آيا تبعيض در تقليد جايز است؟

آيا تبعيض در تقليد جايز است؟ آيا جايز است در يك مسأله، به رساله چندين مجتهد رجوع نموده و يكى از آنها را انتخاب كرد؟

 همه مراجع (به جزآيت الله وحيد): تبعيض در تقليد، در صورت تساوى دو يا چند مجتهد، جايز است؛ براى مثال مى ‏توان در مسائل نماز و روزه، از مجتهدى و در خمس از مجتهد ديگر و در ازدواج از شخص سومى تقليد كرد. اما در مسائلى كه به هم مربوط است – چنانچه عمل به فتواى آنان باعث بطلان عمل و يا مخالفت قطعى حكم خدا شود – تبعيض جايز نيست.مانند اين كه در احكام نجاست بدن و لباس به فتواى مجتهدى عمل كند و در احكام لباس نمازگزار به فتواى ديگر عمل كند.

آيةاللَّه وحيد: تبعيض در تقليد جايز نيست و در صورت تساوى دو يا چند مجتهد، بايد به فتواى كسى عمل كنيد كه نظرش مطابق با احتياط است و در غير اين صورت بين آن دو جمع نماييد (مثل اينكه يكى به شكسته شدن نماز و ديگرى به تمام فتوا داده است) اگر احتياط ممكن نبود و يا مشقت داشت، مى‏ توانيد از يكى از آنان تقليد كنيد.

تبصره 1. حكم بالا در تبعيض ابتدايى است؛ يعنى، جايگاه اين اختيارى كه براى مقلّد منظور شده، به پيش از عمل باز مى‏ گردد و اگر بخواهد بعد از عمل، به فتواى مجتهد ديگر رفتار نمايد؛ در اين صورت حكم رجوع را پيدا مى ‏كند.

تبصره 2. طبق فتواى آيةاللَّه بهجت و آيةاللَّه سيستانى در صورتى تبعيض در تقليد جايز است كه مجتهدان در تقوا و ورع نيز مساوى باشند.

منبع:

آيت الله نورى، استفتاءات، ج 2، س 11 و ج 1، س 4؛ امام، استفتاءات، ج 1، س 8 و 9؛آيت الله مكارم، استفتاءات، ج 2، س 11؛آيت الله تبريزى، استفتاءات، س 42؛آيت الله فاضل، جامع‏المسائل، ج 1، س 11 و 12؛آيت الله صافى، جامع‏الاحكام، ج 1، س 13 و 14،آيت الله خامنه‏اى، اجوبةالاستفتاءات، س 18؛آيت الله بهجت، وسيلةالنجاة، ج 1، م 4 و توضيح‏المسائل، م 5؛آيت الله سيستانى، تعليقات على‏العروة، م 13 و 33.آيت الله وحيد توضيح‏المسائل، م 4.