قوی ترین طلسمات+قویترین دعا و طلسم+قوی ترین کتاب طلسم و دعانویسی مطالب مذهبی+طلسم سیاهی و طلاق+طلسم احضار محبت معشوق+دانلود کتاب طلسم محبت و طلاق قوی
۱۳۹۸/۰۹/۲۲
–
۱۱۳۳ بازدید
اعتقادات مسیحیان چیست؟ برخی احکام مسیحیت کدامند؟ مکارم
مسیحیت حدود 2000 سال پیش و در فلسطین ، همزمان با تولد عیسى حیات خود را آغاز کرد . عیسى مسیح به عنوان بنیانگذار این دین شناخته مى شود وى از حضرت مریم به دنیا آمد 1 و در سن سى سالگى به نبوت رسید و مدت سه سال تبلیغ کرد و سر انجام بر اثر دشمنى یهود بنا به نقل انجیل به صلیب کشیده شد 2 و سپس جسد او را دفن کردند ولى پس از سه روز دو باره زنده شد و به آسمان ها رفت . اما بنا بر آیات قران آنان مسیح را نکشتند و بر صلیب نکشیدند بلکه امر بر ایشان مشتبه شد 3
پیشینه کتاب مقدس
براساس گزارش هاى معتبر و مستند تاریخى کتاب هاى مقدس مسیحیان ، در طول 1500 سال تألیف و گردآورى شده است و مجموع 46 کتاب عهد عتیق یهود و 27 کتاب عهد جدید یعنى انجیل ، براساس نوعى توافق ، حاصل شده است .
4 دخالت و تألیف بشرى در تدوین کتاب مقدس و در نتیجه تحریف آن ، باعث گردید که پیامدهاى ناگوارى براى کتاب مقدس ، به وجود آید .
5 در اینجا کافى است به اعتراف برخى از عالمان و اندیشمندان مسیحى بسنده کنیم :
. 1 رابرت م . گرنت 6 انطباق انجیل فعلى را با گفته هاى عیسى به صراحت رد مى کند و مى گوید : « این بدان معنا نیست که عیسى تمام کلماتى را که گزارش شده است دقیقاً به همان شکلى که انجیل نویسان نوشته اند گفته است » .
7 . 2 ارنست رنان کتاب مقدس را نگاشته انسان دانسته ، آن را همچون دیگر مکتوبات بشرى مشتمل بر خطاهایى مى شمارد و بر وجود داستان هاى دروغین و افسانه ها در آن تأکید مى ورزد . . 3
8 توماس میشل – استاد الهیات مسیحى – بر آن است که به اعتقاد بیشتر متفکران کاتولیک ، پروتستان و ارتودوکس ، کتاب هاى مقدس ، املاى الهى نیست و داراى عصمت لفظى نمى باشد و گاهى نویسندگان بشرى ، نظریات غلط یا اطلاعات اشتباه آمیزى را در متن کتاب باقى گذاشته اند .
9 تحریفات و تناقضات کتاب مقدس
. 1 اناجیل از همان آغاز در نسب نامه عیسى ( علیه السلام ) گرفتار تناقض شده اند . انجیل لوقا باب 3 ، نسب عیسى تا داود را 42 نفر و انجیل متى باب اول ، 27 نفر و کتاب تواریخ ایام ، باب 3 ، 21 نفر معرفى کرده و از آنان نام برده اند .
. 2 در سِفر « پیدایش » مى خوانیم : « بعد از این ایام که خدا ابراهیم ( علیه السلام ) را امتحان کرد ، به او گفت : اى ابراهیم . عرض کرد : لبیک . گفت : « اکنون پسر خود را که یگانه فرزند تو است و او را دوست مى دارى ، یعنى « اسحاق » را بردار و بر زمین موریا برو و او را در آنجا بر یکى از کوه هایى که به تو نشان مى دهم به عنوان هدیه سوختنى ، قربانى کن » .
10 ردر این متن که مربوط به جریان ذبح کردن یکى از فرزندان حضرت ابراهیم ( علیه السلام ) به دست او است ، پس از عبارت « یگانه فرزند » ، عبارت « یعنى اسحاق » قرار گرفته است . در حالى که عبارت صریح عهد عتیق ، وعده تولد اسحاق را سیزده سال پس از تولد اسماعیل مى داند . 11 یعنى اسماعیل تا چهارده سالگى تنها فرزند ابراهیم است . پس در اینجا تحریفى صورت گرفته و عبارت « یعنى اسحاق » بعداً به متن عهد عتیق اضافه شده است .
. 3 افسانه هاى بى پایه « اوریگن » برجسته ترین عضو مکتب تفسیرى اسکندریه در رابطه با وجود افسانه هاى غیرعقلانى در عهدین مى نویسد :
« اناجیل ، مملو از چنین عباراتى است مانند : « وقتى که شیطان عیسى را بالاى کوهى بلند مى برد تا از آنجا قلمرو کل جهان و عظمت آن را به او نشان دهد ! » . 4
12 تقویت ظلم یکى دیگر از آموزه هاى نامعقول کتاب مقدس ، توجیه ظلم و ستم و دعوت به سکوت در برابر حاکمان ظالم ، به بهانه این است که آنان ، حاکم و سایه خدا در زمینند ! !
13 آموزه هاى مسیحیت
برخى تعالیم در مسیحیت وجود دارد که در دیگر ادیان ابراهیمى دیده نمى شود . براى نمونه مى توان به تثلیث ، گناه نخستین ، فدا و نسخ شریعت اشاره کرد . در ادامه به بررسى اجمالى این موارد مى پردازیم .
. 1 تثلیث {L= (trinity) =L}
باور به تثلیث اساس آموزه هاى مسیحیت بوده و راز نخستین شمرده مى شود مسیحیان هر کارى را با آن آغاز مى کنند و اولین مساله اى که مى آموزند همین است : به نام پدر ، پسر و روح القدس . ایشان هنگام خوردن غذا و ورود به کلیسا و سایر عبادات این عبارت را تکرار مى کنند . با این همه ، فهم آن براى مسیحیان نه تنها بسیار مشکل ، بلکه غیر ممکن است !
1 – . 1 سیر پیدایش تثلیث
بنا به گزارشات تاریخى ، مسیحیان اولیه هیچ گونه اعتقادى به تثلیث نداشتند و مسیح را پیامبر و برگزیده خدا مى دانستند . براى مثال ابیونى ها جماعت بزرگى بودند که تا قرن چهارم ادامه حیات دادند و عیسى را فقط پسر مریم مى دانستند 14 اما در قرن چهارم با زور سرنیزه سرکوب شدند .
به روایت بسیارى از تاریخ نگاران مسیحى پولس نخستین کسى بود که باور به خدا بودن عیسى را پایه گذارى کرد و آن را ترویج نمود تا بتواند با ایجاد یک خداى محسوس ، بت پرستانى که عادت به پرستش خداى محسوس داشتند را به کیش جدید دعوت کند .
15 شایان ذکر است که ترتولیانوس 16 ( که از الهى دانان و مدافعه نویسان بزرگ مسیحیت به شمار مى رود ) در قرن سوم واژه تثلیث {L= Trinitas =L} را نخستین بار بکار برد . 2
17 – . 1 معناى تثلیث
الهى دانان مسیحى معتقدند که اصطلاح تثلیث یکى از بزرگ ترین و مشکل ترین دشوارى هایى است که دانشجوى مسیحى با آن مواجه مى شود . 18 مسیحیان برآنند که تثلیث با حقایق برتر الهى مرتبط است و در نتیجه عقل انسان راهى براى فهم معناى آن ندارد . پس تثلیث به مثابه سرّى ناگشوده باقى مى ماند .
درک مسیحیان از تثلیث از اعتقاد همزمان به سه گزینه زیر تشکیل مى شود : 1
19 – سه شخص متمایز هستند که الوهیت دارند . 20 این سه شخص از یکدیگر متمایز هستند و بواسطه ویژگى هاى شخصیشان از یکدیگر تمییز داده مى شوند . 21 این بدین معناست که :
پدر پسر نیست ، پدر روح القدس نیست ، پسر روح القدس نیست
2 – هر شخص کاملا خداست ، به این معنا که هر یک فقط در قسمتى از الوهیت شریک نیستند ، بلکه هر کدام به تنهایى در الوهیت کامل هستند :
22 خداى پدر خداى کامل است ، خداى پسر خداى کامل است ، روح القدس خداى کامل است .
3 – فقط یک خداى واحد حقیقى وجود دارد . بنابر این ، این تصور که مسیحیان به سه خدا معتقدند درست نیست ، بلکه به باور ایشان ، یک خدا با سه شخص وجود دارد .
23 براى روشن تر شدن معناى تثلیث باید بدانیم تثلیث مانند یک مثلث نیست که هر کدام از شخصیت هاى آن یک ضلع باشد و هر سه با هم مثلثى واحد باشند زیرا در تثلیث هر خدا به تنهایى یک خدا است اما در مثلث هر ضلع یک مثلث نیست .
24 همچنین تثلیث مانندیک شخص نیست که همزمان هم پدر باشد هم پسر و هم همسر زیرا در تثلیث سه شخص متمایز وجود دارد نه یک نفر با سه نقش .
25 براى فرار از بحران خرد گریزى تثلیث ، کلیسا تلاش فراوانى براى عقل پذیر نمودن تثلیث داشت . وقتى نظریه تثلیث را در ترازوى منطق میگذاریم مى بینیم که عقل این نظریه را نمى پذیرد و به صراحت آن را انکار مى کند . مسیحیان به این مساله یک جواب مشترک مى دهند که ما نباید توقع داشته باشیم که چگونگى این امور را درک کنیم و اصلا منطق انسانى هرگز نمى تواند این مسائل را حل کند .
26 البته این مساله کمتر توضیح داده مى شود که چگونه باید به آموزه اى ایمان بیاوریم که نه فراتر از عقل بلکه مخالف آن است ؟ چگونه مى توان امر یگانه اى را در همان حال که یکى است ، سه تا دانست ؟ و یا در همان حال که سه تا است ، یکى پنداشت ؟
علاوه بر این در کتاب مقدس آیات صریحى وجود دارد که مسیح هستى و حیاتش را از پدر گرفته است . اگر بر مبناى کتاب مقدس معتقدیم که پسر همه وجود و هستى خود را از پدر دارد ، 27 چگونه باید بگوییم در عین حال الوهیتى درونى و ذاتى دارد ؟
همچنین در کتاب مقدس آیات صریحى وجود دارد که الوهیت مسیح را انکار میکند :
1 – « ما را تنها یک خداست ، یعنى پدر » 28 اما در تثلیث میخوانیم ما را تنها یک خداست یعنى پدر ، پسر ، روح القدس !
2 – مسیح خود اذعان میکند که « قادر » نیست و کسى دیگر به او قدرت داده و مى فرماید : پسر از خود هیچ نمى تواند کرد . 3
29 – پطرس جانشین عیسى مسیح خطاب به یهودیان میگوید تمامى معجزات مسیح منشایى خدایى دارد و از نزد خودش نیست 4
30 – خود مسیح نیز معترف است که داناى مطلق نیست و نسبت به برخى امور بى اطلاع مى باشد ، مانند روز باز گشت خودش .
31 در نتیجه بسیارى از مسیحیان جدید 32 مى پرسند چگونه مسیح مى تواند خدا باشد و در عین حال چنین مطالبى را نیز بگوید ؟
. 2 فدا و گناه اصلى
یکى از اساسى ترین آموزه هاى مسیحیت ، باور به « فدا » و نجات بشریت بوسیله مرگ عیسى است . براى شناخت بهتر فدا باید به مواردى اشاره شود :
1 – . 2 انسان پیش از گناه
خداوند انسان را آفرید و انسان در طبیعت اولیه خود پاک و خداگونه خلق شده بود . اعتقاد نامه رسمى کاتولیک در این زمینه آورده است : پدر و مادر نخستین ما یعنى آدم و حوا با اصلى پاک و در حالت تقدس و عدالت خلق شدند . 2
33 – . 2 گناه نخستین
با نافرمانى آدم و خوردن از میوه درخت ممنوعه ، تقدس یافتگى نخستین او از بین رفت و در نتیجه طبیعت آدمى فاسد شد و مانند انسانى که به درون چاه سقوط کرده و استخوان هایش شکسته ، دیگر قادر به نجات خود نبود .
در الهیات مسیحى به نافرمانى آدم و حوا که منجر به سقوط انسان شد گناه نخستین مى گویند 34
پولس در این باره مى گوید :
روقتى آدم گناه کرد ، گناه او تمام نسل بشر را آلوده ساخت وباعث شیوع مرگ در سراسر جهان شد . در نتیجه همه چیز دچار فرسودگى و تباهى گشت . چون همه انسانها گناه کردند .
35 مقصود از این مرگ ، مرگ روحى و فساد ذاتى است . و این فساد ذاتى از آدم به تمام نسلش به ارث رسید .
خطاى آدم تنها به خود وى زیان وارد نکرد بلکه همه نسل او را متضرر کرد 36 همانند تنبیههاى گروهى که به خاطر جرم یک نفر یک گروه را تنبیه میکنند . گناه یک نفر ( آدم ) به تمامى نسلش به ارث رسید و تمام بشریت فاسد شد حتى کودکانى که تازه به دنیا میآیند میراث بر گناه آدم هستند . پولس مى گوید :
. . . به یک خطا حکم شد بر جمیع مردمان براى قصاص . . . ( رومیان 5 : 18 )
آگوستین معتقد بود که نوزادانى که بدون تعمید از دنیا مى روند به خاطر گناه اصلى به جهنم مى روند . پدران یونانى کلیسا نیز از این نظریه تبعیت کردند . 3
37 – . 2 فدیه الهى
حال که بشر گناه کرده و براى جبران این گناه کفاره و قربانى نیاز است ، ، کفاره باید بى عیب و نقص و سالم باشد تا بتواند غضب خدا را فرو نشاند . از آن رو که طبیعت انسان پس از گناه اولیه معیوب شد بنابر این کسى مى بایست جایگزین انسان شده و جریمه و مجازات گناهان انسان را متحمل مى شد . چون بشر نمى توانست چنین رهاننده اى براى خود مهیا کند خدا براى نجات او از این وضع اسف بار نقشه کشید که پسرش را که همذات وى بود به صورت یک انسان بفرستد و وى را در عوض گناهان بشر فدیه دهد . به تعبیر کارل بارت « عیسى داورى بود که بجاى ما داورى شد . »
38 یکى از سوال هاى مطرحى که امروزه کلیسا با آن مواجه شده این نکته است که چگونه باید بپذیریم خداوند عادل است و در عین حال تمام نسل بشر را به خاطر گناه یک نفر مواخذه مى کند ؟
آموزه اى که به نظر اندیشمندانى چون جوزف باتلر در عهد جدید به صورت واضح مطرح نشده است .
39 رپیتر آبلار 40 از متفکرین بزرگ مسیحى نیز در تفسیر رساله رومیان ، آموزه سنتى کلیسا مبنى بر کفاره شدن مسیح براى گناهان بشر را زیر سوال برد . او در قسمتى از این کتاب مى گوید :
« حقیقتا ضرورت ریخته شدن خون فردى بى گناه به عنوان بهاى یک چیز و اینکه قربانى شدن فرد بى گناهى باعث رضایت خاطر گردد ، چقدر بى رحمانه و شریرانه به نظر مى رسد . چقدر تصور این امر مشکل است که خدا با مرگ فرزند خود آنقدر موافق باشد که بواسطه آن با کل جهان مصالحه کند ! این سوال و سوال هاى مشابه آن ، مساله اى اساسى را در مورد رستگارى ما بواسطه مرگ مسیح در برابر ما قرار مى دهد . »
41 تامس چاب [ 1747 م ] معتقد بود مفهوم مرگ مسیح به عنوان قربانى به این خاطر وارد مسیحیت شد زیرا کلیسا دید یهودیان معبد ، مذبح و قربانى و کاهن اعظم دارند . پس براى آنکه نشان دهند مسیحیت تفاوت چندانى با آئین یهود ندارد به این فکر افتادند که مفاهیمى شبیه آن را وارد مسیحیت کننددر حالى که پاپ این نظریه را مردود مى دانست و مى گفت رحم و مروت خدا یکسره به سبب نیکوئى و رحمانیت ذاتى اوست نه معلول چیزى خارج از او خواه این چیز درد و رنج عیسى و مرگ عیسى مسیح باشد خواه هر چیز دیگر . 3
42 شریعت
شریعت مجموعه مقررات و احکامى است که جهت تنظیم اعمال انسان و براى اصلاح نظام اجتماعى وضع مى شود . پیامبران بزرگ الهى چون موسى ، عیسى و رسول اسلام داراى شریعت بودند .
گر چه روح کلى تسلیم در برابر حق ، اطاعت از خداوند ، ایمان به غیب و معاد در همه ادیان الهى مشترک است ولى با توجه به اختلاف استعداد امتها قوانین متفاوتى مناسب با شرایط هر یک براى آنان وضع شده است .
کتاب مقدس نیز تاکید زیادى بر انجام شریعت دارد ، چنان که در عهد قدیم آمده است : ملعون باد کسى که کلمات این شریعت را اثبات ننماید تا آنها را بجا نیاورد . 1
43 – . 3 مسیح و شریعت
با توجه به نوشته هاى موجود در اناجیل ، مسیح ( ع ) شریعت جدیدى نیاورد و همواره بر لزوم رعایت شریعت موسوى تاکید مى نمود . البته در برخى موارد و مطابق با شرایط جدید تغییرات جزئى در آن ایجاد کرد .
به روایت انجیل ها ، مسیح خود را کامل کننده شریعت موسى دانسته و همواره تاکید مى کرد : گمان مبرید که آمده‌ام تا تورات یا صحف انبیا را باطل سازم . نیامده‌ام تا باطل نمایم بلکه تا تمام کنم . 18 زیرا هرآینه به شما میگویم تا آسمان و زمین زایل نشود همزه یا نقطه‌اى از تورات هرگز زایل نخواهد شد تا همه واقع شود . 19 پس هرکه یکى از این احکام کوچکترین را بشکند و به مردم چنین تعلیم دهد در ملکوت آسمان کمترین شمرده شود . اما هرکه بعمل آورد و تعلیم نماید او در ملکوت آسمان بزرگ خوانده خواهد شد .
44 مسیح خودش نیز در عمل به شریعت موسى وفادار بود 45 به نماز اهتمام خاصى داشت 46 ، روزه مى گرفت 47 ، مالیات هیکل را مى پرداخت 48 و به زیارت هیکل مى رفت . با این وجود پیروان مسیح شریعت را کنار زده و معتقدند زمانش سپرى شده است و دیگر عمل به آن لازم نیست . 2
49 – . 3 مسیحیت و شریعت گریزى
جدایى شریعت از دین مسیح طى یک فرایند تاریخى و در پى فراهم آمدن بسترهاى آن صورت گرفته است . روند این جدایى تقریبا با گرایش پولس به مسیحیت مصادف بود . زیرا او پس از مسیحى شدن و طرح آموزه فدا به این اندیشه معتقد شد که با به صلیب کشیده شدن مسیح گناه برداشته شده و با برداشته شدن گناه دیگر نیازى به انجام شریعت نیست و ایمان به مسیح براى نجات کافى است . 3
50 – . 3 سیر نسخ شریعت
در جریان سفرهاى تبلیغى پولس و برنابا برخى از کسانى که سابق بر این دوگانه پرست بودند به مسیح ایمان آوردند . این جماعت تا کنون شریعت یهودى را انجام نداده بودند و طبیعتا « ختنه » نیز نشده بودند ! 51 بنابر این اگر « ختنه کردن » براى پذیرش مسیحیت الزامى بود ، مانع بزرگى در راه مسیحى شدن ایشان بوجود مى آمد !
از طرفى « ختنه کردن » در شریعت یهود ( و پس از آن شریعت عیسى ) یکى از مهم ترین رسوم مذهبى بود در نتیجه نزاع بزرگى بین رسولان ایجاد شد که آیا ختنه کردن براى بت پرستانى که قرار است مسیحى شوند لازم است یا نه ؟ که در نهایت با فشارهایى که توسط پولس وارد شد ، عمل به برخى مظاهر سخت شریعت ( مانند ختنه ) براى غیر یهودیان حذف شد .
اما پیشروى پولس به اینجا خاتمه نیافت ، زیرا پس از مدتى ادعا کرد که تمام شریعت و براى تمام اقوام منسوخ شده است .
او اینگونه مى اندیشید که شریعت مخصوص زمانى بود که انسان در وضعیت قهر با خدا قرار داشت ، اما پس از به صلیب کشیده شدن مسیح و آشتى انسان با خدا دیگر عمل به شریعت نیاز نیست و راه نجات ، « ایمان » به مسیح است نه « شریعت » ! پولس در مرحله بعد پا را از این فراتر نهاده ، گفت : هر کسى که فکر کند که مى تواند با شریعت نجات یابد ، دیگر مسیح نمى تواند او را نجات دهد ! 4
52 – . 3 نزاع حواریون عیسى با پولس
مساله نسخ شریعت سبب شد که بین حواریون عیسى و پولس جدال هاى شدیدى رخ دهد . در این نزاع ها که در انجیل هم ثبت شده پولس ، حواریون و در راس آنها پطرس را که موافق شریعت بودند منافق و دورو خوانده و ایشان را برادران کذبه و افسونگر معرفى مى کند . در این راستا یعقوب ( یکى از حواریون عیسى مسیح ) در نامه اش مینویسد « برادران من چه سود اگر کسى ادعا کند که ایمان دارد اما عمل نداشته باشد ؟ آیا چنین اعمالى مى تواند او را نجات بخشد ؟ . . . ایمان بدون عمل مرده است »
اما در نهایت این پولس بود که بخاطر شباهت اندیشه هایش با اندیشه هاى اقوام بت پرست در این نزاع پیروز شد .
جان ناس ، تاریخ نگار مسیحى ، در این باره مى گوید : « پولس را غالبا دومین موسس مسیحیت لقب داده اند و مسلما او در این راه جهاد بسیار کرد و فرقه طرفداران اصول و شرایع موسوى را مغلوب ساخت به طورى که آنها اهمیت موقع و مقام خود را بر اثر مساعى پولس از کف دادند » . 4
53 آیین هاى کلیسا {L= (sacramentum) =L}
گویى شریعت با روح دین عجین است و داشتن دینى بدون شریعت و آیین هاى بیرونى غیر ممکن مى باشد . به همین جهت مسیحیان پس از رها کردن شریعت مسیح با تاویل بردن آیاتى از عهد جدید دستورالعمل هاى رفتارى جدیدى براى خود یافتند که به عنوان اسرار کلیسایى نامیده مى شود . که به بررسى این موارد مى پردازیم .
تقریبا همه مسیحیان اتفاق نظر دارند که دو آیین تعمید و عشاى ربانى در شمار آیین هاى کلیساست اما مسیحیان کاتولیک و ارتدکس به پنج آیین دیگر نیز اعتقاد دارند . این در حالى است که برخى از کلیساهاى پروتستان مانند کواکرها و سپاه نجات هیچ یک از آیین ها را نمى پذیرند .
1 – تعمید {L= (baptism) =L} : هر مسیحى فقط یکبار هنگام ورود به جامعه مسیحت تعمید مى پذیرد و کشیش تمام یا بخشى از بدن تعمید گیرنده را همراه با ذکر نام پدر ، پسر و روح القدس در آب فرو میبرد 2
. 54 – تایید {L= (Confirmation) =L} : تایید یعنى پذیرفته شدن توسط روح القدس . در این مراسم که معمولا هنگام بلوغ انجام مى شود ، کشیش داوطلب تایید را با روغن مقدس همراه با عبارت « روح القدس را بپذیر تا بتوانى به مسیح شهادت دهى » مسح مى کند . 3
55 – عشاء ربانى {L= (Eucharist) =L} : در این مراسم به یادبود شام آخر عیسى مسیح ، مقدار کمى نان فطیر توسط کشیش در دهان مسیحیان گذاشته مى شود و ایشان باید بدون دندان زدن آن را بخورند .
56 کاتولیک ها و ارتدکس ها بر این باورند که نان و شراب حقیقتا به گوشت و خون مسیح تبدیل مى شود .
4 – اعتراف {L= (SacramentofPenance) =L} : اگر شخصى دچار خطا یا اشتباهى شود ، باید نزد کشیش به گناه خود اعتراف کند تا گناهانش بخشیده شود . براى این کار شخص گناه کار پس از ورود به اتاقکى چوبین در برابر کشیش زانو مى زند و گناهانش را براى کشیش شرح مى دهد و سپس کشیش عباراتى از باب اندرز مى گوید و برایش جریمه اى مقرر مى کند . 5
57 – تدهین {L= (AnointingoftheSick =L} ) : در این مراسم بیمار مشرف به مرگ توسط یک کشیش با روغن مقدس تدهین ( روغن مالى ) مى شود . 6
58 – دست گذارى {L= (Sacramentsattheserviceofcommunion =L} ) : مسیحیان سه درجه روحانى دارند
« شماس » 59 : به معناى خادم است و به کشیش در مراسم کلیسا کمک مى کند .
« کشیش » 60 : وى رهبرى یک کلیسا را به عهده دارد .
« اسقف » 61 : وى در قلمرو معینى رهبرى کلیساها را به عهده دارد . اسقف عادى معمولا در سطح یک شهر و کاردینال در سطح یک منطقه بزرگ جغرافیایى و پاپ در سطح جهان رهبرى کلیسا را به عهده دارند .
بنابه اعتقادات مسیحى هرگاه شخصى بخواهد به درجه روحانى بالاتر نائل شود ، باید توسط مقام بالاتر دست گذارى شود . 62 البته زنها خارج از این قانون هستند و تنها مى توانند « شماس » شوند .
7 – ازدواج {L= (Matrimony) =L} : هرگاه زن و مردى بخواهند با یکدیگر پیوند زناشویى برقرار کنند کلیسا این پیوند را برقرار مى سازد . در مسیحیت امکان طلاق وجود ندارد مگر به سبب فحشا . در غیر این صورت اگر زن و مرد از هم جدا شده و با شخص دیگرى ازدواج کنند ، زناکار به شمار مى روند . شایان ذکر است که در کلیساى کاتولیک کشیشان و راهبه ها حق ازدواج ندارند . 63 گر چه برخى از فرقه ها این مقررات را رعایت نمیکنند .
. 5 اعیاد مسیحیت
در مسیحیت یادبودها و عیدهاى فراوانى وجود دارد که به برخى از آنها اشاره مى شود :
کریسمس {L= (Christmas) =L} ( جشن مسیح ) : این جشن به مناسبت تولد آن حضرت در 25 دسامبر برگزار مى شود . هفت روز پس از آن جشن اول سال میلادى در یک ژانویه برگزار مى شود . البته روز و تاریخ دقیق تولد حضرت عیسى مشخص نیست .
64 عید پاک : مهم ترین جشن دینى مسیحیان است که به مناسبت پیروزى عیسى بر مرگ و برخاستن وى از مردگان ، در سومین روز تصلیب او برگزار مى شود .
عید پاک پس از اعتدال ربیعى و نخستین بدر شدن ماه برگزار مى شود که حدودا مطابق با 22 مارس تا 25 آوریل است . . 6
65 نماز
در مسیحیت نماز به شیوه خاصى که در اسلام وجود دارد مطرح نیست ، بلکه ایشان در برابر خدا دعاهاى التجا آمیز بجا مى آورند . مسیحیان کاتولیک پیش از ورود به کلیسا با آب مقدس خود را تطهیر مى کنند ، به این صورت که دست خود را در آب فرو برده و صلیب مى کشند .
66 یکى از دعاهاى مرسوم براى برگزارى نماز ، دعاى زیر است :
اى پدر ما که در آسمانى نام تو مقدس باد ، ملکوت تو بیاید . اراده تو چنان که در آسمان است در زمین نیز به انجام رسد . نان کفاف امروز ما را بده ، گناهان امروز ما را ببخش چنان که ما نیز کسانى را که به ما بدى مى کنند ببخشیم . ما را در آزمایش نیاور ، بلکه از شریر رهایى ده زیرا ملکوت ، قوت و جلال از آن توست . « آمین » .
67 البته برخى از حرکتهاى بدن مانند دست ها را رو به آسمان گرفتن و یا خم کردن زانو در نماز مرسوم است .
. 7 روزه
« متى » در انجیلش روایتى را ذکر مى کند مبنى بر اینکه عیسى چهل شبانه روز روزه گرفت . او درباره روزه داران مى فرمود : چون روزه مى گیرید چون ریاکاران ترش رو نباشید .
68 با این حال روزه در مسیحیت در شمار احکام شرعى نیست و مسیحیان آزادند در هر زمان به طور فردى یا گروهى روزه بگیرند . چگونگى روزه گرفتن در میان مسیحیان نیز بنا به وابستگى ایشان به فرقه خاص متفاوت است و از نخوردن گوشت ، لبنیات ، تخم مرغ روغن و مشروب 69 و اکتفا به غذاهاى ساده تا پرهیز کامل از غذاها و اکتفا به مایعات وجود دارد .
زمان روزه گرفتن نیز به فرقه اى که از آن تبعیت مى کنند بستگى دارد ، ولى معمولا روزهایى چون چهارشنبه خاکستر ( روز دستگیرى عیسى ) و جمعه صلیب ( روز به صلیب کشیده شدن عیسى ) و چهل روز پیش از عید پاک و روزهایى از این دست را روزه مى گیرند .
. 8 حجاب
در کتاب مقدس تاکید زیادى بر لزوم آراستگى به حیا و کنار نهادن آرایش ظاهرى شده است :
« و نیز خواهانم که زنان پوششى شایسته به تن کنند و خویشتن را به نجابت و متانت بیارایند نه به گیسوان بافته با طلا و مروارید و جامه هاى فاخر . . . زن باید در آرامى و تسلیم کامل تعلیم قرار گیرد . زن را اجازت نمى دهم که تعلیم دهد یا بر مرد مسلط شود ، بلکه باید آرام باشد » .
70 همچنین درباره پوشش سر آمده است :
« اگر زنى سر خود را نمى پوشاند پس اصلا موهاى خود را بچیند و اگر براى زن شرم آور است که موهایش را بچیند یا بتراشد پس باید سر خود را بپوشاند . مرد نباید سر خود را بپوشاند زیرا او صورت و جلال خداست ، اما زن جلال مرد است .
71 علاوه بر این فرامینى که در کتاب مقدس درباره لزوم حجاب آمده است ، تصویرهایى که از پوشاک مسیحیان و مردم اروپا از سال هاى اولیه میلادى تا قرون معاصر انتشار یافته ، به روشنى نشان مى دهد که حجاب بین زنان رعایت مى شد .
72 منابع :
. 1 گریدى ، جوان امسیحیت و بدعتها ، عبدالرحیم سلیمانى اردستانى ، قم ، موسسه طه ، 1384 ، چاپ دوم
. 2 میلر ، ویلیام تاریخ کلیساى قدیم در امپراتورى روم و ایران ، ترجمه على نخستین ،
. 3 دورانت ، ویل تاریخ تمدن ج 3 ، حمید عنایت و . . . ، تهران ، سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامى ، 1371 ،
. 4 کرنز ، ارل سرگذشت مسیحیت در طول تاریخ ، ترجمه آرمان رشدى ، آموزشگاه کتاب مقدس ، 1994 ، ص 106 – . 5
107 وان وورست ، رابرت اى مسیحیت از لابلاى متون ، جواد باغبانى و عباس رسول زاده ، قم ، موسسه امام خمینى ، 1384
. 6 میشل توماس . کلام مسیحى ترجمه حسین توفیقى انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب
. 7 بى ناس ، جان . تاریخ جامع ادیان ، ترجمه على اصغر حکمت ، انتشارات علمى – فرهنگى
. 8 جمیز . آ . کوریک ، قرون وسطاى اولیه . ترجمه مهدى حقیقت خواه انتشارات ققنوس
. 9 گراث ، مگ در امدى بر الهیات مسیحى ترجمه عیسى دیباج . انتشارات کتاب روشن
. 10 تنى ، مریل سى معرفى عهد جدید ، مترجم طه میکائیلیان ، تهران ، انتشارات حیات ابدى ، 1362 ،
. 11 رابرتسون ، آرچیبالد عیسى اسطوره یا تاریخ ، مترجم حسین توفیقى ، قم ، دانشگاه ادیان ، 1387 ، چاپ دوم ،
. 12 ایان باربور ، علم و دین ، ترجمه بهاء الدین خرمشاهى . مرکز نشر دانشگاهى
. 13 ولف ، کرى . درباره مفهوم انجیلها ، مترجم : محمد قاضى ناشر : امیر کبیر
. 14 دائره المعارف کتاب مقدس ، مترجم بهرام محمدیان و . . . ، تهران ، انتشارات سرخدار ، 1381 ،
. 15 کشیش عزیز ، فهیم . المدخل الى عهد الجدید ،
. 16 رابتسون ، ارچیبالد . عیسى اسطوره یا تاریخ ، مترجم : حسین توفیقى . ناشر : دانشگاه ادیان و مذاهب
. 17 فلوید فیلسون ، کلید عهد جدید ، ترجمه مسعود رجب نیا ، تهران ، انتشارات نورجهان
. 18 کهن ، ابراهام . گنجینه اى از تلمود . ترجمه امیر فریدون گرگانى . انتشارات اساطیر .
. 19 جفرى بارندر ، المعتقدات الدینیه لدى الشعوب ، ترجمه د . امام عبدالفتاح ، کویت ، 1413 ،
. 20 لین ، تونى تاریخ تفکر مسیحى ، روبرت آسریان ، تهران ، نشروپژوهش فرزان روز ، چاپ سوم ، 1386 ،
. 21 الیوت ، استوارت . راز تثلیث . انتشارات نور جهان
. 22 استوارت الیوت ، یگانگى در تثلیث ، انتشارات نور جهان‌ر
. 23 ژوزف بهنامى ، مدخلى بر آموزه تثلیث . انتشارات نور جهان
. 24 براون واشنایدر . پوشاک اقوام مختلف
. 25 استات ، جان . مبانى مسیحیت . مترجم روبرت آسریان
. 26 معجم اللاهوت الکتابى . مدخل فدا
. 27 قاموس کتاب مقدس . واژه شریعت
. 28 راستز ، لئو . فرهنگ تحلیلى مذاهب آمریکایى مترجم محمد بقایى
{L= .29ShouldYouBelieveintheTrinity?.WatchTowerBibleandTractSocietyofPennsylvania.Copyright =L} ض {L= 2006JehovahsWitnessesOfficialWebSite =L}
{L= .30Schaff,Philip:HistoryoftheChristianChurch,Vol.VIII:ModernChristianity:TheSwissReformation,WilliamB.EerdmansPub.Co.,GrandRapids,Michigan,USA, =L} , 1910
{L= .31T.mcnell,jonh-TheHistoryCharacterofCalvinism, =L}
{L= .32CatholicEncyclopedia =L}
{L= .33britannica-encyclopedia =L}
{L= .34Grudem,WayneA..1994Systematictheologyanintroductiontobiblicaldoctrine.Leicester,England:Inter-VarsityPress =L} .
{L= .35Barth,Karl,andGeoffreyWilliamBromiley..1975ThedoctrineofthewordofGodprolegomenatochurchdogmatics,beingvolumeI,.1Edinburgh:T.T.Clark. =L}
{L= .36Monier-Williams,Monier.Hinduism.VIIPage.87SocietyforPromotingChrist =L} , . 37
{L= 1925OutlinesoftheHistoryofDogma =L}
{L= .38CatechismoftheCatholicChurch =L}
{L= .39OxfordDictionaryoftheChristianChurch(OxfordUniversityPress2005 =L}
{L= .40Agustine,s.CityofGod, =L}
{L= .41StudybyInternationalTheologicalCommission,19January, =L} 2007 19 – . 42
21 {L= Liddell,HenryGeorgeRobertScott,HenryStuartJonesandRoderick. =L} {L= McKenzie(1940).???????.AGreek-EnglishLexicon.Medford,Massachusetts:TuftsUniversity =L} .
{L= .43HowDecember25BecameChristmas,BiblicalArchaeologyReview,Retrieved2009 =L} –
. 44 {L= PhilipZaleski,CarolZaleski(2005).Prayer:AHistory.HoughtonMifflinBooks. =L}
. 45 {L= Kallistos(Ware),BishopMary,Mother(1978),TheLentenTriodion,SouthCanaanPA:St.TikhonsSeminaryPress(published2002 =L} (
{L= .46Cloud,DWWhatistheEmergingChurch.WayofLifeLiteratureExcerpton =L}
{L= .47TheEncyclopediaofReligionbyMirceaEliade, =L}
{L= .48Samarin,WilliamJ.(1972).TonguesofMenandAngels:TheReligiousLanguageofPentecostalism.NewYork:Macmillan. =L}
{L= .49Goodman,FelicitasD.(1969).PhoneticAnalysisofGlossolaliainFourCulturalSettings.JournalfortheScientificStudyofReligion =L}
{L= .50Samarin,WilliamJ.(1972).TonguesofMenandAngels:TheReligiousLanguageofPentecostalism.NewYork:Macmillan. =L}
{L= .51Cutten,GeorgeBarton(1927).SpeakingwithTonguesHistoricallyandPsychologicallyConsidered.YaleUniversityPress. =L}
52 – غلاطیان 2 : 53
5 – بى ناس ، جان . تاریخ جامع ادیان ، ص 54
{L= 613-Liddell,HenryGeorgeRobertScott,HenryStuartJonesandRoderickMcKenzie(1940).???????.AGreek-EnglishLexicon.Medford,Massachusetts:TuftsUniversity =L}
{L= 55-CatechismoftheCatholicChurch, =L} 1285 ج 1321
{L= 56-CatechismoftheCatholicChurch, =L} 1322 ج 57
1419 – راستز ، لئو . فرهنگ تحلیلى مذاهب آمریکایى مترجم محمد بقایى‌ر ص 58
{L= 233-CatechismoftheCatholicChurch, =L} 1499 ج 59
{L= 1532-deacon =L}
{L= 60-priest =L}
{L= 61-bishop =L}
{L= 62-CatechismoftheCatholicChurch, =L} 1536 ج 63
{L= 1600-CatechismoftheCatholicChurch, =L} 1601 ج {L= 1666,andannulment(CatholicChurch =L} ) .
{L= 64-HowDecember25BecameChristmas,BiblicalArchaeologyReview,Retrieved2009 =L} – 12 – 65
{L= 13-.Jones,Stephen(1996).SecretsofTime. =L}
{L= 66-PhilipZaleski,CarolZaleski(2005).Prayer:AHistory.HoughtonMifflinBooks. =L}
67 – متى ، 9 :
6 – 68 متى ، 16 : 69
{L= 9Kallistos(Ware),BishopMary,Mother(1978),TheLentenTriodion,SouthCanaanPA:St.TikhonsSeminaryPress(published2002),pp. =L} {L= ,ff35 =L}
70 – اول تیموتائوس ، 9 :
2 – 71 اول قرنتیان ، 5 : 72
11 – براون واشنایدر . پوشاک اقوام مختلف‌ر ص 116
پیشینه کتاب مقدس
براساس گزارش هاى معتبر و مستند تاریخى کتاب هاى مقدس مسیحیان ، در طول 1500 سال تألیف و گردآورى شده است و مجموع 46 کتاب عهد عتیق یهود و 27 کتاب عهد جدید یعنى انجیل ، براساس نوعى توافق ، حاصل شده است .
4 دخالت و تألیف بشرى در تدوین کتاب مقدس و در نتیجه تحریف آن ، باعث گردید که پیامدهاى ناگوارى براى کتاب مقدس ، به وجود آید .
5 در اینجا کافى است به اعتراف برخى از عالمان و اندیشمندان مسیحى بسنده کنیم :
. 1 رابرت م . گرنت 6 انطباق انجیل فعلى را با گفته هاى عیسى به صراحت رد مى کند و مى گوید : « این بدان معنا نیست که عیسى تمام کلماتى را که گزارش شده است دقیقاً به همان شکلى که انجیل نویسان نوشته اند گفته است » .
7 . 2 ارنست رنان کتاب مقدس را نگاشته انسان دانسته ، آن را همچون دیگر مکتوبات بشرى مشتمل بر خطاهایى مى شمارد و بر وجود داستان هاى دروغین و افسانه ها در آن تأکید مى ورزد . . 3
8 توماس میشل – استاد الهیات مسیحى – بر آن است که به اعتقاد بیشتر متفکران کاتولیک ، پروتستان و ارتودوکس ، کتاب هاى مقدس ، املاى الهى نیست و داراى عصمت لفظى نمى باشد و گاهى نویسندگان بشرى ، نظریات غلط یا اطلاعات اشتباه آمیزى را در متن کتاب باقى گذاشته اند .
9 تحریفات و تناقضات کتاب مقدس
. 1 اناجیل از همان آغاز در نسب نامه عیسى ( علیه السلام ) گرفتار تناقض شده اند . انجیل لوقا باب 3 ، نسب عیسى تا داود را 42 نفر و انجیل متى باب اول ، 27 نفر و کتاب تواریخ ایام ، باب 3 ، 21 نفر معرفى کرده و از آنان نام برده اند .
. 2 در سِفر « پیدایش » مى خوانیم : « بعد از این ایام که خدا ابراهیم ( علیه السلام ) را امتحان کرد ، به او گفت : اى ابراهیم . عرض کرد : لبیک . گفت : « اکنون پسر خود را که یگانه فرزند تو است و او را دوست مى دارى ، یعنى « اسحاق » را بردار و بر زمین موریا برو و او را در آنجا بر یکى از کوه هایى که به تو نشان مى دهم به عنوان هدیه سوختنى ، قربانى کن » .
10 ردر این متن که مربوط به جریان ذبح کردن یکى از فرزندان حضرت ابراهیم ( علیه السلام ) به دست او است ، پس از عبارت « یگانه فرزند » ، عبارت « یعنى اسحاق » قرار گرفته است . در حالى که عبارت صریح عهد عتیق ، وعده تولد اسحاق را سیزده سال پس از تولد اسماعیل مى داند . 11 یعنى اسماعیل تا چهارده سالگى تنها فرزند ابراهیم است . پس در اینجا تحریفى صورت گرفته و عبارت « یعنى اسحاق » بعداً به متن عهد عتیق اضافه شده است .
. 3 افسانه هاى بى پایه « اوریگن » برجسته ترین عضو مکتب تفسیرى اسکندریه در رابطه با وجود افسانه هاى غیرعقلانى در عهدین مى نویسد :
« اناجیل ، مملو از چنین عباراتى است مانند : « وقتى که شیطان عیسى را بالاى کوهى بلند مى برد تا از آنجا قلمرو کل جهان و عظمت آن را به او نشان دهد ! » . 4
12 تقویت ظلم یکى دیگر از آموزه هاى نامعقول کتاب مقدس ، توجیه ظلم و ستم و دعوت به سکوت در برابر حاکمان ظالم ، به بهانه این است که آنان ، حاکم و سایه خدا در زمینند ! !
13 آموزه هاى مسیحیت
برخى تعالیم در مسیحیت وجود دارد که در دیگر ادیان ابراهیمى دیده نمى شود . براى نمونه مى توان به تثلیث ، گناه نخستین ، فدا و نسخ شریعت اشاره کرد . در ادامه به بررسى اجمالى این موارد مى پردازیم .
. 1 تثلیث {L= (trinity) =L}
باور به تثلیث اساس آموزه هاى مسیحیت بوده و راز نخستین شمرده مى شود مسیحیان هر کارى را با آن آغاز مى کنند و اولین مساله اى که مى آموزند همین است : به نام پدر ، پسر و روح القدس . ایشان هنگام خوردن غذا و ورود به کلیسا و سایر عبادات این عبارت را تکرار مى کنند . با این همه ، فهم آن براى مسیحیان نه تنها بسیار مشکل ، بلکه غیر ممکن است !
1 – . 1 سیر پیدایش تثلیث
بنا به گزارشات تاریخى ، مسیحیان اولیه هیچ گونه اعتقادى به تثلیث نداشتند و مسیح را پیامبر و برگزیده خدا مى دانستند . براى مثال ابیونى ها جماعت بزرگى بودند که تا قرن چهارم ادامه حیات دادند و عیسى را فقط پسر مریم مى دانستند 14 اما در قرن چهارم با زور سرنیزه سرکوب شدند .
به روایت بسیارى از تاریخ نگاران مسیحى پولس نخستین کسى بود که باور به خدا بودن عیسى را پایه گذارى کرد و آن را ترویج نمود تا بتواند با ایجاد یک خداى محسوس ، بت پرستانى که عادت به پرستش خداى محسوس داشتند را به کیش جدید دعوت کند .
15 شایان ذکر است که ترتولیانوس 16 ( که از الهى دانان و مدافعه نویسان بزرگ مسیحیت به شمار مى رود ) در قرن سوم واژه تثلیث {L= Trinitas =L} را نخستین بار بکار برد . 2
17 – . 1 معناى تثلیث
الهى دانان مسیحى معتقدند که اصطلاح تثلیث یکى از بزرگ ترین و مشکل ترین دشوارى هایى است که دانشجوى مسیحى با آن مواجه مى شود . 18 مسیحیان برآنند که تثلیث با حقایق برتر الهى مرتبط است و در نتیجه عقل انسان راهى براى فهم معناى آن ندارد . پس تثلیث به مثابه سرّى ناگشوده باقى مى ماند .
درک مسیحیان از تثلیث از اعتقاد همزمان به سه گزینه زیر تشکیل مى شود : 1
19 – سه شخص متمایز هستند که الوهیت دارند . 20 این سه شخص از یکدیگر متمایز هستند و بواسطه ویژگى هاى شخصیشان از یکدیگر تمییز داده مى شوند . 21 این بدین معناست که :
پدر پسر نیست ، پدر روح القدس نیست ، پسر روح القدس نیست
2 – هر شخص کاملا خداست ، به این معنا که هر یک فقط در قسمتى از الوهیت شریک نیستند ، بلکه هر کدام به تنهایى در الوهیت کامل هستند :
22 خداى پدر خداى کامل است ، خداى پسر خداى کامل است ، روح القدس خداى کامل است .
3 – فقط یک خداى واحد حقیقى وجود دارد . بنابر این ، این تصور که مسیحیان به سه خدا معتقدند درست نیست ، بلکه به باور ایشان ، یک خدا با سه شخص وجود دارد .
23 براى روشن تر شدن معناى تثلیث باید بدانیم تثلیث مانند یک مثلث نیست که هر کدام از شخصیت هاى آن یک ضلع باشد و هر سه با هم مثلثى واحد باشند زیرا در تثلیث هر خدا به تنهایى یک خدا است اما در مثلث هر ضلع یک مثلث نیست .
24 همچنین تثلیث مانندیک شخص نیست که همزمان هم پدر باشد هم پسر و هم همسر زیرا در تثلیث سه شخص متمایز وجود دارد نه یک نفر با سه نقش .
25 براى فرار از بحران خرد گریزى تثلیث ، کلیسا تلاش فراوانى براى عقل پذیر نمودن تثلیث داشت . وقتى نظریه تثلیث را در ترازوى منطق میگذاریم مى بینیم که عقل این نظریه را نمى پذیرد و به صراحت آن را انکار مى کند . مسیحیان به این مساله یک جواب مشترک مى دهند که ما نباید توقع داشته باشیم که چگونگى این امور را درک کنیم و اصلا منطق انسانى هرگز نمى تواند این مسائل را حل کند .
26 البته این مساله کمتر توضیح داده مى شود که چگونه باید به آموزه اى ایمان بیاوریم که نه فراتر از عقل بلکه مخالف آن است ؟ چگونه مى توان امر یگانه اى را در همان حال که یکى است ، سه تا دانست ؟ و یا در همان حال که سه تا است ، یکى پنداشت ؟
علاوه بر این در کتاب مقدس آیات صریحى وجود دارد که مسیح هستى و حیاتش را از پدر گرفته است . اگر بر مبناى کتاب مقدس معتقدیم که پسر همه وجود و هستى خود را از پدر دارد ، 27 چگونه باید بگوییم در عین حال الوهیتى درونى و ذاتى دارد ؟
همچنین در کتاب مقدس آیات صریحى وجود دارد که الوهیت مسیح را انکار میکند :
1 – « ما را تنها یک خداست ، یعنى پدر » 28 اما در تثلیث میخوانیم ما را تنها یک خداست یعنى پدر ، پسر ، روح القدس !
2 – مسیح خود اذعان میکند که « قادر » نیست و کسى دیگر به او قدرت داده و مى فرماید : پسر از خود هیچ نمى تواند کرد . 3
29 – پطرس جانشین عیسى مسیح خطاب به یهودیان میگوید تمامى معجزات مسیح منشایى خدایى دارد و از نزد خودش نیست 4
30 – خود مسیح نیز معترف است که داناى مطلق نیست و نسبت به برخى امور بى اطلاع مى باشد ، مانند روز باز گشت خودش .
31 در نتیجه بسیارى از مسیحیان جدید 32 مى پرسند چگونه مسیح مى تواند خدا باشد و در عین حال چنین مطالبى را نیز بگوید ؟
. 2 فدا و گناه اصلى
یکى از اساسى ترین آموزه هاى مسیحیت ، باور به « فدا » و نجات بشریت بوسیله مرگ عیسى است . براى شناخت بهتر فدا باید به مواردى اشاره شود :
1 – . 2 انسان پیش از گناه
خداوند انسان را آفرید و انسان در طبیعت اولیه خود پاک و خداگونه خلق شده بود . اعتقاد نامه رسمى کاتولیک در این زمینه آورده است : پدر و مادر نخستین ما یعنى آدم و حوا با اصلى پاک و در حالت تقدس و عدالت خلق شدند . 2
33 – . 2 گناه نخستین
با نافرمانى آدم و خوردن از میوه درخت ممنوعه ، تقدس یافتگى نخستین او از بین رفت و در نتیجه طبیعت آدمى فاسد شد و مانند انسانى که به درون چاه سقوط کرده و استخوان هایش شکسته ، دیگر قادر به نجات خود نبود .
در الهیات مسیحى به نافرمانى آدم و حوا که منجر به سقوط انسان شد گناه نخستین مى گویند 34
پولس در این باره مى گوید :
روقتى آدم گناه کرد ، گناه او تمام نسل بشر را آلوده ساخت وباعث شیوع مرگ در سراسر جهان شد . در نتیجه همه چیز دچار فرسودگى و تباهى گشت . چون همه انسانها گناه کردند .
35 مقصود از این مرگ ، مرگ روحى و فساد ذاتى است . و این فساد ذاتى از آدم به تمام نسلش به ارث رسید .
خطاى آدم تنها به خود وى زیان وارد نکرد بلکه همه نسل او را متضرر کرد 36 همانند تنبیههاى گروهى که به خاطر جرم یک نفر یک گروه را تنبیه میکنند . گناه یک نفر ( آدم ) به تمامى نسلش به ارث رسید و تمام بشریت فاسد شد حتى کودکانى که تازه به دنیا میآیند میراث بر گناه آدم هستند . پولس مى گوید :
. . . به یک خطا حکم شد بر جمیع مردمان براى قصاص . . . ( رومیان 5 : 18 )
آگوستین معتقد بود که نوزادانى که بدون تعمید از دنیا مى روند به خاطر گناه اصلى به جهنم مى روند . پدران یونانى کلیسا نیز از این نظریه تبعیت کردند . 3
37 – . 2 فدیه الهى
حال که بشر گناه کرده و براى جبران این گناه کفاره و قربانى نیاز است ، ، کفاره باید بى عیب و نقص و سالم باشد تا بتواند غضب خدا را فرو نشاند . از آن رو که طبیعت انسان پس از گناه اولیه معیوب شد بنابر این کسى مى بایست جایگزین انسان شده و جریمه و مجازات گناهان انسان را متحمل مى شد . چون بشر نمى توانست چنین رهاننده اى براى خود مهیا کند خدا براى نجات او از این وضع اسف بار نقشه کشید که پسرش را که همذات وى بود به صورت یک انسان بفرستد و وى را در عوض گناهان بشر فدیه دهد . به تعبیر کارل بارت « عیسى داورى بود که بجاى ما داورى شد . »
38 یکى از سوال هاى مطرحى که امروزه کلیسا با آن مواجه شده این نکته است که چگونه باید بپذیریم خداوند عادل است و در عین حال تمام نسل بشر را به خاطر گناه یک نفر مواخذه مى کند ؟
آموزه اى که به نظر اندیشمندانى چون جوزف باتلر در عهد جدید به صورت واضح مطرح نشده است .
39 رپیتر آبلار 40 از متفکرین بزرگ مسیحى نیز در تفسیر رساله رومیان ، آموزه سنتى کلیسا مبنى بر کفاره شدن مسیح براى گناهان بشر را زیر سوال برد . او در قسمتى از این کتاب مى گوید :
« حقیقتا ضرورت ریخته شدن خون فردى بى گناه به عنوان بهاى یک چیز و اینکه قربانى شدن فرد بى گناهى باعث رضایت خاطر گردد ، چقدر بى رحمانه و شریرانه به نظر مى رسد . چقدر تصور این امر مشکل است که خدا با مرگ فرزند خود آنقدر موافق باشد که بواسطه آن با کل جهان مصالحه کند ! این سوال و سوال هاى مشابه آن ، مساله اى اساسى را در مورد رستگارى ما بواسطه مرگ مسیح در برابر ما قرار مى دهد . »
41 تامس چاب [ 1747 م ] معتقد بود مفهوم مرگ مسیح به عنوان قربانى به این خاطر وارد مسیحیت شد زیرا کلیسا دید یهودیان معبد ، مذبح و قربانى و کاهن اعظم دارند . پس براى آنکه نشان دهند مسیحیت تفاوت چندانى با آئین یهود ندارد به این فکر افتادند که مفاهیمى شبیه آن را وارد مسیحیت کننددر حالى که پاپ این نظریه را مردود مى دانست و مى گفت رحم و مروت خدا یکسره به سبب نیکوئى و رحمانیت ذاتى اوست نه معلول چیزى خارج از او خواه این چیز درد و رنج عیسى و مرگ عیسى مسیح باشد خواه هر چیز دیگر . 3
42 شریعت
شریعت مجموعه مقررات و احکامى است که جهت تنظیم اعمال انسان و براى اصلاح نظام اجتماعى وضع مى شود . پیامبران بزرگ الهى چون موسى ، عیسى و رسول اسلام داراى شریعت بودند .
گر چه روح کلى تسلیم در برابر حق ، اطاعت از خداوند ، ایمان به غیب و معاد در همه ادیان الهى مشترک است ولى با توجه به اختلاف استعداد امتها قوانین متفاوتى مناسب با شرایط هر یک براى آنان وضع شده است .
کتاب مقدس نیز تاکید زیادى بر انجام شریعت دارد ، چنان که در عهد قدیم آمده است : ملعون باد کسى که کلمات این شریعت را اثبات ننماید تا آنها را بجا نیاورد . 1
43 – . 3 مسیح و شریعت
با توجه به نوشته هاى موجود در اناجیل ، مسیح ( ع ) شریعت جدیدى نیاورد و همواره بر لزوم رعایت شریعت موسوى تاکید مى نمود . البته در برخى موارد و مطابق با شرایط جدید تغییرات جزئى در آن ایجاد کرد .
به روایت انجیل ها ، مسیح خود را کامل کننده شریعت موسى دانسته و همواره تاکید مى کرد : گمان مبرید که آمده‌ام تا تورات یا صحف انبیا را باطل سازم . نیامده‌ام تا باطل نمایم بلکه تا تمام کنم . 18 زیرا هرآینه به شما میگویم تا آسمان و زمین زایل نشود همزه یا نقطه‌اى از تورات هرگز زایل نخواهد شد تا همه واقع شود . 19 پس هرکه یکى از این احکام کوچکترین را بشکند و به مردم چنین تعلیم دهد در ملکوت آسمان کمترین شمرده شود . اما هرکه بعمل آورد و تعلیم نماید او در ملکوت آسمان بزرگ خوانده خواهد شد .
44 مسیح خودش نیز در عمل به شریعت موسى وفادار بود 45 به نماز اهتمام خاصى داشت 46 ، روزه مى گرفت 47 ، مالیات هیکل را مى پرداخت 48 و به زیارت هیکل مى رفت . با این وجود پیروان مسیح شریعت را کنار زده و معتقدند زمانش سپرى شده است و دیگر عمل به آن لازم نیست . 2
49 – . 3 مسیحیت و شریعت گریزى
جدایى شریعت از دین مسیح طى یک فرایند تاریخى و در پى فراهم آمدن بسترهاى آن صورت گرفته است . روند این جدایى تقریبا با گرایش پولس به مسیحیت مصادف بود . زیرا او پس از مسیحى شدن و طرح آموزه فدا به این اندیشه معتقد شد که با به صلیب کشیده شدن مسیح گناه برداشته شده و با برداشته شدن گناه دیگر نیازى به انجام شریعت نیست و ایمان به مسیح براى نجات کافى است . 3
50 – . 3 سیر نسخ شریعت
در جریان سفرهاى تبلیغى پولس و برنابا برخى از کسانى که سابق بر این دوگانه پرست بودند به مسیح ایمان آوردند . این جماعت تا کنون شریعت یهودى را انجام نداده بودند و طبیعتا « ختنه » نیز نشده بودند ! 51 بنابر این اگر « ختنه کردن » براى پذیرش مسیحیت الزامى بود ، مانع بزرگى در راه مسیحى شدن ایشان بوجود مى آمد !
از طرفى « ختنه کردن » در شریعت یهود ( و پس از آن شریعت عیسى ) یکى از مهم ترین رسوم مذهبى بود در نتیجه نزاع بزرگى بین رسولان ایجاد شد که آیا ختنه کردن براى بت پرستانى که قرار است مسیحى شوند لازم است یا نه ؟ که در نهایت با فشارهایى که توسط پولس وارد شد ، عمل به برخى مظاهر سخت شریعت ( مانند ختنه ) براى غیر یهودیان حذف شد .
اما پیشروى پولس به اینجا خاتمه نیافت ، زیرا پس از مدتى ادعا کرد که تمام شریعت و براى تمام اقوام منسوخ شده است .
او اینگونه مى اندیشید که شریعت مخصوص زمانى بود که انسان در وضعیت قهر با خدا قرار داشت ، اما پس از به صلیب کشیده شدن مسیح و آشتى انسان با خدا دیگر عمل به شریعت نیاز نیست و راه نجات ، « ایمان » به مسیح است نه « شریعت » ! پولس در مرحله بعد پا را از این فراتر نهاده ، گفت : هر کسى که فکر کند که مى تواند با شریعت نجات یابد ، دیگر مسیح نمى تواند او را نجات دهد ! 4
52 – . 3 نزاع حواریون عیسى با پولس
مساله نسخ شریعت سبب شد که بین حواریون عیسى و پولس جدال هاى شدیدى رخ دهد . در این نزاع ها که در انجیل هم ثبت شده پولس ، حواریون و در راس آنها پطرس را که موافق شریعت بودند منافق و دورو خوانده و ایشان را برادران کذبه و افسونگر معرفى مى کند . در این راستا یعقوب ( یکى از حواریون عیسى مسیح ) در نامه اش مینویسد « برادران من چه سود اگر کسى ادعا کند که ایمان دارد اما عمل نداشته باشد ؟ آیا چنین اعمالى مى تواند او را نجات بخشد ؟ . . . ایمان بدون عمل مرده است »
اما در نهایت این پولس بود که بخاطر شباهت اندیشه هایش با اندیشه هاى اقوام بت پرست در این نزاع پیروز شد .
جان ناس ، تاریخ نگار مسیحى ، در این باره مى گوید : « پولس را غالبا دومین موسس مسیحیت لقب داده اند و مسلما او در این راه جهاد بسیار کرد و فرقه طرفداران اصول و شرایع موسوى را مغلوب ساخت به طورى که آنها اهمیت موقع و مقام خود را بر اثر مساعى پولس از کف دادند » . 4
53 آیین هاى کلیسا {L= (sacramentum) =L}
گویى شریعت با روح دین عجین است و داشتن دینى بدون شریعت و آیین هاى بیرونى غیر ممکن مى باشد . به همین جهت مسیحیان پس از رها کردن شریعت مسیح با تاویل بردن آیاتى از عهد جدید دستورالعمل هاى رفتارى جدیدى براى خود یافتند که به عنوان اسرار کلیسایى نامیده مى شود . که به بررسى این موارد مى پردازیم .
تقریبا همه مسیحیان اتفاق نظر دارند که دو آیین تعمید و عشاى ربانى در شمار آیین هاى کلیساست اما مسیحیان کاتولیک و ارتدکس به پنج آیین دیگر نیز اعتقاد دارند . این در حالى است که برخى از کلیساهاى پروتستان مانند کواکرها و سپاه نجات هیچ یک از آیین ها را نمى پذیرند .
1 – تعمید {L= (baptism) =L} : هر مسیحى فقط یکبار هنگام ورود به جامعه مسیحت تعمید مى پذیرد و کشیش تمام یا بخشى از بدن تعمید گیرنده را همراه با ذکر نام پدر ، پسر و روح القدس در آب فرو میبرد 2
. 54 – تایید {L= (Confirmation) =L} : تایید یعنى پذیرفته شدن توسط روح القدس . در این مراسم که معمولا هنگام بلوغ انجام مى شود ، کشیش داوطلب تایید را با روغن مقدس همراه با عبارت « روح القدس را بپذیر تا بتوانى به مسیح شهادت دهى » مسح مى کند . 3
55 – عشاء ربانى {L= (Eucharist) =L} : در این مراسم به یادبود شام آخر عیسى مسیح ، مقدار کمى نان فطیر توسط کشیش در دهان مسیحیان گذاشته مى شود و ایشان باید بدون دندان زدن آن را بخورند .
56 کاتولیک ها و ارتدکس ها بر این باورند که نان و شراب حقیقتا به گوشت و خون مسیح تبدیل مى شود .
4 – اعتراف {L= (SacramentofPenance) =L} : اگر شخصى دچار خطا یا اشتباهى شود ، باید نزد کشیش به گناه خود اعتراف کند تا گناهانش بخشیده شود . براى این کار شخص گناه کار پس از ورود به اتاقکى چوبین در برابر کشیش زانو مى زند و گناهانش را براى کشیش شرح مى دهد و سپس کشیش عباراتى از باب اندرز مى گوید و برایش جریمه اى مقرر مى کند . 5
57 – تدهین {L= (AnointingoftheSick =L} ) : در این مراسم بیمار مشرف به مرگ توسط یک کشیش با روغن مقدس تدهین ( روغن مالى ) مى شود . 6
58 – دست گذارى {L= (Sacramentsattheserviceofcommunion =L} ) : مسیحیان سه درجه روحانى دارند
« شماس » 59 : به معناى خادم است و به کشیش در مراسم کلیسا کمک مى کند .
« کشیش » 60 : وى رهبرى یک کلیسا را به عهده دارد .
« اسقف » 61 : وى در قلمرو معینى رهبرى کلیساها را به عهده دارد . اسقف عادى معمولا در سطح یک شهر و کاردینال در سطح یک منطقه بزرگ جغرافیایى و پاپ در سطح جهان رهبرى کلیسا را به عهده دارند .
بنابه اعتقادات مسیحى هرگاه شخصى بخواهد به درجه روحانى بالاتر نائل شود ، باید توسط مقام بالاتر دست گذارى شود . 62 البته زنها خارج از این قانون هستند و تنها مى توانند « شماس » شوند .
7 – ازدواج {L= (Matrimony) =L} : هرگاه زن و مردى بخواهند با یکدیگر پیوند زناشویى برقرار کنند کلیسا این پیوند را برقرار مى سازد . در مسیحیت امکان طلاق وجود ندارد مگر به سبب فحشا . در غیر این صورت اگر زن و مرد از هم جدا شده و با شخص دیگرى ازدواج کنند ، زناکار به شمار مى روند . شایان ذکر است که در کلیساى کاتولیک کشیشان و راهبه ها حق ازدواج ندارند . 63 گر چه برخى از فرقه ها این مقررات را رعایت نمیکنند .
. 5 اعیاد مسیحیت
در مسیحیت یادبودها و عیدهاى فراوانى وجود دارد که به برخى از آنها اشاره مى شود :
کریسمس {L= (Christmas) =L} ( جشن مسیح ) : این جشن به مناسبت تولد آن حضرت در 25 دسامبر برگزار مى شود . هفت روز پس از آن جشن اول سال میلادى در یک ژانویه برگزار مى شود . البته روز و تاریخ دقیق تولد حضرت عیسى مشخص نیست .
64 عید پاک : مهم ترین جشن دینى مسیحیان است که به مناسبت پیروزى عیسى بر مرگ و برخاستن وى از مردگان ، در سومین روز تصلیب او برگزار مى شود .
عید پاک پس از اعتدال ربیعى و نخستین بدر شدن ماه برگزار مى شود که حدودا مطابق با 22 مارس تا 25 آوریل است . . 6
65 نماز
در مسیحیت نماز به شیوه خاصى که در اسلام وجود دارد مطرح نیست ، بلکه ایشان در برابر خدا دعاهاى التجا آمیز بجا مى آورند . مسیحیان کاتولیک پیش از ورود به کلیسا با آب مقدس خود را تطهیر مى کنند ، به این صورت که دست خود را در آب فرو برده و صلیب مى کشند .
66 یکى از دعاهاى مرسوم براى برگزارى نماز ، دعاى زیر است :
اى پدر ما که در آسمانى نام تو مقدس باد ، ملکوت تو بیاید . اراده تو چنان که در آسمان است در زمین نیز به انجام رسد . نان کفاف امروز ما را بده ، گناهان امروز ما را ببخش چنان که ما نیز کسانى را که به ما بدى مى کنند ببخشیم . ما را در آزمایش نیاور ، بلکه از شریر رهایى ده زیرا ملکوت ، قوت و جلال از آن توست . « آمین » .
67 البته برخى از حرکتهاى بدن مانند دست ها را رو به آسمان گرفتن و یا خم کردن زانو در نماز مرسوم است .
. 7 روزه
« متى » در انجیلش روایتى را ذکر مى کند مبنى بر اینکه عیسى چهل شبانه روز روزه گرفت . او درباره روزه داران مى فرمود : چون روزه مى گیرید چون ریاکاران ترش رو نباشید .
68 با این حال روزه در مسیحیت در شمار احکام شرعى نیست و مسیحیان آزادند در هر زمان به طور فردى یا گروهى روزه بگیرند . چگونگى روزه گرفتن در میان مسیحیان نیز بنا به وابستگى ایشان به فرقه خاص متفاوت است و از نخوردن گوشت ، لبنیات ، تخم مرغ روغن و مشروب 69 و اکتفا به غذاهاى ساده تا پرهیز کامل از غذاها و اکتفا به مایعات وجود دارد .
زمان روزه گرفتن نیز به فرقه اى که از آن تبعیت مى کنند بستگى دارد ، ولى معمولا روزهایى چون چهارشنبه خاکستر ( روز دستگیرى عیسى ) و جمعه صلیب ( روز به صلیب کشیده شدن عیسى ) و چهل روز پیش از عید پاک و روزهایى از این دست را روزه مى گیرند .
. 8 حجاب
در کتاب مقدس تاکید زیادى بر لزوم آراستگى به حیا و کنار نهادن آرایش ظاهرى شده است :
« و نیز خواهانم که زنان پوششى شایسته به تن کنند و خویشتن را به نجابت و متانت بیارایند نه به گیسوان بافته با طلا و مروارید و جامه هاى فاخر . . . زن باید در آرامى و تسلیم کامل تعلیم قرار گیرد . زن را اجازت نمى دهم که تعلیم دهد یا بر مرد مسلط شود ، بلکه باید آرام باشد » .
70 همچنین درباره پوشش سر آمده است :
« اگر زنى سر خود را نمى پوشاند پس اصلا موهاى خود را بچیند و اگر براى زن شرم آور است که موهایش را بچیند یا بتراشد پس باید سر خود را بپوشاند . مرد نباید سر خود را بپوشاند زیرا او صورت و جلال خداست ، اما زن جلال مرد است .
71 علاوه بر این فرامینى که در کتاب مقدس درباره لزوم حجاب آمده است ، تصویرهایى که از پوشاک مسیحیان و مردم اروپا از سال هاى اولیه میلادى تا قرون معاصر انتشار یافته ، به روشنى نشان مى دهد که حجاب بین زنان رعایت مى شد .
72 منابع :
. 1 گریدى ، جوان امسیحیت و بدعتها ، عبدالرحیم سلیمانى اردستانى ، قم ، موسسه طه ، 1384 ، چاپ دوم
. 2 میلر ، ویلیام تاریخ کلیساى قدیم در امپراتورى روم و ایران ، ترجمه على نخستین ،
. 3 دورانت ، ویل تاریخ تمدن ج 3 ، حمید عنایت و . . . ، تهران ، سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامى ، 1371 ،
. 4 کرنز ، ارل سرگذشت مسیحیت در طول تاریخ ، ترجمه آرمان رشدى ، آموزشگاه کتاب مقدس ، 1994 ، ص 106 – . 5
107 وان وورست ، رابرت اى مسیحیت از لابلاى متون ، جواد باغبانى و عباس رسول زاده ، قم ، موسسه امام خمینى ، 1384
. 6 میشل توماس . کلام مسیحى ترجمه حسین توفیقى انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب
. 7 بى ناس ، جان . تاریخ جامع ادیان ، ترجمه على اصغر حکمت ، انتشارات علمى – فرهنگى
. 8 جمیز . آ . کوریک ، قرون وسطاى اولیه . ترجمه مهدى حقیقت خواه انتشارات ققنوس
. 9 گراث ، مگ در امدى بر الهیات مسیحى ترجمه عیسى دیباج . انتشارات کتاب روشن
. 10 تنى ، مریل سى معرفى عهد جدید ، مترجم طه میکائیلیان ، تهران ، انتشارات حیات ابدى ، 1362 ،
. 11 رابرتسون ، آرچیبالد عیسى اسطوره یا تاریخ ، مترجم حسین توفیقى ، قم ، دانشگاه ادیان ، 1387 ، چاپ دوم ،
. 12 ایان باربور ، علم و دین ، ترجمه بهاء الدین خرمشاهى . مرکز نشر دانشگاهى
. 13 ولف ، کرى . درباره مفهوم انجیلها ، مترجم : محمد قاضى ناشر : امیر کبیر
. 14 دائره المعارف کتاب مقدس ، مترجم بهرام محمدیان و . . . ، تهران ، انتشارات سرخدار ، 1381 ،
. 15 کشیش عزیز ، فهیم . المدخل الى عهد الجدید ،
. 16 رابتسون ، ارچیبالد . عیسى اسطوره یا تاریخ ، مترجم : حسین توفیقى . ناشر : دانشگاه ادیان و مذاهب
. 17 فلوید فیلسون ، کلید عهد جدید ، ترجمه مسعود رجب نیا ، تهران ، انتشارات نورجهان
. 18 کهن ، ابراهام . گنجینه اى از تلمود . ترجمه امیر فریدون گرگانى . انتشارات اساطیر .
. 19 جفرى بارندر ، المعتقدات الدینیه لدى الشعوب ، ترجمه د . امام عبدالفتاح ، کویت ، 1413 ،
. 20 لین ، تونى تاریخ تفکر مسیحى ، روبرت آسریان ، تهران ، نشروپژوهش فرزان روز ، چاپ سوم ، 1386 ،
. 21 الیوت ، استوارت . راز تثلیث . انتشارات نور جهان
. 22 استوارت الیوت ، یگانگى در تثلیث ، انتشارات نور جهان‌ر
. 23 ژوزف بهنامى ، مدخلى بر آموزه تثلیث . انتشارات نور جهان
. 24 براون واشنایدر . پوشاک اقوام مختلف
. 25 استات ، جان . مبانى مسیحیت . مترجم روبرت آسریان
. 26 معجم اللاهوت الکتابى . مدخل فدا
. 27 قاموس کتاب مقدس . واژه شریعت
. 28 راستز ، لئو . فرهنگ تحلیلى مذاهب آمریکایى مترجم محمد بقایى
{L= .29ShouldYouBelieveintheTrinity?.WatchTowerBibleandTractSocietyofPennsylvania.Copyright =L} ض {L= 2006JehovahsWitnessesOfficialWebSite =L}
{L= .30Schaff,Philip:HistoryoftheChristianChurch,Vol.VIII:ModernChristianity:TheSwissReformation,WilliamB.EerdmansPub.Co.,GrandRapids,Michigan,USA, =L} , 1910
{L= .31T.mcnell,jonh-TheHistoryCharacterofCalvinism, =L}
{L= .32CatholicEncyclopedia =L}
{L= .33britannica-encyclopedia =L}
{L= .34Grudem,WayneA..1994Systematictheologyanintroductiontobiblicaldoctrine.Leicester,England:Inter-VarsityPress =L} .
{L= .35Barth,Karl,andGeoffreyWilliamBromiley..1975ThedoctrineofthewordofGodprolegomenatochurchdogmatics,beingvolumeI,.1Edinburgh:T.T.Clark. =L}
{L= .36Monier-Williams,Monier.Hinduism.VIIPage.87SocietyforPromotingChrist =L} , . 37
{L= 1925OutlinesoftheHistoryofDogma =L}
{L= .38CatechismoftheCatholicChurch =L}
{L= .39OxfordDictionaryoftheChristianChurch(OxfordUniversityPress2005 =L}
{L= .40Agustine,s.CityofGod, =L}
{L= .41StudybyInternationalTheologicalCommission,19January, =L} 2007 19 – . 42
21 {L= Liddell,HenryGeorgeRobertScott,HenryStuartJonesandRoderick. =L} {L= McKenzie(1940).???????.AGreek-EnglishLexicon.Medford,Massachusetts:TuftsUniversity =L} .
{L= .43HowDecember25BecameChristmas,BiblicalArchaeologyReview,Retrieved2009 =L} –
. 44 {L= PhilipZaleski,CarolZaleski(2005).Prayer:AHistory.HoughtonMifflinBooks. =L}
. 45 {L= Kallistos(Ware),BishopMary,Mother(1978),TheLentenTriodion,SouthCanaanPA:St.TikhonsSeminaryPress(published2002 =L} (
{L= .46Cloud,DWWhatistheEmergingChurch.WayofLifeLiteratureExcerpton =L}
{L= .47TheEncyclopediaofReligionbyMirceaEliade, =L}
{L= .48Samarin,WilliamJ.(1972).TonguesofMenandAngels:TheReligiousLanguageofPentecostalism.NewYork:Macmillan. =L}
{L= .49Goodman,FelicitasD.(1969).PhoneticAnalysisofGlossolaliainFourCulturalSettings.JournalfortheScientificStudyofReligion =L}
{L= .50Samarin,WilliamJ.(1972).TonguesofMenandAngels:TheReligiousLanguageofPentecostalism.NewYork:Macmillan. =L}
{L= .51Cutten,GeorgeBarton(1927).SpeakingwithTonguesHistoricallyandPsychologicallyConsidered.YaleUniversityPress. =L}
52 – غلاطیان 2 : 53
5 – بى ناس ، جان . تاریخ جامع ادیان ، ص 54
{L= 613-Liddell,HenryGeorgeRobertScott,HenryStuartJonesandRoderickMcKenzie(1940).???????.AGreek-EnglishLexicon.Medford,Massachusetts:TuftsUniversity =L}
{L= 55-CatechismoftheCatholicChurch, =L} 1285 ج 1321
{L= 56-CatechismoftheCatholicChurch, =L} 1322 ج 57
1419 – راستز ، لئو . فرهنگ تحلیلى مذاهب آمریکایى مترجم محمد بقایى‌ر ص 58
{L= 233-CatechismoftheCatholicChurch, =L} 1499 ج 59
{L= 1532-deacon =L}
{L= 60-priest =L}
{L= 61-bishop =L}
{L= 62-CatechismoftheCatholicChurch, =L} 1536 ج 63
{L= 1600-CatechismoftheCatholicChurch, =L} 1601 ج {L= 1666,andannulment(CatholicChurch =L} ) .
{L= 64-HowDecember25BecameChristmas,BiblicalArchaeologyReview,Retrieved2009 =L} – 12 – 65
{L= 13-.Jones,Stephen(1996).SecretsofTime. =L}
{L= 66-PhilipZaleski,CarolZaleski(2005).Prayer:AHistory.HoughtonMifflinBooks. =L}
67 – متى ، 9 :
6 – 68 متى ، 16 : 69
{L= 9Kallistos(Ware),BishopMary,Mother(1978),TheLentenTriodion,SouthCanaanPA:St.TikhonsSeminaryPress(published2002),pp. =L} {L= ,ff35 =L}
70 – اول تیموتائوس ، 9 :
2 – 71 اول قرنتیان ، 5 : 72
11 – براون واشنایدر . پوشاک اقوام مختلف‌ر ص 116