طبق آخرین بهروزرسانی در وبسایت مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ایالات متحده (CDC)، ویروس جدید کرونا بهراحتی از طریق لمس سطوح یا اشیای آلوده منتقل نمیشود و اینگونه به نظر میرسد که دورهی تمیزکاری بیش از حد به دلیل وجود کرونا به پایان رسیده است. در هفتههای اخیر، CDC با اذعان به آنچه دانشمندان ماهها است روی آن توافق دارند، اعلام کرد که خطر ابتلا به ویروس کرونا از روی سطوح، بسیار کم است. به گفتهی CDC، ویروس کرونا بهآسانی و به شکلی پایدار از فردی به فرد دیگر منتقل میشود و انتقال فردبهفرد ریشهی اصلی انتقال است. در واقع ویروس از روشهای دیگر مانند لمس سطوح یا اشیای آلوده بهآسانی منتقل نمیشود.
مقالههای مرتبط:
ممکن است کووید ۱۹ به روشهای دیگری مانند لمس سطوح یا اشیاء و سپس لمس دهان، بینی، چشم یا بین حیوانات منتقل شود؛ اما این روشها ریشههای اصلی انتقال نیستند. به گزارش نیویورک تایمز، بهار گذشته که ویروس کرونا در ایالات متحدهی آمریکا شروع به گسترش و پیشروی کرد، بسیاری از کارشناسان در مورد خطر انتقال این ویروس از روی سطوح هشدار دادند.
محققان گزارش دادند که ویروس میتواند تا روزها روی پلاستیک یا فولاد ضد زنگ زنده بماند. در همین راستا مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها توصیه کرد که اگر کسی یکی از این سطوح آلوده را لمس و سپس چشم، بینی یا دهان خود را لمس کند، میتواند به ویروس کرونا مبتلا شود.
مردم سرتاسر دنیا در ادامهی صحبتهای کارشناسان، با پاک کردن مواد غذایی و تمام ابعاد زندگی خود بهنوعی به آنها پاسخ دادند. آنها قفسههای داروخانهها را از دستمال کاغذی خالی کردند. خریدهای خود را پیش از استفاده با الکل «ساییدند»، برخی حتی شروع به پخت نان در خانه کردند و شهرداریها به سراغ ضد عفونی کردن واگنهای مترو و دستگاههای خودپرداز رفتند.
اما عصر «تئاتر بهداشتی» و تمیزکاری بیشازحد سطوح ممکن است به پایان رسیده باشد. CDC بهتازگی دستورالعملهای تمیزکاری سطوح خود را بهروز و خاطرنشان کرده که خطر ابتلا به ویروس در تماس با سطح آلوده کمتر از یک در ۱۰ هزار است. دکتر راشل والنسکی، مدیر CDC، در جلسهی توجیهی کاخ سفید اعلام کرد که افراد میتوانند از طریق تماس با ویروسی که روی سطوح و اشیا آلوده به کووید ۱۹ باشد، آلوده شوند؛ اما شواهد نشان داده که خطر ابتلا به کووید ۱۹ و انتقال عفونت از این راه واقعا کم و بسیار پایین است.
دانشمندان معتقدند که پذیرش این موضوع از مدتها پیش به تأخیر افتاده است. لینسی مار، متخصص ویروسهای قابل انتقال از طریق هوا در دانشگاه ایالتی و مؤسسهی پلی تکنیک ویرجینیا، میگوید: «ما مدتها است از این موضوع باخبر هستیم که هنوز مردم تمرکز زیادی روی تمیز کردن سطوح دارند؛ اما هیچ شواهدی وجود ندارد که نشان بدهد کسی با لمس یک سطح آلوده، مبتلا به کرونا و آلوده به ویروس کووید ۱۹ شده است.»
در روزهای ابتدایی شیوع کرونا، بسیاری از متخصصان معتقد بودند که ویروس در درجهی اول از طریق قطرات تنفسی بزرگ گسترش پیدا میکند. این قطرات برای عبور از فواصل طولانی در هوا بسیار سنگین هستند؛ اما میتوانند روی اجسام و سطوح بیفتند و همانجا بمانند. بهدنبال این اطلاعات، منطقی به نظر میرسید که افراد روی شستوشوی هر سطحی که میبینند، متمرکز شوند. در این دوران تمیز کردن سطوح عملی بسیار آشنا بود و تمام افراد میدانستند چگونه این کار را انجام بدهند؛ عملی که باعث میشد مردم احساس امنیت بیشتری داشته باشند.
اما در طول سال گذشته بهطور فزایندهای روشن شده است که ویروس در درجهی اول از طریق هوا در قطرات بزرگ و کوچک پخش میشود و میتواند برای مدت طولانیتری در هوا باقی بماند؛ بنابراین پاک کردن دستگیرههای در و صندلیهای مترو کمک چندانی به امنیت مردم در ابتلا نشدن به ویروس کرونا نمیکند.
امانوئل گلدمن، میکروبیولوژیست از دانشگاه راتگرز که تابستان سال گذشته خطر انتقال ویروس کرونا از سطح را بیش از حد زیاد اعلام کرده بود، اکنون میگوید پایه و اساس علمی برای نگرانی در مورد سطوح بسیار ناچیز است؛ زیرا در حال حاضر ثابت شده که کرونا ویروسی است که از طریق تنفس به آن مبتلا میشوید، نه لمس کردن.
CDC پیشتر تصدیق کرده بود که سطوح، اصلیترین روش انتشار ویروس نیستند؛ اما اظهارات این آژانس در هفتهی گذشته فراتر رفت. دکتر جوزف آلن، متخصص ایمنی ساختمان در دانشکده بهداشت عمومی هاروارد، میگوید: «مهمترین قسمت این بهروزرسانی در این لحظات این است که CDC بهوضوح اطلاعرسانی صحیح را برای مردم انجام میدهد؛ چون این پیامی نیست که از سال گذشته بهوضوح اعلام شده باشد.»
به گفتهی جوزف آلن، ابتلا به ویروس از روی سطوح از نظر تئوری امكانپذیر است؛ اما رخ دادن آن نیازمند وقوع چندین بدشانسی متوالی است. برای مثال لبایده بسیاری از ذرات ویروسی عفونی خیلی تازه روی یک سطح رسوب کنند و سپس مقدار نسبتاً زیادی از آنها بهسرعت به دست کسی و سپس بهصورت او منتقل شوند؛ به همین دلیل وجود ویروس در یک سطح، لزوما با خطر برابر نیست.
در بیشتر موارد، تمیز کردن سطوح با آب و صابون ساده علاوه بر شستن دست و ماسک زدن برای پایین نگه داشتن احتمال انتقال در سطوح کافی است. دستورالعمل تمیزکاری در CDC نیز خاطرنشان میکند که در بیشتر سناریوها و محیطهای روزمره، مردم نیازی به استفاده از ضدعفونیکنندههای شیمیایی ندارند. دونالد میلتون دانشمند آئروسل در دانشگاه مریلند نیز دربارهی اعلام جدید این آژانس معتقد است کار مفیدی که این سازمان انجام داده این است که به ما میگوید چه کاری لازم نیست انجام بدهیم؛ زیرا اسپری کردن زیاد مواد شیمیایی قطعا کار مفیدی نیست.
اما در این دستورالعملها ذکر شده است اگر کسی که دارای کووید ۱۹ بود، در یک روز خاص در یک مکان خاص حضور داشت، این منطقه باید هم تمیز و هم ضدعفونی شود. دکتر والنسکی در جلسهی توجیهی کاخ سفید گفت اعلام کرد که در حال حاضر ضدعفونیهای شیمیایی فقط در محیطهای داخلی، مدارس و خانههایی که در ۲۴ ساعت گذشته مورد مشکوک یا تأییدشدهی کووید ۱۹ وجود داشته باشد، توصیه میشود.
همچنین در اکثر موارد استفاده از دستگاه ضدعفونیکننده در سطح وسیع یا سمپاشی الکترواستاتیک بهعنوان یک روش اصلی ضدعفونی کردن، توصیه نمیشود؛ زیرا باید خطرات ایمنی را نیز در نظر گرفت. همچنین این دستورالعملهای جدید نظافت، در مراکز بهداشتی و درمانی که ممکن است به تمیز کردن و ضد عفونی شدیدتری نیاز داشته باشد، اعمال نمیشود.
ساسکیا پوپسکو، اپیدمیولوژیست بیماریهای عفونی در دانشگاه جورج میسون نیز دراینباره اعلام کرد که از دیدن راهنمای جدید که نشاندهندهی دادههای تکاملیافتهی انسان در مورد انتقال ویروس در دوران شیوع کرونا است، خوشحال است. بااینحال ادامهی انجام برخی از تمیزكاریهای منظم و حفظ روشهای شستن دست برای كاهش خطر ابتلا به نهتنها ویروس كرونا، بلكه سایر عوامل بیماریزایی كه ممكن است در یک سطح خاص باقی بمانند، همچنان اهمیت دارد.
دکتر جوزف آلن معتقد است که مسئولان مدرسه و مکانهای تجاری نیز نسبت به دستورالعملهای بهروزشده که به آنها امکان میدهد برخی از روشهای تمیزکاری فشردهی خود را نادیده بگیرند، ابراز آرامش کردند. در همین راستا، مدارس، مشاغل و سایر مؤسساتی که میخواهند مردم را ایمن نگه دارند، باید توجه خود را از سطح به کیفیت هوا معطوف کنند و برای بهبود تهویه و فیلتراسیون سرمایهگذاری کنند.
دکتر آلن با اشاره به اینکه تمرکز نابجا روی تمیز کردن سطوح، هزینههای بالایی برجای گذاشته است، اعلام کرد که این دستورالعمل باید پایانی بر تمیزکاری عمیق سطوح باشد. تمیزکاریهایی که منجر به زمینهای بازی بسته، برداشتن تور از زمینهای بسکتبال، قرنطینهی کتابها در کتابخانه، روزهای ازدسترفته در مدرسه برای تمیز کردن عمیق و حتی منجر به عدم اشتراک مداد در میان دانشآموزان شده، همان تئاتر بهداشتی است و نتیجهی مستقیم طبقهبندی نشدن سطوح بهعنوان یک روش انتقال بسیار کمخطر است.