با سلام به حضور پرسشگر گرامی که قصد ارتقاء رتبه معنوی خود را دارد و این جای بسی تبریک و تقدیر است، باید حضورتان عرض نمایم که اگر چه برای بیداری بعد از نماز صبح و مخصوصاً بین دو طلوع یعنی سپیده دم و طلوع آفتاب تاکیدات فراوانی از سوی ائمه علیهم السلام و اولیاء الهی صورت گرفته است اما بیداری بعد از نماز صبح از واجبات نیست بلکه از مستحبات است؛ لذا شما می توانید بدون هیچ دغدغه خاطری بعد از خواندن نماز صبح بخوابید؛ اما عدم استفاده از مزایای شگفت آور و زیبای این اوقات خاص که امام جعفر صادق علیه السلام آنرا اوقاتی از اوقات بهشت می خواند که همرنگ با اوقات این دنیا نیست، باعث ایجاد احساس تاسف در انسان می شود. راهکار هایی که ما در این راستا به شما ارائه می‌دهیم به قرار زیر است:
1- ابتدا شناخت خود را در مورد مزایای شگفت آور مادی و معنوی و پزشکی بیداری بین الطلوعین تقویت کنید؛ مثلا با مراجعه به کتب مربوطه و یا جستجوی واژه فوق در سایتهای اینترنتی تحقیق جامعی در این باره انجام دهید تا جنبه های مختلف آن برای شما هویدا شود. مثلا در روایتی می خوانیم که هر کس چهل روز در بین الطلوعین برای خداوند مخلصانه بیدار بماند و قرآن بخواند و اعمال عبادی دیگر انجام دهد بعد از چهل روز سرچشمه های حکمت در قلب او جاری می شود.
این عمل باعث می شود که انگیزه شما برای بیدارماندن در بعد از نماز صبح تقویت شود. توضیح اینکه وقتی شما برای نماز صبح برمی خیزید انگیزه و اشتیاق فراوانی برای برگشتن به رختخواب و ادامه خواب شیرین صبح گاهی دارید. پس برای ادامه بیداری باید انگیزه قوی تری برای نخوابیدن و تحمل سختی بیداری را داشته باشید و چون الان انگیزه شما برای بیدار ماندن به حد مقابله و پیروزی بر انگیزه ادامه خواب نرسیده، لذا بعد از نماز صبح می خوابید. پس باید توجه داشته باشید که گرایش به خواب دارای یک انگیزه قوی است و برای مقابلة با آن باید در مقابل انگیزه ای قوی ایجاد کنید.
2- با خواندن کتابهایی که در باره جنبه های فیزیولوژیک خواب نوشته شده سعی نمایید اطلاعات خود را در مورد فرآیند خواب بالا ببرید تا بتوانید خواب تان را طوری تنظیم نمایید که قسمت سبک خوابتان را مقارن با نماز صبح باشد. تا بیداری بعد از نماز صبح برای شما راحتر گردد.
3- رعایت اصل تدریج برای عادت کردن به بیدار ماندن بعد از نماز صبح ضروری است، چون ساختار زیستی و ساعت فیزیولوژیک بدن شما سالیان سال به خواب شیرین صبحگاهی عادت کرده و سیستم خود را با آن تنظیم کرده و لذا اگر شما بخواهید به یک باره این سیستم را بهم بریزید به احتمال زیاد شکست خواهید خورد و این شکست باعث می شود که اعتماد به نفس شما نیز آسیب ببیند و به این نتیجه برسید که هیچگاه نخواهید توانست بر خواب خود غلبه کنید؛ لذا پیشنهاد ما اینست که یک برنامه ریزی بلند مدت برای خود طراحی کنید. مثلا با خود قرار بگذارید که در هفته اول اجرای طرح، بعد از نماز صبح ده دقیقه بیدار بمانید و بعد بخوابید و سپس این ده دقیقه را به پانزده دقیقه افزایش دهید و همینطور تا وقتی که مثلا بعد از شش ماه به نتیجه مطلوب که بیداری کامل بین دو طلوع است برسید.
4- با خود قرار بگذارید که وقتی در اجرای مرحله ای از مراحل برنامه موفق می شوید یک پاداش برای خود در نظر بگیرید؛ مثلا با خود عهد کنید که اگر در مرحله اول پیروز شدید یک وعده چلوکباب خوب بخورید. این باعث می شود که نفس حیوانی شما نیز با شما راه بیاید و مقاومت چندانی در برابر نخوابیدن بعد از نماز از خود بروز ندهد؛ زیرا گرایش به امور تنی و تن پروری در حیطه وظایف نفس حیوانی ماست و لذا باید این نفس را هم راضی کرد. یکی از بزرگان برای اینکه طلبه ها برای نماز شب بیدار شوند می فرمود، هر وقت که برای نماز شب برمی‌خیزید ابتدا سر یخچال بروید و یک چیز خوشمزه مثل یک خوشه انگور بخورید تا نفس حیوانی تان نیز سر به طغیان بر ندارد و با شما راه بیاید.
5- باید سعی نمایید آنچه را که موجب تقویت انگیزه خواب بعد از نماز صبح می شود را از بین ببرید؛ مثلا بیدارماندن برای دیدن فیلمها و سریال های تلویزیونی و در نتیجه دیر خوابیدن باعث می‌شود که ولع نفس حیوانی شما برای خواب بعد از نماز صبح بیشتر شود و انگیزه خواب بر انگیزه بیداری غلبه کند.
6- محیطی را که می خواهید در آن بیدار بمانید را از محیط خواب که گرم و نرم است، بهتر و دلپذیرتر بکنید، و یا حداقل از جهت راحتی و آسایش یکی کنید، مثلا این گونه نباشد که اتاق خواب شما در زمستان بسیار گرم و نرم و اتاقی را که در آن نماز می خوانید و قصد بیدار ماندن در آن را دارید سرد و نامناسب باشد، زیرا اگر اینگونه باشد نفس حیوانی شما کشش ناخود آگاهی در وجود شما برای خزیدن به رختخواب ایجاد می‌کند.
امیدواریم که با ذکر این راهکارها توانسته باشیم شما را در راستای هدف مقدس وتعالی بخش‌تان یاری نماییم، اگر باز در این باره سوال جدیدی برایتان مطرح شد، حتما آنرا با ما در میان بگذارید زیرا آرزوی ما ارتقاء معنوی و سعادتمندی شما است و مشتاق یاری شما در این مسیر هستیم.