بازتاب‌های نوزادان

بازتاب‌ها نخستین شکل حرکات انسان هستند که به شکل غیر ارادی و در نوزادی بروز پیدا می‌کنند. نوزادان از طریق بازتاب‌ها با محیط اطراف خود ارتباط برقرار می‌کنند و برای ادامه‌ی فرآیند رشد آماده می‌شوند.

در واقع بازتاب‌ها نشان دهنده‌ی سلامت نوزاد تازه متولد شده هستند. یکی از این بازتاب‌ها بابینسکی نوزاد نام دارد و در بزرگسالان نیز با تحریک کف پا هنگام خواب و یا اغلب بعد از راه رفتن‌های طولانی دیده می‌شود.1
 

بابینسکی چیست؟

در سن 8 تا 12 ماهگی، اگر کفِ پای نوزاد را از انگشت به سمت پاشنه نوازش کنید (قلقلک دادن) تا تحریک شود؛ نوزاد با خم کردن پا به سمت داخل و باز کردن انگشتان به سمت بیرون، به این تحریک پاسخ می دهد چون بیشتر پایانه های عصبی در کفِ پاها قرار دارند که با تحریک آنها، این پاسخ به صورت فطری از مغز صادر می شود.2
 

بازتاب بابینسکی نوزاد چگونه مشخص می‌شود؟

برای مشاهده بازتاب بابینسکی نوزاد، کف پای نوزاد را با انگشت دستتان فشار دهید، به طوری که جهت حرکت دستتان از سمت انگشتان پا به سمت پاشنه پا باشد؛ خواهید دید که انگشت شست نوزاد رو به بیرون به عقب می‌رود و چهار انگشت دیگر از یکدیگر باز می‌شوند.

برای آن که بازتاب را به درستی ببینید، نباید کف پای نوزاد را اجسام تیز لمس کنید. گاهی پزشکان این کار را با چکش مخصوص تست بازتاب بابینسکی انجام می‌دهند.

ممکن است در نوزادی واکنش تنها در یکی از پاها مشخص شود، این وضعیت می‌تواند نشانه‌ای از وجود مشکل در یک بخش از سیستم اعصاب باشد.1
 

چگونه می توان این بازتاب ها و همچنین شروع و پایان آن را شناسایی کرد ؟

تشخیص بازتاب رفلاکس بابینسکی پیچیده نبوده و حتی مادران نیز می توانند در خانه آن را شناسایی کنند . والدین می توانند برای شناسایی بازتاب بابینسکی نوزاد ، کف پای او را از انگشتان نوزاد تا به سمت پاشنه پا نوازش کرده ، در نتیجه پاسخ نوزاد نیز باید باز کردن انگشتانش باشد . 

با وجود ساده بودن این آزمایش برخی از افراد یا والدین به دلیل عدم اطلاعات کافی در انجام معاینه بازتاب بابینسکی اشتباه خواهند کرد زیرا توضیح جامعی نیز در مورد آن ندارند . از جمله اشتباهات رایج در آزمایش رفلاکس بابینسکی می توان به موارد زیر اشاره کرد :

آزمایش رفلاکس بابینسکی توسط ابزارهایی مانند ناخن ، ناخن گیر ، کلید نوک تیز ، سوزن ، خودکار ، جسم تیز و یا غیره اشاره کرد . وسیله مناسب برای آزمایش رفلاکس بابینسکی در نوزادان و یا بزرگسالان استفاده از تخته ابسلانگ است.

آیا می دانید تخته ابسلانگ چیست ؟ بی شک تمامی افراد به پزشک مراجعه کرده اند و پزشک برای معاینه آن ها از ابسلانگ استفاده کرده و مشکل را شناسایی خواهد کرد . ابسلانگ به اصطلاح همان چوب بستنی پزشکان است ، می توان گفت این وسیله برخلاف وسایل دیگر دچار ترس و واکنش های نوزاد نخواهد شد.

در نتیجه می توان گفت برای مشاهده و همچنین شناسایی این بازتاب از انگشت و یا تخته ابسلانگ استفاده کرده ، در واقع نباید به سراغ وسایل تیز برای شناسایی رفلاکس بابینسکی بروید . در کودکان رفلاکس بابینسکی تا چه زمانی قابل شناسایی است؟

بازتاب بابینسکی از کودکی تا سن هشت و دوازده ماهگی نوزاد از بین خواهد رفت ، در واقع می توان گفت رفلاکس بابینسکی از جمله بازتاب هایی می باشد که عملکرد آن نه تنها در کودکان بلکه در بزرگسالان نیز هنوز مشخص نشده است.2
 

بازتاب بابینسکی چه زمانی از بین می رود؟

همانطور که گفته شد بیشتر بازتاب ها در سن خاصی از بین می روند. بازتاب بابینسکی نیز حداکثر تا 2 سالگی ناپدید می شود. اما در مواقعی ممکن است زودتر از این زمان حتی در 12ماهگی بازتاب کف پا از بین برود. پس از ناپدید شدن نباید بازتاب برگردد.

وجود بازتاب بابینسکی در کودکان بالای 2 سال و یا یک فرد بزرگسال نشانه ای از یک اختلال در سیستم اعصاب مرکزی است. سیستم اعصاب مرکزی شامل مغز و نخاع می باشد، از جمله اختلالات احتمالی عبارتند از:

آسیب یا تومور مغزی

بیماری ام اس

مننژیت (عفونت در غشای نخاع و مغز)

آسیب یا تومور نخاعی

سکته مغزی.3
 

آیا تنها تحریک کف پا بازتاب بابینسکی ایجاد می‌کند؟

محرک‌های زیادی می‌توانند باعث بابینسکی نوزاد و حرکت انگشتان پا شوند که با بازتاب کف پا اشتباه گرفته می‌شوند. از طرفی هنوز سیستم عصبی نوزادان تکمیل نشده است بنابراین بازتاب کف پا ممکن است خود به خود نیز آشکار شود، جای نگرانی نیست این حالت برای بسیاری از نوزادان اتفاق می‌افتد.

حساسیت‌های بیش از حد به نشانه‌های نوزاد می‌تواند شما را بی جهت در معرض استرس قرار دهد. بنابراین برای آن که در هر مرحله از رشد از سلامت کودک خود اطمینان حاصل کنید، بهتر است با متخصص کودکان در ارتباط باشید. اطلاع از روند رشد کودک تا یک سالگی می‌تواند شما را در برابر این نگرانی‌ها ایمن کند.1

پینوشتها
1.www.honarehzendegi.com
2.www.mosahab.com
3.www.hotfaz.ir