اپل در رویداد WWDC امسال، خبری مهم اعلام کرد که بهگواه تیم کوک، مسیر جدیدی در تاریخ این شرکت بههمراه خواهد داشت. کوپرتینوییها مهاجرت از پردازندههای اینتل به پردازندههای اختصاصی مبتنیبر آرم را شروع کردهاند و اولین کامپیوتر مک مبتنیبر آرم، تا پایان سال جاری به بازار عرضه میشود. البته اپل میگوید تغییر مسیر کامل حدود دو سال زمان خواهد برد.
کامپیوترهای مک جدید از arm64 بهره خواهند برد که همان معماری پردازندههای استفادهشده در دستگاههای جدید مبتنیبر iOS است. گفتنی است کامپیوترهای مک مبتنیبر اینتل، از معماری x86-64 بهره میبرند. تغییر معماری زیرساختی خبری هیجانانگیز برای کاربران خواهد بود؛ زیرا آنها میتوانند اپلیکیشنهای مخصوص iOS و iPadOS را بهراحتی در کامپیوترهای مک جدید درکنار اپلیکیشنهای اختصاصی مک اجرا کنند. البته همانطورکه میدانید، دراثر تغییر معماری اپلیکیشنهایی که برای معماری اینتل توسعه یافتهاند، بهراحتی در سختافزارهای آتی اپل اجرا نخواهند شد.
برای حل مشکل مذکور، ابزار Rosetta 2 پیشنهاد میشود. این ابزار شبیهسازی است که در سیستمعامل مک Big Sur اجرا میشود و امکان اجرای اپلیکیشنهای قدیمی مبتنیبر معماری اینتل را به کامپیوترهای مک مجهز به آرم میدهد. درواقع، Rosetta 2 دستورالعملهای نوشتهشده برای پردازندههای اینتل را بهگونهای ترجمه میکند تا برای تراشههای اپل مفهوم شوند. توسعهدهندگان درنتیجهی استفاده از ابزار مذکور، به ایجاد تغییر در اپلیکیشنهای قدیمی نیازی ندارند و اپلیکیشنها بهراحتی کار خواهند کرد. نکتهی مهم این است که نسخهی اول Rosetta سال ۲۰۰۶ برای آسانکردن مهاجرت اپل از PowerPC به اینتل عرضه شد. اپل در رویداد اخیرش، اعلام کرد «تا سالها» پشتیبانی لازم برای کامپیوترهای مک مبتنیبر معماری x86 را ارائه میکند که بهروزرسانی سیستمعامل را نیز شامل میشود. البته کوپرتینوییها که در سال ۲۰۰۶ از PowerPC به اینتل مهاجرت کرده بودند، در سال ۲۰۰۹ پشتیبانی از آن را خاتمه دادند و OS X Snow Leopad بهعنوان اولین سیستمعامل کاملا مبتنیبر اینتل عرضه شد.
کاربران نهایی تعاملی با ابزار روزتا نخواهند داشت و درواقع، مترجم در پسزمینه کارهای خود را انجام میدهد. آنجلا یو، بنیانگذار مرکز آموزش توسعهی نرمافزار App Brewey، دربارهی روزتا میگوید:
Rosetta 2 با این هدف توسعه یافت که تأثیر مهاجرت به پردازندههای جدید روی کاربر نهایی را به حداقل ممکن برساند. درواقع، کاربرانی که کامپیوتر مک جدید با پردازنده Apple Silicon میخرند، باید کمترین تأثیر را از تغییر معماری پایه بپذیرند. درنهایت، اگر نسخهی دوم روزتا کار خود را بهخوبی انجام دهد، کاربران عادی تغییر زیادی در تجربهی خود حس نمیکنند.
تنها تفاوتی که شاید معماری جدید و استفاده از روزتا برای کاربر نهایی داشته باشد، سرعت عملکرد است. در نسخهی قبلی، برنامههایی که با استفاده از روزتا اجرا میشدند، کُندتر از برنامههایی بودند که بهصورت بومی برای معماری اینتل توسعه یافته بودند. درحقیقت، مترجم به زمان زیادی برای تبدیل کدها نیاز داشت و بنچمارکهای اولیه نشان میداد اپلیکیشنهایی همچون فتوشاپ و آفیس در نسخههای PowerPC سرعتی نصف نسخههای بومی مخصوص معماری اینتل داشتند.
برای بررسی تأثیر Rosetta 2 روی اجرای اپلیکیشنها، فعلا چارهای جز منتظرماندن برای عرضهی کامپیوترهای مک مبتنیبر آرم نداریم؛ البته دلایل متعددی برای امیدواربودن به آیندهی پلتفرم وجود دارد. نسخهی اولیهی روزتا دستورالعملها را بهطورآنی ترجمه و اجرا میکرد. نسخهی جدید میتواند فرایند ترجمه را حین نصب انجام دهد؛ درنتیجه پیش از بازکردن اپلیکیشن، نسخهای مخصوص آرم خواهید داشت. بهعلاوه، اپلیکیشنهایی که امکان ترجمه پیش از اجرا را ندارند، حین اجرا ترجمه میشوند که از میان آنها میتوان به مرورگر و جاوا و فرایندهای جاوااسکریپت اشاره کرد. درواقع، وقتی روزتا با کد جدیدی مواجه شود که در فرایند نصب ترجمه نشده باشد، در همان زمان اجرا آن را ترجمه میکند. درنهایت با انجام سهم عمدهای از فرایند ترجمه پیش از اجرا بهوسیلهی روزتا، میتوان قدرت و عملکرد مناسبی از اپلیکیشنهای ترجمهشده انتظار داشت.
دموهایی که اپل از نسخهی جدید روزتا و فرایند ترجمهی اپلیکیشنها منتشر کرد، امیدوارکننده بهنظر میرسند. در رویداد رونمایی، کوپرتینوییها اجرای نرمافزار مایا و بازی Shadow of the Tomb Raider را آزمایشی نمایش داد که با رزولوشن 1080p عملکرد موفقی نشان میدادند؛ البته درنهایت، ضعفی در روندهای مبتنیبر ترجمه و شبیهسازی دیده میشود.
نسخهی جدید روزتا بهعنوان راهکار طولانیمدت شناخته نمیشود و اپل اشارهای به طول عمر و زمان پشتیبانی از Rosetta 2 نمیکند. نسخهی اولیهی روزتا که با OS X Tiger عرضه شد، سه نسخه بعد و در OS X Lion منسوخ شد. درواقع، روزتا راهکاری موقتی بود که دوران گذار اپل به پلتفرم جدید را آسان میکرد. کوپرتینوییها اکنون هم به توسعهدهندگان اصرار میکنند مهاجرت اپلیکیشنهای x86 به نسخههای بومی برای آرم را شروع کنند. اپلیکیشنهای اختصاصی شرکت همچون Final Cut Pro و Logic هماکنون هم بهطوربومی و با کیفیت مناسب روی آرم اجرا میشوند. همچنین، اپل کیت توسعهدهندهی مخصوص مهاجرت به پلتفرم آرم را هم دراختیار توسعهدهندگان قرار داد تا فرایند آمادهسازی و آزمایش اپلیکیشنهای خود را شروع کنند. بهعلاوه، شرکایی همچون مایکروسافت و ادوبی مشغول انتقال اپلیکیشنهای محبوب خود به پلتفرم جدید هستند. اپل در رویداد WWDC، پیشنمایشی از نسخههای بومی ورد، اکسل، پاورپوینت، لایتروم و فتوشاپ روی آرم و نسخهای از Final Cut Pro را نیز نمایش داد.
اپل بهروشنی میداند مهاجرت به پلتفرم جدید برای همهی توسعهدهندگان ممکن نیست. درواقع در پاییز امسال که اولین کامپیوترهای مک مبتنیبر آرم عرضه میشوند، نمیتوان انتظار عرضهی اپلیکیشنهای بومی زیادی را داشت. بهعلاوه، کاربرانی که اولین محصولات را میخریدند، به اجرای آسان اپلیکیشنهای کنونی نیاز دارند. همهی این عوامل باعث میشود روزتا نقش مهمی در دوران پیش رو ایفا کند. بههرحال، فرایند پورتکردن اپلیکیشنهای کنونی به اپل سیلیکون، زمانبر خواهد بود و شرکت همین زمان موردنیاز را در نظر گرفته است.
نکتهی مهمدربارهی مهاجرت اپل به آرم و روزتا این است که موتور مذکور لزوما از اپلیکیشنها و ابزارهای جانبی پشتیبانی نمیکند. بهبیاندیگر، کاربران در استفاده از ابزارهای شبیهساز، بوتکمپ برای نصب، اجرای سیستمعاملهای جایگزین و… محروم خواهند بود. همچنین، افزونههای مبتنیبر کرنل در روزتا پشتیبانی نمیشوند که اختلال در عملکرد برخی از اپلیکیشنها را در پی دارد.
مقالههای مرتبط:
بهرهوری نهایی و قدرت پردازشی کامپیوترهای مک مبتنیبر آرم هنوز دفاع یا رد کردنی نیست. اگرچه شرکت سازنده در رویداد رونمایی به بازدهی چشمگیر و حتی قابلیتهایی همچون پردازش گرافیکی و پردازش مبتنیبر هوش مصنوعی بهتر اشاره کرد، هنوز مشخص نیست آیا پردازندههای اختصاصی اپل بهاندازهی پردازندههای اینتل قدرتمند هستند یا خیر. بهعلاوه، کوپرتینوییها دربارهی طراحی و ساخت احتمالی پردازندهی گرافیکی اطلاعرسانی نکردند که این بخش از عملکرد را در هالهای از ابهام قرار میدهد.
پردازندههای آرم روی لپتاپها تاکنون در نسخههای متعدد مبتنیبر ویندوز همچون سرفیس پرو ایکس دیده شدهاند. این پردازندهها در بخش عمر باتری و اتصال دائمی به اینترنت، رقبای مبتنیبر معماری اینتل را شکست میدهند و درمقابل، مشکلات عملکردی همیشه در کامپیوترهای شخصی مبتنیبر آرم دیده شده است. البته بخش زیادی از مشکلات عملکردی به شبیهساز ویندوز روی آرم بازمیگردد. درنهایت، اگر همهچیز در نسخهی جدید روزتا به خوبی پیش برود، شاید مشکلات مشابه با ویندوز روی آرم را در مکهای جدید شاهد نباشیم.