آیا مادران ائمه(ع) – به غیر از حضرت فاطمه(س) – معصوم بودند؟

از نگاه شیعه فقط انبیا و جانشینان آنها، دارای مقام عصمت مصطلح؛ یعنی منزه بودن از هر گونه اشتباه و فراموشی و گناه در تمام عمر، در مراحل فهم و ابلاغ و اجرای وحى (دین إله) هستند، و غیر از آن بزرگواران هیچ‌کس از چنین مقامی برخودار نیست. اگر چه ممکن است برخى دیگر از انسان‏ها نیز به مقام کمال انسانیت بار یافته و بهره‏اى از ولایت الاهى و عصمت نسبى برخوردار گردند. چنانچه برخى امام‌زادگان؛ مثل حضرت زینب، على بن جعفر الصادق، حضرت معصومه(ع) و برخى علمای وارسته بدین مقام بار یافته‏اند.

از این‌رو غیر از حضرت زهرا(س) که به عنوان “عترت و اهل‌بیت” معرفى شده است، هیچ‌یک از مادران ائمه‏(ع)، از مقام عصمت (به آن معناى عالى) برخوردار نبوده‏اند. بویژه که برخى از ایشان کنیزانى بودند که پس از اسارت، به جامعۀ اسلامى راه یافته و فیض راهیابى به بیت وحى و تطهیر در این بیوت و آمادگی برای حمل از معصوم(ع) و تولد معصومی دیگر را تحصیل نموده‌اند؛ یعنی در بخشى از عمر خود، مسلمان و چه بسا موحّد نبوده‏اند. از جمله این دسته – بنا به نقل تواریخ – مادر امام زمان(عج) است. پس ایشان معصوم به آن معناى مصطلح نبوده و مقام ایشان همسان مقام اهل‌بیت‏(ع) نیست، لیکن در خانۀ امام طهارت و قابلیت لازم براى تولد منجى بشریت(عج) یافته‏اند و در ایام بارورى و حمل و شیردهى و تربیت موعود بشریت از کمال خلوص و طهارت برخوردار بودند.