قسمت نخست در مورد ریا :

در تعریف ریا میتوان گفت ؛ ریا وا نمود کردن یا
نشان دادن عقاید حقه ،خصائل پسندیده یا اعمال حسنه به مردم جهت منزلت یافتن در
قلوب مردم یا اشتهار یافتن  در بین مردم به
خوبی ،صحت ، امانت ودیانت… بدون قصد صحیح الهی است.

عمل ریائى، ظاهرى دارد
و باطنى. ظاهر آن به گونه اى است و باطن آن به گونه اى دیگر. کسی که مرتکب ریا می
شود در ظاهر خدا را مى پرستد، ولى انگیزه او براى عبادت، فرمان خدا و یاجلب رضایت او
یا کسب کمال معنوى نیست، بلکه هدف جلب توجه مردم و کسب محبوبیت وشهرت در میان آنها
و یا دیگر انگیزه هاى مادى است.

در نتیجه عملی که بدون قصد صحیح الهی انجام
گرفته باشد مخصوص خداوند نیست؛«قالَ اللّهُ عَزَّ وَ جَلَّ: اَنَا خَیرُ شَریکٍ
مَن اَشرَکَ مَعى غَیرى فى عَملٍ لَم اَقبَلهُ اِلّا ما کانَ لى خالِصاً-خداى عزیز
فرموده است: من بهترین شریک هستم، کسى که در عمل خود دیگرى را شریک من قرار دهد،
آن عمل را قبول نمى کنم تا موقعى که عمل مخصوص من باشد. » (اصول کافى، ج 2، ص 295)

حقیقت ریا در کلام معصومین(علیهم الاسلام):

از امام صادق (علیه السلام ) روایت شده: «کُلُّ
رئاءٍ شِرْکٌ إنَّه مَنْ عَمِلَ لِلنّاسِ کان ثَوابُهُ عَلَی النّاسِ و من عَمِلَ
للهِ کان ثوابُهُ عَلَی اللهِ-هرگونه ریایی شرک است، هر کس برای مردم کار کند
پاداشش به عهدۀ مردم است و هر کس برای خدا کار کند ثوابش بر خداست.»( تفسیر نمونه،
، ج 13، ص 407)

پیامبر گرامى صلى اللّه علیه و آله به نقل از خداوند متعال
فرمود : « یَقُولُ
اللّهُ عَزَّ وَ جَلَّ مَن عَمِلَ عَمَلاً اَشرَکَ فیه غَیری فَهُوَ لَهُ کُلُّهُ
وَ اَنا مِنهُ بَری ء وَ اَنَا اَغنی الاَغنِیاءِ عَن الشِّرک- خدا فرموده است کسی
که عملی را انجام دهد و غیر مراهم در آن شریک قرار دهد عمل را مخصوص دیگری قرار می
دهم و از آن بیزارم، من در پذیرفتن شریک، از تمام بی نیازان نیازمند تر هستم.» (
اخلاق شبر، ص 155)

امام صادق علیه السلام:
«اِیّاکَ وَ الرِّیاء فَاِنَّهُ من عَمِلَ لِغَیرِ اللّهِ وَکَّلَهُ اللّهُ اِلى
مَن عَمِلَ لَهُ- از ریا پرهیز کنید زیرا ریا، کار براى غیر خداست و خدا او را به
کسى که براى او کار کرده حواله مى دهد.» (اصول کافى، ج 2، ص 293)

  شناخت
عمل ریایی:
بهترین محک برای شناخت اعمال ریائی از غیر ریائی معیارهایی است که در روایات
اسلامی آمده است. حضرت علی
(علیه السلام) می فرمایند: «ثَلاثُ عَلاماتٍ لِلمُرائى: یَنشِطُ اِذا رَاى النّاسَ
وَیَکسَل اِذا کانَ وَحدَهُ وَ یُحِبُّ اَن یُحمَدَ فى جَمیعِ اُمُورِه -ریا کار
سه علامت دارد: وقتى عمل او را مردم مى بینند نشاط عبادت دارد، آنگاه که تنها است
در عبادت بى حال است و دوست دارد که در تمام کارها از او ستایش کنند.«( اخلاق شبر،
ص 156)

درمان ریا:این که
بدانیم همه چیز در تصرف و تحت قدرت خداوند متعال است ،و حتی برای جلب قلوب نیز
باید توجه صاحب اصلی دلها را جلب کرد.

درمان
عملی ریا :

الف)
درمان کوتاه مدت: بعضی از واجبات وتقریبا اکثرمستحبات را در خلوت انجام شود.
ب) برنامه ی میان مدت: درمان میان مدت این است ؛پیرامون عمل ریایی و عمل از روی
اخلاص، اندیشه کند و تفاوت بین آن دو را دریابد.
قرآن کریم از این راه برای تربیت انسان استفاده کرده است و می فرماید:« …
فَمَثَلُهُ کَمَثَلِ صَفْوَانٍ عَلَیْهِ تُرَابٌ فَأَصَابَهُ وَابِلٌ فَتَرَکَهُ
صَلْدًا لاَّ یَقْدِرُونَ عَلَى شَیْءٍ مِّمَّا کَسَبُواْ وَ اللّهُ لاَ یَهْدِی
الْقَوْمَ الْکَافِرِینَ-کار ریا کار ،همچون قطعه سنگ صافی است که بر آن، (قشر
نازکی از) خاک باشد (و بذرهایی در آن افشانده شود) و رگبار باران به آن برسد (و
همه خاکها و بذرها را بشوید) و آن را صاف (و خالی از خاک و بذر) رها کند، آنها از
کاری که انجام داده‌اند، چیزی به دست نمی‌آورند و خداوند جمعیّت کافران را هدایت
نمی‌کند.» (بقره:264)
ج) برنامه ی بلند مدت: تلاش کند ریشه های خودنمایی و ریاکاری را از بین ببرد و
ببیند؛ انگیزه ی انسان از نشان دادن عمل به دیگران چیست.
برای درمان قطعی ریا باید از امید داشتن به دیگران و اعتماد به آنان دست شست و
تنها به خدا امید و اعتماد داشت.به دیگر سخن، برای این که ریشه ی ریاکاری سوزانده
شود، باید توحید افعالی را در خویش تقویت نمود . برای تقویت توحید افعالی، اگر فرد
قدرت تعقل قوی دارد، تلاش کند با دلیل و برهان، سپس با تجارب شخصی با دیگران،
دریابد که همه کاره ی عالم خداوند است و از آفریده ای خداوند – بی اذن او – هیچ
کاری بر نمی آید .
اگر قدرت تعقل و استدلال عقلی اش خیلی قوی نیست، به استدلال های نقلی از آیات و
روایات توجه کند . وقتی به لحن و ترجمه ی قرآن نگاه می کنیم، می بینیم همه ی کارها
را به خدا نسبت می دهد . به عنوان نمونه همه می دانیم که باران چگونه نازل می شود،
اما خداوند اصرار دارد که ای انسان بفهم که خدا، باران نازل می کند . دانه ای که
روی زمین می روید، خداوند آن دانه را می شکافد و می رویاند.
در حدیث قدسی آمده است که خداوند می فرماید: «به عزت و جلالم قسم، به تسلطی که بر
عالم دارم و آن را اداره می کنم، اگر کسی به غیر از من امید ببندد، امیدش را نا
امید می کنم .( سپس به صورت گلایه می گوید:) بنده ی من خیال می کند کارها در دست
دیگران است؟ تدبیر آسمان و زمین و اختیار همه چیز به دست من است و تو سراغ دیگران
می روی؟! دیگران از خود چیزی ندارند »
قسمت دوم سوال

هدیه کردن ثواب عبادات و اعمال خیر به ائمه:

بهترین ها را باید به بهترین ها هدیه داد .
بهترین انسانها معصومین بودند و انسان مومن باید بهترین کارهایش را به آن
بزرگواران هدیه کند . اگر کسی به ائمه خوبی بکند آنها مدیون نمی مانند. خدا یاد
داده است که اگر کسی تهیتی ( تهیت فقط سلام نیست در روایات به هر خوبی معنا شده
است .) برای شما گفت ، شما خوبی او را با خوبی بهتر یا مساوی جواب بدهید چه برسد
به اینکه کسی به آنها خوبی بکند . این ادب قرآنی است. ائمه ی ما اگر کسی به آنها
بدی می کرد با خوبی به او پاسخ می دادند .

  یکی از کنیزهای امام حسن مجتبی (ع) یک گل به حضرت هدیه داد
و حضرت او را آزاد کرد. در پاسخ اینکه چرا او را آزاد کردید ، امام این آیه ی بالا
را خواندند . حالا کسی اعمالی انجام داده است و خودش به آن احتیاج دارد ولی
خاضعانه آنرا به ائمه هدیه می کند این اعمال خیلی عجیب رشد می کنند .

  سیدبن طاوس گفته که هر کسی ثواب نماز مستحب خودش را به امام
معصوم هدیه دهد آنقدر ثواب نماز افزایش پیدا می کند که نفس از شمارش آن قطع می شود
. قبل از مرگ به این فرد می گویند که هدیه ی تو به ما رسید و امروز روزی است که تو
باید پاداش و تلافی کردن خوبی های توست ، دلت خوش و چشمت روشن باشد به خوبی هایی
که خدا برای تو فراهم کرده است .

فردی به امام جواد (ع) گفت که من وقتی به حج
رفتم . یک روز طواف را به نیت پیامبر و روز بعد را به نیت امام علی (ع) و … تا
اینکه روز دهم را به شما هدیه کردم و یک روز را به مادر شما حضرت زهرا هدیه کردم .
امام فرمود : این کار را بکن .این بهترین کار است . امام کاظم (ع) پرسیدند که ما
یک ختم قرآن را برای پیامبر و ختم قرآن بعدی را برای امام علی (ع) تا اینکه به شما
هدیه می کنیم . امام فرمود : اگر این کار را کردید روز قیامت با اهل بیت هستید .
پس یک عمل انجام شد ولی نتیجه اش بی نهایت شد .

از جمله مهمترین
وظایف شیعه در عصر غیبت امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف)

1.درود و صلوات فرستادن بر آن حضرت (اللهم صل
علی مولانا و سیدنا صاحب الزمان)

2.هدیه
کردن ثواب نماز به آن حضرت

۳. بجا
آوردن نماز مخصوص به عنوان هدیه به آن حضرت یا به یکی از امامان (علیهم السلام)

4.
هدیه کردن ثواب قرائت قرآن به آن حضرت

5.صدقه
دادن به نیابت از آن حضرت

6.
صدقه دادن به قصد سلامتی آن حضرت

7. حج
رفتن به نیابت ازامام زمان (علیه السلام)  و فرستادن نایب تا از طرف امام حج
بجا آورد.

8.
طواف بیت الله الحرام به نیابت ازآن حضرت وفرستادن نایب تا از طرف آن حضرت طواف
نماید.

9.
زیارت مشاهد رسول خدا و ائمه معصومین به نیابت از امام زمان (عجل الله تعالی فرجه
الشریف)

10.
مستحب است برای زیارت قبور ائمه نایب اعزام کند تا به نیابت از آن حضرت زیارت کند.
(مکیال المکارم جلد۲)

در
نتیجه با هدیه کردن اعمال به ائمه نه تنها از ثواب اعمال ما کاسته نمی شود بلکه
موجب افزونی ثواب اعمال و به کمال رسیدن آن می شود و قطعا ائمه علیهم اللسلام آن
هدیه های ما را بی پاسخ نخواهند گذارد.

قسمت
سوم سوال:

هر
کاری که انسان مومن انجام می دهد فقط برای رضای الهی است . اما ان جایی که انسان
در انجام کاری غیر از خدا را در نظرداشته باشد این کار او ابتر است و هیچ برکتی را
در بر ندارد . چرا که هدف از آفرینش انسان بندگی خداوند متعال است و هر چیزی که
مغایر با این هدف باشد بی برکت و بی ارزش است و ممکن است انسان حتی به هدف مادی
خود دست نیابد .مثلا کسی که به فقیر کمک می نماید تا در نزد مردم  عزیز و محترم شود و خدا را در نظر نگیرد در این
صورت کار خیر این شخص نه تنها باعث ثواب و کمال اونیست بلکه ممکن است به واسطه ی
این عمل از رحمت الهی دور شود .حال انکه اگر این شخص خدا را درنظر بگیرد و به خاطر
رضایت خدا این انفاق را انجام دهد ،حتما این کار باعث کسب رضایت الهی و خشنودی
الهی است و حتما چنین شخصی آثار مادی و معنوی این عمل خود ار در زندگی مشاهده می
نماید.

برای مطالعه ی بیشتر رجوع کنید به :

1-معراج السعاده ،ملا احمد نراقی

2-چهل حدیث ،امام خمینی

3-سایت پرسمانٍ دانشجویی اخلاق