اتهاماتی که اخیرا متوجه سیاستهای اپل در درآمدزایی از اپ استور شدهاند، واکنش شرکت و مدیرعامل آن، تیم کوک را بههمراه داشته است. تیم کوک در جدیدترین اظهارنظر خود گفت که کارمزدهای دریافتشده از توسعهدهندهها برای فروش اپلیکیشن در اپ استور، تفاوت زیادی با کارمزد پلتفرمهای رقیب ندارد. او همچنین میگوید شرکتش در هیچیک از بازارهای حوزهی فعالیت، رویکرد سلطهگرا را اتخاذ نکرده است. اظهارنظر مدیرعامل اپل، بخشی از صحبتهای او است که در جلسهی استماع مجلس نمایندگان ایالات متحده مطرح میشود. در این جلسه، نمایندهها سلطهی شرکتهای آمازون، فیسبوک، گوگل و اپل را بر بازارهای هدف و قدرت آنها بررسی میکنند.
جلسهی استماع مجلس ایالات متحده، شامل صحبتها و دفاعیاتی از چهار مدیرعامل بزرگترین شرکتهای فناوری این کشور میشود. علاوه بر کوک، جف بزوس، ساندار پیچای و مارک زاکربرگ، مدیران عامل آمازون و گوگل و فیسبوک هم در جلسه صحبت خواهند کرد. آنها به پرسشهای نمایندگان پیرامون رویکردهای مخرب احتمالی شرکتهایشان در بازار فناوری پاسخ میدهند.
تیم کوک در بخشی از بیانیهی خود که برای جلسهی استماع آماده کرده است، میگوید اپل در هیچیک از بازارهای هدف خود، سهم بازار غالب ندارد. او به بازارهای اپ استور و آیفون اشاره میکند. در بخشی از بیانیهی کوک میخوانیم: «بازار گوشیهای هوشمند با رقابتی بسیار شدید روبهرو است و شرکتهایی همچون سامسونگ، الجی، هواوی و گوگل کسبوکارهای موفقی مبتنی بر گوشیهای هوشمند توسعه دادهاند و رویکردهای متفاوتی را هم ارائه میکنند». مدیرعامل اپل در ادامهی صحبتهایش میگوید اپ استور با تنها ۵۰۰ اپلیکیشن، کار خود را شروع کرد و اکنون بیش از ۱۱/۷ میلیون اپلیکیشن در آن حضور داشته که تنها ۶۰ اپلیکیشن، به اپل تعلق دارند.
بسیاری از منتقدان، از عبارت دروازهبان برای اپل استفاده کرده و کسب درآمد از اپ استور را نوعی دریافت کارمزد به ازای ورود به قلعه قلمداد میکنند. تیم کوک در پاسخ مستقیم به چنین ادعاهایی میگوید: «اگر اپل دروازهبان است، ما دروازه را بیش از گذشته و برای همه باز کردهایم. ما میخواهیم همهی اپلیکیشنها در اپ استور عرضه شوند و تصمیمی برای دور نگه داشتن آنها نداریم».
با وجود اظهارنظرها و ادعاهای تیم کوک و دیگر مدیران اپل، اپ استور اخیرا تحت انتقادهای شدید و موشکافیهای عمیق قرار دارد. بههرحال اکنون بیش از ۱/۵ میلیارد دستگاه مجهز به iOS در جهان وجود دارد که تنها اجازهی نصب اپلیکیشن از اپ استور را دارند؛ مگر اینکه جیلبریک شوند. دیوید سیسیلین، نمایندهی دموکرات کنگره و مدیر کمیتهی ضدانحصار مجلس نمایندگان، اخیرا اپل را متهم کرد که «اجارههای گزافی» از توسعهدهندهها دریافت میکند. او عملکرد اپل را به اصطلاح «سرقت اتوبانی» تشبیه کرده بود که برای سودهای بسیار زیاد از فرایندهای کسبوکاری استفاده میشود. برد اسمیت، مدیر کل مایکروسافت هم اخیرا از تنظیمگران قانونی خواسته بود تا بررسی عمیقتری روی عملکرد اپ استورها داشته باشند.
اپل در ماه ژوئن با چالشی در مقابله با توسعهدهندههای اپلیکیشن ایمیل Hey روبهرو شده بود. درگیری آنها بر سر کارمزد ۳۰ درصدی بود که اپل برای خرید اشتراک در اپلیکیشنها دریافت میکند و در سال دوم اشتراک، به ۱۵ درصد کاهش مییابد. در همان ماه، کمیسیون تنظیمگری رقابت در اتحادیهی اروپا نیز یک بررسی موشکافانه روی سیاستهای اپل مبنی بر ملزم کردن توسعهدهندهها به استفاده از ابزارهای اپل در پرداختهای درونبرنامهای انجام داده بود. این بررسی پس از مطرح شدن شکایت ازسوی رقیب اپل موزیک، اسپاتیفای، انجام شد.
کوک در اظهارنظرهای خود میگوید اپ استور، ابزاری برای ورود توسعهدهندهها به دنیای کسبوکار است و در مقایسه با ابزارهایی که در سال ۲۰۰۸ و زمان رونمایی اپ استور وجود داشتند، هزینههای کمتری دارد. کوک در بخشی از بیانیهی خود میگوید: «فروشگاههای سنتی، کارمزدهای بالا و گستردگی عملکرد پایین داشتند. محتوای رسانهای فیزیکی مانند CD نیز نیازمند جابهجایی بودند و امکان بهروزرسانی نداشتند. اپ استور از همان ابتدا یک جایگزین انقلابی بود. توسعهدهندههای اپ استور خودشان قیمت اپلیکیشنهایشان را مشخص میکنند و هیچگاه برای فضای قفسهی فروشگاه، هزینهای پرداخت نمیکنند».
جف بزوس، مدیرعامل آمازون نیز جوابیهای مشابه برای اتهامهای اخیر دارد. او میگوید آمازون در شکستهای دنیای کسبوکار، میلیاردها دلار خسارت مالی متحمل شده، اما موفقیتهایی هم داشته است. او به سرویس خدمات ابری AWS اشاره میکند که توسعهی کسبوکار را در ایالات متحده و سرتاسر جهان بههمراه داشت و اشتغال محلی را نیز به اندازهی قابلتوجهی افزایش داد. در بخشی از بیانیهی بزوس میخوانیم:
زمانیکه خریداران از آمازون خرید میکنند، به اشتغالزایی در جوامع محلی خود کمک کردهاند. درنتیجه، آمازون بهصورت مستقیم میلیونها نفر را صاحب شغل میکند که بسیاری از آنها در سطوح پایین و طبق قراردادهای حقوق ساعتی کار کردهاند. ما محدود به استخدام دانشمندان کامپیوتر تحصیلکرده و مدیران باسابقهی دارای مدرک MBA در سیاتل و سیلیکونولی نیستیم.
مقالههای مرتبط:
تیم کوک در ادامهی بیانیهی خود ادعا میکند که کارمزد دریافتشده در اپ استور «بسیار کمتر از کارمزد ۵۰ تا ۷۰ درصدی است که توسعهدهندههای نرمافزار پیش از تولد اپ استور به توزیعکنندهها پرداخت میکردند». او در ادامه میگوید مقدار کارمزد اپ استور، تفاوتی با دیگر بازارچههای اپلیکیشن ندارد و آنها تاکنون کارمزد یا هزینهها را افزایش ندادهاند. از ادعاهای دیگر کوک میتوان به کاهش هزینه برای خرید اشتراک و همچنین معاف کردن برخی از دستههای اپلیکیشن اشاره کرد. او میگوید توسعهدهندهها در بسیاری از اپلیکیشنهای اپ استور، ۱۰۰ درصد از درآمد حاصل را دریافت میکنند. او در صحبتهای خود به مطالعهای اشاره میکند که چندی پیش منتشر شد و کارمزد اپ استور را با فروشگاههای مشابه همچون گوگل پلی استور، آمازون اپ استور، سامسونگ گلکسی استور و مایکروسافت استور و همچنین بازارچههای متعلق به اوبر و ایربیانبی و اپیک گیمز مقایسه میکرد.
درنهایت جوابیههای تیم کوک و دیگر مدیران دنیای فناوری، باید توسط تنظیمگران قانونی و حتی کاربران و کارشناسان مورد تحلیل قرار بگیرد تا لزوم اعمال فشار برای تغییر سیاستها یا تأیید روندهای کنونی، تصویب شود.