بحران های ۱۰ سال آینده جهان چیست؟

در گزارش جدید مجمع جهانی اقتصاد برای نخستین بار خطرات زیست محیطی در صدر جدول ریسک های ۱۰سال آینده قرار گرفتند.

به گزارش فرهنگ نیوز ، لقب دادن گرم ترین سال جهان به 2015، نگرانی در سال 2016 را در پی داشت تا شکست در برابر کاهش تغییرات آب و هوایی به عنوان بزرگترین تهدید بالقوه در صدر ریسک های 18ماه آینده قرار گیرد.

مجمع جهانی اقتصاد در جدیدترین گزارش خود به بررسی مهمترین ریسک های سال 2016، در خصوص موضوعاتی از قبیل محیط زیست، امنیت بین المللی و ظهور انقلاب صنعتی چهارم پرداخته است. شکست در برابر کاهش تغییرات آب وهوایی و سازگاری و بحران آب به عنوان بزرگترین تهدید بالقوه در اقتصاد جهانی سال 2016 ذکر شده است. از زمان انتشار گزارش مجمع جهانی اقتصاد در سال 2006، این اولین باری است که خطرات زیست محیطی در صدر جدول رنکینگ این سازمان قرار گرفته است.

گرم شدن کره زمین در سال 2015 و ادامه روند فعلی آن این انتظار را به وجود آورده که در سال های آینده دمای زمین به دماهای بالای 1 درجه افزایش یابد. همچنین انتظار می رود که دمای سطح کره زمین برای اولین بار در طول تاریخ به دماهایی بالاتر از دمای دوران قبل از انقلاب صنعتی برسد.

چه آینده ای در انتظار جهان است؟

شواهد آماری نشان می‌دهد میانگین جهانی دما ماه اکتبر 2015 نسبت به میانگین‌های پارسال 0.98 درجه سلسیوس بیشتر است. این یعنی بیشترین میانگین دمایی که جهان تجربه کرده است. نگاهی به آمار اکتبر گویای این مسئله است. گرم‌ترین اکتبری که تاکنون مشاهده شده است. از طرفی بر اساس تحقیقات تا 55 سال دیگر امواج گرمایی شدید که در جهان هنوز دیده نشده است، وارد ابوظبی، دوبی، دوحه، قطر و سواحل جنوبی ایران می‌شود، جهان در آن روزها گرم‌ترین روزهایش را تجربه خواهد کرد.

گرمایش زمین وقتی شدت می‌یابد زمین‌های مزارع کشاورزی رو به ویرانی رفته و تأثیرش بر حیوانات و گیاهان جلوه می‌کند. بعد از آن دنیا با کاهش منابع غذایی دست و پنجه نرم خواهد کرد.

به گزارش بانک جهانی؛ تا 15 سال دیگر تعداد افرادی که به‌دلیل تغییرات آب و هوا دچار فقر می‌شوند به بیش از 100 میلیون نفر خواهد رسید. همچنین کمبود غذا در آفریقا تا سال 2040، 12 درصد افزایش خواهد یافت و این میزان 75 سال دیگر به 70 درصد خواهد رسید. آن سوی دیگر ماجرا جاری‌شدن یخ‌های ذوب‌شده در اقیانوس‌هاست.

به‌گونه‌ای که سطح آب دریا‌ها بالا رفته، پای آن به ساحل‌های خشک کشورهای مختلف می‌رسد و سیلاب جاری می‌شود. این افزایش ارتفاع آب‌ها از 10تا 91 سانتی متر خواهد بود و باعث نابودی بسیاری از جزایر و شهر‌های ساحلی خواهد شد.

افزایش 91 سانتی متری آب‌های دریا هر شهری را در سواحل شرقی آمریکا از میامی تا بوستون را غرق می‌کند.

حدود 100 میلیون نفر در اطراف شهر‌های ساحلی زندگی می‌کنند. این یعنی ده‌ها میلیون نفر باید خانه‌شان را تغییر دهند که مهاجرت بر اثر تغییرات اقلیمی را گریزناپذیر می‌کند.

کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل می گوید در سال 2014، 59.5 میلیون نفر مجبور به مهاجرت شده اند که این تعداد پناهنده 50 درصد بیشتر از تعداد افرادی است که در سال 1940 در طبقه بندی پناهندگان قرار گرفتند.

گزارش مجمع جهانی نشان می دهد که از میان 24 خطری که این سازمان از سال 2014 به آنها پرداخته است تا کنون، پیامد احتمالی خطرات افزایش دمای کره زمین و پناهندگان در حال افزایش است.

مجمع جهانی اقتصاد در بررسی و تحلیل ریسک های سال جاری، با حضور 750 کارشناس، به ارزیابی و تحلیل 29 ریسک جهانی و آثار احتمالی آنها در یک افق زمانی 10 ساله پرداخته است.

به گفته این گروه شکست در برابر کاهش تغییرات آب و هوایی و سازگاری می تواند تاثیر بیشتری از گسترش سلاح های کشتار جمعی، بحران آب، مهاجرت های انبوه و شوک های قیمت انرژی داشته باشد. همچنین از بعد پیامدهای احتمالی، مهاجرت های انبوه در صدر جدول قرار دارد و پس از آن پدیده های آب وهوایی مخرب، شکست در برابر کاهش تغییرات آب و هوایی و سازگاری، درگیری های بین ایالتی و پیامد های منطقه ای ناشی از درگیری ها و فاجعه های بزرگ طبیعی به ترتیب اولویت هستند.

وابستگی شدید بیکاری با بی ثباتی اجتماعی

وجود چنین خطرات متنوع و گسترده در میان گزارشات 11 ساله این سازمان در حالی بی سابقه است که برای اولین بار خطرات زیست محیطی، ژئوپلتیکی، اجتماعی و اقتصادی در میان تاثیرگذارترین خطرات قرار گرفته اند ریسک تکنولوژی از انواع خطراتی است که از مهمترین آن می توان به حملات سایبری اشاره کرد.

وجود چنین چشم انداز متنوعی از ریسک ها در این برهه از زمان نشان دهنده افزایش تلفات ناشی از خطرات جهانی است. گزارش خطرات جهانی 2016، علاوه بر بررسی پیامدهای احتمالی خطرات و همچنین اثرات بالقوه آنها به تحلیل ارتباط میان خطرات نیز پرداخته است. بر همین اساس یک سری از خطرات دارای اثرات زیادی هستند.

همچنین میزان وابستگی و تاثیر پذیری خطرات از یکدیگر در سال 2016 بیشتر از سال قبل برآورد شده است. دو خطری که در سال 2016 به شدت به یکدیگر وابسته هستند خطر بیکاری و بی ثباتی اجتماعی هستند. دستیابی به دانش ارتباط بین خطرات، زمینه ساز کمک به رهبران اقتصادی است تا بر اساس آن بتوانند مناطق پر خطر را شناسایی کرده و در جلوگیری از بروز خطرات در مناطق ریسک پذیر اقدام کنند. “مارگارتا درزینیک-هانوز”، رییس بخش خطرات و رقابت های جهانی در مجمع جهانی اقتصاد می گوید: ” خطر تغییر آب و هوا تشدید کننده خطراتی از قبیل مهاجرت و نداشتن امنیت در کشورها است، اما اینها تنها خطرات وابسته به یکدیگری نیستند که جوامع را تهدید می کنند، برای کاهش خطراتی که به یکدیگر وابسته اند باید اقداماتی انجام شود تا از بروز دیگر خطرات جلوگیری کنیم و از انطباق و وابستگی خطرات به یکدیگر کاملا آگاه باشیم.”

کدام یک از خطرات وحشتناک ترند؟

تفاوت درآمدها که در سال 2014 به عنوان یکی از خطرات مهم عنوان شده بود، امسال به عنوان یکی از خطراتی شناسایی شده است که در ایجاد بی ثباتی اجتماعی، بیکاری و اشتغال ناقص افراد موثر است.

“جان درزیک”، متخصص ریسک های جهانی، می¬گوید: ” رویدادهایی مانند بحران پناهندگان در اروپا و همچنین حملات تروریستی، منجر به افزایش بی ثباتی های سیاسی در سطح جهان شده است. گسترش بی ثباتی ها و بلاتکلیفی ها باعث شده است تا شرکت های بین المللی مجبور به اتخاذ تصمیمات استراتژیک شوند. این در حالی است که پیشتر رهبران اقتصادی برای حفظ اعتبار شرکت ها و فعالیت های خود در عرضه محصولات، این چنین تحت فشار نبوده و از پیامدهای ناشی از خطرات واهمه نداشتند.

” خطرات ژئوپلوتیکی که یکی از آنها درگیری های ایالتی به همراه عواقب منطقه ای است، در سال 2015، به عنوان یکی از تهدیدات مهم تلقی شده بود، امسال نیز خطرات ژئوپلوتیکی به عنوان یکی از تهدیدات مهم برای جوامع مطرح است. با وجود اینکه درگیری های بین ایالتی از بعد پیامدهای احتمالی، اهمیت خود را از دست داده است اما خطر گسترش سلاح های کشتار جمعی در رتبه دوم موثرترین خطر است و نسبت به سال گذشته میزان اهمیت آن افزایش یافته است.

امنیت بین المللی در کانون توجه

این گزارش علاوه بر ارزیابی احتمال و تاثیر بالقوه 29 خطر جهانی، به بررسی اینکه چگونه امنیت جهانی می تواند در آینده تکامل یابد، پرداخته است. در این گزارش، به بررسی روند فعلی و همچنین نیروهای محرک ممکن برای تامین امنیت بین المللی در آینده پرداخته شده است. همچنین در این گزارش، از طریق تجزیه و تحلیل ارتباط بین خطرات، به بررسی سه منطقه ای پرداخته شده است که از پتانسیل لازم برای تاثیر پذیری از ریسک ها برخوردارند. عواملی از قبیل تاثیرتغییرات آب وهوا بر امنیت غذایی و بیماری های فراگیر تهدیدی برای انسجام اجتماعی هستند و در شکل گیری “شهروند ناتوانمند” نقش دارند.