قوی ترین طلسمات+قویترین دعا و طلسم+قوی ترین کتاب طلسم و دعانویسی مطالب مذهبی+طلسم سیاهی و طلاق+طلسم احضار محبت معشوق+دانلود کتاب طلسم محبت و طلاق قوی
۱۳۹۵/۰۳/۳۱
–
۶۵۶۹ بازدید
چرا نظام آموزشی را تغییر نمی دهند؟
با عرض سلام خدمت پرسشگر محترم
ضمن تشکر از ارتباط جنابعالی با این مرکز، جهت پاسخ به پرسش شما وتغییر نظام اموزشی لازم ست ابتدا گزارشی در زمینه تغییرات سه دهه گذشته در نظام آموزشی کشورذکر شود و سپس درمورد سیاستهای کلی ایجاد تحول در نظام آموزش و پرورش ودیدگاه مقام معظم رهبری دراین ارتباط را خدمت شما بیان نماییم .
پاسخ اجمالی
نظام آموزشی ما که قدمتی150ساله دارد جهت بهتر شدن تغییرات بسیاری نمود که البته منقدانی داشت که مشکل در عدم آموزش مهارت به دانش آموزان بود.
تغییر اساسی و بنیادین مقاطع تحصیلی به سبک آموزش فعلی در سال 1346 آغاز شد ونظام آموزشی 6 ـ 6 (دو دوره ابتدایی و متوسطه به 5 ـ 3 ـ4)پس از انقلاب تا سال 1370 در مدارس کشور اجرا شد
در سال 1388 نظام آموزشی به دو دوره 6 ـ 6 یعنی 6 سال دوره ابتدایی و 6 سال دوره متوسطه تقسیم شد وطرح تعطیلی پبج شنبه ها مدارس مطرح شدکه منتقدانی داشت.مجددا در دولت یازدهم ،طرح اجرای نظام آموزشی 3 ـ 3 ـ 3 ـ 3 مطرح شد. درنهایت در اردیبهشت1392 مقام معظم رهبری سیاستهای کلی «ایجاد تحول در نظام آموزش و پرورش کشور» را ابلاغ نمودند.
تغییرات سه دهه گذشته در نظام آموزشی ایران
کدام سیستم آموزشی بهتر بود؛ ۵-۳-۴ یا ۵-۳-۳-۱ یا ۶-۳-۳ یا ۳-۳-۳-۳ ؟(فروردین93،http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13930118000961)
نظام آموزشی در ایران مانند هر کشور دیگری دچار تغییرات فراوانی شده است اما آیا این تغییرات سبب بهتر شدن آن شده است؟
آموزش و پرورش به سبک جدید که در آن مدرسه، معلم و کلاس درسی باشد از حدود 150 سال پیش در کشور شکل گرفت،قبل از آن دانش آموزان در مکتب خانه یا مسجد تنها خواندن و نوشتن یاد می گرفتند اما در شیوه جدید آموزش، قرار شد که مهارتهایی هم به دانش آموزان آموخته شود. از آن زمان تاکنون آموزش و پرورش ما تغییرات فراوانی با هدف بهتر شدن پیدا کرد اما هربار منتقدانی هم داشت. به طوریکه الان کارشناسان آموزشی معتقدند نظام آموزشی ما هیچ مهارتی را به دانش آموزان یاد نمی دهد و بیشتر بر حفظیات استوار است.
به اعتقاد اکثر آنها، الان مشکل نظام آموزشی ما 6 ساله بودن یا نبودن دوران ابتدایی نیست بلکه مشکل در عدم آموزش مهارت به دانش آموزان است چون سیستم آموزشی کشور سبب شده دانش آموزان و دانشجویان فقط به فکر گرفتن مدرک یا نمره قبولی باشند، به همین دلیل یک شب مانده به امتحان یا در شب امتحان شروع به حفظ کردن محتویات کتاب درسی خود کرده و اگر همان سوال ها را یک هفته بعد از دانش آموز بکنید، او قادر به پاسخگویی به تمام سوال ها نیست.
کفاش معاون پرورشی وفرهنگی وزیر آموزش وپرورش درباره مشکلات نظام آموزشی کشور می گوید: مشکل از دوران ابتدایی شروع می شود که کودکان ما به جای تشویق شدن به خلاقیت، پرسش گری دچار چارچوبهای تعریف شده آموزشی می شوند و قوه خلاقه در آنها نابود می شود.
او در گفت وگو با خبرآنلاین می گوید: در آموزش مدرن، شناسایی استعدادها حرف اول را می زند و از همان دوران ابتدایی ، معلمان استعدادهای کودکان و هدایت آنها را به عهده دارند، اما در نظام آموزشی کشور ما، معلمان هیچ مسئولیتی در شناسایی استعدادها ندارند .
تغییرات نظام آموزشی
تا سال 1346 نظام آموزشی به دو دوره تقسیم می شد 6 سال ابتدایی و 6 سال متوسطه و سالها همین نظام آموزشی در کشور دایر بود.
علاءالدین کیا مدیرهماهنگی امور پژوهشی پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش درباره تغییرات نظام آموزشی به خبرآنلاین می گوید: تغییر اساسی و بنیادین مقاطع تحصیلی به سبک آموزش فعلی در سال 1346 آغاز شد و نظام آموزشی 6 ـ 6 یعنی دو دوره ابتدایی و متوسطه به 5 ـ 3 ـ 4 یعنی پنج سال ابتدایی، سه سال راهنمایی و چهار سال متوسطه تبدیل شد.
این نوع نظام آموزشی پس از انقلاب تا سال 1370 در مدارس کشور اجرا شد.اما در سال 1370، شورای عالی آموزش و پرورش تصمیم گرفت تا دوره پیش دانشگاهی را از دوره متوسطه جدا کند. در این نظام آموزشی جدید که به «نظام جدید» معروف شد، دانش آموزان پنج سال ابتدایی، سه سال راهنمایی، سه سال تا دیپلم و یک سال دوره پیش دانشگاهی را می‌گذراندند تا بتوانند به دانشگاه راه یابند.
کیا می گوید: دانش آموزان در طرح نظام جدید باید برای ورود به پیش دانشگاهی امتحان ورودی می‌دادند و در صورت گرفتن نمره قبولی، می‌توانستند در این دوره شرکت و بعد در کنکور سراسری ثبت نام کنند.
اما پس از گذشت چند سال و کاهش جمعیت داوطلبان دانشگاهی، امتحان ورود به پیش دانشگاهی برداشته شد و دانش آموزان پس از دیپلم و در صورت علاقه می‌توانستند در این دوره هم شرکت کنند.
در این تغییر نظام آموزشی، در دو مقطع تحصیلی ابتدایی و راهنمایی تغییر ایجاد نشد و تنها دوره متوسطه تبدیل به ترمی واحدی و بعد سالی واحدی یا تفکیک دوره پیش دانشگاهی از مدارس متوسطه شد. در سال 1389 بار دیگر مراکز پیش دانشگاهی که در سال 1383 از مدارس متوسطه جدا شده بودند، به دوره متوسطه متصل شدند.
دلایل تغییر نظام آموزش
دلایل متعددی در آن دوران باعث شد که نظام آموزشی تغییر کند و دوره پیش دانشگاهی ایجاد شود؛ اما در آن زمان اعلام شد که در دهه 70 تعداد دانش آموزان متوسطه از حدود 1.9 میلیون نفر به 5 میلیون نفر و تعداد دانش آموختگان متوسطه از سالانه حدود 280 هزار نفر به 700 هزار دانش آموخته دیپلمه افزایش یافت. بنابراین بیش از 80 درصد دانش آموختگان دیپلمه از ورود به دانشگاه باز می ماندند و به ناچار به بازار روی می آوردند بدون این که مهارت لازم را کسب کرده باشند.
تغییر به سبک قدیم
این نظام آموزشی هم در کشور دچار تغییراتی شد و در سال 1388 وزیر آموزش و پرورش دولت دهم، حاجی بابایی نظام آموزشی را به دو دوره 6 ـ 6 یعنی 6 سال دوره ابتدایی و 6 سال دوره متوسطه تقسیم کرد و حتی معاونت‌های جدید خود را بنا بر این طرح انتخاب کرد، به گونه‌ای که هم اکنون وزارت آموزش و پرورش دو معاونت ابتدایی و متوسطه دارد.اما این طرح هم پس از گذشت مدت کوتاهی تغییر کرد و اعلام شد که نظام آموزشی به سه دوره 6-3-3 تبدیل میشود. یعنی شش سال ابتدایی، سه سال راهنمایی و سه سال متوسطه.
وقتی تصمیم دوباره به تغییر نظام آموزشی گرفته شد، کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس اعتراض خود را اعلام کرد. آن زمان علی عباسپور تهرانی فرد، رئیس پیشین کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس گفت: ترس اصلی ما این است که در جریان اجرای سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، به سرنوشت ناگوار یارانه ها دچار شویم. ما با اجرای این طرح در مهرماه سال 1391 مخالفیم. در جریان اجرای هدفمند سازی یارانه ها هم دولت به حرف نمایندگان گوش نکرد و نرخ بالای ارز، وجود نقدینگی بالا و آشفتگی اقتصادی فعلی نیز محصول همین بی توجهی به توصیه های کارشناسان و نمایندگان ملت است. به همین خاطر، دولت باید در اجرای این سند آموزشی به سخنان و مشورت های نمایندگان مردم گوش دهد.
عباسپور در ادامه به بی توجهی دولت به محتوای سند تحول آموزش و پرورش اشاره کرد و گفت: 6 سال پیش تصویب کردیم که معاونت پرورشی در مدارس احیا شود اما نه در دولت نهم و نه در دولت دهم ، این امر محقق نشده است. تبدیل مقاطع آموزشی به چهار دوره سه ساله، کاملا خلاف سند بنیادین آموزش و پرورش است، ما نگران هستیم با وجود این که شرایط آموزش زیربنایی،محتوایی و عمقی برای تعلیم فرزندانمان مهیا نشده است، این طرح نتواند نتایج ثمر بخشی داشته باشد.
تعطیلی پنج شنبه ها
مهمترین موضوعی که در تغییر نظام آموزشی زمان حاجی بابایی مورد مخالفت قرار گرفت، تعطیلی پنج شنبه در مدارس ابتدایی و بعد از آن هم در دوره راهنمایی و دبیرستان بود. نمایندگان کمیسیون مخالف این موضوع بودند اما حاجی بابایی اعلام کرد که در تمام دنیا مدارس 5 روز تعطیل هستند و یک روز به برنامه های فوق برنامه اختصاص دارد.
قرار بود پنج شنبه ها، مدارس تعطیل نباشد و دانش آموزان به اردوهای تفریحی و آموزشی و یادگیری مهارت بپردازند، اما عملا چنین نشد و در مدارس بسته شد، که مادران شاغل هم از این موضوع ناراضی بودند.
تغییر دوباره
با وجودی که الان کتب درسی به شیوه جدید تدوین، معلم ها و دانش آموزان هم تقریبا عادت کرده اند اما به نظر می رسد در دولت یازدهم ،شورای عالی انقلاب فرهنگی در حال بررسی تغییر دوباره نظام آموزشی است و شورای عالی آموزش و پرورش از اجرای نظام آموزشی 3 ـ 3 ـ 3 ـ 3 خبر می دهد.
فانی وزیر آموزش و پرورش هم مخالف این موضوع نیست. از سوی دیگر او در نظر دارد تا روز پنج شنبه را دوباره در مدارس احیا کند البته به شیوه خودش! فانی با بیان اینکه در روز بدون کتاب دانش‌آموزان به فعالیت‌های هنری یادگیری مهارت های زندگی می‌پردازند می گوید: کارگروهی از معاونت پرورشی آموزش و پرورش ،کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان ،معاونت تربیت بدنی و معاونت ابتدایی ومتوسطه ،در حال بررسی این طرح است.
اما همزمان مخالفان این تغییر را خلاف سند تحول آموزشی در کشور دانستند و حاجی بابایی اعلام کرد شتابزدگی عبارت است از بیانی که منجر به شکست و پشیمانی شود و قابلیت اجرا نداشته و افکار عمومی هم پذیرای آن نباشد. نمونه شتابزدگی در گفتار مدیران فعلی را در خبر «لغو تعطیلی پنج‌شنبه‌ها» شاهد بودیم؛ در غیر قانونی اعلام کردن «مدارس نمونه» شاهد بودیم و در تأیید و تکذیب‌های خبرهای مکرر آماری شاهد بودیم.
علی زرافشان معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش در گفت و گو با تسنیم درباره این طرح چنین توضیح می دهد: طبق طرح یک روز بدون کیف و کتاب قرار است دانش‌آموزان یک روز هفته را بدون کیف و کتاب در مدرسه حاضر شوند که این روز ممکن است 5شنبه یا سایر روزهای هفته باشد. بر اساس این طرح قرار است صرفا یک روز برای تمام دانش‌آموزان برای فعالیت‌های فوق برنامه اعلام نشود تا امکان مدیریت نیز آسانتر باشد و این طرح سال آینده به صورت آزمایشی در تعدادی از مدارس ابتدایی و متوسطه اول (راهنمایی) اجرا میشود.
معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش با اشاره به اینکه اگر مدرسه ظرفیت داشته باشد تمام دانش آموزان در روزهای 5 شنبه بدون کیف و کتاب به مدرسه می‌آیند و به برنامه‌های شاد و متنوع روی می‌آورند، گفت: در مدارس بزرگ که تعداد زیادی دانش‌آموز دارند و امکان آن وجود ندارد که تمام دانش‌آموزان در روز 5شنبه به مدرسه بیایند یک روز بدون کیف و کتاب در طول هفته توزیع میشود به عنوان مثال دانش‌آموزان کلاس اول ابتدایی یک روز در هفته یعنی شنبه‌ها بدون کیف و کتاب به مدرسه می‌آیند و لزوما تمام دانش‌آموزان روزهای پنج شنبه به فعالیت‌های پرورشی نمی‌پردازند.
تغییرات بی ثمر
غیر از اینها رییس پیشین کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس معتقد است: چه تفاوتی می کند دانش آموزان 12 سال درس بخوانند یا 10 سال؟ مهم این است که نتیجه این آموزش و آموختن کتابهای سخت درسی چه می شود چون دانش آموزان ما بدون هیچ مهارتی وارد بازار کار می شوند و انتظار بهترین کار با بهترین حقوق را دارند.
عباسپور تهرانی گفت: به نظر من تا وقتی دانش آموزان ما نتوانند مهارت و تخصصی در مدرسه بیاموزند این تغییرات بی ثمر است و تنها نتیجه آن تقویت حفظ کردن دانش آموزان است. البته این کار ریشه ای است و باید معلمان در درجه اول آموزشهایی در این زمینه ببینند تا بتوانند آن را به دانش آموزان منتقل کنند.
ناصر فکوهی، استاد دانشگاه تهران:
– نظامهای آموزشی از کودکان و نوجوانان اطاعت و سر به زیری و آموختن آنچه به آنها آموزش داده میشود را می‌خواهند، کودکان هم چنین کاری را به ظاهر انجام می‌دهند، اما در واقع هیچ یک از این موارد را در خود درونی نمی‌کنند.
– اگر بخواهیم آموزش رسمی و غیر رسمی بتوانند مکمل یکدیگر بوده و ما را به جامعه‌ای بهتر و با رشد فرهنگی و بالاتر برسانند راه حل به هر چه بیشتر در جهان بودن و هر چه بیشتر تلاش برای درک این جهان پیچیده است که البته کار ساده‌ای نیست و اشکال تقلیل یافتگی اندیشه و زبان همواره می‌توانند با ایجاد شیفتگی یا با ایجاد خود شیفتگی شانس دست یافتن به چنین موقعیتهایی را از ما بگیرند.
* شهلا اعزازی، جامعه شناس در حوزه آموزش و پرورش
– متاسفانه در سال‌های اخیر سایه کنکور بر مدارس و یادگیری چگونگی پاسخ دادن به سوالات کنکور بسیاری از کارکرد‌های آموزشی را زیر سوال برده است. هر چند که با این روش سنجش دانش‌آموزان موافق نیستم؛ اما به هر حال برای انتخاب دانش‌آموز باید معیاری وجود داشته باشد و با توجه به جمعیت میلیونی متقاضی ورود به دانشگاه امکان بررسی تک‌تک درخواست‌ها احتمالا امکان‌پذیر نیست.
– احتمالا دانش‌آموزان دبستانی زمانی که به مرحله ورود به دانشگاه می‌رسند دیگر با مساله کنکور رو به رو نخواهند بود؛ بنابراین تغییری که به‌وجود آمده با توجه به برنامه‌ریزی‌های دراز مدت است که در آن پدیده کنکور وجود نخواهد داشت.
– فرم و شکل در ساختار آموزش پرورش ما در سال‌های گذشته بارها تغییر کرده؛ اما هدف‌گذاری و محتوا کمتر مورد توجه بوده است.
* علی اصغر کاکوجویباری، کارشناس آموزشی
– اجرای طرح ساماندهی زمان آموزش با نام تعطیلی پنج شنبه ها به شکلی که ده‌ها هزار مدرسه به روی اولیا و دانش آموزان بسته شود، فاقد وجاهت قانونی است.
– حق هر دانش آموز و اولیاست که تقاضای حضور در فعالیت های روز پنجشنبه را دارا باشند. با تعطیلی پنج شنبه های مدارس پیامدهای ناگوار فرهنگی و تربیتی گریبانگیر خانواده ها و فرزندان می شود.
– همزمان با تعطیلی پنج شنبه ها باید ارگانهای مختلف همچون صدا و سیما و وزارت ورزش و جوانان آمادگی خود را برای این تعطیلی و تولید برنامه های فرهنگی و پرکردن اوقات فراغت دانش آموزان اعلام کنند، چرا که با تعطیلی پنجشنبه ها 32 تا 40 روز به تعطیلی دانش آموزان اضافه می شود.
پرسشگر گرامی،مقام معظم رهبری پیرامون تحول در نظام اموزشی وسند تحول بنیادین در نظام اموزش وپرورش
در اجرای بند یک اصل ۱۱۰ قانون اساسی سیاستهای کلی «ایجاد تحول در نظام آموزش و پرورش کشور» را که پس از مشورت با مجمع تشخیص مصلحت نظام تعیین شده است، (10/2/92) ابلاغ نمودند.
متن سیاستهای کلی «ایجاد تحول در نظام آموزش و پرورش کشور» که به رؤسای قوای سه‌گانه و رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام ابلاغ شده، به شرح زیر است:
بسم‌الله‌الرّحمن‌الرّحیم
سیاستهای کلی ایجاد تحول در نظام آموزش و پرورش کشور
۱- تحول در نظام آموزش و پرورش مبتنی بر فلسفه‌ی تعلیم و تربیت اسلامی در جهت رسیدن به حیات طیبه (زندگی فردی و اجتماعی مطلوب اسلامی) و رشد و شکوفایی استعدادهای فطری و ارتقاء کیفی در حوزه‌های بینش، دانش، مهارت، تربیت و سلامت روحی و جسمی دانش‌آموزان با تأکید بر ریشه‌کن کردن بی‌سوادی و تربیت انسان‌های مؤمن، پرهیزکار، متخلّق به اخلاق اسلامی، بلندهمت، امیدوار، خیرخواه، بانشاط، حقیقت‌جو، آزادمنش، مسئولیت‌پذیر، قانون‌گرا، عدالت‌خواه، خردورز، خلاق، وطن‌دوست، ظلم‌ستیز، جمع‌گرا، خودباور و ایثارگر
۲- ارتقاء جایگاه آموزش و پرورش به مثابه مهمترین نهاد تربیت نیروی انسانی و مولّد سرمایه‌ی اجتماعی و عهده‌دار اجرای سیاستهای مصوب و هدایت و نظارت بر آن (از مهد کودک و پیش‌دبستانی تا دانشگاه) به عنوان امر حاکمیتی با توسعه‌ی همکاری دستگاه‌ها
۳- بهسازی و اِعلای منابع آموزش و پرورش به عنوان محور تحول در نظام تعلیم و تربیت کشور و بهبود مدیریت منابع انسانی با تأکید بر:
۱-۳- ارتقاء کیفیت نظام تربیت معلم و افزایش مستمرّ شایستگی‌ها و توانمندی‌های علمی، حرفه‌ای و تربیتی فرهنگیان و روزآمد ساختن برنامه‌های درسی مراکز و دانشگاه‌های تربیت معلم و شیوه‌های یاددهی و یادگیری برای پرورش معلمان باانگیزه، کارآمد، متدین، خلاق و اثربخش
۲-۳- بازنگری در شیوه‌های جذب، تربیت، نگهداشت و به‌کارگیری بهینه‌ی نیروی انسانی مورد نیاز آموزش و پرورش و بسترسازی برای جذب معلمان کارآمد و دارای شایستگی‌های لازم آموزشی، تربیتی و اخلاقی بعد از گذراندن دوره‌ی مهارتی
۳-۳- اعتلای منزلت اجتماعی معلمان و افزایش انگیزه‌ی آنان برای خدمت مطلوب با اقدامات فرهنگی و تبلیغی و خدمات و امکانات رفاهی و رفع مشکلات مادی و معیشتی فرهنگیان
۴-۳- توسعه‌ی مهارت حرفه‌ای و توانمندی‌های علمی و تربیتی معلمان با ارتقاء کیفی آموزش‌های ضمن خدمت و برنامه‌ریزی برای روزآمد کردن اطلاعات تخصصی و تحصیلات تکمیلی معلمان متناسب با نیاز آموزش و پرورش
۵-۳- استقرار نظام ارزیابی و سنجش صلاحیت‌های عمومی، تخصصی و حرفه‌ای معلمان مبتنی بر شاخص‌های آموزشی، پژوهشی، فرهنگی و تربیتی برای ارتقاء
۶-۳- توسعه‌ی مشارکت معلمان در فرآیند بهسازی برنامه‌های آموزشی، پژوهشی، تربیتی و فرهنگی
۷-۳- استقرار نظام پرداخت‌ها بر اساس تخصص، شایستگی‌ها و عملکرد رقابتی مبتنی بر نظام رتبه‌بندی حرفه‌ای معلمان
۴- ایجاد تحول در نظام برنامه‌ریزی آموزشی و درسی با توجه به:
۱-۴- روزآمد ساختن محتوای تعلیم و تربیت و تدوین برنامه‌ی درس ملی مبتنی بر فلسفه‌ی تعلیم و تربیت اسلامی و متناسب با نیازهای کشور و انطباق محتوی با پیشرفت‌های علمی و فناوری و اهتمام به تقویت فرهنگ و هویت اسلامی-ایرانی
۲-۴- توسعه‌ی فرهنگ تفکر، تحقیق، خلاقیت و نوآوری و بهره‌گیری از روش‌های یاددهی و یادگیری متنوع و مطلوب و ایجاد تفکر منطقی و منسجم برای تحلیل و بررسی موضوعی
۳-۴- تبیین اندیشه‌ی دینی-سیاسی امام خمینی رضوان‌الله‌علیه، مبانی جمهوری اسلامی و ولایت فقیه و اصول ثابت قانون اساسی در مقاطع مختلف تحصیلی
۴-۴- توسعه‌ی فرهنگ و معارف اسلامی و یادگیری قرآن (روخوانی، روانخوانی و مفاهیم) و تقویت انس دانش‌آموزان با قرآن و سیره‌ی پیامبر اکرم (صلّی‌الله‌علیه‌و‌آله) و اهل بیت (علیهم‌السّلام) و گسترش فرهنگ اقامه‌ی نماز
۵-۴- تحول بنیادین شیوه‌های ارزشیابی دانش‌آموزان برای شناسایی نقاط قوت و ضعف و پرورش استعدادها و خلاقیت دانش‌آموزان
۶-۴- رعایت رویکرد فرهنگی و تربیتی در برنامه‌ریزی‌های آموزشی و درسی
۷-۴- تقویت آداب و مهارت‌های زندگی و توانایی حل مسائل و عمل به آموخته‌ها برای بهبود زندگی فردی و اجتماعی دانش‌آموزان
۸-۴- تقویت آموزش‌های فنی و حرفه‌ای
۵- اهتمام به تربیت و پرورش مبتنی بر فلسفه‌ی تعلیم وتربیت اسلامی؛ به‌ویژه در:
۱-۵- ارتقاء معرفت و بصیرت دینی برای رشد و تعالی معنوی و اخلاقی معلمان و دانش‌آموزان و تلاش برای ارتقاء معنوی خانواده‌ها
۲-۵- ارتقاء سلامت جسمی و روحی معلمان و دانش‌آموزان و پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی
۳- ۵- ارتقاء تربیت عقلانی و رشد بینش دینی، سیاسی و اجتماعی دانش‌آموزان و اهتمام به جامعه‌پذیری برای تحکیم وحدت و همبستگی ملی، وطن‌دوستی و مقابله‌ی هوشمندانه با تهاجم فرهنگی و پاسداشت استقلال، آزادی، مردم‌سالاری دینی و منافع ملی
۴- ۵- رشد و شکوفایی ذوق و استعدادهای فرهنگی و هنری و تقویت روحیه‌ی نشاط و شادابی در دانش‌آموزان
۵- ۵- توسعه‌ی تربیت بدنی و ورزش در مدارس
۶- ۵- تربیت و تأمین نیروی انسانی توانمند و واجد شرایط برای تحقق اهداف و برنامه‌های تربیتی و پرورشی
۶- تحول در ساختار مالی، اداری و نظام مدیریتی با تأکید بر:
۱- ۶- بازمهندسی ساختار اداری در کلیه‌ی سطوح با رویکرد چابک‌سازی، پویاسازی همراه با ظرفیت‌سازی، فرهنگ‌سازی و بسترسازی برای تقویت مشارکت‌های مردمی و غیر دولتی، منطبق بر قانون اساسی و سیاستهای کلی نظام اداری و آموزش و پرورش؛ به‌ویژه ایجاد زمینه‌ی مشارکت معلمان، خانواده‌ها، حوزه‌های علمیه، دانشگاه‌ها، مراکز علمی و پژوهشی و سایر نهادهای عمومی و دستگاه‌های اجرایی در فرآیند تعلیم و تربیت
۲- ۶- رعایت اولویت در بودجه‌ی مورد نیاز آموزش و پرورش در لوایح بودجه‌ی سنواتی به منظور تحقق اهداف و مأموریت‌های مندرج در سیاستهای کلی
۳- ۶- بهبود مدیریت منابع و مصارف با هدف ارتقاء کیفیت و بهره‌وری نظام آموزش و پرورش
۷- بهینه‌سازی فضا، زیرساخت‌های کالبدی و تجهیزات مدارس در مسیر تحقق اهداف نظام تعلیم و تربیت اسلامی با تأکید بر:
۱- ۷- ضابطه‌مندسازی، بهسازی، زیباسازی، مقاوم‌سازی و مصون‌سازی مدارس با رعایت اصول معماری اسلامی ایرانی مکان‌یابی و توزیع فضا به تناسب نیازها، طراحی و ساخت مجتمع‌های آموزشی و تربیتی و توسعه‌ی مشارکت مردم و نهادهای مدیریت شهری در احداث و نگهداری مدارس
۲- ۷- احداث واحدهای آموزشی و پرورشی جدید متناسب با افزایش جمعیت و الزام سازندگان شهرک‌ها به احداث واحدهای مورد نیاز آموزش و پرورش
۳- ۷- ارائه‌ی الگو و ضابطه‌ی لازم‌الرّعایه از طرف وزارت آموزش و پرورش برای ساخت مدارس
۴- ۷- تجهیز مدارس به فناوری اطلاعاتی و ارتباطی و فراهم‌آوردن زمینه‌ی استفاده‌ی بهینه از آموزش‌های مرتبط با فناوری‌های نو در مدارس
۸- ارتقاء نقش و اختیارات مدرسه در تحقق اهداف و مأموریت‌های مندرج در بند یک سیاستهای کلی و تقویت مناسبات صحیح و سازنده‌ی آموزش و پرورش با خانواده‌ها، رسانه‌ها و جامعه
۹- تقویت آموزش و پرورش مناطق مرزی با تأکید بر توانمندسازی معلمان و دانش‌آموزان این مناطق
۱۰- تأمین ثبات مدیریت در آموزش و پرورش با رویکرد ارزشی و انقلابی و دورنگهداشتن محیط آموزش و پرورش از دسته‌بندی‌های سیاسی
۱۱- هماهنگی و انسجام بین اهداف، سیاست‌ها، برنامه‌ها و محتوای تعلیم و تربیت در آموزش و پرورش، آموزش عالی و سایر دستگاه‌های مرتبط
۱۲- ارتقاء جایگاه آموزش و پرورش از نظر شاخص‌های کمّی و کیفی در سطح منطقه و جهان به منظور تحقق اهداف سند چشم‌انداز بیست ساله‌ی جمهوری اسلامی ایران
۱۳- استقرار نظام جامع رصد، نظارت، ارزیابی و تضمین کیفیت در نظام آموزش و پرورش(http://farsi.khamenei.ir/news-content?id=22421)
بیانات مظم له در دیدار جمعى از معلمان و فرهنگیان سراسر کشور(16/2/94):
یک مسئله هم مسئله‌ی تحوّل بنیادین آموزش و پرورش است که خوشبختانه امروز وزیر محترم مورد اشاره قرار دادند و فعالیّتهایی که انجام گرفته است را فی‌الجمله بیان کردند؛ بنده هم گزارشش را قبلاً دیده‌ام. آنچه مهم است این است که در باب این تحوّل بنیادین، اصل اینکه نظام آموزش و پرورش ما احتیاج به یک تحوّل دارد را همه پذیرفته‌اند. این نظام قدیمی آموزش و پرورش در کشور، اگر هیچ عیب دیگری هم نمیداشت، همین که با گذشت زمان هیچ نوآوری در آن به‌وجود نیامده بود، کافی بود که انسان آن را رد کند و معتقد باشد به تحوّل بنیادین. این سند تحوّلی هم که خوشبختانه دو سه سال پیش فراهم شد و ابلاغ شدو بر اساس آن برنامه‌ریزی شد، از نظر کارشناسان زبده و برجسته‌ی آموزش و پرورش، یک سند خوبی است، سند متینی است؛ آنهایی که اهل این کارند، خبره‌ی این کارند، این سند را تأیید میکنند؛ میگویند سند تحوّل بنیادین که با ساعتها کار، با زمانهای طولانی و با تلاش فراهم شده است، همه کمک کرده‌اند که این سند بحمدالله فراهم شد و ابلاغ شد، این را کارشناس‌ها و خبره‌های آموزش و پرورش تأیید میکنند و میگویند سند بسیار متقن و مهمّی است. پس این سند باید اعمال بشود. البتّه از این‌جور چیزها، منتظر نتایج زودبازده نباید بود، اینها چیزهایی نیست که ظرف یک‌سال و دوسال و پنج‌سال نتایجش ظاهر بشود؛ اینها چیزهایی است که صبر و حوصله لازم دارد، کار لازم دارد، کار مستمر لازم دارد.
یک نکته این است که انسجام این سند حفظ بشود. اشاره کردند که یک تعدادی از موادّ این سند اجرایی شده است؛ خوب است، لکن همه‌ی موادّ این سند باید اجرایی بشود؛ این یک مجموعه‌ی منسجم است. اینکه ما برخی از مواد را، فرض کنید چهل مادّه یا در این حدود را اجرایی کنیم، بقیّه را مغفول بگذاریم، این به نتیجه نخواهد رسید. انسجام این مجموعه بایستی حفظ بشود. وقتی همه‌ی موادّ این مجموعه مورد عمل قرار گرفت، آن‌وقت کار پیش خواهد رفت، سرعت پیدا خواهد کرد، درست انجام خواهد گرفت.
یک نکته‌ی دیگر این است که بدنه‌ی آموزش و پرورش کشور با این سند آشنا بشوند؛ مطالبات این سند را بدانند که چیست. معلّمی که در فلان مقطع دبستان یا دبیرستان تدریس میکند، بداند که این تحوّل بنیادین از شخص او چه خواسته است. مدیر و رئیس دبستان یا دبیرستان بداند که وظیفه‌ی او و تکلیف او در قبال دانش‌آموز بر اساس این سند چیست. مطالبات این سند باید مشخّص بشود؛ بایستی برنامه‌ریزی کرد برای اینکه ما مطالبات سند را در سطح وسیع و گسترده‌ی آموزش و پرورش تفهیم کنیم، بحث کنیم.
یک مسئله‌ی دیگر [این است] که دستگاه‌های تبلیغی و رسانه‌ی ملّی باید به کمک بیایند. حتّی گاهی پیشنهاد میشود که یک شبکه‌ی صداوسیما مخصوص این کار باشد که بتواند این موضوع را تبیین کند و تفهیم کند. این البتّه بستگی دارد به اینکه مسئولین آموزش و پرورش بنشینند با مسئولین صداوسیما و آنها هم همراهی کنند
یک موضوع دیگری که در این مسئله‌ی سند مهم است که وزیر محترم هم خوشبختانه امروز اشاره کردند، ظرفیّت برنامه‌ی ششم است. الان سیاستهای برنامه‌ی ششم در حال تدوین است، بعد هم خود برنامه را تدوین میکنند، تصویب میکنند، اجرا میکنند. در ضمن این برنامه و در ذیل این برنامه، مسئله‌ی آموزش و پرورش و سند تحوّل بنیادین باید حتماً دیده بشود تا بدانیم ما در سال ۱۴۰۴ چه خواهیم داشت در آموزش و پرورش.
یک نکته‌ی اساسی این است، این را من به مسئولین آموزش و پرورش عرض میکنم، مراقب باشید که برنامه‌های دمِ‌دستی و تغییروتبدیل‌های سطحی و روزمرّه جای تحوّل بنیادین را نگیرد؛ ما را راضی نکند، خوشحال نکند که ما داریم تغییر میدهیم. تغییرات سطحی مهم نیست؛ اساس، همان موادّ تحوّل بنیادین است که بتدریج این بنا نوسازی بشود؛ این مهم است.
خوشبختانه شرایط هم آماده است؛ من نگاه که به سطح کشور میکنم؛ به‌نظرم میرسد که امروز شرایط شما و مسئولان محترم آموزش و پرورش برای کیفی کردن آموزش و پرورش، برای تحوّل اساسی و بنیادین در این دستگاه مهم و حسّاس آماده‌تر است. یک‌روزی ما هجده میلیون دانش‌آموز داشتیم، امروز کمتر از سیزده میلیون دانش‌آموز داریم؛ این یک فرصت است. یک‌روزی بود که ما از لحاظ فضاهای آموزشی دچار عسرت جدّی بودیم؛ مدارس دو نوبته و سه نوبته در سطح کشور کم نبود؛ امروز خوشبختانه آن وضعیّت وجود ندارد. در اغلب جاهای کشور، مدارس وضع خوبی دارند؛ افرادی هم علاقه‌مندند، می‌آیند و وارد میشوند که بایستی این جریان [حفظ شود]. امروز بنابراین شرایط آماده است برای اینکه ما بتوانیم این تحوّل را انجام بدهیم. به‌هرحال خوشبختانه کشور دارای ثبات است، دارای امنیّت است، مسئولین دولتی با علاقه‌مندی مشغول کار هستند. امروز روزی است که ما بتوانیم ان‌شاءالله آموزش و پرورش را از لحاظ کیفی، از لحاظ محتوایی، از لحاظ بنیانی به یک نقطه‌ی اساسی برسانیم. و همین‌طور که عرض کردم محور این تحوّل معلّمین هستند؛ آن کسی که در وسط میدان ایستاده است، شما معلّمین عزیز هستید. من به همه‌ی معلّمین سرتاسر کشور، به این وسیله و در این موقعیّت سلام عرض میکنم و امیدوارم خداوند همه‌ی معلّمین عزیز را در کنف حمایت خودش حفظ کند.( http://farsi.khamenei.ir/newspart-index?tid=2883)
ضمن تشکر از ارتباط جنابعالی با این مرکز، جهت پاسخ به پرسش شما وتغییر نظام اموزشی لازم ست ابتدا گزارشی در زمینه تغییرات سه دهه گذشته در نظام آموزشی کشورذکر شود و سپس درمورد سیاستهای کلی ایجاد تحول در نظام آموزش و پرورش ودیدگاه مقام معظم رهبری دراین ارتباط را خدمت شما بیان نماییم .
پاسخ اجمالی
نظام آموزشی ما که قدمتی150ساله دارد جهت بهتر شدن تغییرات بسیاری نمود که البته منقدانی داشت که مشکل در عدم آموزش مهارت به دانش آموزان بود.
تغییر اساسی و بنیادین مقاطع تحصیلی به سبک آموزش فعلی در سال 1346 آغاز شد ونظام آموزشی 6 ـ 6 (دو دوره ابتدایی و متوسطه به 5 ـ 3 ـ4)پس از انقلاب تا سال 1370 در مدارس کشور اجرا شد
در سال 1388 نظام آموزشی به دو دوره 6 ـ 6 یعنی 6 سال دوره ابتدایی و 6 سال دوره متوسطه تقسیم شد وطرح تعطیلی پبج شنبه ها مدارس مطرح شدکه منتقدانی داشت.مجددا در دولت یازدهم ،طرح اجرای نظام آموزشی 3 ـ 3 ـ 3 ـ 3 مطرح شد. درنهایت در اردیبهشت1392 مقام معظم رهبری سیاستهای کلی «ایجاد تحول در نظام آموزش و پرورش کشور» را ابلاغ نمودند.
تغییرات سه دهه گذشته در نظام آموزشی ایران
کدام سیستم آموزشی بهتر بود؛ ۵-۳-۴ یا ۵-۳-۳-۱ یا ۶-۳-۳ یا ۳-۳-۳-۳ ؟(فروردین93،http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13930118000961)
نظام آموزشی در ایران مانند هر کشور دیگری دچار تغییرات فراوانی شده است اما آیا این تغییرات سبب بهتر شدن آن شده است؟
آموزش و پرورش به سبک جدید که در آن مدرسه، معلم و کلاس درسی باشد از حدود 150 سال پیش در کشور شکل گرفت،قبل از آن دانش آموزان در مکتب خانه یا مسجد تنها خواندن و نوشتن یاد می گرفتند اما در شیوه جدید آموزش، قرار شد که مهارتهایی هم به دانش آموزان آموخته شود. از آن زمان تاکنون آموزش و پرورش ما تغییرات فراوانی با هدف بهتر شدن پیدا کرد اما هربار منتقدانی هم داشت. به طوریکه الان کارشناسان آموزشی معتقدند نظام آموزشی ما هیچ مهارتی را به دانش آموزان یاد نمی دهد و بیشتر بر حفظیات استوار است.
به اعتقاد اکثر آنها، الان مشکل نظام آموزشی ما 6 ساله بودن یا نبودن دوران ابتدایی نیست بلکه مشکل در عدم آموزش مهارت به دانش آموزان است چون سیستم آموزشی کشور سبب شده دانش آموزان و دانشجویان فقط به فکر گرفتن مدرک یا نمره قبولی باشند، به همین دلیل یک شب مانده به امتحان یا در شب امتحان شروع به حفظ کردن محتویات کتاب درسی خود کرده و اگر همان سوال ها را یک هفته بعد از دانش آموز بکنید، او قادر به پاسخگویی به تمام سوال ها نیست.
کفاش معاون پرورشی وفرهنگی وزیر آموزش وپرورش درباره مشکلات نظام آموزشی کشور می گوید: مشکل از دوران ابتدایی شروع می شود که کودکان ما به جای تشویق شدن به خلاقیت، پرسش گری دچار چارچوبهای تعریف شده آموزشی می شوند و قوه خلاقه در آنها نابود می شود.
او در گفت وگو با خبرآنلاین می گوید: در آموزش مدرن، شناسایی استعدادها حرف اول را می زند و از همان دوران ابتدایی ، معلمان استعدادهای کودکان و هدایت آنها را به عهده دارند، اما در نظام آموزشی کشور ما، معلمان هیچ مسئولیتی در شناسایی استعدادها ندارند .
تغییرات نظام آموزشی
تا سال 1346 نظام آموزشی به دو دوره تقسیم می شد 6 سال ابتدایی و 6 سال متوسطه و سالها همین نظام آموزشی در کشور دایر بود.
علاءالدین کیا مدیرهماهنگی امور پژوهشی پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش درباره تغییرات نظام آموزشی به خبرآنلاین می گوید: تغییر اساسی و بنیادین مقاطع تحصیلی به سبک آموزش فعلی در سال 1346 آغاز شد و نظام آموزشی 6 ـ 6 یعنی دو دوره ابتدایی و متوسطه به 5 ـ 3 ـ 4 یعنی پنج سال ابتدایی، سه سال راهنمایی و چهار سال متوسطه تبدیل شد.
این نوع نظام آموزشی پس از انقلاب تا سال 1370 در مدارس کشور اجرا شد.اما در سال 1370، شورای عالی آموزش و پرورش تصمیم گرفت تا دوره پیش دانشگاهی را از دوره متوسطه جدا کند. در این نظام آموزشی جدید که به «نظام جدید» معروف شد، دانش آموزان پنج سال ابتدایی، سه سال راهنمایی، سه سال تا دیپلم و یک سال دوره پیش دانشگاهی را می‌گذراندند تا بتوانند به دانشگاه راه یابند.
کیا می گوید: دانش آموزان در طرح نظام جدید باید برای ورود به پیش دانشگاهی امتحان ورودی می‌دادند و در صورت گرفتن نمره قبولی، می‌توانستند در این دوره شرکت و بعد در کنکور سراسری ثبت نام کنند.
اما پس از گذشت چند سال و کاهش جمعیت داوطلبان دانشگاهی، امتحان ورود به پیش دانشگاهی برداشته شد و دانش آموزان پس از دیپلم و در صورت علاقه می‌توانستند در این دوره هم شرکت کنند.
در این تغییر نظام آموزشی، در دو مقطع تحصیلی ابتدایی و راهنمایی تغییر ایجاد نشد و تنها دوره متوسطه تبدیل به ترمی واحدی و بعد سالی واحدی یا تفکیک دوره پیش دانشگاهی از مدارس متوسطه شد. در سال 1389 بار دیگر مراکز پیش دانشگاهی که در سال 1383 از مدارس متوسطه جدا شده بودند، به دوره متوسطه متصل شدند.
دلایل تغییر نظام آموزش
دلایل متعددی در آن دوران باعث شد که نظام آموزشی تغییر کند و دوره پیش دانشگاهی ایجاد شود؛ اما در آن زمان اعلام شد که در دهه 70 تعداد دانش آموزان متوسطه از حدود 1.9 میلیون نفر به 5 میلیون نفر و تعداد دانش آموختگان متوسطه از سالانه حدود 280 هزار نفر به 700 هزار دانش آموخته دیپلمه افزایش یافت. بنابراین بیش از 80 درصد دانش آموختگان دیپلمه از ورود به دانشگاه باز می ماندند و به ناچار به بازار روی می آوردند بدون این که مهارت لازم را کسب کرده باشند.
تغییر به سبک قدیم
این نظام آموزشی هم در کشور دچار تغییراتی شد و در سال 1388 وزیر آموزش و پرورش دولت دهم، حاجی بابایی نظام آموزشی را به دو دوره 6 ـ 6 یعنی 6 سال دوره ابتدایی و 6 سال دوره متوسطه تقسیم کرد و حتی معاونت‌های جدید خود را بنا بر این طرح انتخاب کرد، به گونه‌ای که هم اکنون وزارت آموزش و پرورش دو معاونت ابتدایی و متوسطه دارد.اما این طرح هم پس از گذشت مدت کوتاهی تغییر کرد و اعلام شد که نظام آموزشی به سه دوره 6-3-3 تبدیل میشود. یعنی شش سال ابتدایی، سه سال راهنمایی و سه سال متوسطه.
وقتی تصمیم دوباره به تغییر نظام آموزشی گرفته شد، کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس اعتراض خود را اعلام کرد. آن زمان علی عباسپور تهرانی فرد، رئیس پیشین کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس گفت: ترس اصلی ما این است که در جریان اجرای سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، به سرنوشت ناگوار یارانه ها دچار شویم. ما با اجرای این طرح در مهرماه سال 1391 مخالفیم. در جریان اجرای هدفمند سازی یارانه ها هم دولت به حرف نمایندگان گوش نکرد و نرخ بالای ارز، وجود نقدینگی بالا و آشفتگی اقتصادی فعلی نیز محصول همین بی توجهی به توصیه های کارشناسان و نمایندگان ملت است. به همین خاطر، دولت باید در اجرای این سند آموزشی به سخنان و مشورت های نمایندگان مردم گوش دهد.
عباسپور در ادامه به بی توجهی دولت به محتوای سند تحول آموزش و پرورش اشاره کرد و گفت: 6 سال پیش تصویب کردیم که معاونت پرورشی در مدارس احیا شود اما نه در دولت نهم و نه در دولت دهم ، این امر محقق نشده است. تبدیل مقاطع آموزشی به چهار دوره سه ساله، کاملا خلاف سند بنیادین آموزش و پرورش است، ما نگران هستیم با وجود این که شرایط آموزش زیربنایی،محتوایی و عمقی برای تعلیم فرزندانمان مهیا نشده است، این طرح نتواند نتایج ثمر بخشی داشته باشد.
تعطیلی پنج شنبه ها
مهمترین موضوعی که در تغییر نظام آموزشی زمان حاجی بابایی مورد مخالفت قرار گرفت، تعطیلی پنج شنبه در مدارس ابتدایی و بعد از آن هم در دوره راهنمایی و دبیرستان بود. نمایندگان کمیسیون مخالف این موضوع بودند اما حاجی بابایی اعلام کرد که در تمام دنیا مدارس 5 روز تعطیل هستند و یک روز به برنامه های فوق برنامه اختصاص دارد.
قرار بود پنج شنبه ها، مدارس تعطیل نباشد و دانش آموزان به اردوهای تفریحی و آموزشی و یادگیری مهارت بپردازند، اما عملا چنین نشد و در مدارس بسته شد، که مادران شاغل هم از این موضوع ناراضی بودند.
تغییر دوباره
با وجودی که الان کتب درسی به شیوه جدید تدوین، معلم ها و دانش آموزان هم تقریبا عادت کرده اند اما به نظر می رسد در دولت یازدهم ،شورای عالی انقلاب فرهنگی در حال بررسی تغییر دوباره نظام آموزشی است و شورای عالی آموزش و پرورش از اجرای نظام آموزشی 3 ـ 3 ـ 3 ـ 3 خبر می دهد.
فانی وزیر آموزش و پرورش هم مخالف این موضوع نیست. از سوی دیگر او در نظر دارد تا روز پنج شنبه را دوباره در مدارس احیا کند البته به شیوه خودش! فانی با بیان اینکه در روز بدون کتاب دانش‌آموزان به فعالیت‌های هنری یادگیری مهارت های زندگی می‌پردازند می گوید: کارگروهی از معاونت پرورشی آموزش و پرورش ،کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان ،معاونت تربیت بدنی و معاونت ابتدایی ومتوسطه ،در حال بررسی این طرح است.
اما همزمان مخالفان این تغییر را خلاف سند تحول آموزشی در کشور دانستند و حاجی بابایی اعلام کرد شتابزدگی عبارت است از بیانی که منجر به شکست و پشیمانی شود و قابلیت اجرا نداشته و افکار عمومی هم پذیرای آن نباشد. نمونه شتابزدگی در گفتار مدیران فعلی را در خبر «لغو تعطیلی پنج‌شنبه‌ها» شاهد بودیم؛ در غیر قانونی اعلام کردن «مدارس نمونه» شاهد بودیم و در تأیید و تکذیب‌های خبرهای مکرر آماری شاهد بودیم.
علی زرافشان معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش در گفت و گو با تسنیم درباره این طرح چنین توضیح می دهد: طبق طرح یک روز بدون کیف و کتاب قرار است دانش‌آموزان یک روز هفته را بدون کیف و کتاب در مدرسه حاضر شوند که این روز ممکن است 5شنبه یا سایر روزهای هفته باشد. بر اساس این طرح قرار است صرفا یک روز برای تمام دانش‌آموزان برای فعالیت‌های فوق برنامه اعلام نشود تا امکان مدیریت نیز آسانتر باشد و این طرح سال آینده به صورت آزمایشی در تعدادی از مدارس ابتدایی و متوسطه اول (راهنمایی) اجرا میشود.
معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش با اشاره به اینکه اگر مدرسه ظرفیت داشته باشد تمام دانش آموزان در روزهای 5 شنبه بدون کیف و کتاب به مدرسه می‌آیند و به برنامه‌های شاد و متنوع روی می‌آورند، گفت: در مدارس بزرگ که تعداد زیادی دانش‌آموز دارند و امکان آن وجود ندارد که تمام دانش‌آموزان در روز 5شنبه به مدرسه بیایند یک روز بدون کیف و کتاب در طول هفته توزیع میشود به عنوان مثال دانش‌آموزان کلاس اول ابتدایی یک روز در هفته یعنی شنبه‌ها بدون کیف و کتاب به مدرسه می‌آیند و لزوما تمام دانش‌آموزان روزهای پنج شنبه به فعالیت‌های پرورشی نمی‌پردازند.
تغییرات بی ثمر
غیر از اینها رییس پیشین کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس معتقد است: چه تفاوتی می کند دانش آموزان 12 سال درس بخوانند یا 10 سال؟ مهم این است که نتیجه این آموزش و آموختن کتابهای سخت درسی چه می شود چون دانش آموزان ما بدون هیچ مهارتی وارد بازار کار می شوند و انتظار بهترین کار با بهترین حقوق را دارند.
عباسپور تهرانی گفت: به نظر من تا وقتی دانش آموزان ما نتوانند مهارت و تخصصی در مدرسه بیاموزند این تغییرات بی ثمر است و تنها نتیجه آن تقویت حفظ کردن دانش آموزان است. البته این کار ریشه ای است و باید معلمان در درجه اول آموزشهایی در این زمینه ببینند تا بتوانند آن را به دانش آموزان منتقل کنند.
ناصر فکوهی، استاد دانشگاه تهران:
– نظامهای آموزشی از کودکان و نوجوانان اطاعت و سر به زیری و آموختن آنچه به آنها آموزش داده میشود را می‌خواهند، کودکان هم چنین کاری را به ظاهر انجام می‌دهند، اما در واقع هیچ یک از این موارد را در خود درونی نمی‌کنند.
– اگر بخواهیم آموزش رسمی و غیر رسمی بتوانند مکمل یکدیگر بوده و ما را به جامعه‌ای بهتر و با رشد فرهنگی و بالاتر برسانند راه حل به هر چه بیشتر در جهان بودن و هر چه بیشتر تلاش برای درک این جهان پیچیده است که البته کار ساده‌ای نیست و اشکال تقلیل یافتگی اندیشه و زبان همواره می‌توانند با ایجاد شیفتگی یا با ایجاد خود شیفتگی شانس دست یافتن به چنین موقعیتهایی را از ما بگیرند.
* شهلا اعزازی، جامعه شناس در حوزه آموزش و پرورش
– متاسفانه در سال‌های اخیر سایه کنکور بر مدارس و یادگیری چگونگی پاسخ دادن به سوالات کنکور بسیاری از کارکرد‌های آموزشی را زیر سوال برده است. هر چند که با این روش سنجش دانش‌آموزان موافق نیستم؛ اما به هر حال برای انتخاب دانش‌آموز باید معیاری وجود داشته باشد و با توجه به جمعیت میلیونی متقاضی ورود به دانشگاه امکان بررسی تک‌تک درخواست‌ها احتمالا امکان‌پذیر نیست.
– احتمالا دانش‌آموزان دبستانی زمانی که به مرحله ورود به دانشگاه می‌رسند دیگر با مساله کنکور رو به رو نخواهند بود؛ بنابراین تغییری که به‌وجود آمده با توجه به برنامه‌ریزی‌های دراز مدت است که در آن پدیده کنکور وجود نخواهد داشت.
– فرم و شکل در ساختار آموزش پرورش ما در سال‌های گذشته بارها تغییر کرده؛ اما هدف‌گذاری و محتوا کمتر مورد توجه بوده است.
* علی اصغر کاکوجویباری، کارشناس آموزشی
– اجرای طرح ساماندهی زمان آموزش با نام تعطیلی پنج شنبه ها به شکلی که ده‌ها هزار مدرسه به روی اولیا و دانش آموزان بسته شود، فاقد وجاهت قانونی است.
– حق هر دانش آموز و اولیاست که تقاضای حضور در فعالیت های روز پنجشنبه را دارا باشند. با تعطیلی پنج شنبه های مدارس پیامدهای ناگوار فرهنگی و تربیتی گریبانگیر خانواده ها و فرزندان می شود.
– همزمان با تعطیلی پنج شنبه ها باید ارگانهای مختلف همچون صدا و سیما و وزارت ورزش و جوانان آمادگی خود را برای این تعطیلی و تولید برنامه های فرهنگی و پرکردن اوقات فراغت دانش آموزان اعلام کنند، چرا که با تعطیلی پنجشنبه ها 32 تا 40 روز به تعطیلی دانش آموزان اضافه می شود.
پرسشگر گرامی،مقام معظم رهبری پیرامون تحول در نظام اموزشی وسند تحول بنیادین در نظام اموزش وپرورش
در اجرای بند یک اصل ۱۱۰ قانون اساسی سیاستهای کلی «ایجاد تحول در نظام آموزش و پرورش کشور» را که پس از مشورت با مجمع تشخیص مصلحت نظام تعیین شده است، (10/2/92) ابلاغ نمودند.
متن سیاستهای کلی «ایجاد تحول در نظام آموزش و پرورش کشور» که به رؤسای قوای سه‌گانه و رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام ابلاغ شده، به شرح زیر است:
بسم‌الله‌الرّحمن‌الرّحیم
سیاستهای کلی ایجاد تحول در نظام آموزش و پرورش کشور
۱- تحول در نظام آموزش و پرورش مبتنی بر فلسفه‌ی تعلیم و تربیت اسلامی در جهت رسیدن به حیات طیبه (زندگی فردی و اجتماعی مطلوب اسلامی) و رشد و شکوفایی استعدادهای فطری و ارتقاء کیفی در حوزه‌های بینش، دانش، مهارت، تربیت و سلامت روحی و جسمی دانش‌آموزان با تأکید بر ریشه‌کن کردن بی‌سوادی و تربیت انسان‌های مؤمن، پرهیزکار، متخلّق به اخلاق اسلامی، بلندهمت، امیدوار، خیرخواه، بانشاط، حقیقت‌جو، آزادمنش، مسئولیت‌پذیر، قانون‌گرا، عدالت‌خواه، خردورز، خلاق، وطن‌دوست، ظلم‌ستیز، جمع‌گرا، خودباور و ایثارگر
۲- ارتقاء جایگاه آموزش و پرورش به مثابه مهمترین نهاد تربیت نیروی انسانی و مولّد سرمایه‌ی اجتماعی و عهده‌دار اجرای سیاستهای مصوب و هدایت و نظارت بر آن (از مهد کودک و پیش‌دبستانی تا دانشگاه) به عنوان امر حاکمیتی با توسعه‌ی همکاری دستگاه‌ها
۳- بهسازی و اِعلای منابع آموزش و پرورش به عنوان محور تحول در نظام تعلیم و تربیت کشور و بهبود مدیریت منابع انسانی با تأکید بر:
۱-۳- ارتقاء کیفیت نظام تربیت معلم و افزایش مستمرّ شایستگی‌ها و توانمندی‌های علمی، حرفه‌ای و تربیتی فرهنگیان و روزآمد ساختن برنامه‌های درسی مراکز و دانشگاه‌های تربیت معلم و شیوه‌های یاددهی و یادگیری برای پرورش معلمان باانگیزه، کارآمد، متدین، خلاق و اثربخش
۲-۳- بازنگری در شیوه‌های جذب، تربیت، نگهداشت و به‌کارگیری بهینه‌ی نیروی انسانی مورد نیاز آموزش و پرورش و بسترسازی برای جذب معلمان کارآمد و دارای شایستگی‌های لازم آموزشی، تربیتی و اخلاقی بعد از گذراندن دوره‌ی مهارتی
۳-۳- اعتلای منزلت اجتماعی معلمان و افزایش انگیزه‌ی آنان برای خدمت مطلوب با اقدامات فرهنگی و تبلیغی و خدمات و امکانات رفاهی و رفع مشکلات مادی و معیشتی فرهنگیان
۴-۳- توسعه‌ی مهارت حرفه‌ای و توانمندی‌های علمی و تربیتی معلمان با ارتقاء کیفی آموزش‌های ضمن خدمت و برنامه‌ریزی برای روزآمد کردن اطلاعات تخصصی و تحصیلات تکمیلی معلمان متناسب با نیاز آموزش و پرورش
۵-۳- استقرار نظام ارزیابی و سنجش صلاحیت‌های عمومی، تخصصی و حرفه‌ای معلمان مبتنی بر شاخص‌های آموزشی، پژوهشی، فرهنگی و تربیتی برای ارتقاء
۶-۳- توسعه‌ی مشارکت معلمان در فرآیند بهسازی برنامه‌های آموزشی، پژوهشی، تربیتی و فرهنگی
۷-۳- استقرار نظام پرداخت‌ها بر اساس تخصص، شایستگی‌ها و عملکرد رقابتی مبتنی بر نظام رتبه‌بندی حرفه‌ای معلمان
۴- ایجاد تحول در نظام برنامه‌ریزی آموزشی و درسی با توجه به:
۱-۴- روزآمد ساختن محتوای تعلیم و تربیت و تدوین برنامه‌ی درس ملی مبتنی بر فلسفه‌ی تعلیم و تربیت اسلامی و متناسب با نیازهای کشور و انطباق محتوی با پیشرفت‌های علمی و فناوری و اهتمام به تقویت فرهنگ و هویت اسلامی-ایرانی
۲-۴- توسعه‌ی فرهنگ تفکر، تحقیق، خلاقیت و نوآوری و بهره‌گیری از روش‌های یاددهی و یادگیری متنوع و مطلوب و ایجاد تفکر منطقی و منسجم برای تحلیل و بررسی موضوعی
۳-۴- تبیین اندیشه‌ی دینی-سیاسی امام خمینی رضوان‌الله‌علیه، مبانی جمهوری اسلامی و ولایت فقیه و اصول ثابت قانون اساسی در مقاطع مختلف تحصیلی
۴-۴- توسعه‌ی فرهنگ و معارف اسلامی و یادگیری قرآن (روخوانی، روانخوانی و مفاهیم) و تقویت انس دانش‌آموزان با قرآن و سیره‌ی پیامبر اکرم (صلّی‌الله‌علیه‌و‌آله) و اهل بیت (علیهم‌السّلام) و گسترش فرهنگ اقامه‌ی نماز
۵-۴- تحول بنیادین شیوه‌های ارزشیابی دانش‌آموزان برای شناسایی نقاط قوت و ضعف و پرورش استعدادها و خلاقیت دانش‌آموزان
۶-۴- رعایت رویکرد فرهنگی و تربیتی در برنامه‌ریزی‌های آموزشی و درسی
۷-۴- تقویت آداب و مهارت‌های زندگی و توانایی حل مسائل و عمل به آموخته‌ها برای بهبود زندگی فردی و اجتماعی دانش‌آموزان
۸-۴- تقویت آموزش‌های فنی و حرفه‌ای
۵- اهتمام به تربیت و پرورش مبتنی بر فلسفه‌ی تعلیم وتربیت اسلامی؛ به‌ویژه در:
۱-۵- ارتقاء معرفت و بصیرت دینی برای رشد و تعالی معنوی و اخلاقی معلمان و دانش‌آموزان و تلاش برای ارتقاء معنوی خانواده‌ها
۲-۵- ارتقاء سلامت جسمی و روحی معلمان و دانش‌آموزان و پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی
۳- ۵- ارتقاء تربیت عقلانی و رشد بینش دینی، سیاسی و اجتماعی دانش‌آموزان و اهتمام به جامعه‌پذیری برای تحکیم وحدت و همبستگی ملی، وطن‌دوستی و مقابله‌ی هوشمندانه با تهاجم فرهنگی و پاسداشت استقلال، آزادی، مردم‌سالاری دینی و منافع ملی
۴- ۵- رشد و شکوفایی ذوق و استعدادهای فرهنگی و هنری و تقویت روحیه‌ی نشاط و شادابی در دانش‌آموزان
۵- ۵- توسعه‌ی تربیت بدنی و ورزش در مدارس
۶- ۵- تربیت و تأمین نیروی انسانی توانمند و واجد شرایط برای تحقق اهداف و برنامه‌های تربیتی و پرورشی
۶- تحول در ساختار مالی، اداری و نظام مدیریتی با تأکید بر:
۱- ۶- بازمهندسی ساختار اداری در کلیه‌ی سطوح با رویکرد چابک‌سازی، پویاسازی همراه با ظرفیت‌سازی، فرهنگ‌سازی و بسترسازی برای تقویت مشارکت‌های مردمی و غیر دولتی، منطبق بر قانون اساسی و سیاستهای کلی نظام اداری و آموزش و پرورش؛ به‌ویژه ایجاد زمینه‌ی مشارکت معلمان، خانواده‌ها، حوزه‌های علمیه، دانشگاه‌ها، مراکز علمی و پژوهشی و سایر نهادهای عمومی و دستگاه‌های اجرایی در فرآیند تعلیم و تربیت
۲- ۶- رعایت اولویت در بودجه‌ی مورد نیاز آموزش و پرورش در لوایح بودجه‌ی سنواتی به منظور تحقق اهداف و مأموریت‌های مندرج در سیاستهای کلی
۳- ۶- بهبود مدیریت منابع و مصارف با هدف ارتقاء کیفیت و بهره‌وری نظام آموزش و پرورش
۷- بهینه‌سازی فضا، زیرساخت‌های کالبدی و تجهیزات مدارس در مسیر تحقق اهداف نظام تعلیم و تربیت اسلامی با تأکید بر:
۱- ۷- ضابطه‌مندسازی، بهسازی، زیباسازی، مقاوم‌سازی و مصون‌سازی مدارس با رعایت اصول معماری اسلامی ایرانی مکان‌یابی و توزیع فضا به تناسب نیازها، طراحی و ساخت مجتمع‌های آموزشی و تربیتی و توسعه‌ی مشارکت مردم و نهادهای مدیریت شهری در احداث و نگهداری مدارس
۲- ۷- احداث واحدهای آموزشی و پرورشی جدید متناسب با افزایش جمعیت و الزام سازندگان شهرک‌ها به احداث واحدهای مورد نیاز آموزش و پرورش
۳- ۷- ارائه‌ی الگو و ضابطه‌ی لازم‌الرّعایه از طرف وزارت آموزش و پرورش برای ساخت مدارس
۴- ۷- تجهیز مدارس به فناوری اطلاعاتی و ارتباطی و فراهم‌آوردن زمینه‌ی استفاده‌ی بهینه از آموزش‌های مرتبط با فناوری‌های نو در مدارس
۸- ارتقاء نقش و اختیارات مدرسه در تحقق اهداف و مأموریت‌های مندرج در بند یک سیاستهای کلی و تقویت مناسبات صحیح و سازنده‌ی آموزش و پرورش با خانواده‌ها، رسانه‌ها و جامعه
۹- تقویت آموزش و پرورش مناطق مرزی با تأکید بر توانمندسازی معلمان و دانش‌آموزان این مناطق
۱۰- تأمین ثبات مدیریت در آموزش و پرورش با رویکرد ارزشی و انقلابی و دورنگهداشتن محیط آموزش و پرورش از دسته‌بندی‌های سیاسی
۱۱- هماهنگی و انسجام بین اهداف، سیاست‌ها، برنامه‌ها و محتوای تعلیم و تربیت در آموزش و پرورش، آموزش عالی و سایر دستگاه‌های مرتبط
۱۲- ارتقاء جایگاه آموزش و پرورش از نظر شاخص‌های کمّی و کیفی در سطح منطقه و جهان به منظور تحقق اهداف سند چشم‌انداز بیست ساله‌ی جمهوری اسلامی ایران
۱۳- استقرار نظام جامع رصد، نظارت، ارزیابی و تضمین کیفیت در نظام آموزش و پرورش(http://farsi.khamenei.ir/news-content?id=22421)
بیانات مظم له در دیدار جمعى از معلمان و فرهنگیان سراسر کشور(16/2/94):
یک مسئله هم مسئله‌ی تحوّل بنیادین آموزش و پرورش است که خوشبختانه امروز وزیر محترم مورد اشاره قرار دادند و فعالیّتهایی که انجام گرفته است را فی‌الجمله بیان کردند؛ بنده هم گزارشش را قبلاً دیده‌ام. آنچه مهم است این است که در باب این تحوّل بنیادین، اصل اینکه نظام آموزش و پرورش ما احتیاج به یک تحوّل دارد را همه پذیرفته‌اند. این نظام قدیمی آموزش و پرورش در کشور، اگر هیچ عیب دیگری هم نمیداشت، همین که با گذشت زمان هیچ نوآوری در آن به‌وجود نیامده بود، کافی بود که انسان آن را رد کند و معتقد باشد به تحوّل بنیادین. این سند تحوّلی هم که خوشبختانه دو سه سال پیش فراهم شد و ابلاغ شدو بر اساس آن برنامه‌ریزی شد، از نظر کارشناسان زبده و برجسته‌ی آموزش و پرورش، یک سند خوبی است، سند متینی است؛ آنهایی که اهل این کارند، خبره‌ی این کارند، این سند را تأیید میکنند؛ میگویند سند تحوّل بنیادین که با ساعتها کار، با زمانهای طولانی و با تلاش فراهم شده است، همه کمک کرده‌اند که این سند بحمدالله فراهم شد و ابلاغ شد، این را کارشناس‌ها و خبره‌های آموزش و پرورش تأیید میکنند و میگویند سند بسیار متقن و مهمّی است. پس این سند باید اعمال بشود. البتّه از این‌جور چیزها، منتظر نتایج زودبازده نباید بود، اینها چیزهایی نیست که ظرف یک‌سال و دوسال و پنج‌سال نتایجش ظاهر بشود؛ اینها چیزهایی است که صبر و حوصله لازم دارد، کار لازم دارد، کار مستمر لازم دارد.
یک نکته این است که انسجام این سند حفظ بشود. اشاره کردند که یک تعدادی از موادّ این سند اجرایی شده است؛ خوب است، لکن همه‌ی موادّ این سند باید اجرایی بشود؛ این یک مجموعه‌ی منسجم است. اینکه ما برخی از مواد را، فرض کنید چهل مادّه یا در این حدود را اجرایی کنیم، بقیّه را مغفول بگذاریم، این به نتیجه نخواهد رسید. انسجام این مجموعه بایستی حفظ بشود. وقتی همه‌ی موادّ این مجموعه مورد عمل قرار گرفت، آن‌وقت کار پیش خواهد رفت، سرعت پیدا خواهد کرد، درست انجام خواهد گرفت.
یک نکته‌ی دیگر این است که بدنه‌ی آموزش و پرورش کشور با این سند آشنا بشوند؛ مطالبات این سند را بدانند که چیست. معلّمی که در فلان مقطع دبستان یا دبیرستان تدریس میکند، بداند که این تحوّل بنیادین از شخص او چه خواسته است. مدیر و رئیس دبستان یا دبیرستان بداند که وظیفه‌ی او و تکلیف او در قبال دانش‌آموز بر اساس این سند چیست. مطالبات این سند باید مشخّص بشود؛ بایستی برنامه‌ریزی کرد برای اینکه ما مطالبات سند را در سطح وسیع و گسترده‌ی آموزش و پرورش تفهیم کنیم، بحث کنیم.
یک مسئله‌ی دیگر [این است] که دستگاه‌های تبلیغی و رسانه‌ی ملّی باید به کمک بیایند. حتّی گاهی پیشنهاد میشود که یک شبکه‌ی صداوسیما مخصوص این کار باشد که بتواند این موضوع را تبیین کند و تفهیم کند. این البتّه بستگی دارد به اینکه مسئولین آموزش و پرورش بنشینند با مسئولین صداوسیما و آنها هم همراهی کنند
یک موضوع دیگری که در این مسئله‌ی سند مهم است که وزیر محترم هم خوشبختانه امروز اشاره کردند، ظرفیّت برنامه‌ی ششم است. الان سیاستهای برنامه‌ی ششم در حال تدوین است، بعد هم خود برنامه را تدوین میکنند، تصویب میکنند، اجرا میکنند. در ضمن این برنامه و در ذیل این برنامه، مسئله‌ی آموزش و پرورش و سند تحوّل بنیادین باید حتماً دیده بشود تا بدانیم ما در سال ۱۴۰۴ چه خواهیم داشت در آموزش و پرورش.
یک نکته‌ی اساسی این است، این را من به مسئولین آموزش و پرورش عرض میکنم، مراقب باشید که برنامه‌های دمِ‌دستی و تغییروتبدیل‌های سطحی و روزمرّه جای تحوّل بنیادین را نگیرد؛ ما را راضی نکند، خوشحال نکند که ما داریم تغییر میدهیم. تغییرات سطحی مهم نیست؛ اساس، همان موادّ تحوّل بنیادین است که بتدریج این بنا نوسازی بشود؛ این مهم است.
خوشبختانه شرایط هم آماده است؛ من نگاه که به سطح کشور میکنم؛ به‌نظرم میرسد که امروز شرایط شما و مسئولان محترم آموزش و پرورش برای کیفی کردن آموزش و پرورش، برای تحوّل اساسی و بنیادین در این دستگاه مهم و حسّاس آماده‌تر است. یک‌روزی ما هجده میلیون دانش‌آموز داشتیم، امروز کمتر از سیزده میلیون دانش‌آموز داریم؛ این یک فرصت است. یک‌روزی بود که ما از لحاظ فضاهای آموزشی دچار عسرت جدّی بودیم؛ مدارس دو نوبته و سه نوبته در سطح کشور کم نبود؛ امروز خوشبختانه آن وضعیّت وجود ندارد. در اغلب جاهای کشور، مدارس وضع خوبی دارند؛ افرادی هم علاقه‌مندند، می‌آیند و وارد میشوند که بایستی این جریان [حفظ شود]. امروز بنابراین شرایط آماده است برای اینکه ما بتوانیم این تحوّل را انجام بدهیم. به‌هرحال خوشبختانه کشور دارای ثبات است، دارای امنیّت است، مسئولین دولتی با علاقه‌مندی مشغول کار هستند. امروز روزی است که ما بتوانیم ان‌شاءالله آموزش و پرورش را از لحاظ کیفی، از لحاظ محتوایی، از لحاظ بنیانی به یک نقطه‌ی اساسی برسانیم. و همین‌طور که عرض کردم محور این تحوّل معلّمین هستند؛ آن کسی که در وسط میدان ایستاده است، شما معلّمین عزیز هستید. من به همه‌ی معلّمین سرتاسر کشور، به این وسیله و در این موقعیّت سلام عرض میکنم و امیدوارم خداوند همه‌ی معلّمین عزیز را در کنف حمایت خودش حفظ کند.( http://farsi.khamenei.ir/newspart-index?tid=2883)