خانه » همه » مذهبی » دلیل نجاست و حرمت شراب

دلیل نجاست و حرمت شراب


دلیل نجاست و حرمت شراب

۱۳۹۳/۰۸/۲۷


۲۱۳۳۴ بازدید

دلیل نجاست و حرمت شراب چیست ؟

علاوه بر آیات و روایات متعددی که در مورد حرمت و نجاست شراب وجود دارد؛ فقها به عقل و اجماع نیز استناد کرده اند. این دلایل به صورت مختصر مورد بررسی قرار می گیرد.الف) آیات؛ در مورد حرام بودن و نجاست شراب، آیات متعددی در قران مجید آمده است که به صریح ترین آن اشاره می شود:
1. «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا إِنَّمَا الْخَمْرُ وَ الْمَیْسِرُ وَ الْأَنْصابُ وَ الْأَزْلامُ رِجْسٌ مِنْ عَمَلِ الشَّیْطانِ فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُون ؛ اى کسانى که ایمان آورده اید! شراب و قمار و بت ها و ازلام [نوعى بخت آزمایى ]، پلید و از عمل شیطان است، از آنها دورى کنید تا رستگار شوید!.». مطابق این آیه، شراب، رجس است و رجس یعنی نجاست و کثافت و به معنی صفتی است که موجب تنفر و دوری طبع انسان از او می شود و هم چنین رجس یک عمل شیطانی است که منجر به تباهی و گمراهی انسان خواهد شد. پس رجس به معنای کثافت و نجاست است اعم از ظاهری و معنوی.
2 . « إِنَّما یُریدُ الشَّیْطانُ أَنْ یُوقِعَ بَیْنَکُمُ الْعَداوَةَ وَ الْبَغْضاءَ فِی الْخَمْرِ وَ الْمَیْسِرِ وَ یَصُدَّکُمْ عَنْ ذِکْرِ اللَّهِ وَ عَنِ الصَّلاةِ فَهَلْ أَنْتُمْ مُنْتَهُون ؛ شیطان مى خواهد به وسیله شراب و قمار، در میان شما عداوت و کینه ایجاد کند، و شما را از یاد خدا و از نماز بازدارد. آیا (با این همه زیان و فساد، و با این نهى اکید،) خوددارى خواهید کرد؟».
3. «یَسْئَلُونَکَ عَنِ الْخَمْرِ وَ الْمَیْسِرِ قُلْ فیهِما إِثْمٌ کَبیرٌ وَ مَنافِعُ لِلنَّاسِ وَ إِثْمُهُما أَکْبَرُ مِنْ نَفْعِهِما؛ در باره شراب و قمار از تو سؤال مى کنند، بگو: «در آن ها گناه و زیان بزرگى است و منافعى (از نظر مادى) براى مردم در بردارد (ولى) گناه آن ها از نفعشان بیشتر است.».
ب) روایات، درمنابع روایی شیعه و سنی روایات زیادی بر حرام و نجس بودن شراب وارد شده است که به برخی از روایات اشاره می گردد.
1. از حضرت امام جعفر صادق (ع) روایت شده است که فرمودند: «شراب ریشه بدی ها و منشأ گناهان است و کسى که شراب مى خورد، عقل خود را از دست مى دهد و در آن موقع خدا را نمى شناسد و از هیچ گناهى باک ندارد و احترام هیچ کس را نگه نمى دارد و حقّ خویشان نزدیک را رعایت نمى کند و از زشتی هاى آشکار رو نمى گرداند و روح ایمان و خدا شناسى از بدن او بیرون مى رود و روح ناقص خبیثى که از رحمت خدا دور است در او مى ماند و خدا و فرشتگان و پیغمبران و مؤمنان، او را لعنت مى کنند و تا چهل روز نماز او قبول نمى شود و روز قیامت روى او سیاه است و زبان از دهانش بیرون مى آید و آب دهان او به سینه اش مى ریزد و فریاد تشنگى او بلند است.»
2. در مجامع شیعه و سنّى، این حدیث معروف است که پیامبر اکرم (ص) ده گروه را لعنت کرده است که به گونه مستقیم یا غیر مستقیم در شراب سازى دخالت دارند: « الکلینى باسناده عن جابر عن ابى جعفر (ع): قال، لعن رسول اللّه (ص) فى الخمر عشرة غارسها، حارسها و عاصرها و شاربها و ساقیها و حاملها و المحمولة الیه و بایعها و مشتریها و اکل ثمنها؛ پیامبر (ص) در خمر ده دسته را که شامل افراد زیر هستند لعنت فرمودند؛ غرس کننده‌ى درخت انگور، حرس کننده‌ى آن، آب‌ گیرنده، نوشنده، ساقى و حامل شراب و کسى که شراب به او حمل مى‌شود، فروشنده، مشترى و کسى که ثمن حاصل از فروش خمر را مى‌خورد.».
3. مذمت شراب خواری
در اسلام هیچ گناهى تا این حد مذمت و مورد نکوهش قرار نگرفته است. پیامبر گرامی اسلام فرمودند:« أوّل ما نهانی عنه ربّی بعد عبادة الأوثان شرب الخمر و ملاحاة الرّجال؛ پس از بت پرستى نخستین چیزى که خدایم مرا از آن نهى کرد شراب خوارى و بدگوئى مردان به یکدیگر است.». «إیّاکم و الخمر فإنّ خطیئتها تفرّع الخطایا کما أنّ شجرتها تفرّع الشّجر؛ از شراب بپرهیزید که از گناه آن گناهان میزاید چنان که از درخت آن درختان میروید».
امام صادق (ع) نیز فرمود: «اگر کسى دخترش را به شراب خوار بدهد مانند این است که او را در آتش انداخته است.». زیان هاى شراب منحصر به جنبه هاى بهداشتى نیست بلکه از جنبه هاى معنوى و اجتماعى قابل توجه است. مردى از امام پنجم (ع ) علت حرام شدن شراب را سؤال مى کرد. آن حضرت این طور فرمودند:
«ان مدمن الخمر کعابد و ثن و یورثه الارتعاش، و یهدم مروءته، و تحمله على التجسر على المحارم، منسفک الدماء و رکوب الزنا، حتى لایومن اذا سکر انیثبت على حرمه، وهو لا یعقل ذلک، و الخمر لا تزید شاربها الا کل شر؛ دائم الخمر مانند بت پرست است شراب برایش رعشه بدن پدید مى آورد، مردانگى و انصاف و مروتش را نابود مى کند. شراب است که شراب خوار را وادار بر جسارت بر نزدیکان و اقوام و خویشان و خون ریزى و زنا می نماید حتى از زناى با محارم ایمن نمى تواند بود او پس از مستى این کار را بى توجه انجام مى دهد و خلاصه شراب وادار کننده به هر نوع شر و اعمال ضد انسانى است.».
دراین روایت به یک قسمت از ضررهاى شراب از نظر جنبه هاى جسمانى، اخلاقى، و اجتماعى تصریح شده است. دانشمندان تعداد امراضى را که عامل اصلى آن ها شراب و عرق است تقریبا 11 نوع شمرده اند.
ج)دلیل عقلی، فقها فرموده اند خوردن هر چیزی که به جان و عقل انسان مضر باشد، حرام است. برخى از عقلاى جهان به خصوص پزشکان متعهد بر اساس موازین عقلى و علمى و بلکه مشاهدات حسى معتقدند الکلِ مسکِر انسان را از حالت عادى خارج مى سازد و براى مدت زمانى او را در مستى و بى خبرى نگه مى دارد و در این حالت هرگونه عمل خطرناک و یا شرم آورى از وى امکان صدور مى یابد.
د) اجماع، به اتفاق فقهاى شیعه و سنّى، شراب، نجس و حرمت آن محرز است.« حرام بودن خمر، اتفاقى است. همه ادیان الهى نوشیدن خمر را منع کرده‌اند؛ چرا که در شرع، به عقل اهمیت ویژه‌اى داده مى‌شود و هرچه ضد عقل باشد، اسلام با آن مخالفت دارد و خمر، مسکر است و از بین برندۀ‌عقل، پس حرام خواهد بود. اما، دربارۀ‌ نجسى، یا پاکى آن گفت و گوهایى بین فقیهان در گرفته است. مشهور بر آنند که خمر نجس است.» سید مرتضى مى‌نویسد: خمر و هر شرابى را که نوشیدن زیاد آن سکرآور باشد، نجس است. بین مسلمانان در نجس بودن خمر، اختلافى نیست.
سید بن زهره، آیه 90 سورۀ شریفه مائده را دلیل بر نجس بودن خمر و هر شراب سکرآور و فقاع مى‌داند، براساس اجماع. محقق حلّى، علامه حلّى، شهید اول و ثانى، فتوا به نجس بودن خمر داده‌اند. صاحب جواهر، قول به نجس بودن مست کننده‌هایى که در اصل روان و آبکى هستند، مانند خمر؛ مشهور و نزدیک به اجماع، بلکه خود اجماع مى‌داند.
اکثر عالمان دینى مشروبات را حتى به نام دارو نیز تجویز نمى کنند، چرا که خداوند متعال شفایى در حرام قرار نداده است. تمام فقیهان اسلامى براى شراب خوار اجراى حد شرعى (هشتاد ضربه شلاق) را واجب نموده اند. و از شرکت در مجالس که شراب نوشیده می شود منع کرده است.

ممکن است این مطالب هم برای شما مفید باشد:

دیدگاهتان را ثبت کنید

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد