رهبر معظم انقلاب در دیدار با مردم آذربایجان،علاج مقابله‌ی با دشمنان مردم و نظام اسلامی را استحکام بخشی ساخت درونی قدرت دانستند و فرمودند:«علاج مقابله با این دشمنی [آمریکایی‌ها] هم فقط یک‌چیز است و آن، تکیه‌ی به اقتدار ملّی و به توان داخلی ملّی و مستحکم کردن هرچه بیشتر ساخت درونی کشور [است].هرچه در این زمینه ما کار بکنیم، کم است». در واقع تأکید معظم له بر استحکام بخشی درونی در ادامه سلسله تأکیدات ایشان در ارتباط با این مقوله بسیار مهم است که در بیانات قبلی شان آن را «راه حل اصلی مشکلات کشور»، «لازمه موفقیت دیپلماسی»، «لازمه اقتدار بین المللی نظام» و… دانستند. در واقع توجه ایشان بر تقویت و استحکام ساخت درونی از این منطق قرآنی ناشی می شود که می فرماید: “ان الله لایغیروا ما بقوم حتی یغیرو ما بانفسهم” یعنی این آیه شریفه، منشأ تحول جوامع را عوامل درونی همان جامعه می‌داند و این نکته را گوشزد می‌کند که عوامل صعود یا سقوط هر جامعه‌ای را باید در درون همان جامعه جستجو کرد.

این توجه و تأکید براستفاده از ظرفیت های درونزای داخلی و تقویت ساخت درونی همچنین گویای این واقعیت بسیار مهم است که «جوهر و طبیعت پدیده ها مهم تر از محیط آنهاست» و به تعبیر اقبال لاهوری؛

خدا آن ملتی را سروری دادکه تقدیرش به دست خویش بنوشت

به آن ملت سر و کاری ندارد، که دهقانش برای دیگران کشت

بنابراین نکته مهم در اینجا این است که تا به میزان لازم در درون قوت و انسجام نداشته باشیم و تا زمانی که تأکیدمان بر استفاده و بهره وری از ظرفیت ها، امکانات و استعدادهای درونی نباشد، استفاده از امکانات خارجی تنها در حکم یک داروی مسکن خواهد بود که اگر چه درد را به طور موقت از بین می برد اما برای ریشه کن کردن و از بین بردن کامل درد باید چاره‌ای دیگر اندیشیده شود. حتی از منظر کارشناسان، استفاده از امکانات و ظرفیت‌های خارجی زمانی می‌تواند مفید باشد که ما در درون از انسجام و استحکام برخوردار باشیم. به عبارت دیگر، به میزانی که از استحکام و قدرت بیشتری در درون برخوردار باشیم، به همان میزان می‌توانیم از امکانات خارجی بهره ببریم. بنابراین توجه و تأکید بر استحکام بخشی ساخت درونی نه تنها به معنای نفی و طرد استفاده از امکانات بین المللی نیست بلکه حتی شرط توفیق در استفاده از این ظرفیت هاست. کما اینکه مقام معظم رهبری در این رابطه می فرمایند: «نمی­گوییم از اینها استفاده نکنید، اما می­گوییم اطمینان نکنید، اعتماد نکنید، چشم به آنجا ندوزید، چشم به داخل بدوزید».

اما چرا مقام معظم رهبری در این برهه از زمان روی این مقوله، تقویت ساخت درونی، تأکید و تمرکز دارند؟ شرایط حاضر چه تفاوتی با قبل دارد که در شرایط کنونی، تقویت ساخت درونی به میزان بالایی از اهمیت برای جمهوری اسلامی رسیده است؟ در پاسخ باید گفت که نظام جمهوری اسلامی ایران به سبب ماهیت خاصی که دارد، استحکام بخشی ساخت درونی برای آن اهمیت ویژه دارد. اما در شرایط کنونی که عده ای حل مسائل کشور را به مذاکره با آمریکا و رفع تحریم های استکبار جهانی گره زده اند و درصددند تا با رویکرد نگاه به بیرون، مسائل جامعه خودی را حل کنند، تأکید بر استفاده از ظرفیت های درونزای داخلی و اقدام در راستای تقویت ساخت درونی از اهمیت مضاعفی برخوردار شده است. زیرا این امر، همانطور که گفته شد، نه تنها علاج واقعی مشکلات کشور نیست بلکه، این پیام را برای طرف مقابل ما در بردارد که تحریم ها، ایران را به پای میز مذاکره کشانده و این کشور برای اینکه بتواند این تحریم ها را رفع کند می بایست در نهایت امر، تمام شرایط غرب را بپذیرد.

در این راستا “مایکل سینک”، مدیر موسسه واشنگتن که به محافل تصمیم‌گیر در آمریکا بسیار نزدیک است می‌گوید درک او از رفتار دولت روحانی این است که این دولت عملا هیچ راهی جز پذیرفتن همه آن چیزهایی که غرب از آن می‌خواهد ندارد زیرا حل همه مشکلات کشور را به مذاکرات گره زده و گزینه دیگری جز به نتیجه رسیدن مذاکرات برای خود باقی نگذاشته است. سینک می‌گوید نتیجه این وضعیت این است که دولت روحانی به شدت به نتیجه بخشی مذاکرات نیازمند است و اگر در این راه موفق نشود، هیچ روش دیگری برای تامین نیازمندی‌های فوری مردمش ندارد. بنابراین او نتیجه می‌گیرد که غرب باید مطالبات خود از ایران را حداکثری کند و هیچ از مواضع سنتی خود درباره برنامه هسته‌ای ایران کوتاه نیاید و بداند دولت روحانی نهایتا همه آنچه را که غربی‌ها از آن می‌خواهند بی‌کم و کاست خواهد پذیرفت.

از این رو، در شرایط کنونی مقام معظم رهبری بر تقویت ساخت درونی تأکید دارند تا از یک سو به آنانی که حل مسائل کشور را به رفع تحریم ارتباط می‌دهند، بگویند آنگونه که آنان می‌پندارند، حل مسائل نه در رفع تحریم بلکه در استحکام بخشی درونی است. از سوی دیگر به طرف مقابل این پیام را می دهد که جمهوری اسلامی ایران، اگر چه خواهان مذاکره و حل مسالمت آمیز مسأله هسته ای خود است، اما اینگونه نیست که تمام شرایط آنها را بپذیرد. جمهوری اسلامی بر سر میز مذاکره حاضر می شود و دیپلماسی را نفی نمی کند اما در عین حال، تأکید آن بر استحکام و تقویت ساخت درونی خود است و از حقوق مسلم خود در مسأله هسته ای کوتاه نمی آید.

منبع:

استحکام ساخت درونی؛ علاج مقابله با دشمن / مصطفی قربانی ، بصیرت، پنجشنبه 01 اسفند 1392