خانه » همه » مذهبی » درباره نهج البلاغه و علت ایراد ان از جانب امام علی(ع) و و یژگی های آن و در باره خطبه ای که امام برای حمام خواندند توضیح دهید.

درباره نهج البلاغه و علت ایراد ان از جانب امام علی(ع) و و یژگی های آن و در باره خطبه ای که امام برای حمام خواندند توضیح دهید.

بیانات امیر مؤمنان علیه السلام در مناسبت های گوناگون ونامه ها ,وسخنان کوتاه ایشان,مجموعه نهج البلاغه را تشکیل می دهد که در ابتداء آنها زمان ومناسبت ایراد آنها بیان شده است.نهج البلاغه از کتب معتبر نزد علمای شیعه و بسیاری از اهل سنت می باشد مضامین اکثر خطبه ها و نامه ها و روایت آن شهادت می دهد بر این که فقط و فقط این سخنان از امیرالمؤمنین(ع) می باشد. نهج البلاغه نه تنها مورد توجه عالمان شیعه بوده بلکه توسط دانشمندان اهل سنت نیز بسیار مورد توجه قرار گرفته و حتى شرح هایى بر آن نوشته شده است مثل شرح ابن ابى الحدید معتزلى و شرح عبده، (براى آشنایى با شروح شیعى و سنى نهج البلاغه ر.ک: فرهنگ معارف شروح نهج البلاغه، جلد اول، محمد دشتى، صص 29 ـ 12). بسیارى از روایات موجود در نهج البلاغه هم در منابع سنى موجود است و هم در منابع شیعى، (براى آشنایى با مصادر و اسناد نهج البلاغه ر.ک: «اسناد و مدارک نهج البلاغه»، محمددشتى).
کلمات امیرالمؤمنین(ع) از قدیمترین ایام، با دو امتیاز همراه بوده است و با این دو امتیاز شناخته می شده است؛ یکی فصاحت و بلاغت، و دیگری چند جانبه بودن و به اصطلاح امروز، چند بعدی بودن. هر یک از این دو امتیاز، به تنهایی کافی است که به کلمات علی(ع) ارزش فراوان دهد؛ ولی توام شدن این دو با یکدیگر، یعنی این که سخنی در مسیرها و میدانهای مختلف و احیانا متضاد رفته و در عین حال، کمال فصاحت و بلاغت خود را درهمه آنها حفظ کرده باشد، سخن امام علی(ع) را قریب به حد اعجاز قرار داده است و به همین دلیل، سخن حضرت علی در حد وسط کلام مخلوق و کلام خالق قرار گرفته است و درباره اش گفته اند: «فوق کلام المخلوق و دون کلام الخالق.» این امتیاز نهج البلاغه، برای فردی که سخن شناس باشد و زیبایی سخن را درک کند، نیاز به توضیح و توصیف ندارد. اساسا زیبایی درک کردنی است؛ نه وصف کردنی. نهج البلاغه پس از نزدیک به چهارده قرن، برای شنونده امروز، همان لطف، حلاوت، گیرایی و جذابیت را دارد که برای مردم آن روز داشته است. از امتیازات برجسته سخنان امیرالمومنین که به نام «نهج البلاغه» امروز در دست ماست، این است که محدود به زمینه خاصی نیست؛ امام علی به تعبیر خودش تنها در یک میدان اسب نتاخته است، در میدانهای گوناگون که احیانا بعضی با بعضی متضاد است، تکاور بیان را به جولان آورده است.
نهج البلاغه شاهکار است، اما نه تنها در یک زمینه؛ بلکه در زمینه های گوناگون. این که سخن شاهکار باشد، ولی در یک زمینه، البته زیاد نیست و انگشت شمار است؛ اما به هر حال هست. این که در زمینه های گوناگون باشد؛ ولی در حد معمولی نه شاهکار، فراوان است. ولی این که سخین شاهکار باشد و در عین حال؛ حدود به زمینه خاصی نباشد، از مختصات نهج البلاغه است. بگذریم از قرآن کریم، که داستانی دیگر است. کدام شاهکار را می توان پیدا کرد که به اندازه نهج البلاغه متنوع باشد. ما شیعیان باید اعتراف کنیم که بیش از دیگران، درباره کسی که افتخار نام پیروی او را داریم، ظلم و لااقل کوتاهی کرده ایم. اساسا کوتاهی های ما ظلم است. ما نخواسته یا نتوانسته ایم علی را بشناسیم. بیشتر مساعی ما درباره تنصیصات رسول اکرم(ص) درباره علی(ع) و سب و شتم کسانی که این نصوص را نادیده گرفته اند، بوده است؛ نه درباره شخصیت عینی مولا علی(ع). غافل از این که این مشکی که عطار الهی بحق معرف آن است، خود بوی دلاویزی دارد و بیش از هر چیز، لازم است مشامها را با این بوی خوش آشنا کرد؛ یعنی باید آشنا بود و آشنا کرد.
معرفی عطار الهی به این منظور بوده که مردم با بوی خوش آن آشنا شوند؛ نه این که به گفته عطار، قناعت ورزند و تمام وقت خویش را صرف بحث درمعرفی وی کنند، نه آشنایی با او. سیری در نهج البلاغه، صص 7، 26، 38 و 39.
برای استفاده عملی از نهج البلاغه و به طور کلی هر نوع پند و اندرز و راهنمایی و ارشاد باید شرایطی در بیرون انسان و شرایطی در درون او فراهم گردد تا زمینه استفاده عملی در زندگی ممکن گردد. باید پند و اندرز و راهنمایی در قالبی جذاب و گیرا و تأثیرگذار و از طرف فردی وارسته وعامل و پیوسته و مرتبط با حق باشد و از طرفی زمینه های نظری و فکری و آمادگی روحی و درونی در شنونده یا خواننده یا بیننده وجود داشته باشد تا سخن حق و حکیمانه بر دل آماده نشیند و همچون بذری که آماده رویش است و در زمینی مستعد و آماده کشت شده به بار نشیند و بالنده شود و ثمر دهد. گاه نارسایی پند و راهنمایی و زمانی عامل نبودن راهنما به پند و راهنمایی خویش و گاهی آماده نبودن زمین دل و قلب موعظه شونده باعث می شود تا موعظه و پند و ارشاد اثر مطلوب خود را نداشته باشد و بی اثر یا کم اثر باشد. پس در آغاز باید حق را شناخت و از نظر نظری و تئوری با ملاک ها و معیارهای حق آشنا شد و سپس زمین نامساعد و نامناسب دل و درون را با توجه و استغفار و دوری گزیدن عملی از گناهان و آلودگی ها و انجام وظایف الهی و رعایت تقوا و گام برداشتن در جاده بندگی و عبودیت آماده ساخت و آن گاه ناگزیر سخن حق به ویژه از حلقوم تبلور حق و حقیقت یعنی امیر مؤمنان(ع) بر چنین دل آماده ای می نشیند و تا اعماق دل نفوذ می کند و پرتو و رشحه ای از صفات و کمالات الهی آن امام همام در وجود انسان جلوه گر می شود. در روایت می خوانیم: «ما اکثر العبر و اقل الاعتبار؛ عبرت ها چه فراوان و عبرت گرفتن چقدر کم است» (میزان الحکمه، ج 6، ص 37، ح 11470). یعنی انسان از نظر وجود پند و موعظه و ارشاد و امور عبرت آموز معمولا کمبودی ندارد ولی موانع درونی و حجاب ها و پرده های غفلت و گناهان و علاقه بیش از حد معمول و معقول به دنیا و با همه وجود غرق در دنیا شدن یکسره به دنیا پرداختن و حب جاه و ثروت، نمی گذارند این پندها در دل انسان اثر بگذارند. گاه می شود یک نصیحت و موعظه نسبت به فردی آثار عجیب و عمیقی به جا می گذارد و زندگی او را کاملا دگرگون می سازد ولی در فرد دیگری که در کنار او بوده و این موعظه را شنیده، کوچکترین اثری ندارد و این دلیل بر این امر است که از طرف نصیحت کننده مشکل و مانعی در کار نبوده بلکه مشکل به وجود موانعی در درون این فرد بر می گردد.
خطبه 184 نهج البلاغه (فیض الاسلام) که به خطبه متقین معروف است با پیشنهاد و اصرار و پافشاری یکی از یاران امیر مؤمنان(ع) که مردی زاهد و پارسا به نام «همام» بود، ایراد گردید و در پایان خطبه به حدی کلمات آتشین و فصیح و بلیغ حضرت(ع) در دل آماده همام اثر گذاشت که طاقت نیاورد و فریادی کشید و از دنیا رفت. حضرت علی(ع) فرمود: «هکذا تصنع المواعظ البالغه باهلها؛ پند و موعظه رسا و مؤثر این چنین در دل اهلش اثر می گذارد».
مباحث نهج البلاغه که هر کدام شایسته بحث و مقایسه است، به قرار ذیل است: – الهیات و ماوراء الطبیعه. – سلوک و عبادت. – حکومت و عدالت. – اهل البیت و خلافت. – موعظه و حکمت. – دنیا و دنیاپرستی. – حماسه و شجاعت. – ملاحم و مغیبات. – دعا و مناجات. – شکایت و انتقاد از مردم زمان. – اصول اجتماعی. – اسلام و قرآن. – اخلاق و تهذیب نفس. – شخصیتها. – و یک سلسله مباحث دیگر. مجموعه آثار شهید مطهری ج14 ـ سیری در نهج البلاغه صفحه375،شهید مطهری به نقل از سایت تبیان
براى تحقیق و مطالعه در «نهج البلاغه» مى توانید به منابع زیر مراجعه نمایید: 1- ترجمه و تفسیر نهج البلاغه،محمد تقى جعفرى(ره) 2- سیرى در نهج البلاغه،شهید مطهرى 3- جستجویى در نهج البلاغه،عابدى 4- ابعاد گسترده اسلام،جواد مصطفوى 5- پیرامون نهج البلاغه،شهرستانى 6- یادنامه کنگره نهج البلاغه،گروهى از نویسندگان 7- ابزار و اطلاعات مقدماتى تحقیق در نهج البلاغه، محمد دشتى 8- نهج البلاغه چیست؟،شهرستانى 9- آشنایى با نهج البلاغه،مهدى جعفرى 10- یادنامه علامه شریف رضى،گروهى از نویسندگان 11- کاوشى در نهج البلاغه،گروهى از نویسندگان 12- کلیدهاى شناسایى نهج البلاغه،محمد دشتى 13- پژوهشى در اسناد و مدارک نهج البلاغه،مهدى جعفرى 14- الهیات در نهج البلاغه،لطف اللَّه صافى 15- یادنامه دومین کنگره نهج البلاغه، گروهى از نویسندگان ب – در این زمینه مى توانید با بنیاد نهج البلاغه در قم با تلفن 7742594 تماس بگیرید.

دیدگاهتان را ثبت کنید

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد