آسیب شناسی مطالعه

یکی از مشکلاتی که اکثریت دانش آموزان در امر تحصیل و یادگیری دارند و موجب افت تحصیلی ایشان می گردد ، مشکلاتی است که در امر مطالعه دارند ؛ زیرا آنان از شیوه های صحیح مطالعه و عواملی که موجب آسیب پذیری آن می شوند به خوبی آگاهای ندارند و در مقابل تلاشی که در این راه به کار می برند و وقتی که اختصاص می دهند بهره کافی نمی برند . در این مطلب فهرستی از این موارد ذکر گردیده است :

 بلند خوانی در هنگام مطالعه

 مطالعه کردن در حین راه رفتن

 مطالعه در کنار وسایل صوتی

 خواندن بیش از حد

 از ساده به مشکل خواندن

 خواندن بی وقفه

 مطالعه طوطی وار

 وجود اضطراب

 وسواس در مطالعه

 ابتلا به افسردگی

 بیش فعالی

 خواندن بیش از حد در شب های امتحان

 مطالعه در حین خستگی

 پیوسته خواندن یک درس

 نداشتن تمرکز

 از دست دادن علاقه به مطالعه

 خواندن و مرور کردن به جای تمرین کردن

 عدم فراگیری مطالب قبلی

 وجود مشغله های فراوان فکری

 موقعیت نامناسب مطالعه

با توجه به لیست فوق برخی از شایع ترین مشکلات و آسیب شناسی مطالعه عبارت اند از : آواسازی ، دوباره خوانی و اشاره با دست . در ادامه هر یک از این موارد توضیح داده خواهد شد و نیز راه حلی برای رفع این مشکلات ارائه می شود .

 

 

آواسازی

در نگاه اول آواسازی (توی دل خوانی) به صورت یک مشکل جلوه می کند . به این صورت که تصور می شود آواسازی روندی کند و آهسته است که جلوی سرعت ما را در مطالعه می گیرد و لذا یکی از موانع و مشکلات مطالعه محسوب می شود ، در حالی که آواسازی یک عادت درونی است که از کودکی به ما تعلیم داده شده است . در واقع مغز ما در هنگام مطالعه برای هر یک از کلمات آواسازی می کند ؛ اما جالب این است که بدانیم مغز می تواند در هر دقیقه 2000 کلمه را آواسازی کند ؛ درواقع افرادی هستند که با سرعت 1000 کلمه در دقیقه سخن می گویند . به هر حال واقعیت این است که می توان از این عادت که در کودکی به ما تعلیم شده است ، استفاده کنیم .

در واقع حذف این عادت به طور کلی ممکن نیست ؛ تنها کاری که ما می توانیم انجام دهیم این است که باید وابستگی خود را به آن متمرکز کنیم . از جنبه های مثبت این عادت استفاده از آن به عنوان ابزاری برای یادآوری مطالب خوانده شده است . یعنی مثلاً هنگام خواندن و مطالعه ، قسمت هایی را بلندتر بخوانیم و به این ترتیب این قسمت ها را از سایر بخش ها متمایز کنیم .

خواندن با این شیوه نیاز به کسب مهارت دارد اما دقیقاً چطور می توان این مشکل را به یک فرصت و مهارت تبدیل کرد ؟

ابتدا با یک ارزیابی دقیق ، سرعت مطالعه خود را با این شیوه بسنجید . با این هدف که سرعت خود را روز به روز افزایش دهید . دوم اینکه باید یاد بگیرید تا بر موانعی که برای تسریع مطالعه خود با استفاده از آواسازی درونی رو به رو می شوید ، غلبه کنید ؛ موانعی مانند دلسردی از سرعت پایین خود .

* 200 تا 400 کلمه در دقیقه : چنانچه از این سرعت برخوردارید ، خواندن شما نسبتاً ناکارآمد است ، بیشتر تلاش کنید .

* 400 تا 600 کلمه در دقیقه : خواندن شما با استفاده از آواسازی درونی کارآمدتر شده است ، سرعت شما نسبتاً بهتر شده است .

* 600 تا 900 کلمه در دقیقه : این بالاترین سرعت ممکن با وجود عادت آواسازی درونی است .

شیوه حل این مشکل پذیرش این مطلب است که اگرچه آواسازی درونی همواره به صورت عادت در ما وجود دارد ، میتوان آن را هرچه بیشتر به ضمیر خودآگاه انتقال داد و تا می توانیم باید وابستگی خود را به این شیوه کاهش دهیم .

 

 

 

دوباره خوانی و بازگشت به عقب

یکی دیگر از مشکلات و موانع مطالعه ، دوباره خوانی و بازگشت به عقب می باشد . البته این دو باهم تفاوت هایی دارند . دوباره خوانی آگاهانه است ، اما به علت آن که مطلبی را متوجه نشده ایم ، بر می گردیم و دوباره خوانی می کنیم ، اما بازگشت به عقب ناشی از حکات چشم ما است که ما از آن مطلع نیستیم و به صورت غیر ارادی انجام می شود . در هر حال این مشکل باعث کندی سرعت ما خواهد شد . این دو عادت ، تعداد وقفه ها را در مطالعه افزایش می دهند .

برای رفع مشکل دوباره خوانی ابتدا تصور کنید که متنی را خوانده اید و قسمت هایی از آن را متوجه نشده اید . این احساس ناشی از ترس و نداشتن اعتماد به نفس کافی در شما برای مطالعه است . ابتدا باید بر ترس خود غلبه کنید ، اگر شما به خودتان اعتماد کنید ، می توانید بر این ترس غلبه کنید و این زمانی است که درک شما و نیز سرعت خواندنتان به طور چشمگیری افزایش خواهد یافت . اکثر مطالعات انجام شده تأییدی بر این مطلب است که مطالعه منظم و سریع بدون هیچ عقب گردی باعث تقویت درک مطلب خواهد شد . با این شیوه هیچ مطلبی از قلم نمی افتد و خواندن پیوسته ، درک بهتری از انسجام متن به ما می دهد .

روش حذف یا کاهش این عادت ها در دو مرحله انجام می شود . ابتدا باید خودمان را به نخواندن بخش هایی که فکر می کنیم متوجه نشده ایم وادار کنیم . در مرحله دوم باید سعی کنیم به تدریج سرعت خود را افزاش دهیم . در حالی که چشم های ما حرکت یکنواختی داشته باشد ، این امر با استفاده از تمرین میسر خواهد شد .

 

 

 

اشاره با دست

اشاره با دست و انگشت به این دلیل یک مانع برای افزایش سرعت مطالعه محسوب می شود که انگشت به دلیل پهن بودن ، محدوده دید ما را کمتر می کند ؛ بنابراین با استفاده از یک ابزار کمکی مانند مداد یا خودکار یا یک چوب باریک بلند می توان این مشکل را برطرف کرد و چون استفاده از این ابزار به ما در حفظ تمرکز و توجه یاری می رساند نباید آن را حذف کنیم .

 

 

 

منبع : کتاب مهارت های مطالعه در محیط های آموزشی ویژه مشاورین (انتشارات مؤسسه هدایت فرهیختگان جوان)

برچسب‌ها: مهارت مطالعه