آدنوئید یا لوزه سوم

آدنوئید یا لوزه سوم بافت نرمی است که دقیقاً در پشت حفره بینی قرار گرفته است.

لوزه سوم همانند غدد لنفاوی وظیفه دفاع از سیستم ایمنی بدن داشته و جنسی مشابه بافت های لنفاوی دارد. گلبول های سفید خون از طریق آدنوئید و دیگر بافت های لنفاوی گردش پیدا می کند. نسبت به مهاجمین خارجی ای که از طریق حفره دهانی وارد بدن می شوند از خود واکنش های دفاعی نشان می دهد.

همه ما از بدو تولد با لوزه سوم یا آدنوئید به دنیا می آییم. ولی با گذشت دوران کودکی و رفتن به مرحله بلوغ، لوزه سوم شروع به کوچک و کوچک تر شدن می کند. به صورتی که در بزرگسالی بیشتر افراد دیگر آدنوئید یا لوزه سوم نداشته و این قسمت پشت گلویی کاملاً محو شده است.

لوزه سوم می تواند بدون هیچ مشکلی به عملکرد خود در دوران کودکی یا حتی بزرگسالی ادامه دهد و تنها در شرایطی مشکل ساز خواهد بود که بیش از حد متورم و بزرگ شده باشد.البته جای نگرانی نیست در صورت بروز چنین مشکلی، اهمیت لوزه ها در سیستم ایمنی چندان جدی و ضروری نیست. حتی می تواند با خارج کردن آن از بدن این مشکل را برطرف نمود.1
 

علائم التهاب لوزه سوم

التهاب آدنوئید یا التهاب لوزه سوم کودکان می تواند علائم مختلفی داشته باشد، اما شایع ترین این علائم شامل موارد زیر هستند:

خشکی گلو

آبریزش بینی

بزرگ شدن غدد لنفاوی گردن

درد در دهان

مشکلات گوش

از آنجا که این بیماری التهایی حلق می تواند به انسداد مسیر تنفسی بینی نیز منجر شود، ممکن است علائم زیر نیز در کودک مبتلا به التهاب در لوزه سوم، مشاهده شود:

تنفس از دهان

تو دماغی صحبت کردن

مشکل در خوابیدن

خرناس یا خر و پف

اختلالات خواب کوتاه مدت

در صورتی که نشانه هایی شبیه به آنچه پیشتر گفته شد را در کودک خود مشاهده نموده اید، می توانید برای بررسی دقیق تر به مطب دکتر مریم یعقوبی به عنوان یکی از بهترین متخصص ENT در تهران مراجعه کنید.2

علت آدنوئید یا لوزه سوم

لوزه سوم از ابتدای تولد وجود داشته و کودک تا سن 3 تا 5 سالگی نیز لوزه سوم خواهد داشت. ولی در بیشتر موارد و طبیعتاً بعد از سن 7 سالگی این لوزه شروع به کوچک و کوچک تر شدن کرده و بزرگسالان لوزه سومی نداشته یا اینکه بیش از حد کوچک شده است.

لوزه سوم در قسمتی که پشت حفره بینی را به گلو متصل می کند، قرار گرفته است. وظیفه لوزه سوم تولید آنتی بادی ها برای مبارزه با عفونت هایی است که از راه دهان وارد بدن می شوند. لوزه سوم در سالهای ابتدایی تولد کودک نقش بسیار مؤثری در محافظت از نوزاد در برابر عفونت ها خواهد داشت.

این بافت محافظتی در پشت گلو، باکتری ها و ویروس هایی که از طریق بینی و دهان وارد بدن نوزاد می شوند. را به دام انداخته و مانع ورود آنها به بخش های مهم تر بدن می شود.

حال در صورتی که عفونت سعی در ورود به بدن نوزاد داشته باشد. توسط لوزه سوم به دام بیافتد، لوزه سوم بزرگ شده و بعد از فروکش کردن عفونت، به اندازه طبیعی خودش باز می گردد.

البته در بعضی از موارد حتی بعد از برطرف شدن عفونت هم لوزه سوم در حالت بزرگ شده خودش باقی مانده و ابعادش هیچ تغییر نمی کند. البته بزرگ شدن لوزه سوم فقط به خاطر عفونت نبوده و گاهی اوقات آلرژی های فصلی نیز می تواند یکی از علت های تورم و بزرگ شدن لوزه سوم باشد. حتی در بعضی از موارد ، کودکان با لوزه سوم بزرگ به دنیا می آیند که مشکلی مادر زادی بوده و خوشبختانه قابل درمان است.1
 

بزرگی لوزه‌ی حلقی چگونه توسط پزشک تشخیص داده می‌شود؟

اول از همه، پزشک درمورد علائمی که کودک دارد از شما سوال می‌پرسد. بعد از آن، فرزندتان معاینه فیزیکی می‌شود، به این صورت که دکتر تلسکوپ کوچکی را (که آندوسکوپ نام دارد) وارد بینی می‌کند و با استفاده از آینه‌ی مخصوصی، غدد آدنوئید را مشاهده میکند.

با توجه به مشاهدات پزشک، شاید لازم شود کودک برای بررسی عفونت، تست خون دهد، و در برخی موارد، از گلوی بیمار عکسبرداری هم میکنند.

اگر مورد خیلی وخیم باشد، خواب کودک تحت بررسی و مطالعه قرار می‌گیرد تا معلوم شود فرد دچار اختلال در خواب هست یا خیر. طی این مطالعات، کودکتان یک شب در شرایطی می‌خوابد که در آن تنفس و فعالیت‌های مغزی اش با استفاده از الکترود زیر نظر قرار بگیرد. این آزمایشات بی‌دردند اما برای بعضی کودکان خوابیدن در مکانی عجیب‌وغریب ممکن است دشوار باشد.3
 

درمان بزرگی لوزه‌ی سوم چیست؟

نوع درمان بستگی به شدت بیماری دارد. اگر این لوزه بزرگ شده باشند اما عفونی نباشند، نیازی به عمل جراحی نیست و به جای آن دکتر توصیه میکند صبر کنید و ببینید با بالاتر رفتن سن کودک، این لوزه‌ها خودبه‌خود کوچکتر می‌شوند یا خیر.

در موارد دیگر، احتمال دارد پزشک برای کوچک کردن این لوزه‌ها، دارو‌هایی مانند استروئید بینی تجویز کند. با این حال، اگر این لوزه‌ها بعد از مصرف دارو باز هم مشکل‌ساز باشند، اصولا آن‌ها را با عمل جراحی برمی‌دارند، که عملی بسیار آسان است و خطری هم ندارد. به این عمل آدنوید برداری یا adenoidectomy میگویند.

اگر لوزه‌های زبانی کودک هم دائما عفونت داشته باشند، دکتر آن‌ها را نیز طی این جراحی برمی‌دارد. لوزه‌ها و لوزه‌های حلقی معمولا در یک زمان برداشته می‌شوند.

در آوردن لوزه‌های حلقی، به خصوص زمانی که کودک دائما دچار عفونت‌های پی‌درپی می‌شود، ضروری ست، چراکه ممکن است منجر به عفونت گوش و سینوس شود. آدنوید‌هایی با التهاب شدید، باعث عفونت و ترشح مایع گوش میانی می‌شوند، و ممکن است فرد، در پی آن قدرت شنوایی خود را به طور موقت از دست بدهد.

قبل از عمل، برای آرام کردن کودک، آرام‌بخش ملایمی به او میدهند، و پس آن تحت بیهوشی کامل قرار می‌گیرد. این جراحی بیشتر از دو ساعت زمان نمی‌برد.

بعد از عمل کودک ممکن است علائم زیر را از خود بروز دهد:

گلودرد

خونریزی داخلی

گوش درد

گرفتگی بینی

پزشک، احتمالا برای جلوگیری از ایجاد عفونت برای کودک آنتی‌بیوتیک تجویز میکند و برای کاهش درد در چند روز اول پس از جراحی مسکن ملایمی به او میدهد. کودکان باید در هفت روز اول، نوشیدنی‌های سرد و یخی مانند میلک شیک و بستنی بخورند، و از مصرف هرگونه غذای گرم بپرهیزند.

بزرگ شدن آدنوید در کودکان بسیار رایج است. اگر متوجه هرکدام از علائم آن بر روی فرزند خود شدید، هرچه زودتر به پزشک مراجعه کنید تا او را معاینه کند. التهاب لوزه‌ی سوم، به راحتی قابل درمان است و در بعضی شرایط حتی با دارو هم مداوا می‌شود.3

عوارض لوزه سوم

عوارض بلندمدت لوزه سوم

یکی از مشکلاتی که در آینده برای این کودکان (که درمان به موقع حجیم‌شدگی لوزه سوم را دریافت نکرده‌اند) ایجاد می‌شود، فشارخون اولیه است. وقتی تنفس هنگام خواب کافی نیست و بافت‌های بدن کمبود اکسیژن دارند، قلب برای جبران خون بیشتری را پمپاژ می‌کند.

این عمل باعث افزایش فشار در قوس آئورت قلب می‌شود که نهایتا به افزایش فشار خون منتهی خواهد شد. شب‌ادراری در کودکان واکنشی به این اختلال است.
 

عوارض کوتاه‌مدت لوزه سوم

بعضی از این عوارض خیلی زود آشکار می‎شوند؛ اولین تغییر، اختلال در خواب به علت انسداد بینی و کمبود اکسیژن است که باعث می‌شود کودک از راه دهان تنفس کند. زیر چشمان اغلب این کودکان پف‌آلود است.

بی‌خوابی‌ها و تقلای شبانه و خرخر، باعث خستگی و چرت زدن در طول روز و بی‌اشتهایی و نداشتن رشد کافی کودک خواهد شد. آبریزش از دهان در برخی از آنها، شب ادراری، التهاب گوش و التهاب سینوس، از دیگر علامت‌های شاخص بزرگی لوزه سوم هستند.4

پینوشتها
1.www.pezeshket.com
2.www.dryaghoobient.com
3.www.fahimebayati.com