۱۳۹۷/۱۱/۱۵
–
۱۹۴۷ بازدید
سلام علیکم
ایا انچه خداوند انجام میدهد عدل است؟ یا خداوند افعال خود را بر اساس عدل انجام میدهد؟
یعنی یک ملاکی با عنوان عدل در نظر گرفته می شود و بر اساس ان خداوند حکم میکند؟
من خودم حالت اول رو قبول دارم یعنی هر انچه که خداوند انجام میدهد همه عدل است. وهر انچه بربندگان روا دارد همان شایسته هست.
گزیده یک مقاله – رابطه عدل الهى با حکمت الهى اگر غایت و هدفى در خلقت بود و حکمت بالغه اى در کار بود باید همه چیز مفید فائده اى باشد، و علیهذا مى بایست که نه پدیده بیفایده اى آفریده شود و نه پدیده اى زیان آور؛ و نیز این که هیچ پدیده مفیدى متروک و معدوم نماند. وجود تبعیضها و تفاوتها و نیستى ها و جهل ها و عجزها نشانه این است که پدیده هاى لازمى که مى بایست آفریده شوند، یعنى تساوى، ادامه هستى، علم و قدرت و غیره آفریده نشده اند، و از طرفى پدیده هایى که یا مفید فائده اى نیستند و یا زیان آورند، از قبیل بیماریها و زلزله ها و غیره آفریده شده اند، و این جریان با حکمت بالغه الهیه و با عدل به مفهوم توازن و تعادل نیز جور در نمى آید.
در میان صفات پروردگار، دو صفت است که از نظر شبهات و ایرادهاى وارده بر آنها، متقارب و نزدیک به یکدیگرند: عدالت، حکمت. منظور از عادل بودن خدا این است که استحقاق و شایستگى هیچ موجودى را مهمل نمى گذارد و به هر کس هر چه را استحقاق دارد مى دهد، و منظور از حکیم بودن او این است که نظام آفرینش، نظام احسن و اصلح، یعنى نیکوترین نظام ممکن است. خواجه نصیر الدین طوسى مى گوید:
جز حکم حقى که حکم را شاید، نیست *** حکمى که زحکم حق فزون آید نیست
هر چیز که هست، آن چنان مى باید *** آن چیز که آن چنان نمى باید نیست
لازمه حکمت و عنایت حق این است که جهان و هستى، غایت و معنى داشته باشد. آنچه موجود مى شود یا خود خیر است و یا براى وصول به خیر است. ” حکمت ” از شؤون علیم بودن و مرید بودن است و مبین اصل ” علت غائى ” براى جهان مى باشد، ولى ” عدالت ” ارتباطى به صفتهاى علم و اراده ندارد، عدالت به مفهومى که گفته شد از شؤون فاعلیت خداوند، یعنى از صفات فعل است نه از صفات ذات.
منبع : عدل الهى ص ۷۶-۷۵.
ب. عدل و حکمت از دیدگاه شیخ مفید
یکی از مسائل محوری و مهم در کلام عدلیه، اصل عدل و حکمت است.که زیر بنای بسیاری از مسائل کلامی بشمار می رود و در ابواب مختلف به آن استناد می شود، این مسأله از دیرباز مورد توجه و عنایت خاص متکلمان عدلیه عموما و متکلمان امامیه خصوصا قرار داشته و پیرامون آن بحثهای ارزنده ای مطرح گردیده است، از آن میان استاد گرانمایه کلام امامیه، ابو عبد الله محمد بن محمد بن نعمان عکبری بغدادی مشهور به شیخ مفید(۴۱۳-۳۳۸ یا ۳۳۶) به مناسبت های مختلف پیرامون مسأله عدل و حکمت الهی بحث نموده و مطالبی را بیان کرده است.
عناوین کلی مباحث عبارتند از:۱-تعریف عدل، ۲-عدل کلامی و عدل اخلاقی، ۳-مظاهر کلی عدل الهی، ۴-تاریخ و انگیزه طرح مسأله عدل در کلام اسلامی، ۵-حسن و قبح عقلی زیربنای عدل کلامی، ۶-رابطه عدل با حکمت الهی، ۷-براهین عدل و حکمت، ۸-نتایج کلامی عدل و حکمت.
تفصیل مباحث را در همین پایگاه پرسمان ببینید :
https://www.porseman.com/article/%D8%B9%D8%AF%D9%84-%D9%88-%D8%AD%DA%A9%D9%85%D8%AA—%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%AA-%D9%88-%D8%AD%DA%A9%D9%85%D8%AA/52027
در میان صفات پروردگار، دو صفت است که از نظر شبهات و ایرادهاى وارده بر آنها، متقارب و نزدیک به یکدیگرند: عدالت، حکمت. منظور از عادل بودن خدا این است که استحقاق و شایستگى هیچ موجودى را مهمل نمى گذارد و به هر کس هر چه را استحقاق دارد مى دهد، و منظور از حکیم بودن او این است که نظام آفرینش، نظام احسن و اصلح، یعنى نیکوترین نظام ممکن است. خواجه نصیر الدین طوسى مى گوید:
جز حکم حقى که حکم را شاید، نیست *** حکمى که زحکم حق فزون آید نیست
هر چیز که هست، آن چنان مى باید *** آن چیز که آن چنان نمى باید نیست
لازمه حکمت و عنایت حق این است که جهان و هستى، غایت و معنى داشته باشد. آنچه موجود مى شود یا خود خیر است و یا براى وصول به خیر است. ” حکمت ” از شؤون علیم بودن و مرید بودن است و مبین اصل ” علت غائى ” براى جهان مى باشد، ولى ” عدالت ” ارتباطى به صفتهاى علم و اراده ندارد، عدالت به مفهومى که گفته شد از شؤون فاعلیت خداوند، یعنى از صفات فعل است نه از صفات ذات.
منبع : عدل الهى ص ۷۶-۷۵.
ب. عدل و حکمت از دیدگاه شیخ مفید
یکی از مسائل محوری و مهم در کلام عدلیه، اصل عدل و حکمت است.که زیر بنای بسیاری از مسائل کلامی بشمار می رود و در ابواب مختلف به آن استناد می شود، این مسأله از دیرباز مورد توجه و عنایت خاص متکلمان عدلیه عموما و متکلمان امامیه خصوصا قرار داشته و پیرامون آن بحثهای ارزنده ای مطرح گردیده است، از آن میان استاد گرانمایه کلام امامیه، ابو عبد الله محمد بن محمد بن نعمان عکبری بغدادی مشهور به شیخ مفید(۴۱۳-۳۳۸ یا ۳۳۶) به مناسبت های مختلف پیرامون مسأله عدل و حکمت الهی بحث نموده و مطالبی را بیان کرده است.
عناوین کلی مباحث عبارتند از:۱-تعریف عدل، ۲-عدل کلامی و عدل اخلاقی، ۳-مظاهر کلی عدل الهی، ۴-تاریخ و انگیزه طرح مسأله عدل در کلام اسلامی، ۵-حسن و قبح عقلی زیربنای عدل کلامی، ۶-رابطه عدل با حکمت الهی، ۷-براهین عدل و حکمت، ۸-نتایج کلامی عدل و حکمت.
تفصیل مباحث را در همین پایگاه پرسمان ببینید :
https://www.porseman.com/article/%D8%B9%D8%AF%D9%84-%D9%88-%D8%AD%DA%A9%D9%85%D8%AA—%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%AA-%D9%88-%D8%AD%DA%A9%D9%85%D8%AA/52027