به گزارش رجانیوز به نقل از نسیم حجت‌الاسلام میرباقری در دومین شب عزاداری حسینی در دهه اول محرم الحرام 1393 در مدرسه فیضه قم با اشاره به مقام «اولیاء اللّهی» اصحاب سیدالشهدا علیه‌السلام به تبیین این مقام پرداختند.

وی سیر در «وادی محبت» تا «وصول به کمال محبت» را مقدمه دست‌یابی به «مقام ولایت» ارزیابی و رسول مکرم اسلام و ائمه علیهم‌السلام را صاحبان اصلی مقام «محبت محض و ولایت کلیه الهیه» دانست و تأکید کرد: همه اصحاب و شیعیان باید با شفاعت معصوم در این مقامات سیر نمایند.

حجت‌الاسلام میرباقری در ادامه با اشاره به نقش «عاشورا و فداکاری بزرگ سید الشهداء» در وصول به این مقامات افزود: امام حسین علیه‌السلام در عاشورا، باب سیر در «وادی محبت» تا وصول به «مقام ولایت» را برای همه دوستانشان تا ابد گشودند.

وی با اشاره به اینکه برای ملحق شدن به اصحاب امام حسین(علیه‌السلام) قدم اول این است که صفات و کمالات و مقامات اصحاب حضرت را مورد توجه قرار دهیم، ادامه داد: قدم بعدی این است که ببینیم آنها چطور به این موقعیت‌ها دست پیدا کردند و آیا آن راه برای ما هم باز است و ما هم می‌توانیم در دنیا و آخرت به قافله حضرت ملحق شویم؟ و راه الحاق به این جمع چیست؟ و آن که آیا دعوت آن حضرت برای آنها خاص بوده و دیگر آن باب بسته شده است یا خیر؟

استاد حوزه علمیه قم با اشاره به اصل صفاتی که برای اصحاب حضرت ذکر شده، ادامه داد: اصل این صفات مانند «اصفیاء»، «احباءالله»، «ربانیون»، «اوّداء‌الله»، «اولیاء‌الله» و … برای معصوم است و دیگران با شعاع نور آنها به درجاتی از این مقامات می‌رسند. هرکس در وادی ولایت امام وارد شد، به میزانی که در آن وادی پیش رود به این مقامات می‌رسد. اگر اصحاب، «اصفیاء‌الله» هستند باید بدانیم که اصل اصطفاء، برای اهل بیت پیامبر اکرم(ص) است: که در زیارت جامعه کبیره آمده است: “اصْطَفَاکُمْ بِعِلْمِهِ وَ ارْتَضَاکُمْ لِغَیْبِهِ”. اگر اصحاب سید‌الشهدا «ابرار» هستند، اصل مقام ابرار نیز از آن اهل بیت علیهم‌السلام است که ایشان هم هداة الابرارند و هم اصل مقام ابرار برای آنها است. یا اگر اصحاب «ربّانیّین» هستند، در زیارت آل یاسین می‌خوانیم که امام زمان(ع)، «ربّانی آیات الله» است. لذا در زیارت جامعه فرمودند: «إِنْ ذُکِرَ الْخَیْرُ کُنْتُمْ أَوَّلَهُ وَ أَصْلَهُ وَ فَرْعَهُ وَ مَعْدِنَهُ وَ مَأْوَاهُ وَ منتهاه» بدء و ختم همه خیرات به امام برمی‌گردد.

اصحاب حضرت از دنیا بزرگتر شده بودند

استاد میرباقری در ادامه نیل اصحاب امام حسین علیه‌السلام به مقام محبت را از ویژگی‌های بارز آنان ذکر کرده و گفت: همان طور که بیان شد اصحاب حضرت از دنیا بزرگتر شده بودند. حضرت در دعوت به همراهی خود فرمودند: «مَنْ کَانَ بَاذِلًا فِینَا مُهْجَتَهُ وَ مُوَطِّناً عَلَى لِقَاءِ اللَّهِ نَفْسَهُ فَلْیَرْحَلْ مَعَنَا» یعنی کسی که همراه امام کوچ می‌کند باید از دنیا، راحل و دل کنده باشد و حاضر باشد در این مسیر خون بدهد و آماده لقاء‌الله باشد. برای اصحاب خود امام موضوعیت داشت. انسان در قدم اول به طلب دنیا و یا آخرت با امام همراهی می‌کند ولی بعد از رسیدن به معرفت، به مقام محبت می‌رسد و دیگر طالب چیزی جز ولی خدا نیست. این همان مقامی است که به خاطر آن به اصحاب امام حسین علیه‌السلام عرض می‌کنیم: «السلام علیکم یا اولیاء الله». این مقام محبت بالاترین درجه عبادت است که از بین سه دسته بندگان خدای متعال، این دسته‌اند که از بندگیِ غیر و تعلقات، رها شده‌اند. «إِنَّ قَوْماً عَبَدُوا اللَّهَ رَغْبَةً فَتِلْکَ عِبَادَةُ التُّجَّارِ وَ إِنَّ قَوْماً عَبَدُوا اللَّهَ رَهْبَةً فَتِلْکَ عِبَادَةُ الْعَبِیدِ وَ إِنَّ قَوْماً عَبَدُوا اللَّهَ شُکْراً فَتِلْکَ عِبَادَةُ الْأَحْرَار»(نهج البلاغه حکمت 237)

رییس فرهنگستان علوم اسلامی با اشاره به اینکه نبی مکرم اسلام و ائمه معصومین، صاحبان مقام ولایت کلیه و قرب محض هستند، ادامه داد: پیامبر اکرم(ص) اولین شخصی است که این مقام را دارد. پیامبر اکرم و اهل بیت علیهم‌السلام صاحب مقام ولایت کلی و در قرب محض هستند و هیچ حجابی ندارند، حتی حجب نور. لذا اگر در دنیا هم بیایند و لباس بشر بپوشند، باز در آن مقام هستند. لذا وقتی پیامبر اکرم(ص) لباس بشر می‌پوشد و بیت‌النورش را در عالم دنیا مستقر می‌کند در مقام و موقعیتی است که وقتی با او بیعت می‌کنند خدای متعال می‌فرماید: «إِنَّ الَّذینَ یُبایِعُونَکَ إِنَّما یُبایِعُونَ اللَّهَ یَدُ اللَّهِ فَوْقَ أَیْدیهِم »(فتح/10). یعنی دست خدای متعال بود که در دست آنها بود. و یا وقتی سنگ‌ریزه به سمت کفار پرتاب می‌کند می‌فرماید: «وَ ما رَمَیْتَ إِذْ رَمَیْتَ وَ لکِنَّ‌اللَّهَ رَمى » که ناظر به مقام ولایت کلیه است که همه افعالش الهی است. چنانچه در زیارت غدیریه هم آمده است که: «وَ لَا اخْتَلَفَتْ أَقْوَالُکَ وَ لَا تَقَلَّبَتْ أَحْوَالُک » یعنی در مقام بندگی محض است. پس مقدمه این مقام، عبودیت محض و خشوع مطلق است تا جایی که حجاب‌های نورانی برداشته شود.

تحمل ولایت ولی‌الله عین تحمل ولایت‌الله است

وی با ذکر این نکته که آثار قرار گرفتن در مقام محبت محض و ولایت کلیه قرار گرفتن در ولایت‌الله است، افزود: نتیجه‌اش این است که این ولی خدا به جایی می‌رسد که خود حضرت می‌فرمایند: «وَ لَکِنَّهُ خَلَطَنَا بِنَفْسِهِ فَجَعَلَ ظُلْمَنَا ظُلْمَهُ وَ وَلَایَتَنَا وَلَایَتَهُ حَیْثُ یَقُولُ إِنَّما وَلِیُّکُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذِینَ آمَنُوا یَعْنِی الْأَئِمَّةَ مِنَّا». یا می‌فرماید: «ولایتنا ولایة اللّه التى لم یبعث نبیا قط الا بها.» هر نبی از انبیاء هم میثاق وفای به این ولایت داده و هم حامل و ناشر این ولایت در عالم است تا اُمّتهایشان را به ولایت پیامبر اکرم و اهل بیت علیهم‌السلام برسانند که همان ولایت الله است. لذا اینکه خدای متعال می‌فرماید: «إِنَّما وَلِیُّکُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذینَ آمَنُوا الَّذینَ یُقیمُونَ الصَّلاةَ وَ یُؤْتُونَ الزَّکاةَ وَ هُمْ راکِعُون » (المائدة/ 55) گویی فرموده است: انما ولیکم الله و انما ولیکم الله و انما ولیکم الله.

حجت‌الاسلام میرباقری در ادامه افزود: مرز توحید و شرک هم همین است که انسان این را بفهمد و الا گمان می‌کند که خدای متعال که به ولایت اهل بیت علیهم‌السلام دعوت کرده، دعوت به شرک کرده است و اشکالاتی که شنیده‌اید درست می‌شود. خلاصه اینکه تحمل ولایت ولی‌الله عین تحمل ولایت‌الله است و راه دیگری برای رسیدن به ولایت‌الله نیست. فقط آنها هستند که در مقام قرب محض هستند. و وقتی به محبت الهی رسیده‌اند محبت و قرب به آنها، همان محبت و قرب خدای متعال است و خشوع در مقابل ایشان، همان خشوع در مقابل خدای متعال است. همه این مفاهیم در مفهوم «ولایت» جمع است. «ولایت» به معنی محبت خام نیست. وقتی ولایت شخصی بر کسی واجب شود یعنی تبعیت و محبت و خشوع در مقابل آن شخص بر او واجب است. اصحاب امام حسین علیه‌السلام با داخل شدن در ولایت امام و حرکت در ذیل ولایت ایشان به ولایت‌الله رسیدند و صفات امام در آنها تجلی کرد.

کمال اخلاص این است که خدای متعال هم انسان را دوست بدارد

استاد حوزه علمیه قم، حرکت امام حسین در روز عاشورا را شروع کننده سیر در وادی محبت تا ابد ارزیابی کرد و گفت: امام صاحب اصلی مقام ولایت است و تنها کسی است که به همه وادی‌های محبت رفته و به لوازمش ملتزم شده است. امام حسین علیه‌السلام همه ابواب محبت را فتح کرده و از «تامّین فی محبة‌الله» است. درک مقام ولایت، بدون قرار گرفتن تحت ولایت معصوم، طمَع خام است. انبیاء هم با قرار گرفتن زیر این ولایت به مقام ولایت رسیدند. شهداء و اصحاب حضرت نیز با این راه به ولایتی رسیدند که همه خوف و حزن‌ها از آنها برداشته شده است. کمال اخلاص این است که خدای متعال هم انسان را دوست بدارد و شخص غیر از اینکه راضیه است، «مرضیة» هم باشد تا همه اعمالش تحت مشیت الهی قرار بگیرد. از مهمترین شفاعت‌های امام، شفاعت در محبت است. اگر باب ولایت امام باز نشود هیچ‌کس به مقام محبت نمی‌رسد. باب رسیدن به مقام ولایت برای همه خلائق در عاشوراء باز شد، چون امام حسین علیه‌السلام بنحوی سیر کردند که باب محبت و ولایت الی‌الابد باز شد و الا ما کجا بودیم و محبت خدا کجا؟!

وصول به محبت، تنها با شفاعت خود امام ممکن است

حجت‌الاسلام میرباقری در ادامه افزود: ما گرفتار حجب ظلمانی هستیم و ربطی به مقام ولایت الهی نداریم. دوستان اهل بیت ‌علیهم‌السلام باطنشان نورانی است ولی قوایشان گاهی در ظلمات و ولایت ابلیس است. اما در عاشورا راه طی وادی محبت و محبوب شدن بر خلق گشوده شد که از مهمترین تجلیات شفاعت نبی‌اکرم(ص) است که ما را به مقام محبوب شدن برسانند. سخاوت در فداکاری برای امام، عبور از دنیا و وصول به محبت، تنها با شفاعت خود امام ممکن است.

رییس فرهنگستان علوم اسلامی، با اشاره به اینکه اصل خطاب در آیه شریفه «ارْجِعی إِلى رَبِّکِ راضِیَةً مَرْضِیَّة»(فجر/28) متوجه امام حسین علیه‌السلام است، افزود: شیعیان نیز به تبع ایشان می‌توانند به مقام «مرضی بودن» و بعد «ولی‌الله شدن» برسند. لذا در لحظه جان دادن که شیطان تلاش می‌کند که در محتضر بغض خدای متعال را ایجاد کند، معصومین به کمک مومن می‌آیند و او سخاوت پیدا می‌کند و در راه خدای متعال با گشادگی از دنیا می‌گذرد. لذا می‌بینیم که امام حسین علیه‌السلام در لحظه جان دادن بالای سر تک تک اصحاب می‌آمدند و آنها را پرواز می‌دادند، چون آنها از مخلصین هستند و وادی آنها صعب‌العبورتر از وادی‌ است که دیگران از آن عبور می‌کنند. مومن در لحظه جان دادن، به برکت حضور امام، با دیدن عنایت خدای متعال راضی می‌شود و با گشاده دستی از دنیا می‌گذرد تا مرضی هم بشود. لذا می‌بینیم که اصحاب امام حسین علیه‌السلام با سخاوت و گشاده دستی جان می‌دادند تا حدی که وقتی «عابس» می‌بیند که دشمن از او فرار می‌کند زرهش را از تن می‌کَند. این یعنی سخاوت که در واقع، تجلی سخاوت حضرت اباعبدالله علیه‌السلام است که در عاشورا همه چیزش را داده است. این فداکاری‌ها برای رسیدن به بهشت نیست. رسیدن به بهشت این فداکاری را نمی‌خواهد. آن بهشتی که «بُریر» و یاران حضرت طالب آن هستند همان بشارتی است که حضرت به «سعیدبن‌عبد‌الله» دادند که: «أَنْتَ أَمَامِی فِی الْجَنَّة». لذا بهشت اصحاب سید الشهدا، بهشت قرب امام حسین است که در سوره فجر از آن به «جنتی» تعبیر شده است، و حلقه اول کسانی که به این مقام می‌رسند اصحاب اباعبد‌الله هستند و بعد سایر شیعیان.