اعتبار مطالب تاریخی

دو یادآوری
1-آقای رسول جعفریان در مقدمه ” تاریخ سیاسی اسلام ، سیره رسول خدا و آقای محمد هادی یوسفی غروی در مقدمه کتاب ” تاریخ تحقیقی اسلام ” جلد اول در باره منابع و مآخذ تاریخی بررسی های کاملی انجام داده اند . به این دو کتاب مراجعه کنید
2- مطالب موجود در کتاب‌ های تاریخی ، همه اش صحیح نیست وبرخی مطالب گمانه‌زنی یا زبان حال است . باید با تحقیق و تفحص دید چه مطالبی در این مطالب صحیح هستند و چه مطالبی باطل و خرافی، مثلا درکتاب تاریخ طبری بسیاری از اخبار پیش از اسلام، اخباری بی‌پایه و اساس، افسانه و مملو از اسرائیلیات است . برای فهمیدن صحت هر مطلب تاریخی و آگاهی از تحریفی نبودن اخبار تاریخی، چند شرط اساسی وجود دارد:
1- عدم مخالفت با قرآن
2- عدم مخالفت با روایات صحیحه‌ای که از پیامبر و امامان معصوم رسیده است،
3- عدم مخالفت با اعتقادات مسلم اسلام،
4- معتبر بودن نویسنده به این معنا که وی فردی شناخته شده و معروف به راستگویی باشد
5- معتبر بودن منبع و مأخذی که نویسنده به نقل سخن از آنان پرداخته است
6-معتبر بودن راویان روایات تاریخی منقول.
7- هماهنگی یا عدم هماهنگی گزاره نوشته شده با عقل عرفی
8- کثرت نقل در منابع. اینکه گزاره‌ای توسط افراد متعدد که در آن زمان می‌زیسته‌اند به رشته تحریر در آمده باشد و همگان به وقوع آن اذعان کرده باشند.
9-همآهنگی یاعدم هماهنگی با سایر گزاره‌های پیرامونی
10-هماهنگی یاعدم هماهنگی با باورهای صحیح (اعتقادات مبرهن و مسلم کلامی)
11- هماهنگی یاعدم هماهنگی با مسلمات علمی
فهم و تطبیق مطالب فوق با گزاره‌های تاریخی و تشخیص در صد صحت این گزاره‌ها بر عهده محققان تاریخی است و از هر کسی ساخته نیست و برای همین است که عده‌ای ازدانشمندان، عمر خود را صرف تحقیقات تاریخی می‌کنند.
همچنین نسخه‌های خطی بسیاری از کتب تاریخی (که نزدیک به زمان واقعه به نگارش در آمده اند) را می‌توان در کتابخانه‌های بزرگ و مشهور اروپا و آفریقا و آسیا یافت.