با سلام و عرض احترام خدمت پرسشگر گرامی؛
در پاسخ به سوال شما ابتدا تعدادی از آداب خوردن و آشامیدن از کتب توضیح المسائل نقل می شود و سپس به قسمت بعدی پاسخ می پردازم؛
چند چیز در غذا خوردن مذموم شمرده شده است:
اول : در حال سیرى غذا خوردن
دوم : پر خوردن . و در خبر است که خداوند عالم بیشتر از هر چیز از شکم پر متنفر است
سوم : نگاه کردن به صورت دیگران در موقع غذا خوردن
چهارم : خوردن غذاى داغ
پنجم : فوت کردن چیزى که مى خورد یا مى آشامد
ششم : بعد از گذاشتن نان در سفره ، منتظر چیز دیگر شدن
هفتم : پاره کردن نان با کارد
هشتم : گذاشتن نان زیر ظرف غذا
نهم : پاک کردن گوشتى که به استخوان چسبیده بطورى که چیزى در آن نماند
دهم : پوست کندن میوه هائى که با پوست خورده مى شود
یازدهم : دور انداختن میوه پیش از آنکه کاملاً آن را بخورد
آداب آشامیدن
چند چیز از آداب آشامیدن شمرده شده است:
اول : آب را به طور مکیدن بیاشامد
دوم : در روز ایستاده آب را بیاشامد
سوم : پیش از آشامیدن آب «بسم اللّه » ، و بعد از آن «الحمد للّه » بگوید
چهارم : به سه نفس آب را بیاشامد
پنجم : از روى میل آب را بیاشامد
ششم : بعد از آشامیدن آب ، حضرت أبى عبداللّه علیه السلام و اهل بیت ایشان را یاد کند و قاتلان آن حضرت را لعنت نماید.
چیزهائى که در آشامیدن مذموم است:
زیاد آشامیدن آب ، و آشامیدن آن بعد از غذاى چرب ، و در شب به حال ایستاده مذموم شمرده شده است ، و نیز آشامیدن آب با دست چپ ، و همچنین از جاى شکسته کوزه و جائى که دسته آن است مذموم شمرده شده است.
اما در قسمت دوم پاسخ باید عرض شود بر اساس آنچه در روایات آمده است:
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله مانند بندگان غذا می خورد و هرگز در هنگام غذا خوردن تکیه نمی داد. مانند حالت نمازگزار دو زانو می نشست و یا در حالت دو زانو بر ران چپ خویش تکیه می داد. همچنین ایشان روی زمین می نشست و طعام تناول می کردند و نه بر روی تخت و مانند آن. (سنن النبی؛ص122)
به قول شهید مطهری در کتاب سیره نبوی، آنچه در پیروی از سنت و سیره ی اولیاء و انبیاء الهی مهم است اینکه گذشته از آداب ظاهری رفتارهای ایشان، (که حتی المقدور لازم است از آن تبعیت گردد)؛ مهم تر از همه تبعیت از خط مشی و روح کلی رفتارهای این ذوات مقدس است. همانطور که در بالا اشاره شد روح رفتار نبی اکرم صلی الله علیه و آله در هنگام غذا خوردن و بلکه در کلیه امور، عبودیت و تواضع در مقابل خداوند متعال است.
مثلاً اگر غذا خوردن بر سر میز، حالت بندگی و خاکساری را در انسان کم می کند پس با روح رفتار ایشان در حین غذا خوردن مخالفت دارد و اگر ایشان امروز بودند می توان گفت علی القاعده بر سر میز غذا نمی خوردند. ( البته در این زمینه باید مراقب بود که گرفتار بدعت یا نسبت های ناروا به حضرات معصومین علیهم السلام نشویم.).