتى فرهنگى و تاريخى و مقطوع از عقل و وحى است، پس علم دينى نيز با مرجعيت عقل، وحى و تجربه، و بازخوانى فرهنگ و تمدن و تاريخ اسلامى قابل طرح است. همچنين اگر علم دينى امكان تحقق دارد، علم ارتباطات دينى نيز قابل تأمّل است. در ...
ادامه مطلب »قصه هاى قرآنى و رویكردهاى زبان دینى در تحلیل آنها (با تأكید بر قصه خلقت حضرت آدم علیه السلام)
چكيده سازوكار گفتارى قرآن و دلالت هاى زبانى آن همواره از بحث هاى پرجاذبه و چالش برانگيز در ميان مفسّران از يك سو، و متكلمان و ساير دين پژوهان از سوى ديگر بوده است. اين بحث واجد مباحث مهمى است؛ از جمله اينكه آيا جملات و گزاره هاى قرآن همه ناظر به حقيقت است؟ اگر برخى تعابير قرآنى مجازگونه، نمادين ...
ادامه مطلب »تفسير علمى (انطباق قرآن با علوم تجربى)
مقدمه قرآن كريم، معجزه آخرين پيامبر الهى حضرت محمد(صلی الله علیه و آله و سلم) است كه براى راهنمايى انسانها نازل گرديد. هر چند قرآن به زبان عربى واضح بر پيامبر اسلام فروفرستاده شد و حتى مردم به راحتى آن را درك می كردند و از آن بهره ها می بردند و در مواقعى كه هدف و مقصود يك آيه ...
ادامه مطلب »قرآن و درمان بيماری هاى جسمى(درمان با عسل)
عسل غذاى شيرينى است كه اغلب به صورت مايع بوده و از زنبور عسل به دست می آيد. در قرآن كريم از مواد غذايى مختلفى نام برده شده است اما تنها در مورد عسل است كه آن را «شفا» ناميده است. قال اللّه تعالى: «وَ أَوْحی رَبُّكَ إِلَى النَّحْلِ أَنِ اتَّخِذِي مِنَ الْجِبالِ بُيُوتاً وَ مِنَ الشَّجَرِ وَ مِمَّا يَعْرِشُونَ ...
ادامه مطلب »چشم و هم چشمی خوب و بد از نگاه قرآن
رقابت يكي از مهمترين انگيزه هاي حركتي در انسان است. ريشه رقابت مي تواند احساس كمبود، حسادت، غبطه، رهايي از نقص و دستيابي به كمالي باشد. بنابراين، رقابت ها مي تواند به دو شكل مثبت و منفي و از نظر ارزشي، خوب يا بد باشد. در اين راستا در آموزه هاي وحياني، تربيتي و اخلاقي و نيز روان شناسي اجتماعي ...
ادامه مطلب »راهکارهای قرآنی برخورد با همسران و فرزندان خطاکار
در بعضي از آيات قرآن كريم سخن از دشمني بعضي زنان و فرزندان به ميان آمده است. در مقاله حاضر، نويسنده كوشيده است ضمن بررسي اين موضوع راهكارهاي برخورد با چنين افرادي را نيز مورد بررسي قرار دهد. «يا ايها الذين آمنوا قوا انفسكم و اهليكم ناراً وقودها الناس و الحجاره عليها ملائكه غلاظ شداد لايعصون الله ما امرهم و ...
ادامه مطلب »ابولهب
ابولَهَب بن عبدالمطّلب: عبدالعُزّی بن عبدالمطّلب بن هاشم، مكنى به ابا عتبه «1» عموى پيامبر صلى الله عليه و آله و از دشمنان سرسخت او «2» و مادرش لُبنی از بنى خُزاعه «3» و همسرش اروی يا عوراء، مشهور به ام جميل دختر حرب بن اميه و خواهر ابوسفيان بود. «4» در اين كه چرا ابولهب خوانده شده، اختلاف است. ...
ادامه مطلب »حضرت ادریس علیه السلام
پيامبرى در عصرى بين آدم و نوح عليهما السلام: در قرآن كريم نام «ادريس» دو بار به صورت صريح آمده است: در آيه 56 مريم/ 19 وى را پيامبرى بسيار راست گو كه خداوند او را به جايگاهى والا برده دانسته است، و در آيات 85- 86 انبياء/ 21 نام او در شمار چند پيامبر ديگر كه همه آنان از ...
ادامه مطلب »ابلیس
ابليس نام خاص موجودى زنده، مكلّف، متمرّد از فرمان الهى و رانده شده از درگاه وی می باشد. واژه ابليس در قرآن كريم يازده بار به كار رفته كه نُه بار آن در ضمن داستان آفرينش آدم و فرمان سجده بر وى آمده است. (بقره/ 2، 34؛ اعراف/ 7، 11؛ حجر/ 15، 31- 32؛ اسراء/ 17، 61؛ كهف/ 18، 50؛ ...
ادامه مطلب »درآمدی بر تفسیر ساختاری قرآن
مقدمه؛ یكی از دلایلی كه می تواند پشتوانه این باور باشد كه «قرآن در همه اعصار پاسخگوی نیازهای بشری است و می تواند جایگاه مؤثر خود را در جامعه انسانی حفظ نماید»، تفسیرپذیری بی نهایت آن است. قرآن كتاب محكمی است كه چینش و گزینش حروف، كلمات، عبارتها، آهنگ و معانی آن به اراده خداوند حكیم و آگاه انجام پذیرفته ...
ادامه مطلب »آیه تطهیر در کدام سوره قرآن است؟
آیه تطهیر در کدام سوره آمده است؟
ادامه مطلب »آیا قسم خوردن به پیامبر و امامان در ماه رمضان سبب ابطال روزه است؟
تا جایی که می دانم قسم خوردن در ماه رمضان به پیامبر و امامان سبب ابطال روزه است آیا خواندن ادعیه که در آن قسم می خورد به این موارد نیز سبب ابطال است؟
ادامه مطلب »آیا ارتباط جنسی بین زن و مرد از غیر راه ازدواج شرعاً جایز است؟
اگر دو طرف همدیگر رو دوست داشته باشن ولی امکان ازدواج نداشته باشند و از لحاظ جنسی هم احتیاج دارند باید چکار کنند؟
ادامه مطلب »آیا خریدن ماشین قسطی با قیمت بیشتر، اشکال دارد؟ گرفتن قرض با سود، برای خریدن ماشین نقدی چطور؟
حکم خرید ماشین قسطی که فروشنده مبلغی سود روی آن می کشد چیست؟ آیا ربا و حرام است؟ اگر پولی از کسی بگیریم و ماشین نقدی بخریم و آن شخص سودی روی آن مبلغ بکشد چه حکمی دارد؟
ادامه مطلب »استجابت دعای گناه کاران دلیل بر چیست؟
از آن جا که هر کس بر اعمال خود واقف است من گناهان زیادی را مرتکب شده ام و از آنجایی که خداوند انسانهای گناه کار را دوست ندارد. پس چرا من هر حاجت خوبی را دارم برآورده می شود و کلیه ی حاجات من که کمی مشکل دارد و یا بعداً مرا به دره های گناه می کشد بر آورده نمی شود. آیا این نشان می دهد خداوند من را بخشیده است یا خیر؟ توضیح دهید. با تشکر
ادامه مطلب »حکم استفاده از سرویس بهداشتی فرنگی چیست؟ و در صورت اضطرار شیوه ی پاک شدن چگونه است؟
حکم استفاده از سرویس بهداشتی فرنگی چیست؟ و در صورت اضطرار شیوه ی پاک شدن چگونه است؟
ادامه مطلب »اگر فردی برای دفاع از خود مرتکب قتل و جرح شود، چه پیامدهایی دامنگیر او خواهد شد؟
در اسلام حکم دعوا کردن و گلاویز شدن با کسانی که مشکل ساز هستند یا اهانت و بی احترامی می کنند چیست؟ اگر کسی ناخواسته مرتکب جرح یا قتل از روی عصبانیت و نادانی در حال دفاع از خود در بیرون از منزل باشد حکم شرعی آن چیست؟
ادامه مطلب »نظریه پلورالیسم دینى و قرائتهاى مختلف از دین را توضیح دهید و تفاوتشان را ذکر کنید.
نظریه پلورالیسم دینى و قرائتهاى مختلف از دین را توضیح دهید و تفاوتشان را ذکر کنید.
ادامه مطلب »لطفا مبانی اندیشه ی سیاسی شیخ طوسی را توضیح دهید.
لطفا اگر برایتان مقدور است در مورد مبانی اندیشه سیاسی شیخ طوسی توضیح دهید.
ادامه مطلب »آیا غیر از شیعهی اثنا عشری، کسی وارد بهشت میشود، در قیامت چه سرنوشتی در انتظار قاصرین است؟
آیا غیر از شیعهی اثنا عشری، کسی وارد بهشت میشود؟ پیروان مذاهب و ادیان دیگر در آخرت چه وضعیتی دارند؟ آیا قاصرین(اطفال و دیوانگان و...) به بهشت خواهند رفت؟
ادامه مطلب »چرا خداوند شیطان را خلق کرد؟
فلسفهی وجودی شیطان که موجودی اغواگر و گمراه کننده است، چیست؟ و چرا خداوند او را خلق کرد؟
ادامه مطلب »آیا از تمام قسمتهای مختلف زن و با هر کیفیتی می توان استفاده جنسی کرد؟
می خواستم بدونم آیا می توان از تمام قسمتهای بدن در رابطه ی جنسی استفاده کرد؟ حکم در دهان گذاشتن آلت و یا خوردن منی مرد یا ترشحات زن چه می باشد؟
ادامه مطلب »حکم خوابیدن در مکان های مقدس مثل حرم مطهر چیست؟
حکم خوابیدن در مکان های مقدس مثل حرم مطهر چیست؟
ادامه مطلب »چگونه می توان فهمید که آقا امام زمان (عج) از ما راضی است؟
چگونه می توان فهمید که آقا امام زمان (عج) از ما راضی است؟
ادامه مطلب »آیا بهشت دارای درهای متعددی است و این درها نامهای به خصوصی دارند؟
آیا بهشت دارای درهای متعددی است و این درها نامهای به خصوصی دارند، اگر امکان دارد نام درها و ترجمه فارسی آنها را بفرمایید.
ادامه مطلب »نام کتاب حضرت نوح(ع) چیست؟
نام کتاب حضرت نوح(ع) چیست؟
ادامه مطلب »خداوند انسان را با چه هدفی خلق کرد؟
خداوند انسان را با چه هدفی خلق کرد؟
ادامه مطلب »چرا شیعه دچار انحراف شده است؟
چرا شیعه دچار انحراف شده است؟
ادامه مطلب »