جهت اطلاع از جزییات، خواص و کیفیت داروی منسوب به امام کاظم (علیه السلام) به طبیب حاذق مؤمن و متخصص مراجعه شود.اما بخشی از روایات طب و بهداشت در کتابی به نام «طب الائمه علیهم السلام) اثرحسین و عبدالله ابنا بسطام ( دو برادر به نام های عبدالله و حسین فرزندان بسطام بن شاپور زیات نیشابوری) از محدثین قرن چهارم، جمع آوری شده است.روایت مورد اشاره در فصلی از این کتاب با عنوان «فی صفة الحمى و طریق علاجه » (در صفت تب و راه علاج آن) با سه واسطه از امام رضا(علیهالسلام) نقل شده که فرمودند:
«موسی بن جعفر(علیهماالسلام) مریض شده بود، پزشکان را نزد حضرت آورده و هر طبیبی نسخهای عجیب(و پیچیده) ارائه کرد. ایشان فرمودند: شما را به کجا میبرند؟ به سرور و سید این داروها اکتفا کنید، “هلیله و رازیانه و شکر”، سه ماه قبل از تابستان، هر ماه سه بار. و “هلیله و مصطکی و شکر” سه ماه قبل از زمستان، در هر ماه سه روز، هر روزی سه مرتبه. کسی که از این برنامه استفاده نماید، مریض نمیشود مگر به مریضی مرگ.»[1]این روایت از جهت سند ضعیف است، زیرا در کتب رجالی دربارهی دو برادری که کتاب طب الائمه(علیهمالسلام) را نوشتهاند (یعنی حسین و عبد الله نیشابوری)، هیچگونه توثیقی بیان نشده است. و علمای بزرگ رجالی شیعه مانند نجاشی و شیخ طوسی، به وثاقت آنها شهادت نداده و آنان را تأیید ننموده اند[2] هرچند پدر (بسطام بن سابور) و عموهایشان، مورد توثیق نجاشی واقع شدهاند.[3]بنابر این، روایت مورد اشاره درباره داروی منسوب به امام کاظم (علیه السلام) از دو جهت قابل بررسی است. به لحاظ سندی، ضعیف است. البته ضعف سند به معنای دور انداختن روایات نبوده و چون دارای محتوای طبی و تخصصی است بهتر است متخصصین امر در این زمینه اظهار نظر کنند.
به لحاظ محتوایی نیز باید گفت مدلول آن موضوعی تخصصی را مطرح می نماید که صحت یا تکذیب مفید بودن آثار و خواص آن نیازمند مطالعات و تحقیقات تجربی، آزمایشگاهی و میدانی است که متخصصین امر پزشکی و دارویی باید در این زمینه مانند همه داروهای شیمیایی، به تحقیق و تفحص بپردازند.
پی نوشت:
[1] عبد الله و حسین بن بسطام، طب الأئمة علیهم السلام، دار الشریف الرضی ، چ۲، قم، ۱۴۱۱ق، ص۵۰.
[2] ابن داود حلی، الرجال، دانشگاه تهران، چ۱، تهران، ۱۳۴۲ش، ص۱۹۹.
[3] احمد بن علی نجاشی، رجال النجاشی، ص۱۱۰.
«موسی بن جعفر(علیهماالسلام) مریض شده بود، پزشکان را نزد حضرت آورده و هر طبیبی نسخهای عجیب(و پیچیده) ارائه کرد. ایشان فرمودند: شما را به کجا میبرند؟ به سرور و سید این داروها اکتفا کنید، “هلیله و رازیانه و شکر”، سه ماه قبل از تابستان، هر ماه سه بار. و “هلیله و مصطکی و شکر” سه ماه قبل از زمستان، در هر ماه سه روز، هر روزی سه مرتبه. کسی که از این برنامه استفاده نماید، مریض نمیشود مگر به مریضی مرگ.»[1]این روایت از جهت سند ضعیف است، زیرا در کتب رجالی دربارهی دو برادری که کتاب طب الائمه(علیهمالسلام) را نوشتهاند (یعنی حسین و عبد الله نیشابوری)، هیچگونه توثیقی بیان نشده است. و علمای بزرگ رجالی شیعه مانند نجاشی و شیخ طوسی، به وثاقت آنها شهادت نداده و آنان را تأیید ننموده اند[2] هرچند پدر (بسطام بن سابور) و عموهایشان، مورد توثیق نجاشی واقع شدهاند.[3]بنابر این، روایت مورد اشاره درباره داروی منسوب به امام کاظم (علیه السلام) از دو جهت قابل بررسی است. به لحاظ سندی، ضعیف است. البته ضعف سند به معنای دور انداختن روایات نبوده و چون دارای محتوای طبی و تخصصی است بهتر است متخصصین امر در این زمینه اظهار نظر کنند.
به لحاظ محتوایی نیز باید گفت مدلول آن موضوعی تخصصی را مطرح می نماید که صحت یا تکذیب مفید بودن آثار و خواص آن نیازمند مطالعات و تحقیقات تجربی، آزمایشگاهی و میدانی است که متخصصین امر پزشکی و دارویی باید در این زمینه مانند همه داروهای شیمیایی، به تحقیق و تفحص بپردازند.
پی نوشت:
[1] عبد الله و حسین بن بسطام، طب الأئمة علیهم السلام، دار الشریف الرضی ، چ۲، قم، ۱۴۱۱ق، ص۵۰.
[2] ابن داود حلی، الرجال، دانشگاه تهران، چ۱، تهران، ۱۳۴۲ش، ص۱۹۹.
[3] احمد بن علی نجاشی، رجال النجاشی، ص۱۱۰.