مذهبی

ملاك در ضرر (براي گرفتن يا نگرفتن روزه)، تشخيص پزشك است يا تشخيص خود شخص؟ همه مراجع: تشخيص خود بيمار ملاك است. همين اندازه كه ترس نسبت به ضرر عقلايى باشد، كافى است. خوف ضرر گاهى از قول متخصص و زمانى از تجربه مريض‏ هاى مشابه و گاهى از تجربه خود انسان، به دست مى‏ آيد. منبع: توضيح المسائل مراجع، ...

همه مراجع: اگر آن را فرو نبرد، اشكال ندارد. منبع: توضيح المسائل مراجع، م 1582 ؛ آيت الله وحيد، توضيح المسائل، م 1590.  

الف- روزه: آيت الله سيستاني: روزه اش صحيح است، ولي كراهت شديد دارد. آيات عظام وحيد، نوري، بهجت، تبريزي، خويي: روزه اش باطل مي شود. آيت الله زنجاني: اين كار حرام است، اما روزه اش صحيح است. بقيه مراجع: بنابر احتياط واجب روزه اش باطل مي شود. ب- كفاره: آيات عظام خويي، تبريزي، بهجت، وحيد، نوري: كفاره افطار عمدي دارد. ...

همه مراجع(به جزآيات عظام تبريزى و سيستانى): اگر پيش از ظهر مسافرت كند، روزه ‏اش باطل است؛ ولى قبل از آنكه به حد ترخّص برسد،نمى‏ تواند روزه را بخورد. آيت الله تبريزى: اگر از سر شب تصميم بر سفر داشته و پيش از ظهر مسافرت كند، روزه ‏اش باطل است؛ ولى قبل از آنكه به حد ترخص برسد، نمى ‏تواند ...

همه مراجع: از بين حيوانات فقط سگ و خوك هستند كه تمام اجزائشان نجس است ولي ما بقي حيوانات آب دهانشان پاك است. پي نوشت: ———————— توضيح المسائل مراجع، ج1، م 89و 105. جامع احكام، م 29.

همه مراجع: اگر هنگام غرغره كردن، آب از حلق به پايين برود، روزه باطل مى ‏شود. منبع: آيت الله تبريزى، استفتاءات، س 699 ؛ دفتر: همه مراجع.  

همه مراجع: خواندن نماز مغرب و عشا بهتر است؛ ولى اگر كسى منتظر او است يا بسيار گرسنه است كه نمى ‏تواند نماز را با حضور قلب بخواند، افطار كردن بهتر است. منبع: توضيح المسائل مراجع، م 1750 ؛ آيت الله وحيد، توضيح المسائل، م 1758.

كفاره به عنوان عقوبت ارتكاب محرمات است، بر خلاف فديه كه رويكرد جبراني دارد. ضمن آنكه كفاره اعم از مال و غير مال است. در باب روزه، زماني فديه واجب مي شود كه شخص بر اثر عذري مانند پيري، وضع حمل، شير دادن به بچه و بيماري تا رمضان آينده بيماري اش ادامه داشته باشد و روزه نگيرد.

آيات عظام امام، تبريزى، خامنه‏ اى، مكارم و وحيد: بنابر احتياط واجب، بايد از تزريق سرم خوددارى كند؛ خواه جنبه غذايى و تقويتى داشته باشد، يا جنبه دوايى و مانند آن. آيات عظام سيستانى، صافى و نورى: تزريق سرم روزه را باطل نمى‏ كند؛ خواه جنبه غذايى و تقويتى داشته باشد، يا جنبه دوايى و مانندآن. آيت الله فاضل: اگر سرم جنبه ...

توضيح و تعريف: جلسه استراحت، بعد از دو سجده در ركعت اول و نيز سوم نماز است كه تشهد ندارند. معناي جلسه استراحت اين است كه در ركعتي كه تشهد ندارد، بايد بعد از سجده دوم بنشيند و بعد بايستد؛ نه اينكه پس از سجده، بدون نشستن بلافاصله بايستد.   آيات عظام امام(ره)، رهبري، سيستاني، صافي، نوري، گلپايگاني(ره): بنابر احتياط ...

1. شك در ركعتهاي نماز دو ركعتي واجب 2. شك در ركعتهاي نماز سه ركعتي  3. شك در نماز چهار ركعتي، هر گاه يك طرف شك، 1 باشد. 4. شك در نماز چهار ركعتي، پيش از اتمام سجده دوم، در حالي كه يك طرف 2 باشد. 5. شك بين 2 و 5 يا بيشتر از 5. 6. شك بين 3 ...

همه مراجع (به جز آيات عظام بهجت، سيستانى و مكارم): دروغ بستن به خدا، پيامبر اسلام ‏صلى الله عليه وآله، امامان‏ عليهمالسلام و بنابر احتياط واجب پيامبران و جانشينان آنان و حضرت زهراعليها السلام. آيت‏ الله مكارم: بنابر احتياط واجب دروغ بستن به خدا، پيامبر اسلام ‏صلى الله عليه وآله و امامان(عليهم السلام)، پيامبران وجانشينان آنان و حضرت زهراعليها السلام. ...

همه مراجع: اگر روزه بگيرد، صحيح نيست و بايد پس از ماه رمضان آن را قضا كند. منبع: العروة الوثقى، ج 2، شرايط صحة الصوم، السادس.

اگر شخصي بااعتقادبه اينكه هنوزاذان صبح را نگفته ‏اند، مشغول سحرى بشود؛ سپس متوجه گردد كه اذان صبح گذشته است حكم روزه او چيست؟ همه مراجع (به جز آيت‏الله بهجت): اگر بدون بررسى و تحقيق در طلوع فجر، مشغول سحرى شده، روزه ‏اش باطل است و بايد قضا كند. آيت‏الله بهجت: اگر بدون بررسى و تحقيق در طلوع فجر مشغول سحرى ...

حضرت امام : در همه سفرها شكسته است. آيت الله خامنه اي : بين شكسته و كامل خواندن جمع كند. آيت ‏الله سيستانى: بايد در ماه اول احتياط كند؛ يعنى، نماز را شكسته و تمام بخواند و اگر روزه گرفت، آن را قضا كند. آيات عظام صافى، فاضل و نورى: بايد نماز را شكسته بخواند و روزه صحيح نيست. آيت ...

همه مراجع(به جزآيات عظام تبريزى، سيستانى و وحيد): آنچه كه باعث افطار روزه مى‏شود، خوف ضررى است كه منشأ عقلايى داشته باشد وميزان در مقدار آن، عرف عقلا است؛ به گونه‏ اى كه اثر مترتب بر روزه را ضرر بدانند. آيات عظام تبريزى، سيستانى و وحيد: آنچه كه باعث افطار روزه مى‏ شود، خوف ضررى است كه منشأ عقلايى داشته ...

مضمضه كردن يعني آب را در دهان چرخانيدن و سپس بيرون ريختن آن. اينكه فرد روزه دار به چه جهتي آب را مضمضه كرده و اين اتفاق افتاده، در حكم فقهي اثر گذار است، لذا با چند صورت مواجه هستيم: الف- براي خنك شدن مضمضه كرده باشد: آيت الله بهجت (ره): بنابر احتياط واجب، روزه باطل است. بقيه مراجع: روزه باطل ...

همه مراجع: اگر يقين داريد وقت داخل شده، اشكال ندارد و اگر شك يا گمان داريد، افطار روزه جايز نيست. منبع : توضيح المسائل مراجع ج 1، م742.  

براى سجده واجب قرآن همين اندازه كه پيشانى را به قصد سجده بر زمين بگذارد، كافى است. البته گفتن ذكر مستحب است و هر ذكرى بگويد، اشكال ندارد؛ ولى بهتر است بگويد: «لا اله الا اللَّه حقا حقا، لااله الا اللَّه ايمانا و تصديقا، لااله الا اللَّه عبودية ورقا، سجدتُ لَكَ يارَبِ تعبدا ورقا لا مستنكفا و لامستكبرا بل اَنا ...

شخصي به علت ندانستن مساله، «غسل جنابت» خود را انجام نداده است، نماز و روزه او چه حكمي دارد؟ آيات عظام امام (ره)، مكارم، بهجت (ره)، تبريزي(ره): نمازها و روزه ها بايد قضا شود. مقام معظم رهبري: بايد نمازها را قضا نمايد، روزه ها هم در صورتي كه مي دانسته جنب است ولي جاهل به وجوب غسل بر جنب براي ...

مقدار خوني كه وجود آن در بدن يا لباس نمازگزار اشكالي در نماز او ايجاد نمي كند، چه مقدار است؟ آيت الله سيستاني: بنابر احتياط واجب بايد به اندازه بند سر انگشت ابهام (انگشت شست) حساب شود. آيت اله زنجاني: چون قُطر دِرهم متعارف در زمانهاي سابق حداقل 23 ميليمتر بوده، لازم است از اين مقدار كمتر باشد. بقيه مراجع: ...

 بر چند نفر مستحب است در ماه رمضان اگر چه روزه نيستند از كارى كه روزه را باطل مى‌كند خوددارى نمايند: اول: مسافرى كه در سفر، كارى كه روزه را باطل مى‌كند انجام داده باشد و پيش از ظهر به وطنش يا به جايى كه مى‌خواهد ده روز بماند برسد. دوم: مسافرى كه بعد از ظهر به وطنش يا به ...

اگر روزه دار، در روزه واجب معين مانند ماه رمضان، نيت انجام كاري را بكند كه روزه را باطل مي نمايد – يعني قصد مفطر كند- اما آن را انجام ندهد، روزه اش چه حكمي دارد؟ آيات عظام امام(ره)، فاضل(ره): روزه باطل نمي شود. آيات عظام رهبري، سيستاني: بنابر احتياط واجب روزه را تمام كند و بعدا قضا نمايد. بقيه مراجع: ...

الف- حكم نماز جماعت: آيات عظام امام، رهبري، صافي، نوري، بهجت: معصيت كرده، ولي جماعتش صحيح است.  آيات عظام سيستاني، وحيد، زنجاني، مكارم، تبريزي، خويي: جماعتش باطل مي شود و بايد نمازش را به صورت فرادا تمام نمايد. آيت الله فاضل: احتياطا بايد نماز را به جماعت تمام كند و آن را اعاده نمايد. تبصره: بر طبق نظر همه مراجع، ...

زنى كه زاييدن او نزديك است و روزه براى حملش ضرر دارد روزه بر او واجب نيست. و بايد براى هر روز يك مد طعام (750 گرم گندم يا جو و مانند اينها )به فقير بدهد وبعد از برطرف شدن عذر، روزه ها را قضا كند. پي نوشت: توضيح المسائل مراجع، ج‌1، ص957‌

همه مراجع (به جز آيات عظام بهجت و سيستانى): فرو بردن خلط – چنانچه به فضاى دهان نيامده باشد – اشكال ندارد؛ ولى اگر به فضاى دهان برسد، احتياط واجب آن است كه فرو نبرد. آيت‏الله بهجت: فرو بردن خلط اگر در حال غير روزه امر عادى باشد و به فضاى دهان نيز نيامده باشد، اشكال ندارد؛ ولى اگر به فضاى ...

  همه مراجع: اگر باعث ضعف شود، خون گرفتن مكروه است. منبع: توضيح المسائل مراجع، م 1657 ؛ وحيد، توضيح المسائل، م 1665.

همه مراجع: خود سفر معصيت باشد (مانند سفر زن بدون اجازه شوهر) يا سفر به خاطر معصيت باشد(مانند سفر براي شركت در مجلس حرام) و گرنه نماز شكسته است. نكته: در سفر معصيت، بر مكلف روزه گرفتن واجب است. پي نوشت: ———– امام: تحرير الوسيله، نماز مسافر، شرط پنجم. آيات عظام سيستاني، مكارم، فاضل: عروة الوثقي، صلاة المسافر، الخامس. آيات ...

كسى كه شب ماه رمضان جنب شده و مى ‏داند كه اگر بخوابد، بعد از اذان صبح بيدار مى‏ شود، تكليف او چيست؟ همه مراجع (به جز آيت الله مكارم): اين شخص بايد پيش از خواب غسل كند و اگر بدون غسل بخوابد و بعد از اذان صبح بيدارشود، روزه ‏اش باطل است و بايد علاوه بر قضاى آن، كفّاره ...

هنگامى كه روزه مى‏ گيرم، به شدت بدنم سست مى‏ شود و نمى ‏توانم كارهايى مثل درس خواندن راانجام دهم، وظيفه چيست؟ همه مراجع: اين گونه ضعف و سستى‏ها تا حدودى لازمه روزه است و براى نوع افراد پيش مى ‏آيد و به جهت آن نمى‏ توان روزه را خورد؛ ولى اگر ضعف به قدرى باشد كه معمولاً نمى‏ شود ...

اگر روزه ‏دار به جهت حالت تهوع، قى (استفراغ) كند؛ روزه ‏اش چه حكمى دارد؟   همه مراجع: اگر بى اختيار باشد، اشكال ندارد؛ ولى اگر از روى عمد باشد، روزه را باطل مى ‏كند و كفاره افطار عمدي لازم مي شود. منبع: توضيح المسائل مراجع، م 1646 ؛آيت الله وحيد، توضيح المسائل، م 1654.

همه مراجع: به جز تكبيرة الإحرام كه از واجبات نماز است، گفتن شش تكبير ديگر قبل از تكبيره الاحرام مستحب است كه به مجموع اين هفت تكبير تكبيرات افتتاحيه گفته مي شود.   پي نوشت: 1. العروة الوثقى، ج‌1، فصل في تكبيرة الإحرام، م10 2. تحرير الوسيلة؛ ج‌1، القول في تكبيرة الإحرام‌، م2

كسى كه به نفس تنگى شديد مبتلا شده و در روز بايد از اسپرى استفاده كند، تكليف روزه او چيست؟ آيات عظام امام، فاضل، مكارم و نورى: با توجه به اينكه داروى ياد شده، خوردن و آشاميدن بر آن صدق نمى‏ كند، روزه را باطل نمى‏ كند. آيت الله خامنه ‏اى: اگر دارو به صورت گاز يا پودر وارد حلق شود، ...

الف- سونوگرافي: همه مراجع: با سونوگرافي روزه باطل نمي شود.[1]   ب- آندوسكوپي: آيات عظام رهبري، زنجاني، نوري، مكارم، فاضل: اگر چيزي با لوله وارد حلق نشود، روزه را باطل نمي كند و در غير اين صورت باطل است. آيت الله سيستاني: اگر ژل – كه جهت تسهيل فرو رفتن دستگاه استفاده مي شود- جسميت داشته باشد، فرو بردن آن ...

همه مراجع: مسافرت كردن در ماه رمضان – هر چند به عنوان فرار از روزه باشد – اشكال ندارد؛ ولى اين امر تا قبل از روز بيست وسوم مكروه است. منبع: العروة الوثقى، ج 2، شرايط وجوب الصوم، م 4 و 6.

گاهى انسان روزه ‏دار در كنار وسيله نقليه قرار مى‏ گيرد و دود آن به حلق او مى‏ رسد آيا روزه ‏اش باطل مى ‏شود؟ همه مراجع: اگر با اين اعتقاد كه دود غليظ به حلقش نمى‏ رسد در كنار وسيله نقليه بايستد و به طور اتفاق دود به حلقش برسد روزه‏ اش صحيح است.   منابع : آيت ‏الله ...

آيات عظام امام، خامنه‏ اى، فاضل و نورى: براى مرتبه اول واجب و مرتبه دوم جايز و مرتبه سوم و بيشتر از آن حرام است. آيات عظام بهجت، سيستانى، صافى و وحيد: براى مرتبه اول واجب و مرتبه دوم مستحب و مرتبه سوم و بيشتر از آن حرام است. آيت ‏الله تبريزى: براى مرتبه اول واجب و مرتبه دوم بنا ...

اگر در مكاني بيشتر از ده روز بمانيم ولي قصد ده روز نكنيم، حكم نماز و روزه چيست؟ همه مراجع: مسافر همين مقدار كه نيت داشته باشد ده روز در محلي بماند، بايد نمازش را كامل بخواند و روزه اش را نيز بگيرد و اگر ده روز مردّد باشد كه بماند يا نماند اگر چه با حالت ترديد ده روز ...

آيا اگر نمازگزار در جايي كه بايد بنشيند و تشهد بخواند، اشتباها بلند شود يا در جايي كه بايد بايستد، اشتباها بنشيند، سجده سهو لازم مي شود؟  آيات عظام امام، سيستاني، وحيد، زنجاني، فاضل: بنابر احتياط مستحب، سجده سهو به جا آورد. آيات عظام نوري، اراكي: سجده سهو لازم است. بقيه مراجع: بنابر احتياط واجب، سجده سهو لازم است. پي نوشت: ...

اگر روزه دار چند بار در طول روز يكي از مبطلات – غير از آميزش- را انجام دهد (مثلا چند بار غذا بخورد) آيا موجب تكرار كفاره مي شود؟ آيات عظام امام، خامنه اي، سيستاني، صافي، نوري، مكارم، بهجت، فاضل: يك كفاره كافي است. آيات عظام وحيد، تبريزي: بنابر احتياط واجب در مورد استمناء، كفاره تكرار مي شود و در غير ...

همه مراجع: خير؛ حكم تخيير – بين قصر و تمام – مختص نماز است و شامل روزه نمي شود، بنابراين نمي تواند روزه بگيرد. نكته: اماكني كه مسافر بين شكسته يا تمام خواندن نماز مخير مي باشد عبارتند از: مسجد الحرام، مسجد النبي، مسجد كوفه و حرم اباعبدالله الحسين عليه السلام. (اشاره: در محدوده هاي قديم و جديد اماكن شريفه، اختلاف فتوا ...

اگر شخصي در نماز بسمله (بسم الله الرحمن الرحيم) را به نيت يك سوره بگويد و بعد تصميم بگيرد سوره ديگري بخواند، آيا لازم است بسم الله را تكرار كند؟ آيات عظام امام، خويي، وحيد، صافي، زنجاني، نوري، بهجت، فاضل: بايد تكرار نمايد. آيت الله سيستاني: بنابر احتياط واجب، تكرار نمايد. آيات عظام رهبري، مكارم: تكرار لازم نيست. پي نوشت: ...

اگر روزه دار در سحر تا پايان اذان، امساك نكرده باشد و غذا خورده است، حكم روزه او چيست؟  همه مراجع: ملاك امساك براى روزه، طلوع فجر صادق است. بنابراين اگر با شروع اذان، اطمينان به طلوع فجر پيدا كند، نبايد چيزى بخورد و اگر لقمه‏ اى در دهان دارد، نبايد فرو برد. امّا اگر اطمينان به دخول وقت ندارد، ...

1. خيس كردن لباسي كه بر تن دارد. 2. انجام دادن كاري كه موجب ضعف شود مثل خون دادن و …. 3. كشيدن دندان و هر كاري كه از دهان خون بيايد. 4. دارو ريختن در چشم.  5. سرمه كشيدن. 6. نشستن در آب. 7. بوئيدن گياهان معطر. 8. استعمال شياف جامد. 9. مسواك كردن با چوب تر. 10. انجام كاري ...

  وقت مخصوص: به اندازه خواندن يك نماز با مقدماتش، وقت اختصاصي نماز اول است و در انتهاي وقتِ زمان باقيمانده براي نماز دوم، وقت اختصاصي نماز دوم است. مثلا از اول وقت شرعي ظهر، به اندازه چهار ركعت، وقت اختصاصي نماز ظهر است و در انتهاي وقت، يعني به اندازه چهار ركعت مانده تا مغرب (يا غروب) وقت مخصوص نماز ...

كسي كه به جهت افطار عمدى روزه، كفّاره برعهده دارد، اما درآمدى ندارد و تحت تكّفل پدراست؛ چه كسى بايد كفاره را بدهد؟ همه مراجع (به جزآيات عظام خامنه ‏اى و مكارم): بنابر احتياط واجب، هر وقت خودش متمكن شد، بايد كفّاره را بدهد و بر عهده پدرش نيست. آيات عظام خامنه ‏اى و مكارم: تكليف از او ساقط است ...

همه مراجع: نگاه به فيلم ‏هاى مبتذل و شهوت برانگيز، حرام است؛ خواه در ماه رمضان باشد يا غير آن و اگر احتمال مى‏ دهد با نگاه به اين نوع فيلم‏ها، منى از او خارج مى‏ شود – چنانچه منى بيرون بيايد  روزه ‏اش باطل است. منبع: توضيح المسائل مراجع، م 1595 ؛ آيت الله وحيد، توضيح المسائل، م 1603 ...

همه مراجع: بلى، اقتدا به جماعت در نماز قضا، اشكال ندارد و لازم نيست هر دو يك نماز بخوانند؛ بلكه قضاى نماز صبح رامى‏ توان به نماز ظهر يا عصر امام جماعت اقتدا كرد. منبع: توضيح ‏المسائل مراجع 1388،آيت الله نورى، توضيح ‏المسائل، م 1387؛آيت الله وحيد،توضيح‏ المسائل، م 1396؛ دفتر:آيت الله خامنه ‏اى.

بر اساس دستورات دين مبين اسلام براي شخصي كه در حال احتضار(مرگ) است احكام واجب و مستحبي وجود دارد كه به برخي از آن ها اشاره مي شود: واجبات: مسلمانى را كه محتضر است يعنى در حال جان دادن مى‌باشد مرد باشد يا زن، بزرگ باشد يا كوچك، بايد به پشت بخوابانند به طورى كه كف پاهايش به طرف قبله ...

همه مراجع: اگر در رساندن آب به اعضا و در شستن او كمك كند، وضويش باطل است. منبع: العروة الوثقى، شرائط الوضو، التاسع.