در لبنان چه خبر است؟

فرارو- قایق‌های حامل مهاجران اقتصادی اغلب این روز‌ها از طرابلس خارج می‌شوند مکانی که مدت‌ها توسط رهبران سیاسی رها شده بود و اخیرا ناامیدتر شده است، زیرا لبنان از بدترین بحران مالی رنج می‌برد.

به گزارش فرارو به نقل از واشنگتن پست، «احمد طالب» بیش از دو ساعت مدام نام خواهر باردارش را فریاد می‌زد. این دختر ۱۷ساله پس از واژگونی و غرق شدن قایق کوچکی که برای فرار از لبنان سوار آن شده بودند به شدت امیدوار بود که زنده بماند.

احمد با عصبانیت و با صدایی لرزان گفت که یک کشتی بزرگ‌تر به قایق آنان برخورد کرده بود. مسافران ۷۵ نفر بودند که سعی داشتند از فقر شدید در شمال لبنان فرار کنند. طالب در حالی که به دنبال خواهرش می‌گشت سایه‌ها را تماشا می‌کرد که سطح آب را فرا گرفته بودند. او احساس کرد لباس‌هایش سنگین‌تر می‌شوند.

او می‌گوید: «دیگر نمی‌خواستم زنده بمانم». این روز‌ها قایق‌های حامل مهاجران اقتصادی اغلب از طرابلس خارج می‌شوند شهری که مدت‌ها توسط رهبران سیاسی رها شده بود و اخیرا ناامیدتر شده است، زیرا لبنان از بدترین بحران مالی رنج می‌برد.

از سال ۲۰۱۹ میلادی، لبنان محاصره شده در فجایعی است که همه جنبه‌های زندگی را زیر و رو کرده‌اند از جمله سقوط مالی که ارزش واحد پول ملی آن کشور را کاهش داد و انفجار در بندر بیروت در سال ۲۰۲۰ میلادی که بسیاری از بخش‌های مرکز پایتخت آن کشور را ویران کرد و بیش از ۲۰۰ نفر بر اثر آن حادثه جانباختند.

از آنجایی که رهبران لبنان به آن چه بانک جهانی یکی از بدترین بحران‌های اقتصادی جهان قلمداد کرده رسیدگی نکرده‌اند لبنانی‌ها از اتکا به دولت برای ارائه خدمات ناامید شده اند. در عوض، لبنان به مناطق و حوزه‌های نفوذ مختلف تقسیم شده و ساکنان آن به جای یک دولت متمرکز و کارآمد به گروه‌ها و جناح‌های سیاسی و رهبران آن روی آورده اند. با این وجود، به نظر می‌رسد طرابلس دومین شهر بزرگ و فقیر لبنان علیرغم وسعت قابل توجه و این واقعیت که خانه برخی از ثروتمندترین و شناخته شده‌ترین چهره‌های سیاسی کشور از جمله نخست وزیر کشور محسوب می‌شود بی‌بهره از پشتیبان است.

هنگامی که قایقی که عازم اروپا بود در تاریخ ۲۳ آوریل غرق شد ادعا‌هایی مطرح شده بود مبنی بر آن که آن قایق بر اثر برخورد کشتی حامل پرسنل نظامی لبنانی مورد اصابت قرار گرفته است. این تراژدی سیل شکایات و انتقادات طولانی مدت را در طرابلس در مورد حاشیه نشینی، بی‌کفایتی دولت و شکاف وسیع و رو به رشد بین ثروتمندترین شهروندان لبنان و طبقات پایین دست آن تشدید کرد.

هفت جسد از آب بیرون کشیده شد. گمان می‌رود حدود ۲۰ نفر ناپدید شده باشند. به بستگان آنان گفته شد که غواصان دولتی نمی‌توانند به قایق برسند.

اعضای خشمگین خانواده هفته گذشته جاده‌های طرابلس را مسدود کردند و تهدید نمودند که در اواخر ماه جاری زمانی که رای گیری در انتخابات پارلمانی برگزار می‌شود دوباره همین کار را خواهند کرد مگر آن که اجساد پیدا شوند. «احمد الحموی» که برادرش به همراه دو فرزندش در قایق جان باختند یک خواسته گلایه‌آمیز داشت: این که رهبران مذهبی نخست وزیر را تحت فشار قرار دهند تا هر کاری را که لازم است برای بازیابی اجساد قربانیان انجام دهد.

او می‌گوید: «برای ما زیردریایی بفرستید تا بتوانیم اجساد را بیرون بیاوریم و با خاکسپاری از آنان تجلیل کنیم». طالب پیش از آن که سوار قایق شود دلایل زیادی برای ترک کشور داشت. او نیز مانند بسیاری از همسالان خود برای گذران زندگی‌اش تحصیل را رها کرد. مشاغل موجود دستمزد‌های ناچیزی داشتند حدود ۳۰ هزار پوند لبنان در روز یا کمی بیش‌تر از یک دلار آمریکا با نرخ فعلی بازار سیاه که بخش اعظم آن دستمزد نیز باید صرف رفت و آمد به محل کار از طریق وسایل حمل و نقل عمومی می‌شد.

او از طریق فروش قوطی‌های حلبی پیدا کرده از سطل‌های زباله امرار معاش می‌کرد. با این وجود، اخیرا جمعیت فزاینده مستاصل شهر پیش از او قوطی‌ها را از سطل‌ها جمع آوری می‌کنند. او می‌گوید: «اکنون در سطل زباله حتی یک قوطی هم پیدا نمی‌کنی. چگونه می‌توانم با این وضعیت زندگی کنم؟ ما در حال خفه شدن هستیم. قسم می‌خورم که داریم خفه می‌شویم. من مجبور نیستم این گونه زندگی کنم. من باید بروم، حتی اگر بمیرم».

مانند بسیاری در طرابلس و در سراسر لبنان این روز‌ها او نفرت خاصی از طبقه سیاسی حاکم بر کشور دارد. او می‌گوید: «آنان چیزی را از دست نداده اند. آنان بهترین نوشیدنی، بهترین غذا، بهترین‌ها را از همه چیز دارند. ما کمترین نگرانی آنان قلمداد می‌شویم».

دیوار‌ها و ستون‌های ساختمان شهرداری طرابلس بر اثر آتش سوزی بیش از یک سال پیش آسیب دیده اند. در جریان اعتراضات معترضان خسته از کمبود شغل در دوران قرنطینه ویروس کرونا که با ارتش درگیر شدند کوکتل مولوتف‌هایی را به سوی داخل ساختمان پرتاب کردند که جای سیاهی آن کماکان باقی مانده است.

«ریاد یامک» شهردار طرابلس بدون پولی برای تعمیر مجبور شده از طبقه دوم نسبتا دست نخورده کار کند. او در پاسخ به این پرسش که چرا طرابلس بیش از سایر بخش‌های لبنان آسیب دیده این نابرابری را ناشی از کمبود سرمایه‌گذاری می‌داند.

او می‌گوید: «تاجران ترسو هستند. آنان به هر کجا که ثبات باشد می‌روند». یامک می‌گوید زمانی که بازسازی پس از پایان جنگ داخلی لبنان در سال ۱۹۹۰ میلادی آغاز شد سرمایه گذاران بالقوه مانند «رفیق الحریری» که در سال ۲۰۰۵ پس از دو بار نخست وزیری ترور شد از تعهد به طرابلس نگران بودند که تا حدی به دلیل نقش و نفوذ دولت سوریه در آنجا بود. دولت سوریه در دهه‌های پیش از آن به شدت درگیر سیاست لبنان بود و به ویژه در طرابلس و در میان نیرو‌های امنیتی آن شهر نفوذ زیادی داشت.

سرریز خشونت‌آمیز جنگ سوریه در سال ۲۰۱۱ میلادی تهدیدات دیگری را در طرابلس به وجود آورد از جمله عضوگیری داعش از میان جمعیت آن شهر. در چند سال گذشته، شیوع کرونا مشاغل اندکی که در شهر وجود داشت را نیز از بین برده است. او می‌گوید: «مشکلاتی که ما داریم نیاز به ارائه یک برنامه از سوی دولت دارد تا برطرف شوند. خانواده‌هایی وجود دارند که تمام اعضای‌شان بیکار هستند».

شهر او پولی برای ارائه حتی ابتدایی‌ترین خدمات ندارد: در هنگام بارندگی شدید، فاضلاب خیابان‌ها و خانه‌ها را به دلیل خرابی زیرساخت‌ها در سراسر شهر جاری می‌شود. او می‌گوید میراث شهر در حال غارت است و بخش‌های بزرگی از ارگ بزرگ بالای تپه طرابلس توسط دزدان به سرقت رفته و دوباره در عمارت‌های گران قیمت در نقاط دیگر لبنان دیده می‌شوند.

یامک می‌گوید برخی از محله‌ها هنوز به وضوح نشانه‌های جنگ داخلی را در خود دارند. نمای ساختمان مملو از سوراخ‌های گلوله یا حفره‌های ناشی از سلاح‌های سنگین‌تر است. برخی از حفره‌ها به قدری بزرگ هستند که کبوتر در داخل آن لانه می‌کند. طرابلس در نوعی تعلیق زمانی به سر می‌برد.

خیابان‌ها مملو از خودرو‌های مرسدس بنز متعلق به دهه ۱۹۷۰ میلادی هستند که با نوار و طناب در کنار هم قرار گرفته اند. محله‌ها مملو از سیم‌هایی هستند که برق را از طریق شبکه‌های درهم به شهر می‌رسانند. «ابراهیم» یک مغازه دار ۴۵ساله که منسوجات پنبه‌ای می‌فروشد می‌گوید: «من به هیچ چیز این دولت امید ندارم. من منتظر هیچ چیز نیستم و آنان نمی‌توانند چیزی را تغییر دهند، زیرا این کشور مافیایی است. مافیایی که اقدام‌اش پوشش قانونی دارد».

او با اشاره به «نجیب میقاتی» سرمایه دار میلیاردر که برای سومین بار نخست وزیر لبنان شده است می‌گوید: «نخست وزیر ما اهل اینجاست. او چه کاری برای طرابلس انجام داده است»؟

پس از آن که اهالی طرابلس سربازان یونیفرم‌پوش ارتش را متهم کردند که سوار کشتی‌ای بودند که گفته می‌شود به قایق مهاجران برخورد کرده ارتش لبنان تحقیقاتی را آغاز کرد. میقاتی به طور علنی از تحقیقات حمایت کرد، اما به نظر می‌رسید که مستقیما از ارتش حمایت می‌کند و گفته بود: «اعتمادی قوی به خِرَد و رهبری ارتش داریم».

پس از مرگ مهاجران در دریا، افرادی از طرابلس با اسپری روی دیوار آپارتمانی با گرافیتی نوشتند: «ثروت این میلیاردر از خون مردم جمع آوری شده است». آنجا آپارتمانی بود که شبکه‌های تلویزیونی محلی لبنان از آن به عنوان خانه میقاتی یاد کرده بودند.

ساکنان طرابلس هم چنین طرحی را که پارلمان برای توسعه شمال لبنان اعلام کرده بود که را مجموعه‌ای از وعده‌های توخالی و بی‌فایده می‌دانند.

«ابراهیم» مغازه دار می‌گوید: «من نگران بچه‌هایم هستم. همه جا تحقیر می‌شویم: برق نداریم و آب نیست. ما در جنگ بزرگ شدیم. هیچ چیز تغییر نکرده است. وضعیت بدتر شده است».