۱۳۹۷/۱۰/۰۱
–
۸۵۶ بازدید
باسلام وخداقوت آیا ممکن است درانجام یک گناه یاخطا برای انسان خیریت وحکمتی باشد؟همانند سرنوشت توبه کارانی که زیادشنیده ایم
پاسخ روشن است: خیر! هیچ خیریتی در انجام گناه نیست .
الف ) این گونه پاداشها و هدایت ها که توبه کاران از آن بهره مند شده اند ، موجب تجویز انجام گناه نیست ، به دلیل آن که اگر توبه کاران لیاقت و موفق به توبه شده اند به واسطه گناه نبوده ، بلکه به واسطه انجام عمل و رفتار نیکی بوده که در سابقه اعمال خود داشته و بعد از توبه نیز با انجام کارهای نیک و دوری از گناه به مقامات و درجات خود افزوده اند .
چه بسا گناهان قلب انسان را آنقدر تاریک سازد که انسان را محروم از توبه کند. همچنانکه امام صادق(علیه السلام) از پدر بزرگوارشان، امام باقر(علیه السلام) نقل کردند: «مَا مِنْ شَیْ ءٍ أَفْسَدَ لِلْقَلْبِ مِنْ خَطِیئَةٍ إِنَّ الْقَلْبَ لَیُوَاقِعُ الْخَطِیئَةَ فَمَا تَزَالُ بِهِ حَتَّى تَغْلِبَ عَلَیْهِ فَیُصَیِّرَ أَعْلَاهُ أَسْفَلَهُ [1] چیزی بیشتر از گناه، قلب را فاسد نمیکند، قلب گناه میکند و بر آن اصرار میورزد و درنتیجه سرنگون و وارونه می شود.» یعنی قلب در اثر گناه به گونهای مسخ میشود که دیگر حقایق عالم، اعتقادات صحیح و خداباوری را رها کرده و به باطل رو میآورد و دنیاپرستی را برمیگزیند. در این صورت نمیتواند پس از گناه، به توبه و اعمال خیر و صالح رو بیاورد.
در احادیث زیادی نیز، پیامبر و اهل بیت(علیهمالسلام) به ما دستور دادهاند که گناهان را ترک و از آنها فرار کنیم. مثلاً رسول خدا(صلیاللهعلیهوآله) در سفارشات خویش به ابن مسعود فرمودند: «احْذَرْ سُکْرَ الْخَطِیئَةِ فَإِنَّ لِلْخَطِیئَةِ سُکْراً کَسُکْرِ الشَّرَابِ بَلْ هِیَ أَشَدُّ سُکْراً مِنْهُ یَقُولُ اللَّهُ تَعَالَى صُمٌّ بُکْمٌ عُمْیٌ فَهُمْ لا یَرْجِعُون [بقره/۱۸][2] از مستی گناه دوری کنید همانا برای گناهان مستیای است مانند مستی شراب. بلکه مستی شراب هم شدیدتر. این همان فرمایش خداوتد بزرگ است که فرموده: کر، لال، کور هستند بنابراین به راه نمى آیند.» در این حدیث پیامبر نتیجه سرمستی گناه را برابر با ناشنوایی، نابینایی و لال بودن دانستهاند. در چنین شرایطی دیگر انسان راه حق را پیدا نخواهد کرد و به دنبال توبه و باز گشت نخواهد بود .
ب ) بزرگتر از خود گناه
کسی که گناهی را انجام دهد و در ذهنش بگوید: بعد از انجام گناه توبه میکنم یا سبب بخشیده شدن آن گناه را تدارک میبینم؛ در اصل به گناه راضی شده و از موفقیت در انجام گناه، خوشنود میشود. انجام اینگونه گناهان، سبب مضاعف شدن گناه میشود. کاری که از بزرگترین گناهان نیز شمرده شده؛ همچنانکه امام علی(علیهالسلام) در این باره فرمودند: «التَّبَجُّحُ بِالْمَعاصِی أقْبَحُ مِنْ رُکُوبِها[3] شادی و رضایتمندی به گناهان، زشت تر از انجام آنهاست.» و نیز فرمودند: «أَعْظَمُ الذُّنُوبِ عِندَ اللّهِ سُبْحانَهُ ذَنْبٌ صَغُرَ عِندَ صاحِبِهِ[4] بزرگترین گناهان نزد خداوند بزرگ، گناهی است که صاحب آن گناه، آن را کوچک بشمارد.»
پی نوشتها :
[1] الکافی، کلینى، محمد بن یعقوب ، چاپ:دار الکتب الإسلامیة، تهران ، سال چاپ:۱۴۰۷ ق ، ج۲، ص۲۶۸.
[2] مکارم الأخلاق ، طبرسى، حسن بن فضل ، چاپ: الشریف الرضى ، قم ، سال چاپ:۱۴۱۲ ق / ۱۳۷۰ ش ، ص۴۶۳.
[3] غرر الحکم و درر الکلم ، تمیمى آمدى، عبد الواحد بن محمد، چاپ: دار الکتاب الإسلامی ، قم ،سال چاپ: ۱۴۱۰ق ، ص۱۱۴.
[4] همان، ۲۰۱.
الف ) این گونه پاداشها و هدایت ها که توبه کاران از آن بهره مند شده اند ، موجب تجویز انجام گناه نیست ، به دلیل آن که اگر توبه کاران لیاقت و موفق به توبه شده اند به واسطه گناه نبوده ، بلکه به واسطه انجام عمل و رفتار نیکی بوده که در سابقه اعمال خود داشته و بعد از توبه نیز با انجام کارهای نیک و دوری از گناه به مقامات و درجات خود افزوده اند .
چه بسا گناهان قلب انسان را آنقدر تاریک سازد که انسان را محروم از توبه کند. همچنانکه امام صادق(علیه السلام) از پدر بزرگوارشان، امام باقر(علیه السلام) نقل کردند: «مَا مِنْ شَیْ ءٍ أَفْسَدَ لِلْقَلْبِ مِنْ خَطِیئَةٍ إِنَّ الْقَلْبَ لَیُوَاقِعُ الْخَطِیئَةَ فَمَا تَزَالُ بِهِ حَتَّى تَغْلِبَ عَلَیْهِ فَیُصَیِّرَ أَعْلَاهُ أَسْفَلَهُ [1] چیزی بیشتر از گناه، قلب را فاسد نمیکند، قلب گناه میکند و بر آن اصرار میورزد و درنتیجه سرنگون و وارونه می شود.» یعنی قلب در اثر گناه به گونهای مسخ میشود که دیگر حقایق عالم، اعتقادات صحیح و خداباوری را رها کرده و به باطل رو میآورد و دنیاپرستی را برمیگزیند. در این صورت نمیتواند پس از گناه، به توبه و اعمال خیر و صالح رو بیاورد.
در احادیث زیادی نیز، پیامبر و اهل بیت(علیهمالسلام) به ما دستور دادهاند که گناهان را ترک و از آنها فرار کنیم. مثلاً رسول خدا(صلیاللهعلیهوآله) در سفارشات خویش به ابن مسعود فرمودند: «احْذَرْ سُکْرَ الْخَطِیئَةِ فَإِنَّ لِلْخَطِیئَةِ سُکْراً کَسُکْرِ الشَّرَابِ بَلْ هِیَ أَشَدُّ سُکْراً مِنْهُ یَقُولُ اللَّهُ تَعَالَى صُمٌّ بُکْمٌ عُمْیٌ فَهُمْ لا یَرْجِعُون [بقره/۱۸][2] از مستی گناه دوری کنید همانا برای گناهان مستیای است مانند مستی شراب. بلکه مستی شراب هم شدیدتر. این همان فرمایش خداوتد بزرگ است که فرموده: کر، لال، کور هستند بنابراین به راه نمى آیند.» در این حدیث پیامبر نتیجه سرمستی گناه را برابر با ناشنوایی، نابینایی و لال بودن دانستهاند. در چنین شرایطی دیگر انسان راه حق را پیدا نخواهد کرد و به دنبال توبه و باز گشت نخواهد بود .
ب ) بزرگتر از خود گناه
کسی که گناهی را انجام دهد و در ذهنش بگوید: بعد از انجام گناه توبه میکنم یا سبب بخشیده شدن آن گناه را تدارک میبینم؛ در اصل به گناه راضی شده و از موفقیت در انجام گناه، خوشنود میشود. انجام اینگونه گناهان، سبب مضاعف شدن گناه میشود. کاری که از بزرگترین گناهان نیز شمرده شده؛ همچنانکه امام علی(علیهالسلام) در این باره فرمودند: «التَّبَجُّحُ بِالْمَعاصِی أقْبَحُ مِنْ رُکُوبِها[3] شادی و رضایتمندی به گناهان، زشت تر از انجام آنهاست.» و نیز فرمودند: «أَعْظَمُ الذُّنُوبِ عِندَ اللّهِ سُبْحانَهُ ذَنْبٌ صَغُرَ عِندَ صاحِبِهِ[4] بزرگترین گناهان نزد خداوند بزرگ، گناهی است که صاحب آن گناه، آن را کوچک بشمارد.»
پی نوشتها :
[1] الکافی، کلینى، محمد بن یعقوب ، چاپ:دار الکتب الإسلامیة، تهران ، سال چاپ:۱۴۰۷ ق ، ج۲، ص۲۶۸.
[2] مکارم الأخلاق ، طبرسى، حسن بن فضل ، چاپ: الشریف الرضى ، قم ، سال چاپ:۱۴۱۲ ق / ۱۳۷۰ ش ، ص۴۶۳.
[3] غرر الحکم و درر الکلم ، تمیمى آمدى، عبد الواحد بن محمد، چاپ: دار الکتاب الإسلامی ، قم ،سال چاپ: ۱۴۱۰ق ، ص۱۱۴.
[4] همان، ۲۰۱.