عصراسلام: سطح فوقانی پهنک برگ آن غبارآلود به نظر میرسد. گلهای آن زیبا، نامنظم، به رنگهای مختلف ارغوانی و آبی و گاهاً سفید گلی است. دمگل آن ابتدا حالت خمیده دارد به نحوی که گل به صورت واژگون برروی آن قرار میگیرد ولی پس از تشکیل میوه، از این حالت خارج شده وضع قائم پیدا میکند. میوهی آن فولیکول و پوشیده از کرکهای کوچک نزدیک به هم است.
تاج الملوک در جنگلهای دارای نور کافی، در دامنهها و فواصل تخته سنگها و در دشتهای سایه دار رشد میکند. این گیاه در نواحی جنوب شرقی ایران از جمله بلوچستان یافت میشود.
مصرف خوراکی ریشه این گیاه خطرناک است. تمام انواع این گیاه و حتی محصولات فرآوری شده آن خطرناک هستند. آقونیطون حاوی سم قوی و سریع الاثریست که باعث عوارض جانبی جدی مثل تهوع و استفراغ، ضعف و ناتوانی در حرکت، عرق کردن مشکلات تنفسی و قلبی و مرگ میشود. تاج الملوک سمی است و مصرف آن باید تحت نظر پزشک باشد.
در گذشته کشاورزان از سم این گیاه برای کشتن گرگها استفاده میکردند. این سم باعث بینظمی ضربان قلب و در نهایت خفگی فرد میشود و چون غیرقابل ردیابی است، یکی از محبوبترین سمهای تاریخ بوده است.
احتیاط و هشدارهای مصرف آقونیطون (تاج الملوک)
• بارداری و شیردهی: در دوران بارداری و شیردهی از آقونیطون بصورت خوراکی و موضعی استفاده نکنید زیرا مصرف این گیاه خطرناک بوده و میتواند سبب بروز عوارض جانبی از جمله مرگ شود.
فواید تاج الملوک
از تاج الملوک در موارد زیر استفاده درمانی به عمل میآید: زیاد کردن ادرار و عرق-اسکوربوت-التیام زخمها- خارش پوستی- تصفیه خون-اگزما-یرقان-سرفه و ….
مدر، معرقو آرام بخش می باشد. در معالجه یرقان ممکن است مفید باشد، شربت آن مسکن سرفه میباشد. در استعمال خارج برای تسکین خارش و التیام زخم ها مفید است.
معرفی گل تاج الملوک الوان Columbine:
• گل تاج الملوک با نام علمی “Aquilegia” گیاهی چند ساله و مقاوم به سایه است به همین دلیل میتوان آن را در آپارتمان ها و منازل نیز نگهداری کرد.
• این گل انتخاب مناسب برای افرادی است که دوست دارند در فصل سرما نیز باغچه و گلدانهای خانه شان پر از گل باشد.
• این گل دارای پنج گلبرگ و کاسبرگ های رنگی می باشد که کاسبرگ و گلبرگ ها ممکن است دارای رنگی یکسان و یا متفاوت باشد.
• رنگ گلهای این گونه زیبا آبی،سفید،زرد، قرمز و صورتی میباشد که گل دهی آن از اواسط اردیبهشت تا اواسط تابستان سال دوم پس از کاشت می باشد.
• فرم بوته به صورت طوقه ای است و برگ های آن شبیه برگ شبدر سه قسمتی می باشد.
• برخی از رقم های این گل به شدت سمی هستند، بنابراین از کاشت آن در محل های در دسترس کودکان باید پرهیز شود.
نحوه کاشت بذر تاج الملوک:
• تکثیر این گیاه از طریق کاشت بذر و تقسیم بوته است که ساده ترین روش آن تقسیم بوته می باشد و این عمل در پائیز یا بهار انجام می شود.
• از آنجا که عمل تقسیم بوته، نیروی کارگری زیادی را می طلبد گران تمام می شود. به همین علت امروزه افزایش از طریق بذر اقتصادی تر می باشد.
• در روش بذری ابتدا بذرها را در خزانه ای می کارند و پس از آنکه گیاه جوانه زد، در فصل بهار به زمین اصلی منتقل میکنند.
• توجه کنید دانه ها را در عمق زیاد قرار ندید زیرا باعث عدم رشد و جوانه زنی و یا خفگی بذر می شود.
• بعد از این مرحله یکبار دیگر خاک بستر خود را با اسپری آبیاری کنید ولی به هیچ عنوان آن را غرقاب نکنید تا بذرها به عمق نروند.
• سپس ظرف بستر کشت خود را با کاور نایلونی یا سلفون بپوشانید این کار باعث می شود رطوبت مورد نیاز بذرها برای جوانه زنی فراهم شود.
• همچنین شما میتوانید بذرهای این گیاه را به صورت مستقیم پس از پایان فصل سرما در بهار در زمین اصلی مورد کشت قرار دهید.
شرایط نگهداری:
آبیاری:
به آبیاری منظم نیاز دارد. قبل از هر بار آبدهی سطح خاک را چک نمایید در صورتی که خاک خشک بود مجدداً آبیاری را انجام دهید. خاک گیاه باید مرطوب با زهکش مناسب باشد.
دمای مناسب:
دمای مناسب برای نگهداری گل تاج الملوک ۱۹ تا ۲۵ درجه سانتیگراد است. البته قسمت زیرزمینی گیاه به سرما زمستان مقاوم است و طوقه و ساقه زیرزمینی گیاه تا ۳۵- درجه را تحمل میکند.
همچنین برای اینکه گیاه به گل رود نیاز به سرمای زمستانی دارد. نیاز سرمایی گیاه، در دمای ۱۳ درجه سانتیگراد شب و ۱۵ درجه سانتیگراد روز برآورده میشود. زمان سـرما دهی بسـته به دما ۴ – ۶ هفته است به طوری که در دمای ۵ درجه سانتیگراد ۴ هفته و در دمای ۱۳ درجه سانتیگراد ۶ هفته است.
نور مناسب:
گل تاج الملوک به نور متوسط نیاز دارد و نباید در محلهایی که زیاد آفتابگیر باشد کشت شود. در فضای آزاد بهتر است گیاه را در زیر سایه درختان بکارید.
خاک:
گل تاج الملوک به نوع خاک حساسیت چندانی ندارد ولی لازم است خاک از زهکشی و نفوذپذیری بالایی برخوردار باشد. خاکبرگ مخلوط با ماسه خاک مناسبی برای کاشت این گل است. همچنین ترکیبی از خاک باغچه ۶۰ درصد، ماسه ۲۰ درصد و کود حیوانی ۲۰ درصد نیز برای کاشت این گل مناسب است.
کوددهی:
برای کود دهی نیز می توان از کودهای کامل NPK20-20-20 در طی فصل رشد به میزان یک چهارم غلظت معمولی هر دو هفته یکبار استفاده کرد.
منابع: نازبو، دکترساینا