پاسخ اجمالی:دوست عزیز، وقتی انسان خطایی مرتکب می شود، هر میزان که صفای باطنی بیشتری داشته باشد، بیشترگرفتار عذاب وجدان می شود و به جهت رهایی از این حالت، یکی از راههایی که ممکن است انتخاب کند، این است که مسئولیت گناهش را نپذیرد و آن را به گردن دیگران بیندازد. – غرور و توهم این که معذرت خواهی، نشان از ضعف شخصیت است و موجب سرشکستگی مان می شود و این تصور غلط که نباید کم بیاورم.
– یک اجبار فکری غلط که به ما می گوید یک انسان کامل و خوب نباید هیچ گاه اشتباه کند.
– این فکر غلط که اگر اشتباهم را بپذیرم حتما طرف گستاخ و جسور خواهد شد.
▪ چون بزرگ تر این جمع یا خانواده هستم، مایه شرمندگی و آبروریزی است اگر عیبم را بپذیرم و اعتراف کنم.
در صورتی که تحقیقات نشان داده و عقل سالم می گوید تمام این افکار نادرست است.
پاسخ تفصیلی:
کسی که به راحتی برای عمل اشتباهی که انجام داده عذرخواهی می کند، به طور تلویحی به دیگران نشان می دهد که مسئولیت عملی را که انجام داده پذیرفته و آن را با دلایل ساختگی توجیه نمی کند و گناه خود را به گردن این و آن یا حوادث خارج از کنترل نمی اندازد به این افراد مسئولیت پذیر می گوییم.
طبق یک دیدگاه روانشناسانه هر چه ما را دچار اضطراب می کند، در پی آن هستیم که یا عامل تهدید کننده را در ناخودآگاه خود سرکوب کنیم .
بنابراین وقتی مشکلی در درون فرد رخ می دهد از آنجا که در درونش اضطراب ایجاد می کند، او برای رها شدن از تنیدگی این اضطراب، چند مکانیسم دفاعی را به کار می برد . لذا برای رهایی از این عذاب وجدان و اضطراب، دست به انکارو فرافکنی می زند .
مقصر دانستن دیگران باعث می شود ما بتوانیم دیگران را سرزنش کنیم و سرزنش کردن دیگران در واقع نادیده گرفتن خود می باشد.
وقتی شخصی کار بدی انجام می دهد اگر به عمل خود فکر کند احساس گناه و تقصیر می کند، و چون نمی تواند این بار گناه را تحمل کند به تخریب و تحقیر و سرزنش دیگران می پردازد و آنها را مقصر می داند .
یکی از این باورهای غلط رایج این است که من نباید اشتباه کرده و همیشه باید درست و کامل رفتار کنم، این عامل باعث می شود فرد اشتباه خود را به دیگران نسبت دهد . باور اشتباه و رایج دیگر این است که همه باید مرا تأیید کنند و فرد می خواهد با انکار اشتباه خود، تأیید دیگران را بدست آورد .
دوست خوبم؛ بنابراین اگر هر انسانی به جای مقصر دانستن دیگران عوامل بیرونی در جهت حل مشکلات خود تلاش کند، با مشکلات بیشتر و پیچیده تری مواجه نمی شود که مسلماً این مشکلات منجر به شکست، استرس، اضطراب و افسردگی و به طور کلی انوع بیماریهای جسمی و روحی و روانی می شود .
ماکسول مالتز می گوید:
مردان بزرگ و شخصیتهای مهم اشتباه می کنند و آن را می پذیرند و کسی که اشتباه می کند و آن را نمی پذیرد انسانی حقیر است .