در قرآن زمان وقوع قيامت به طور مشخص بيان نشده است و تأكيد دارد بر اينكه غير از خداي متعال هيچ كس ديگر حتي پيامبر اكرم ـ صلّي الله عليه و آله ـ از آن آگاهي ندارد.« يَسْأَلُونَكَ عَنِ السَّاعَةِ أَيَّانَ مُرْسَاهَا قُلْ إِنَّمَا عِلْمُهَا عِنْدَ رَبِّي لا يُجَلِّيهَا لِوَقْتِهَا إِلا هُوَ ثَقُلَتْ فِي السَّمَاوَاتِ وَالأرْضِ لا تَأْتِيكُمْ إِلا بَغْتَةً يَسْأَلُونَكَ كَأَنَّكَ حَفِيٌّ عَنْهَا قُلْ إِنَّمَا عِلْمُهَا عِنْدَ اللَّهِ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لا يَعْلَمُونَ » درباره قيامت ازتو سؤال ميكنند، كي فرا ميرسد؟ بگو علمش فقط نزد پروردگار من است و هيچ كس جز او نميتواند وقت آن را آشكار سازد (اما قيام قيامت حتي) بر آسمانها و زمين سنگين است و جز به طور ناگهاني به سراغ شما نميآيد»[1]از اين آية مباركه استفاده ميشود كه قيامت به طور ناگهاني واقع ميشود. و عدم آگاهي از وقوع رستاخيز به ضميمه ناگهاني بودن آن سبب ميشود هيچگاه مردم قيامت را دور ندانند و همواره در انتظار آن باشند. به اين ترتيب خود را براي نجات در آن آماده سازند و اين عدم آگاهي اثر مثبت و روشني در تربيت نفوس و توجه آن ها به مسئوليتها و پرهيز از گناه خواهد داشت.
اما از سوي ديگر آياتي به طور اجمال و رواياتي به طور صريح وجود دارند كه قبل از وقوع قيامت حضرت حجة (عج) ظهور خواهد نمود و جهان را پر از عدل و داد خواهد كرد در برخي از اين روايات كه هم از طريق شيعه و هم از طريق سني نقل شده و به طور گسترده در متون فريقين آمده است از پيامبر نقل شده كه فرمود: اگر يك روز از عمر جهان بيشتر نمانده باشد، خداي متعال آن روز را آن چنان طولاني خواهد كرد تا مردي از اهلبيت من که همنام من است به حكومت برسد زمين را پر از عدل و داد كند آنچنان كه پر از ظلم و جور شده است.[2] و همچنين از بررسي و دقت در مجموع آيات و روايات مربوط به حضرت حجة (عج) به اين نتيجه ميرسيم كه تا آن حضرت ظهور ننموده قيامت واقع نخواهد شد. زيرا هدف اصلي و اولي از بعثت انبياء كامل كردن شرايط براي رشد و تكامل آزادانه و آگاهانه انسان ها بوده كه به وسيله قرار دادن وحي الهي در دسترس مردم تحقق يافته است و همينطور اهدافي ديگر نيز منظور بوده است كه از آن جمله ميتوان كمك به رشد عقلاني و تربيت روحي و معنوي افراد مستعد را به شمار آورد. و در نهايت، انبياء عظام ـ عليهم السّلام ـ درصدد تشكيل جامعه ايدهآل بر اساس خداپرستي و انديشههاي الهي، و گسترش عدل و داد در سراسر زمين بودهاند. و هر كدام در حد امكان، قدمي در اين راه برداشتهاند و بعضي از ايشان توانستهاند در محدوده جغرافيايي و زماني خاص، حكومت الهي را برقرار سازند ولي براي هيچكدام از ايشان شرايط تشكيل حكومت جهاني، فراهم نشده است – البته فراهم نشدن چنين شرايطي به معناي نارسايي در تعاليم و برنامههايي انبياء يا نقص مديريت و رهبري ايشان نيست – در عين حال خداي متعال در كتاب هاي آسمانيش وعده تحقق حكومت الهي را در پهنه زمين داده است.
خداي متعال درقر كريم ميفرمايد: «در زبور بعد از ذكر (تورات) نوشتيم: بندگان شايستهام وارث (حكومت) زمين خواهند شد.»[3] و در آية ديگر نظير اين مضمون از حضرت موسي ـ عليه السّلام ـ نقل شده است[4] و بيشك اين وعده روزي تحقق خواهد يافت.
و در جاي ديگر بعد از اشاره به داستان فرعون كه مردم را به استضعاف كشانده بود ميفرمايد: «و نريد اَن نمن علي الذين استضعوا في الارض و نجعلهم ائمةً و نجعلهم الوارثين»[5] ما ميخواستيم بر مستضعفان زمين منّت نهيم و آنان را پيشوايان و وارثان روي زمين قرار دهيم.»
و نيز روايات ديگري در تطبيق آيات «… و يكون الدين كله لله»،[6] «يظهر علي الدين كلّه»،[7] «بقيّة الله خير لكم»[8]، بر آن حضرت و قيام جهاني او وارد شده كه براي رعايت اختصار، از ذكر آنها صرفنظر ميكنيم.[9]پس طبق آيات و روايات و اجماع مسلمين بر تحقق حكومت عدل الهي توسط حضرت حجة (عج) به اين نتيجه ميرسيم كه قبل از وقوع قيامت وعده الهي تحقق پيدا خواهد نمود و حكومت عدل الهي در سراسر زمين گسترده خواهد شد. اين اعتقاد هيچگونه تعارض و تضادي با آياتي كه مي گويند وقوع قيامت به طور ناگهاني صورت ميگيرد، ندارد زيرا بعد از قيام حضرت حجة (عج) و تحقق حكومت عدل الهي هر وقت كه خداوند اراده نمايد، قيام قيامت دفعي و ناگهاني خواهد بود.
اما قسمت دوم سؤال كه آيا قرآن واقعي كه در دست امام زمان (عج) است و آن چند جزء دارد؟
امام علي ـ عليه السّلام ـ اولين كسي بود كه پس از وفات پيامبر به جمع قرآن مشغول گرديد و به حسب روايات مدت شش ماه در منزل نشست و اين كار را به انجام رساند و پس از تكميل بنا به روايتي «امام آن را با به مسجد آورد در حاليكه مردم پيرامون ابيبكر گرد آمده بودند، به آنان گفت: بعد از مرگ پيامبر ـ صلّي الله عليه و آله ـ تاكنون به جمعآوري قرآن مشغول بودم و در اين پارچه آن را فراهم كرده تمام آنچه بر پيامبر نازل شده است جمعآوري نمودهام، آيه اي نبوده است مگر آنكه پيامبر خود بر من خوانده و تفسير و تأويل آن را بر من آموخته است. مبادا فردا بگوييد از آن غافل بودهايم. آنگاه يكي از سران گروه به پا خاست و با ديدن آن چه علي ـ عليه السّلام ـ در آن نوشتهها فراهم كرده بود به او گفت: به آن چه آوردهاي نيازي نيست و آنچه نزد ما هست ما را كفايت ميكند علي ـ عليه السّلام ـ گفت: ديگر هرگز آن را نخواهي ديد. و آنگاه داخل خانه خود شد و كسي آن را پس از آن نديد.»[10]اين مصحف به عنوان ميراثي نزد امامان قرار گرفته و از امامي به امامي ديگر منتقل شده است. گويا الآن نزد امام زمان (عج) ميباشد.
مصحفي كه امام علي ـ عليه السّلام ـ گردآوري كرده بود داراي ويژگيهاي خاصي بود اولاً: ترتيب دقيق آيات و سور، طبق نزول آن ها رعايت شده بود يعني در اين مصحف مكي پيش از مدني آمده و مراحل و سير تاريخي نزول آيات روشن بود. ثانياً در اين مصحف قرائت آيات، طبق قرائت پيامبر اكرم ـ صلّي الله عليه و آله ـ كه اصيلترين قرائت بود، ثبت شده بود و هرگز اختلاف قرائت در آن راه نداشته است.
ثالثاً: اين مصحف (قرآن) مشتمل بر تنزيل و تأويل بوده يعني موارد نزول و مناسبتهايي را كه موجب نزول آيات و سورهها بود، در حاشيه مصحف توضيح داده شده است.[11]بنابراين گرچه مصحف امام علي ـ عليه السّلام ـ داراي امتيازاتي بوده و لكن در تعداد سورهها و آيات با قرآن موجود در ميان مسلمين تفاوت نداشته است. به اين بيان كه زياده و نقصاني نسبت به قرآن موجود در آن نبوده است. پس قرآن واقعي همين قرآن است كه در دست مسلمين ميباشد و با قرآن امام علي ـ عليه السّلام ـ از نظر تعداد سوره ها و آيات و اجزاء تفاوتي ندارد.
معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1. آشنايي با سورهها، جواد محدثي.
2. مهدي منتظر در نهجالبلاغه، مهدي فقيه ايماني.
پي نوشت ها:
[1] . اعراف/187.
[2] . صدوق، اكمال الدين و تمام النعمة، قم، مؤسسة النشر الاسلامي، 1405 ق، ص 372، و ابي داوود، سنن، بيروت، دارالفكر، چاپ اول، 1410 ق، ج2، ص309.
[3] . انبياء/105.
[4] . اعراف/128.
[5] . قصص/105.
[6] . انفال/39.
[7] . توبه/33.
[8] . هود/86.
[9] . مجلسي، محمد باقر، بحارالانوار، بيروت، مؤسسة الوفاء، دوم، 1403 ق، ج51، ص 44 ـ 64.
[10] . معرفت، محمد هادي، تلخيص التمهيد، لجنة ادارة الحوزة العلمية بقم، المقدسه 1411 ق، ص127.
.[11] . همان، ص 176.