شکی در این نیست که تکالیف و احکام الهی به اندازه وسع، قدرت و توان افراد است و آنها بر اساس مقدار قدرت، استعداد فکرى و جسمى، امکانات و توانایی‌هایی که دارند وظایفی بر عهده آنها گذاشته می‌شود و به همان مقدار هم در برابر آن مسئول هستند و طبیعتاً اگر کوتاهی کنند مؤاخذه و عقاب می‌شوند.
خداوند در قرآن کریم در این خصوص می‌فرماید: «لا یُکَلِّفُ اللَّهُ نَفْساً إِلَّا وُسْعَها» (1)؛ «خداوند هیچ کس را جز به اندازه توانایى اش تکلیف نمى کند».
با این اوصاف، همه افراد در روز قیامت در برابر وظایف و مسئولیت‌هایی که بر عهده آنها بوده است بازخواست می‌شوند. البته همان طور که عرض شد از هر کس به اندازه قدرت، استعداد و امکاناتی که از آن بهر‌مند است انتظار می‌رود؛ بنابراین خداوند هیچگاه تکلیف غنى را از فقیر و یا تکلیف عالم آگاه را از جاهل قاصر نمى خواهد.
برای تشخیص وظیفه نیز اگر همیشه و در همه حال بکوشید بر اساس رساله عملیه مرجع تقلید خویش عمل کنید و حکم شرعی مسائل حلال و حرام، واجبات و محرمات را از ایشان اخذ کنید و بکوشید به آن عمل نمایید، مطمئناً به وظیفه شرعی خویش عمل نموده‌اید و از این جهت مؤاخده نخواهید شد؛ حتی اگر مرجع تقلیدتان در تشخیص بعضی از احکام شرعی، اشتباه کند در این صورت، بر اساس آموزه‌های دین و تعالیم اسلامی عمل شما مُجزی خواهد بود.
توصیه می‌شود با علما و کارشناسان دینی در ارتباط باشید و مسائل دینی خود را از ایشان اخذ کنید تا در وظیفه‌شناسی و عمل به آن موفق گردید، البته گاهی مشاوره‌های تخصصی در جهت استعدادیابی، اولویت‌بندی، مدیریت زمان و استفاده بهینه از عمر و لحظات زندگی مفید خواهد بود و انسان را از سردرگمی نجات خواهد بخشید. خداوند در قرآن کریم در این زمینه می‌فرماید:
«وَ مَنْ یُسْلِمْ وَجْهَهُ إِلَى اللَّهِ وَ هُوَ مُحْسِنٌ فَقَدِ اسْتَمْسَکَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقى وَ إِلَى اللَّهِ عاقِبَةُ الْأُمُورِ» (2)؛ «کسى که روى خود را تسلیم خدا کند در حالى که نیکوکار باشد، به دستگیره محکمى چنگ زده (و به تکیه گاه مطمئنى تکیه کرده است) و عاقبت همه کارها به سوى خداست».
در پایان، ذکر این نکته ضروری است که آیه‌ای که شما به آن اشاره فرمودید و می‌ترسید که نکند خودتان یکی از مصادیق آیه باشید با ملاحظه آیات قبل و بعد آن مشخص می‌شود که این آیه در خصوص کفار و افراد بی‌ایمان نازل شده است و شامل افراد باایمان و افرادی که همواره به ریسمان الهی چنگ زده‌اند و در مسیر اهل‌بیت (علیهم‌السلام) قرار دارند و از آنها تبعیت می‌کنند، نمی‌شود.
«قُلْ هَلْ نُنَبِّئُکُم بِالْأَخْسَرِینَ أَعْمَالاً، الَّذِینَ ضَلَّ سَعْیهُُمْ فىِ الحَْیَوةِ الدُّنْیَا وَ هُمْ یحَْسَبُونَ أَنهَُّمْ یحُْسِنُونَ صُنْعًا» (3)؛ «بگو: «آیا به شما خبر دهیم که زیانکارترین (مردم) در کارها، چه کسانى هستند؟، آنها که تلاش‌های‌شان در زندگى دنیا گم (و نابود) شده با این حال، مى پندارند کار نیک انجام مى دهند!»
همواره موفق و کامروا باشید.
 
پی‌نوشت‌ها:
1. بقره(2)، آیه 286.
2. لقمان(31)، آیه 22.
3. کهف(18)، آیه 103 و 104.