۱۳۹۳/۰۵/۱۳
–
۱۴۷۰ بازدید
بنام خدا
سلام
حضرت محمد “ص”: هر کس تقوا روزى اش شود، خیر دنیا و اخرت روزى او شده است
منظور وتفسیر آن چیست
با سلام و ادب و سپاس از ارتباط واعتماد شما
1. برای روشن شدن معنای این روایت باید معنای تقوا و آثار و برکات و نتایج دنیوی و اخروی آن بیان گردد .
« تقوا» در اصل از ماده «وقایه» به معنی نگهداری یا خویشتن داری است. به تعبیر دیگر یک نیروی کنترل درونی است که انسان را در برابر طغیان شهوات حفظ می کند، و در واقع نقش ترمز نیرومندی را دارد که ماشین وجود انسان را در پرتگاه ها حفظ و از تندرویهای خطرناک ، باز می دارد.
امیرالمؤمنین علی (علیه السلام)، تقوا را به عنوان یک دژ نیرومند در برابر خطرات گناه شمرده است و می فرماید:
«اعلموا عبادالله ان التقوی دار حصن عزیز . نهج البلاغه، خطبه 157.
«ای بندگان خدا، بدانید که تقوی دژی است مستحکم و غیر قابل نفوذ.»
همین طور آن حضرت می فرمایند:
«الا و ان التقوی مطایا ذلل ، حمل علیها اهلها و اعطوا ازمتها فأوردتهم الجنة. نهج البلاغه، خطبه 16. ؛ تقوی همچون مرکبی است راهوار، که صاحبش بر آن سوار است و زمامش در دست اوست، تا دل بهشت او را پیش می برند.»
بعضی تقوا را به حالت کسی تشبیه کرده اند که از یک سرزمین پر از خار عبور می کند، سعی دارد دامن خود را کاملاً برچیند و با احتیاط گام برمی دارد، مبادا نوک خاری در پایش بنشیند و یا دامنش را بگیرد.
امام علی (علیه السلام) می فرماید:
«ان تقوی الله مفتاح سداد و ذخیره معاد و عتق من کل ملکه و نجاة من کل هلکه نهج البلاغه، خطبه 230. ؛ تقوا و ترس از خدا کلید گشودن هر در بسته ای است. ذخیره رستاخیز و سبب آزادی از بردگی شیطان و نجات از هر هلاک است .
حقیقت تقوی همان احساس مسئولیت درونی است و تا این احساس مسئولیت نباشد انسان به دنبال هیچ برنامه سازنده ای حرکت نمی کند. تقوی انگیزه بهره گیری از آیات الهی است.
اصولاً خمیرمایه تقوی دو چیز است: یاد خدا، یعنی توجه به مراقبت دائمی الله و حضور او در همه جا همه حال و توجه به دادگاه عدل خداوند، و نامه اعمالی که هیچ کار صغیر و کبیری وجود ندارد، مگر آن که در آن ثبت شود، به همین دلیل است که توجه به این دو اصل مهم در سرلوحه برنامه های تربیتی انبیاء و اولیاء قرار داشته و تأثیر آن در پاکسازی فرد و اجتماع کاملاً چشمگیر است.
خداوند در ایات متعددی از قران کریم بندگانش را به تقوی دعوت کرده است مانند : یا ایها الذین آمنوا اتقوا الله حق تقاته» سوره آل عمران، آیه 102. علاوه بر این آیه، در آیات دیگر هم خداوند از انسانها می خواهد که به سوی خدا رفته و تقوی پیشه کنند. تقوی، نخستین برنامه بندگان مؤمن خداست، تقوی، سپری است در مقابل آتش و عاملی است بازدارنده در برابر انحرافات. تقوی سرمایه بزرگ بازار قیامت و معیار شخصیت و کرامت انسان در پیشگاه پروردگار است.
آغاز دعوت همه انبیاء تقوی و دعوت به پرهیزگاری بوده است. هرچند در داستان بسیاری از انبیاء معمولاً دعوت به توحید و یگانگی است، ولی تا حداقل تقوی یعنی حق طلبی و حق جویی در انسان نباشد، نه دعوت به توحید در او مؤثر است و نه چیز دیگر.
حضرت نوح در آغاز دعوت خود مردم را به سوی تقوی می خواند: «اذ قال لهم اخوهم نوح الا تتقون انی لکم رسول امین فاتقوا الله و اطیعون» سوره شعراء، آیه 124 تا 126.
«هنگامی که برادرشان نوح به آنها گفت: آیا تقوی پیشه نمی کند من برای شما رسول امینی هستم تقوای الهی پیشه کنید و مرا اطاعت نمایید.» مقدم دانستن تقوی بر اطاعت نمایید. مقدم دانستن تقوی بر اطاعت، به خاطر این است که تا ایمان و اعتقادی نسبت به الله و ترس از او در میان نباشد، اطاعت از فرمان پروردگارش صورت نخواهد گرفت.
دقیقاً عین همین آیات در مورد هود هم در قرآن آمده سوره شعراء، آیات 124 تا 126. که هود هم در آغاز دعوت به خداوند امر به تقوا و پرهیزگاری دارد و می فرماید: «فاتقوا الله و اطیعون».
همین طور در مورد بقیه انبیا، مثل شعیب، لوط، صالح، الیاس، عیسی، لقمان و پیامبر گرامی اسلام هم این دعوت به تقوی در آغاز دعوت وجود داشته است.
خداوند در آیه «وَاعْلَموُا اَنَّ الله مَعَ المَتَّقین» بقره/194 ؛ بدانید که خداوند مصاحب با متقین است ؛ تقوی را زمینه مصاحبت با خودش معرفی مینماید، به طوری که دیگر بهشت با تمام جلوه هایش در نظر متقین هیچ جلوهای ندارد، زیرا بهشت هم با جلوههای ملکوتی خداوند، بهشت شده است.
تقوی موجب ازدیاد برکات ارضی و سماوی و عامل مؤثر در بهبود اقتصاد است، ا آیه «وَلَو اَنّ اَهْلَ القُری آمَنوُا وَاتّقُوا لَفَتَحنا عَلَیهِم بَرَکاتٍ مِنَ السّماء وَالْاَرضِ» اعراف/96 [اگر اهل قریه ها ایمان آورده و تقوا پیشه میکردند برکات زمین و آسمان را بر آنها میگشودیم ؛ اشاره دارد، به اینکه تقوی علاوه بر منافع معنوی و اُخروی، منافع مادی و دنیوی هم دارد، و موجب رونق کسب وکار است.
تقوی درآیه «یا ایُّها النّاسُ اِنّا خَلَقْناکُم مِنْ ذَکَر واُنْثی وَجَعَلْناکُمْ شُعُوباً وقَبائِلَ لِتَعارِفوُا اِنّ اکرَمَکُم عِنْدَ الله اَتْقیکم انَّ الله علیمٌ خبیرْ» حجرات/13 ؛ مایه کرامت و ارزشمندی انسان ها معرفی شده، خداوند می فرماید ای مردم (ای جهانیان) ما شما را از یک مرد و یک زن خلق کردیم، و شما را شعبه شعبه و قبیله قبیله قرار دادیم، تا قرب و بعد نژادی و سببی یکدیگر را بشناسید، و در واقع با این کار شناسنامه شما را که وجه تمیز شماست، صادر کردیم اما بدانید که قبیله و دسته و فرقه و گروه مایة کرامت نیست بلکه کرامت در محور تقوا دور میزند و خداوند عالم و آگاه بر نیک و بد مردم است.
خداوند در آیه «تَزَوَّدوُا فَاِنِّ خَیْرَ الزّادِ التّقوی» بقره/197 ؛ زاد و توشه برگیرید، زیرا این سفر الی الله هم مثل بقیه سفرها، توشه میخواهد، بهترین زاد و آذوقه در این سیر، تقوی است؛ تقوی را به عنوان بهترین زاد و توشه برای عبور از گذرگاه زندگی و رسیدن به قرارگاه آخرت معرفی میکند.
2. با توجه به بیان بالا و اثار و برکاتی که برای تقوا بیان شد معنای سخن رسول خدا ص روشن می گردد که چگونه تقوا موجب خیر دنیا و اخرت است .
1. برای روشن شدن معنای این روایت باید معنای تقوا و آثار و برکات و نتایج دنیوی و اخروی آن بیان گردد .
« تقوا» در اصل از ماده «وقایه» به معنی نگهداری یا خویشتن داری است. به تعبیر دیگر یک نیروی کنترل درونی است که انسان را در برابر طغیان شهوات حفظ می کند، و در واقع نقش ترمز نیرومندی را دارد که ماشین وجود انسان را در پرتگاه ها حفظ و از تندرویهای خطرناک ، باز می دارد.
امیرالمؤمنین علی (علیه السلام)، تقوا را به عنوان یک دژ نیرومند در برابر خطرات گناه شمرده است و می فرماید:
«اعلموا عبادالله ان التقوی دار حصن عزیز . نهج البلاغه، خطبه 157.
«ای بندگان خدا، بدانید که تقوی دژی است مستحکم و غیر قابل نفوذ.»
همین طور آن حضرت می فرمایند:
«الا و ان التقوی مطایا ذلل ، حمل علیها اهلها و اعطوا ازمتها فأوردتهم الجنة. نهج البلاغه، خطبه 16. ؛ تقوی همچون مرکبی است راهوار، که صاحبش بر آن سوار است و زمامش در دست اوست، تا دل بهشت او را پیش می برند.»
بعضی تقوا را به حالت کسی تشبیه کرده اند که از یک سرزمین پر از خار عبور می کند، سعی دارد دامن خود را کاملاً برچیند و با احتیاط گام برمی دارد، مبادا نوک خاری در پایش بنشیند و یا دامنش را بگیرد.
امام علی (علیه السلام) می فرماید:
«ان تقوی الله مفتاح سداد و ذخیره معاد و عتق من کل ملکه و نجاة من کل هلکه نهج البلاغه، خطبه 230. ؛ تقوا و ترس از خدا کلید گشودن هر در بسته ای است. ذخیره رستاخیز و سبب آزادی از بردگی شیطان و نجات از هر هلاک است .
حقیقت تقوی همان احساس مسئولیت درونی است و تا این احساس مسئولیت نباشد انسان به دنبال هیچ برنامه سازنده ای حرکت نمی کند. تقوی انگیزه بهره گیری از آیات الهی است.
اصولاً خمیرمایه تقوی دو چیز است: یاد خدا، یعنی توجه به مراقبت دائمی الله و حضور او در همه جا همه حال و توجه به دادگاه عدل خداوند، و نامه اعمالی که هیچ کار صغیر و کبیری وجود ندارد، مگر آن که در آن ثبت شود، به همین دلیل است که توجه به این دو اصل مهم در سرلوحه برنامه های تربیتی انبیاء و اولیاء قرار داشته و تأثیر آن در پاکسازی فرد و اجتماع کاملاً چشمگیر است.
خداوند در ایات متعددی از قران کریم بندگانش را به تقوی دعوت کرده است مانند : یا ایها الذین آمنوا اتقوا الله حق تقاته» سوره آل عمران، آیه 102. علاوه بر این آیه، در آیات دیگر هم خداوند از انسانها می خواهد که به سوی خدا رفته و تقوی پیشه کنند. تقوی، نخستین برنامه بندگان مؤمن خداست، تقوی، سپری است در مقابل آتش و عاملی است بازدارنده در برابر انحرافات. تقوی سرمایه بزرگ بازار قیامت و معیار شخصیت و کرامت انسان در پیشگاه پروردگار است.
آغاز دعوت همه انبیاء تقوی و دعوت به پرهیزگاری بوده است. هرچند در داستان بسیاری از انبیاء معمولاً دعوت به توحید و یگانگی است، ولی تا حداقل تقوی یعنی حق طلبی و حق جویی در انسان نباشد، نه دعوت به توحید در او مؤثر است و نه چیز دیگر.
حضرت نوح در آغاز دعوت خود مردم را به سوی تقوی می خواند: «اذ قال لهم اخوهم نوح الا تتقون انی لکم رسول امین فاتقوا الله و اطیعون» سوره شعراء، آیه 124 تا 126.
«هنگامی که برادرشان نوح به آنها گفت: آیا تقوی پیشه نمی کند من برای شما رسول امینی هستم تقوای الهی پیشه کنید و مرا اطاعت نمایید.» مقدم دانستن تقوی بر اطاعت نمایید. مقدم دانستن تقوی بر اطاعت، به خاطر این است که تا ایمان و اعتقادی نسبت به الله و ترس از او در میان نباشد، اطاعت از فرمان پروردگارش صورت نخواهد گرفت.
دقیقاً عین همین آیات در مورد هود هم در قرآن آمده سوره شعراء، آیات 124 تا 126. که هود هم در آغاز دعوت به خداوند امر به تقوا و پرهیزگاری دارد و می فرماید: «فاتقوا الله و اطیعون».
همین طور در مورد بقیه انبیا، مثل شعیب، لوط، صالح، الیاس، عیسی، لقمان و پیامبر گرامی اسلام هم این دعوت به تقوی در آغاز دعوت وجود داشته است.
خداوند در آیه «وَاعْلَموُا اَنَّ الله مَعَ المَتَّقین» بقره/194 ؛ بدانید که خداوند مصاحب با متقین است ؛ تقوی را زمینه مصاحبت با خودش معرفی مینماید، به طوری که دیگر بهشت با تمام جلوه هایش در نظر متقین هیچ جلوهای ندارد، زیرا بهشت هم با جلوههای ملکوتی خداوند، بهشت شده است.
تقوی موجب ازدیاد برکات ارضی و سماوی و عامل مؤثر در بهبود اقتصاد است، ا آیه «وَلَو اَنّ اَهْلَ القُری آمَنوُا وَاتّقُوا لَفَتَحنا عَلَیهِم بَرَکاتٍ مِنَ السّماء وَالْاَرضِ» اعراف/96 [اگر اهل قریه ها ایمان آورده و تقوا پیشه میکردند برکات زمین و آسمان را بر آنها میگشودیم ؛ اشاره دارد، به اینکه تقوی علاوه بر منافع معنوی و اُخروی، منافع مادی و دنیوی هم دارد، و موجب رونق کسب وکار است.
تقوی درآیه «یا ایُّها النّاسُ اِنّا خَلَقْناکُم مِنْ ذَکَر واُنْثی وَجَعَلْناکُمْ شُعُوباً وقَبائِلَ لِتَعارِفوُا اِنّ اکرَمَکُم عِنْدَ الله اَتْقیکم انَّ الله علیمٌ خبیرْ» حجرات/13 ؛ مایه کرامت و ارزشمندی انسان ها معرفی شده، خداوند می فرماید ای مردم (ای جهانیان) ما شما را از یک مرد و یک زن خلق کردیم، و شما را شعبه شعبه و قبیله قبیله قرار دادیم، تا قرب و بعد نژادی و سببی یکدیگر را بشناسید، و در واقع با این کار شناسنامه شما را که وجه تمیز شماست، صادر کردیم اما بدانید که قبیله و دسته و فرقه و گروه مایة کرامت نیست بلکه کرامت در محور تقوا دور میزند و خداوند عالم و آگاه بر نیک و بد مردم است.
خداوند در آیه «تَزَوَّدوُا فَاِنِّ خَیْرَ الزّادِ التّقوی» بقره/197 ؛ زاد و توشه برگیرید، زیرا این سفر الی الله هم مثل بقیه سفرها، توشه میخواهد، بهترین زاد و آذوقه در این سیر، تقوی است؛ تقوی را به عنوان بهترین زاد و توشه برای عبور از گذرگاه زندگی و رسیدن به قرارگاه آخرت معرفی میکند.
2. با توجه به بیان بالا و اثار و برکاتی که برای تقوا بیان شد معنای سخن رسول خدا ص روشن می گردد که چگونه تقوا موجب خیر دنیا و اخرت است .