تپش قلب

ضربان قلب یکی از علائم حیاتی یا شاخص‌های مهم سلامتی در بدن انسان است. ضربان قلب، تعداد دفعات زدن قلب در یک دقیقه است. سرعت ضربان قلب در نتیجه فعالیت بدنی، بیماری ‌های ایمنی و واکنش ‌های احساسی متفاوت است. ضربان قلب در حال استراحت به ضربان قلب هنگام آرامش فرد اشاره دارد.

فقط سرعت ضربان قلب مهم نیست، ریتم و آهنگ ضربان قلب نیز بسیار مهم است و ضربان قلب نامنظم می‌تواند نشانه یک وضعیت جدی برای سلامتی فرد باشد.

ضربان نبض دقیقاً برابر ضربان قلب است، زیرا انقباضات قلب باعث افزایش فشار خون در شریان‌ها می‌شود که منجر به ضربه (پالس)  قابل توجه می‌شود. بنابراین، گرفتن نبض اندازه گیری مستقیم ضربان قلب است.1
 

علت تپش قلب

۱. انقباض زودهنگام دهلیزهای بالایی قلب

بعضی مواردِ تپش قلب به انقباض زودهنگام دهلیزهای بالایی قلب برمی‌گردند. وقتی دهلیزها به اندازه‌ی کسری از ثانیه زودتر از زمان مقرر منقبض بشوند، برای اینکه به آهنگ معمولی و صحیح خود برگردند لحظه‌ای بیشتر استراحت می‌کنند.

در نتیجه فرد احساس می‌کند که ضربان قلبش دچار جهش شده است که معمولا انقباض سریع و شدیدی را به‌دنبال دارد؛ این در حالی است که دهلیزهای پایینی تلاش می‌کنند تا خون اضافی‌ای را که در زمان استراحت جمع شده به بیرون بفرستند. ضربان‌های زودهنگام معمولا سلامتی را تهدید نمی‌کنند و نشانه‌ی حمله‌ی قلبی نیستند.
 

۲. فیبریلاسیون دهلیزی و سرعت ضربان بالای فوق‌بطنی

دو نوع آشفتگیِ دیگرِ ضربان که باعث تپش قلب می‌شوند فیبریلاسیون دهلیزی و تاکی‌کاردیای فوق‌بطنی هستند. فیبریلاسیون دهلیزی انقباض بی‌نظم و معمولا سریع دهلیزهای بالایی قلب است. تاکی‌کاردیای (سرعت ضربان بالا) فوق بطنی هم وقتی اتفاق می‌افتد که سرعت ضربان قلب بیش از حد طبیعی باشد و از بالای دهلیزهای پایینی شروع می‌شود. هردو مورد می‌توانند کوتاه یا طولانی‌مدت باشند.
 

۳. انقباض زودهنگام بطن

یک یا حتی چند مورد متوالی انقباض زودهنگام بطنی معمولا مشکلی ایجاد نمی‌کند، مگر اینکه همراه با غش، تنگی نفس یا نشانه‌های دیگر باشد. اما تعداد زیاد و پشت سر هم انقباض بطن مشکل‌ساز است و ممکن است به نوعی آشفتگی قلبی خطرناک که به فیبریلاسیون بطنی معروف است، منجر بشوند.
 

۴. دلایل دیگر

مشکلاتی که برای نگهدارنده‌ی زمان ضربان قلب (گره سینوسی یا ضربان‌ساز قلب) به‌وجود می‌آید نیز می‌تواند باعث تپش قلب شود. این مشکل بین دهلیزهای بالا و پایین ناهماهنگی ایجاد می‌کند.

آسیب بافت قلب در اثر حمله‌ی قلبی یا جراحت‌های دیگر و مشکلاتی مثل افتادگی دریچه‌ی میترال نیز می‌تواند باعث تپش قلب شود.2
 

عوارض تپش قلب

تپش قلب به جز این که یک مشکل قلبی است، عوارض جانبی دیگری نیز به ایجاد می کند. در تپش قلب ناشی از مشکلات قلبی، عوارض زیر ممکن است اتفاق بیافتد.

غش کردن

اگر ضربان قلب شما سریع شود، ممکن است فشار شما بیافتد و باعث غش کردن شما شود. اگر شما بیماری قلبی مانند بیماری های قلبی مادرزادی و مشکلات دریچه ی قلبی داشته باشید، امکان به وجود آمدن این حالت بیشتر است.
 

ایست قلبی

ایست قلبی در اثر تپش قلب نادر است. تپش قلب می تواند سبب آریتمی های تهدید کننده ی حیات شود و همچنین ممکن است سبب توقف تپش موثر قلب شود.
 

سکته ی مغزی

تپش قلب می تواند سبب فیبریلاسیون دهلیزی شود، وضعیتی که در آن ضربان طبیعی قلب مختل می شود و خون در یک ناحیه تجمع یافته و می تواند سبب ایجاد لخته شود. این لخته ممکن است کنده شود و شریان های مغزی را مسدود کند و سبب سکته ی مغزی شود.
 

نارسایی قلبی

این عارضه در صورتی به وجود می آید که قلب برای مدتی طولانی نتواند خون را به خوبی پمپاژ کند و این موضوع باعث آریتمی و فیبریلاسیون دهلیزی شود. بعضی اوقات کنترل آریتمی که سبب انواع نارسایی قلب شده است، می تواند عملکرد قلب را بهبود ببخشد.3
 

پیشگیری تپش قلب

شما همیشه باید با انجام دادن  کارهایی مانند ورزش منظم ، رژیم غذایی سالم قلب و حفظ وزن مناسب مراقب قلب خود باشید  است. اگر در حال حاضر به بیماری قلبی مبتلا هستید ، باید وضعیت خود را با دقت کنترل کرده و  تمام داروها را طبق دستور پزشکتان  مصرف کنید. حتماً هر لحظه  علائم جدید تر  یا بدتر شدن علائم  را باید به پزشکتان  گزارش دهید.

برخی از نکات بهداشتی پیش گیرانه اضافی برای کمک به سلامت و شادابی قلب شما عبارتند از:

کاهش استرس

کاهش مصرف کافیین و ترک سیگار

کاهش نوشیدنی در روز: زنان و مردان بالای 65 سال می توانند حداکثر  یک نوشیدنی در روز بنوشند و همچنین زنان و مردان زیر 65 سال می توانند حداکثر دو نوشیدنی در روز مصرف کنند.

از عوارض جانبی دارویی آگاه باشید. برخی از داروها می‌توانند ضربان قلب شما را تحت تأثیر قرار دهند. همیشه قبل از مصرف دارو با مطاله بروشور از عوارض جانبی احتمالی آگاه باشید.1
 

تشخیص تپش قلب

اگر پزشکتان گمان کند که شما تپش قلب دارید، با گوشی پزشکی به صدای قلب شما گوش خواهد داد. پزشک شما ممکن است به دنبال مشکلات پزشکی مانند تورم غده ی تیروئید که مسبب تپش قلب شما هستند، باشد. دیگر آزمایش هایی که ممکن است پزشک شما درخواست کند، شامل موارد زیر هستند:

نوار قلب

در این آزمایش غیرتهاجمی، فرد کارشناس یک سری وسیله روی قفسه سینه شما قرار می دهد که آن ها ضربان های الکتریکی قلب شما را ثبت می کنند.

نوار قلب به پزشک شما کمک می کند تا هر نوع بی نظمی ضربان قلب و مشکلات ساختاری ای که می توانند باعث تپش قلب شوند را تشخیص دهد. این آزمایش ممکن است هم در زمان استراحت و هم در زمان ورزش انجام شود.
 

مانیتورینگ هولتر

مانیتور هولتر یک وسیله ی قابل حمل است که شما آن رو می پوشید تا نوار قلب جاری شما، معمولا برای 24 تا 72 ساعت را ثبت کند. این وسیله در هنگامی که پزشک نتواند با استفاده از نوار قلب متداول علت تپش نامنظم قلب را تشخیص دهد، استفاده می شود.
 

ثبت وقایع

اگر شما همچنان بعد از استفاده از مانیتور هولتر هیچ بی نظمی ضربان قلبی نداشتید، پزشک شما ممکن است از یک وسیله برای ثبت وقایع قلبی شما استفاده کند.

شما تا جای ممکن در طول روز این وسیله را می پوشید و در هنگامی که با علائم تپش قلب مواجه شده، دکمه ی دستگاه را فشار می دهید تا شروع به ثبت وقایع کند. ممکن است نیاز باشد برای چند هفته از این دستگاه استفاده کنید.
 

اکوی قلب

اکوی قلب یک آزمایش غیر تهاجمی است که شامل سونوگرافی قفسه ی سینه می شود. این کار یک تصویر را ارائه می دهد که نشان دهنده ی ساختمان و عملکرد قلب می باشد. با عبور امواج سونوگرافی از قلب شما، یک کامپیوتر آن ها را تحلیل کرده و یک تصویر متحرک روی مانیتور نشان می دهد.3
 

درمان تپش قلب

روش‌های خود‌درمانی

اگر بدون دلیل تپش قلب دارید می‌توانید با انجام این کارهای ساده به درمان خود کمک کنید:

مصرف کافئین را محدود یا کاملا متوقف کنید تا مطمئن بشوید که مشکل‌تان به علت مصرف کافئین نیست؛

سیگار نکشید؛

از سلامت رژیم غذایی خود مطمئن شوید (قند خون پایین می‌تواند باعث تپش قلب شود)؛

مایعات زیاد بنوشید؛

خواب کافی داشته باشید؛

از پزشک‌تان بخواهید که داروها و مکمل های غذایی شما را بررسی کند تا مطمئن شوید که ایراد از آنها نباشد. داروهای غیرمجاز که باعث تپش قلب می‌شوند، معمولا داروهای ضداحتقانی هستند که سودوافدرین و فنیل‌افرین دارند. استرس و خشم، تپش قلب را تحریک می‌کنند.

یک راه‌حلِ دو مرحله‌ای در این مورد می‌تواند مفید باشد. برای خلاص شدن از تپش قلب، مدیتیشن و ریلکسیشن کار کنید؛ یوگا، تایی چی یا دیگر ورزش‌های آرامش‌بخش را امتحان کنید. اگر تپش قلب را تجربه کردید، تمرین‌های تنفسی سفت‌کننده و رها‌کننده‌ی عضلات انجام بدهید.2

پینوشتها
1.www.pezeshket.com
2.www.chetor.com
3.www.drakhosravi.com