با سلام؛ انسان موجودی است که تمامی اضلاع وجودیش با یکدیگر مرتبطند و نمی شود یک ضلع کاملا اصلاح شود حال آنکه ضلع دیگر دست نخورده و ناقص باقی بماند. این مانند آن است که بگوییم آیا می شود اخلاقیات انسان ابتدا باید اصلاح شود یا اندیشه های او؟ مثالی ساده تر: برای رشد جسمی ابتدا باید استخوان های انسان رشد کند یا ماهیچه های او؟ رشد همه با هم است و به تدریج.
با این مقدمه پاسخ آن است که اصلاح انسان یک اصلاح ذوابعاد است. با اصلاح هر بعدی از وجودش بعد دیگر کمی اصلاح می گردد و وقتی بعد دیگر اصلاح شد بعد اول دوباره رشد می کند. البته رعایت تقدم و تاخر و تناسب در این میان تا حدی مقدور و لازم است.
حاصل آنکه کسی می تواند در نماز حضور قلب داشته باشد که در بیرون از نماز پراکندگی قلبی زیادی نداشته باشد و قلبش را هزار تکه نکرده باشد و هر تکه را به کسی یا مالی یا مشغولیت داده باشد. راه اصلاح اینکه بیرون را نیز اصلاح کند این است که در نمازِ چند دقیقه ای اش سعی کند قلبش را حاضر و متوجه خدا کند و هر روز در نماز این سعی خود را تکرار کند. نمار خلاصه زندگی انسان است. هر چه در زندگی انجام داده ای آنجا متبلور می شود. لذا علمای اخلاق می گویند ببینید در نماز چه چیزهایی بیشتر ذهن شما را به خود مشغول می کند بدانید این ها تعلقات شما در دنیا هستند و باید محبت و مشغولیت قلبی خود را به آن ها کاهش دهید. این ها مانع سیر و پرواز روحی شما شده اند. نماز خوب توفیق می خواهد که به هر کس ندهندش. باید تضرع و زاری کنید تا به قول معروف دل خدا را به دست آورید. موفق باشید.