آزاتیوپرین چیست؟

آزاتیوپرین (با نام انگلیسی: Azathioprine و نام تجاری: ایموران) از داروهای متعلق به گروه سرکوب کننده های سیستم ایمنی است که با تضعیف سیستم ایمنی بدن به جلوگیری از رد پیوند اندام در افرادی که پیوند کلیه داشته اند کمک می کند.

موارد مصرف آزاتیوپرین

آزاتیوپرین برای جلوگیری از رد پیوند اندام در افرادی که پیوند کلیه داشته اند تجویز می شود.

رد پیوند زمانی رخ می دهد که سیستم ایمنی بدن با عضو جدید به عنوان مهاجم برخورد کرده و به آن حمله می کند در حالی که این دارو با تضعیف سیستم ایمنی به بدن کمک می کند تا کلیه جدید را مانند یکی از اعضای خود قبول کند.

از آزاتیوپرین برای درمان روماتیسم مفصلی که در آن سیستم ایمنی به مفاصل سالم حمله می کند نیز استفاده می شود.

نکته مهم: داروی آزاتیوپرین ممکن است با اسامی تجاری گوناگونی در بازار عرضه شود که در بالا تنها به یکی از آن ها اشاره شده است.

نحوه مصرف آزاتیوپرین

آزاتیوپرین را طبق دستور پزشک که معمولا یک یا دو بار در روز است مصرف کنید، برای کاهش ناراحتی معده بهتر است آن را همراه غذا میل کنید.

دوز مصرف این دارو به شرایط پزشکی، وزن و واکنش بدن به درمان بستگی دارد. از افزایش دوز یا مصرف آن برای مدت زمان طولانی تر از توصیه پزشک اجتناب کنید، این کار نه تنها درمان را تسریع نمی کند بلکه خطر عوارض جانبی دارو را افزایش می دهد.

از این دارو به طور مرتب استفاده کنید تا بیشترین سود را داشته باشد.

در صورتی که از آزاتیوپرین برای درمان آرتریت استفاده می کنید ممکن است 2 ماه طول بکشد تا علائم بهتر شود، در صورت عدم بهبود وضعیت، بعد از 3 ماه به پزشک مراجعه کنید. 1

برخی از عوارض جانبی آزاتیوپرین

حالت تهوع یا استفراغ ممکن است رخ دهد. مصرف این دارو بعد از غذا به کاهش این اثرات کمک می کند.

ریزش موی موقت نیز ممکن است رخ دهد. اگر هر کدام از این اثرات ماندگار یا بدتر شدند، سریعاً به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید.

افرادی که از این دارو استفاده می کنند ممکن است عوارض جانبی جدی داشته باشند. با این حال، تشخیص پزشک مهم است و مزایای دارو بیشتر از خطر عوارض جانبی خواهد بود.

نکته:نظارت دقیق پزشک ممکن است خطر عوارض جانبی را کاهش دهد.

در صورت بروز عوارض جانبی جدی از جمله:اسهال ، درد مفاصل و ماهیچه ها یا بدتر شدن شرایط، سریعاً به پزشک خود اطلاع دهید.

در صورت بروز عوارض جانبی بسیار جدی از جمله

علائم بیماری کبدی ( مانند حالت تهوع و استفراغی که متوقف نمی شود، درد معده یا شکم، ادرار تیره، زرد شدن چشم و پوست ) سریعا به اورژانس مراجعه کنید .

این دارو ممکن است خطر ابتلا به عفونت مغزی نادر اما بسیار جدی و احتمالاً کشنده به نام لکوانسفالوپاتی چند کانونی پیش رونده را افزایش دهد.

در صورت بروز هر یک از این عوارض جانبی، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید:

 از بین رفتن هماهنگی و تعادل

 ضعف

 تغییر ناگهانی در تمرکز مانند سردرگمی ، مشکل در تمرکز و از دست دادن حافظه

 مشکل در صحبت کردن و راه رفتن

 تشنج

 تغییر در بینایی و دید

واکنش آلرژیک بسیار جدی به این دارو، نادر است اما در صورت مشاهده هر گونه علائم واکنش آلرژیک جدی از جمله :بثورات پوستی ، خارش ،تورم به خصوص در صورت / زبان / گلو ، سرگیجه شدید و مشکل در تنفس حتما به پزشک مراجعه کنید.

این یک لیست کامل از عوارض جانبی احتمالی نیست و اگر متوجه علائم دیگری که در این بخش ذکر نشده است شدید، سریعا پزشک خود را مطلع سازید.  2

موارد احتیاطی مصرف آزاتیوپرین

قبل از مصرف آزاتیوپرین در صورت حساسیت به این دارو یا مرکاپتوپورین یا هر گونه آلرژی دیگر به پزشک اطلاع دهید.

قبل از استفاده سابقه پزشکی خود را در اختیار پزشک قرار دهید به خصوص اگر از مشکلات یا بیماری های زیر رنج برده یا می برید:

بیماری کلیوی یا پیوند کلیه (در صورت استفاده از این دارو برای روماتیسم مفصلی)

بیماری کبدی

سرطان

اختلالات خاص آنزیمی (کمبود TPMT، کمبود NUDT15 )

هر نوع عفونت ویروسی، باکتریایی یا قارچی

شیمی درمانی با داروهایی مانند سیکلوفسفامید، کلرامبوسیل، ملفالان، بوسولفان و غیره

این دارو ممکن است خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش دهد. توصیه می شود کمتر در معرض آفتاب قرار گرفته، از دستگاه های برنزه کننده اجتناب کنید و هنگام خارج شدن از منزل از ضد آفتاب استفاده کنید. پزشک ممکن است توصیه کند هنگام استفاده از این محصول از فوتوتراپی خودداری کنید.

این دارو می تواند فرد را بیشتر در معرض عفونت قرار دهد یا علائم هر گونه عفونت فعلی را تشدید کند. در طول دوره درمان از تماس با افرادی که به عفونتی مبتلا هستند و ممکن است به دیگران سرایت دهند (مانند آبله مرغان، سرخک و آنفلوآنزا) اجتناب کنید و اگر در معرض عفونت قرار گرفته اید حتما به پزشک اطلاع دهید.

قبل از عمل جراحی لیست داروهای خود را در اختیار پزشک یا دندانپزشک قرار دهید.

در دوره مصرف این دارو از ایمونیزاسیون یا واکسیناسیون بدون مشورت با پزشک اجتناب کنید و از تماس با افرادی که اخیرا واکسن زنده دریافت کرده اند (مانند واکسن آنفلوآنزای استنشاقی از طریق بینی) خودداری کنید.

برای کاهش احتمالی بریدگی، کبودی یا آسیب دیدگی در دوره درمان، با احتیاط از اشیا تیز مانند تیغ و ناخن گیر استفاده کنید و از فعالیت های ورزشی تماسی اجتناب کنید.

این دارو ممکن است باعث یک نوع نادر لنفوم (سرطان) کبد، طحال و مغز استخوان شود که می تواند کشنده باشد. این مسئله اگرچه به طور عمده در نوجوانان و مردان جوان مبتلا به بیماری کرون یا کولیت اولستراتیو رخ می دهد اما به طور کلی هر فردی که دارای یک اختلال التهابی خود ایمنی باشد بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به لنفوم قرار دارد.

احتمالا پزشک قبل از شروع دوره مصرف، آزمایش خون انجام می دهد تا از مصرف بی خطر این دارو مطمئن شود.

آزاتیوپرین در بارداری

مصرف آزاتیوپرین ممکن است به جنین آسیب برساند، این دارو از طریق پوست و ریه جذب می شود و زنان باردار یا کسانی که قصد بارداری دارند نباید از آن استفاده کنند یا در معرض گرد و غبار آن قرار بگیرند.

در دوره مصرف این دارو از روش های مطمئن برای جلوگیری از بارداری استفاده کنید و در صورت بارداری حتما به پزشک اطلاع دهید.

آزاتیوپرین در شیردهی

آزاتیوپرین به شیر مادر منتقل می شود و ممکن است اثر منفی روی نوزاد داشته باشد، قبل از شیردهی با پزشک مشورت کنید. 1

تداخلات مهم

دارویی‌

تشدید اثر و عوارض آزاتیوپرین توسط ACEI ، آلوپورینول و متوترکسات‌.

کاهش به میزان ،‌بیست و پنج تا سی و سه درصد در دوز معمول آزاتیوپرین در صورت مصرف همزمان با آلوپورینول

امکان‌ کاهش تاثیر درمانی واکسن‌ها، داروهای ضد انعقاد، سیکلوسپورین و مــهارکننده‌ های عصبی – عضلانی غـیر دپولاریزان‌.

تشدید اثرات سرکوبگری دارو بر مغز استخوان به دنبال مصرف داروهای ضد سرطان و داروهای سرکوبگر فعالیت مغز استخوان‌.

آزمایشگاهی‌

موردی به جز تغییرات آزمایشگاهی مربوط به عوارض جانبی (‌عوارض خونی یـا کـبدی‌) گزارش نشده است‌. 3

پی نوشت:
1.www.coca.ir
2.www.namnak.com
3.www.majalesalamat.com