آیا می‌توان نت‌بوک‌‌ها را برنده‌ی واقعی نبرد دنیای فناوری دانست؟

بر اساس گزارش The Verge، در سال ۲۰۰۷ دو محصول وارد بازار شدند که تغییرات زیادی در آینده‌ی دنیای فناوری ایجاد کردند؛ اگر به یاد داشته باشید، یکی از آن‌ها آیفون بود؛ اما دومین محصول چیزی نبود جز Eee PC 701 که ۳۹۹ دلار قیمت داشت و توجه بسیاری به خود جلب کرد. در ابتدا روی این دستگاه سیستم عامل لینوکس سفارشی اجرا می‌شد که منتقدین آن را دوست داشتند. حتی گفته می‌شد کار با این محصول ده برابر ساده‌تر از هر نوت‌بوک ویندوزی است. به‌طور کلی، Eee PC 701 به‌عنوان نوع جدیدی از رایانه با جذابیت گسترده برای کاربران، پا به دنیای فناوری گذاشت.

Eee PC 701 یک لپ‌تاپ کوچک پلاستیکی دو پوندی بود که از سیستم‌عامل سفارشی لینوکس استفاده می‌کرد. در آن زمان هنوز استفاده از ویندوز در Eee PC 701 مجاز نبود؛ در نتیجه مایکروسافت برای رفع این مسئله کارهایی انجام داد. به همین ترتیب، در ژانویه ۲۰۰۸ دستگاه محبوب Eee PC به‌ جای لینوکس از ویندوز XP استفاده می‌کرد. این دستگاه همچنین بخشی از یک دسته‌بندی بزرگ‌تر به نام نت‌بوک (Netbook) بود و با معرفی آن همه وادار شدند این خانواده‌ را بشناسند.

کمی بعد، مایکروسافت چیزی به نام Windows 7 Starter خلق کرد که در واقع نسخه‌ کوچک‌شده ویندوز برای نت‌بوک‌ بود. در این نسخه، کاربر حتی اجازه‌ی تغییر پس‌زمینه دسکتاپ نداشت؛ اما از آن زمان بود که نت‌بوک‌ها مانند بمبی در جهان فناوری صدا کردند.

خبرنگاران مطالب بسیاری برای کار کردن در این حوزه در اختیار داشتند؛ زیرا اتفاقات بسیاری در حال رخ دادن بود. برای مثال ایسوس در سال ۲۰۰۸ حداقل ۲۰ مدل مختلف Eee PC ارائه کرد و چنین اتفاقی تنها برای این شرکت رخ نداد. در آن بازه‌ی زمانی شرکت‌های مختلف مانند دل، لنوو، اچ‌پی و دیگران با تمام توان خود به‌ دنبال ایده‌ی نت‌بوک رفتند. جوانا استرن، بنیان‌گذار Verge که پیش‌تر خبرنگار Laptop Mag بوده است، درباره اتفاقاتی که در آن بازه‌ی زمانی در دنیای فناوری رخ داد این‌گونه می‌گوید:

من سخت مشغول بررسی محصولات بودم. تمام مدل‌های موجود از شرکت‌های مختلف را بررسی می‌کردم. به‌طور مداوم در حال گشتن به‌ دنبال نت‌بوکی که بودم که کیبورد آن برای کار کردن به دست‌های کوچک نیازی نداشته باشد، صفحه لمسی آن روی انگشت شست تاول باقی نگذارد و دارای هارددیسکی باشد که باز کردن مایکروسافت ورد توسط آن سه روز طول نکشد. این جست‌وجویی مداوم برای یافتن بهترین دستگاهی بود که ترکیبی از قیمت، قابل حمل بودن و قدرت را در خود جای داده باشد.

انفجار نت‌بوک عجیب به نظر می‌رسید؛ زیرا هر کدام از مدل‌های مختلف این دستگاه دارای مشخصات اولیه یکسانی بود. در ضمن اگر رایانه‌ای بیش از پردازنده ۱٫۶ گیگاهرتزی Intel Atom، رم ۱ گیگابایتی و هارد درایو ۱۶۰ گیگابایتی در اختیار داشت، مایکروسافت برای مجوز استاندارد non-Starter Windows هزینه بیشتری دریافت می‌کرد. در نتیجه بیشتر، اندازه و رنگ‌های مختلف مهم بود. همه‌ی این تلاش‌ها برای اجرای یک نسخه‌ی بسیار آزاردهنده و ضعیف ویندوز، روی دستگاهی بود که هیچ‌کس نمی‌توانست ادعا کند روزی می‌تواند جایگزین رایانه شخصی شود.

اما با گذشت زمان و قدرتمندتر شدن تراشه‌ها، تعدادی از فروشندگان لپ‌تاپ به استرن گفتند رایانه‌های جدیدی که شبیه نت‌بوک هستند، در واقع دیگر مانند گذشته نیستند و به همین دلیل، استرن آن‌ها را نات‌بوک (Notbook) نامید.

سپس در سال ۲۰۱۰، آیپد رونمایی شد و استیو جابز هنگام معرفی آن، به صریح‌ترین شکل ممکن از نت‌بوک بدگویی کرد.

مسئله این است که نت‌بوک‌ها در هیچ کاری بهتر نیستند.

این دقیقا جمله‌ای است که استیو جابز روی صحنه، هنگامی که داشت آیپد و کارایی‌های آن را توضیح می‌داد، استفاده کرد. او این جملات را برای نشان دادن تمایز آیپد جدید با نت‌بوک بر زبان آورد؛ مسئله‌ای که برایش بسیار مهم بود.

اما مسئله‌ی اصلی این است که آیا واقعا چنین اتفاقاتی رخ داده؟ اگر برای مدت‌زمان طولانی طرفدار اخبار دنیای فناوری بوده باشید، قطعا روزهای برتری نت‌بوک‌ها و جولان دادنشان را به یاد می‌آورید؛ اما آیا واقعا این اتفاقات معنای خاصی داشتند؟ اصلا فردی را به یاد می‌آورید که این دستگاه را خریداری کرده باشد؟ نت‌بوکی که با چارچوب ضعیف هارددیسک ۱۶۰ گیگابایتی ارائه می‌شد.

جوانا استرن که اکنون ستون ارشد فناوری در WSJ است در پاسخ به این سؤالات، در سال ۲۰۱۰ چنین گفت:

بگذارید این مسئله را واضح بگویم. رویداد این هفته اپل در واقع مربوط به نت‌بوک است. آیپد پرو در واقع محصول نهضتی است که نت‌بوک یک دهه پیش آغاز کرده بود.

در حال حاضر دیگر دستگاهی با نام نت‌بوک وجود ندارد؛ اما بسیاری از محصولات به‌‌نوعی نت‌بوک هستند. برای مثال، آیپد دارای مدل‌های زیاد در اندازه‌های مختلف است و اکنون بسیاری ادعا می‌کنند که شاید این محصول بتواند در آینده‌ای نزدیک جای لپ‌تاپ را بگیرد، اگر دقت کنید می‌بینید که حتی آیپد نوعی نت‌بوک شناخته می‌شود. علاوه بر این، اکنون ما توسط رایانه‌های ارزان‌قیمت مشابه موجود در لوازم خانگی احاطه شده‌ایم که رابط‌ کاربری سفارشی ساده دارند و از سرویس‌های ابری استفاده می‌کنند. این موارد نیز به‌نوعی در دسته نت‌بوک‌ قرار می‌گیرند.

در نهایت باید گفت هنوز مشخص نیست که آیا نت‌بوک‌ها برای همیشه رفته‌اند یا تنها شکل خود را تغییر داده و اکنون برنده‌ شده‌اند. نظر شما همراهان زومیت درباره‌ی این مسئله چیست؟