علل لجبازی در کودکان

اجازه بدهید در این قسمت نگاهی به برخی از علل اصلی لجبازی و عدم دستور پذیری در کودکان بیاندازیم.

ارتباطات نامناسب 

گاهی اوقات برخی کشمکش‌ها در محیط منزل بین پدر و مادر و کودک شکل می‌‌گیرد که این امر باعث ایجاد ارتباطات نامناسب خواهد شد. همه ما به خوبی می‌‌دانیم که در دنیای امروز پدر و مادرها چقدر مشغله کاری و فکری دارند و هنگامی ‌که با یک مشکل در محیط منزل مواجه می‌شوند به ویژه مسائل مربوط به کودکان به راحتی عصبانی شده و در کمال یاس و ناامیدی پدر و مادر شروع به دعوا کردن با هم می‌کنند یا کودک خود را سرزنش می‌کنند. این وضعیت باعث آسیب رساندن به کودک می‌‌شود و باعث می‌‌شود آنها رفتارهای نامناسب را از خود نشان می‌‌دهند که این امر منجر به لجبازی در کودکان خواهد شد. پدر و مادر در چنین شرایطی تصور می‌‌کنند که کاملا حق با آنها از به این ترتیب بحث و جدل و برقراری ارتباطات نامناسب یکی از دلایل عدم دستور پذیری در کودکان محسوب می‌‌شود.

عدم پختگی 

کودکان نمی‌دانند که چه چیزی درست است و چه چیزی غلط و از رفتارهای دیگران بر چیزی که در اطراف آنها رخ می‌‌دهد الگو برداری می‌‌کنند. در ابتدا آنها به یک فرایند یا یک روش کلید می‌‌کنند و آن قدر آن کار را انجام می‌‌دهند تا بالاخره با واقعیت مواجه شوند. کودکان مهارت بسیار کمی در کارهای که انجام می‌‌دهند دارند به عبارتی سن آنها برای پختگی و تکامل خیلی کم است و این امر می‌‌تواند باعث لجبازی در کودکان شود و می‌تواند تا دوران مهد کودک یا تا دوران مدرسه ادامه پیدا کند.

تمایل زیاد برای آزادی 

کودکان دوست ندارند که کسی کارهای آنها را کنترل کنند و همیشه می‌خواهند که برای انجام هر کاری آزادی داشته باشند و اگر پدر و مادرشان تلاش کنند که آزادی آنها را سلب نمایند احساس می‌کنند که نمی‌توانند کارهای مورد علاقه خود را به طور صحیح انجام دهند و در این شرایط یک رفتار از سیستم قانون‌گذاری پدیدار می‌‌شود که عدم دستور پذیری در کودکان نام دارد.

مقایسه شدن با سایر کودکان 

مقایسه شدن‌های نامناسب و غیر ضروری بین کودکان یک کار بسیار اشتباه است زیرا باعث می‌‌شود که کودک ناامید شود و حس عصبانیت او نسبت به فردی که با او مقایسه شده است افزایش پیدا کند. در این موارد کودک نسبت به آن جنبه‌هایی که مقایسه شده است لجباز می‌‌شود و هرگز به جنبه‌های مثبت فکر نمی‌کند تا به اصلاح خود بپردازد به این ترتیب پدر و مادر باید بدانند که مقایسه کردن هرگز کارساز نیست مگر آن که خود کودک نیز با این امر موافق باشد.

کنجکاوی

همه چیز در این جهان پهناور برای کودک جدید است و او همیشه دوست دارد به کشف چیزهایی بپردازد که در اطرافش رخ می‌‌دهد. این کنجکاوی رفتارهای معمولی او را به لجبازی و کله شقی تبدیل می‌‌کند و تلاش می‌‌کند از طریق لجبازی به کسب اطلاعات بیشتر بپردازد. تعداد زیادی از افراد عقیده دارند که کسب اطلاعات از طریق کنجکاوی برای کودکی که در حال رشد است بسیار خوب است اما واقعیت این است که این کودکان برای کسب جزئیات بیشتر لجبازتر خواهند شد.

الگو پذیری 

علاوه بر دلایلی که در بخش بالا برای بروز لجبازی در کودکان بیان کرده ‌ایم پدر و مادر یکی از دلایل اصلی لجبازی و عدم دستور پذیری در کودکان محسوب می‌شوند. کودکان رفتارهای پدر و مادر و نحوه برقراری ارتباط آنها را با دیگران مشاهده می‌‌کنند و به الگو پردازی می‌‌پردازند به عنوان مثال از عادات غذایی و الگوی خواب آنها تقلید می‌‌کنند و به آنها توجه می‌‌کند که چگونه به رتق و فتق مشکلات در منزل می‌پردازند تا بتوانند در شرایط مشابه چنین رفتارهایی را از خود نشان دهند. به این ترتیب در صورتی که فردی در محیط منزل برای دستیابی به اهداف خود رفتارهای لجبازانه ای را از خود نشان داده باشد کودکان نیز چنین رفتارهایی از خود نشان می‌دهد زیرا یک الگوی رفتاری در منزل دارد. این مسئله در خصوص کودکان خیلی اهمیت ندارد زیرا اکثر کودکان گاهی اوقات رفتارهای بدی دارند و نمی‌‌توان از این رفتارها تحت عنوان لجبازی و عدم دستور پذیری یاد کرد. با کودک خود صحبت کنید، خوب و بد را برای او توضیح دهید و از او بخواهید که به تجزیه و تحلیل واقعیت بپردازد و در طول زندگی خود لحظات شادی را خلق کند.

ویژگی‌های کودکان لجباز 

همه کودکانی که خواهان آزادی هستند لجباز نیستند. باید قبل از آن که نسبت به رفتار کودک خود واکنش نشان دهید به این نتیجه برسید که آیا واقعا کودک شما لجبازی می‌کند؟ کودکانی که تمایل به آزادی در آنها قوی است بسیار باهوش و خلاق هستند، آنها خیلی سوال می‌پرسند حتی ممکن است گاهی اوقات سرکش شوند، این کودکان عقاید و ایده‌های زیادی دارند و معمولاً کننده کار هستند از سوی دیگر کودکان لجباز از عقاید خود دست نمی‌کشند و آنچه که شما به آنها می‌‌گوید اصلا گوش نمی‌دهند. در بخش زیر به برخی از ویژگی‌های یک کودک لجباز اشاره می‌کنیم:

این کودکان تمایل زیادی برای تایید شدن دارند و باید به صحبت‌های آنها گوش داده شود به این ترتیب آنها اغلب به دنبال جلب توجه شما خواهند بود.

این کودکان به شدت مستقل هستند.

آنها به چیزی که قصد دارند انجام دهند بسیار پایبند هستند و حتماً آن را انجام می‌دهند.

همه کودکان گاهی اوقات قشقرق به پا می‌‌کنند اما کودکان لجباز چنین رفتاری را بیشتر از خود نشان می‌دهند.

این کودکان بیشتر دوست دارند رئیس باشند و تمایلات آنها برای رهبری و ریاست بیشتر است.

آنها دوست دارند همه چیز را طبق میل خود انجام دهند.

کنترل کردن کودک لجباز کار دشواری است اما غیرممکن نیست. 1

اهنمای برخورد با کودکان لجباز

به او فرصت شنیده شدن بدهید

برقراری ارتباط یک مسیر دوطرفه است. اگر می‌خواهید کودک لجباز شما به حرف‌تان گوش کند، اول از همه باید حرف او را بشنوید. کودکان لجباز اگر احساس کنند که قرار نیست حرف‌شان را بشنوید، ممکن است فورا حالت تدافعی به خود بگیرند. پس هروقت کودک‌تان روی انجام دادن یا ندادن کاری لجبازی کرد، به‌جای اینکه بلافاصله حکم صادر کنید و فرصت شنیده شدن را از او بگیرید، با نرمی و ملایمت به کودک خود نزدیک شوید و به یک گفت‌وگوی سالم دعوتش کنید تا او نیز بتواند علت مخالفتش را توضیح بدهد.

با او ارتباط نزدیک برقرار کنید

وقتی کودک خود را به انجام کاری مجبور می‌کنید، خودتان باعث می‌شوید که نافرمانی کند و دقیقا به انجام همان کاری که نهی کرده‌اید ترغیب شود. این مقاومت کودک در واقع یک واکنش غریزی در پاسخ به اجبار است که البته محدود به رده‌ی سنی خاصی نیست و در بزرگ‌سالان نیز اتفاق می‌افتد.

مثلا اگر از وقت خواب کودک شش‌ساله‌تان گذشته است و او هنوز اصرار دارد که کارتون تماشا کند، نباید با اجبار به سمت تختخواب هدایتش کنید. در عوض کنارش بنشینید و خودتان را به کارتونی که تماشا می‌کند علاقه‌مند نشان بدهید تا با مشاهده‌ی ابراز هم‌دلی شما نرم شود و راحت‌تر به حرف‌تان گوش کند. کودکانی که با والدین یا پرستار خود ارتباط خوبی دارند، تمایل بیشتری به مشارکت و فرمان‌پذیری نشان می‌دهند. به گفته‌ی سوزان اِستیفلمَن (Susan Stiffelman) در کتاب «تربیت بدون مبارزه‌ی قدرت» (ترجمه‌ی این کتاب توسط انتشارات مِهرویستا با همین عنوان چاپ شده است)، برقراری رابطه‌ی محکم با کودکان نافرمان کمک می‌کند راحت‌تر با یک‌دیگر کنار بیایید.

برای اینکه رابطه‌ی خود را با کودک لجبازتان تقویت کنید، اولین قدم را همین امروز بردارید و با یک آغوش گرم شروع کنید.

به او حق انتخاب بدهید

خیلی اوقات کودکان دوست ندارند به آنها امر و نهی شود. مثلا اگر به کودک لجباز چهارساله‌ی خود امر کنید که باید رأس ساعت ۹ شب در تختخوابش باشد، تعجبی ندارد که با یک جیغ بلند به شما «نه» بگوید یا اگر به پسربچه‌ی یک‌دنده‌ی خود اصرار کنید که فقط و فقط باید همان اسباب‌بازی انتخاب خودتان را بخرد، شک نکنید که روی اسباب‌بازی انتخاب خودش پافشاری خواهد کرد.

به‌جای اینکه به کودک لجباز خود امر کنید، به او حق انتخاب بدهید. مثلا بگویید: «خُب دیگه وقت خوابه. عزیزم دلت می‌خواد کدوم قصه‌ رو برات بخونم؟» و سپس اسم چند قصه‌ را نام ببرید. اگر کودک‌تان هنوز نافرمانی کرد و گفت: «من نمی‌خوام برم تو جام!»، آرامش خود را حفظ کنید و با جدیت بگویید: «اما این جزو انتخابایی که می‌تونی داشته باشی نیست.» و این جمله را هر چند بار که لازم شد تکرار کنید. با تکرارِ شما کودک‌تان ترغیب می‌شود که کوتاه بیاید.

تعداد انتخاب‌هایی که در هر مورد در نظر می‌گیرید، نباید خیلی کم یا زیاد باشد. مثلا اگر درِ کمد لباس را باز کنید و به کودک خود بگویید که یک دست لباس انتخاب کند، احتمالا انتخابِ فقط یک دست لباس از میان همه‌ی لباس‌هایی که دارد، برایش سخت و گیج‌کننده خواهد بود. در عوض می‌توانید خودتان دو یا سه دست لباس مناسب انتخاب کنید و سپس از کودک‌تان بپرسید که دوست دارد کدام‌شان را بپوشد.

آرامش خود را حفظ کنید

اگر به لجبازی کودک خود با داد و بیداد پاسخ بدهید، گفت‌و‌گوی عادیِ بین شما و کودک‌تان در نهایت به جایی کشیده خواهد شد که از هر دو طرف‌تان فقط صدای جیغ شنیده می‌شود. داد و بیداد شما در واقع جرقه‌ای است برای شروع یک درگیری کلامی که فقط اوضاع را بدتر می‌کند. یادتان باشد که او کودک و ناپخته است و شما که بالغ و فهمیده هستید وظیفه دارید جریان گفت‌وگو را به سمتی هدایت کنید که به یک نتیجه‌ی معقول برسید. به کودک‌ خود کمک کنید تا متوجه شود که باید دست از لجبازی بردارد و آنچه را شایسته است انجام بدهد.

مراقبه، ورزش و موسیقی از جمله مؤثرترین راهکارهای تقویت آرامش به‌شمار می‌روند. به موسیقی‌های آرامش‌بخش گوش کنید و حتی اگر امکاناتش را دارید، خودتان ساز یاد بگیرید و در منزل قطعات آرامش‌بخش بنوازید تا کودک‌تان نیز بشنود و اعصابش آرام بگیرد. هر از گاهی نیز به آهنگ مورد علاقه‌ی او گریز بزنید تا دلش را به‌دست بیاورید.

با او همکاری کنید

کودکان لجباز در مورد اینکه چگونه با آنها رفتار می‌شود، روحیه‌ی بسیار حساسی دارند. پس در صحبت با این قبیل کودکان نسبت به لحن، زبان بدن و کلماتی که استفاده می‌کنید محتاط باشید. اگر رفتار شما باعث آزار کودک لجباز‌تان شود، حالت تدافعی به خود خواهد گرفت و ممکن است سرکشی و حاضرجوابی کند و رفتارهای پرخاشگرانه ازخود نشان بدهد. آگاه باشید که نحوه‌ی رفتار شما تأثیر خیلی زیادی در طرز پاسخگویی کودک‌تان خواهد داشت. مثلا به جای «ازت میخوام که این‌کار رو انجام بدی.» از جملاتی مانند «بیا با هم‌دیگه این کار رو انجام بدیم.» یا «چطوره این کار رو امتحان کنیم.» استفاده کنید.

برای اینکه کودک‌تان به انجام کار خاصی ترغیب شود، بازی‌های سرگرم‌کننده ترتیب بدهید. مثلا اگر کودک لجبازتان اسباب‌بازی‌هایش را جمع‌وجور نمی‌کند، اول خودتان دست به کار شوید و سپس از او بخواهید که در امرِ مرتب کردن اسباب‌بازی‌ها به‌عنوان دستیار ویژه همراهی‌تان کند. حتی می‌توانید برای اینکه بازیِ مرتب کردن اسباب‌بازی‌ها جذاب‌تر شود، وقت بگیرید و بگویید هرکس که تا پایان زمان تعیین شده اسباب‌بازی‌های بیشتری جمع کرد برنده است. این ترفندهای ساده معمولا جواب می‌دهند و هدف‌شان این است که با کودک خود رفیق شوید.

به او احترام بگذارید

اگر انتظار دارید کودک‌تان به شما و تصمیمات‌تان احترام بگذارد، شما نیز باید به او احترام بگذارید. یادتان باشد که نمی‌توانید با تحمیل قدرت کودک خود را به حرف‌شنوی وادار کنید. چند راهکار ساده برای داشتن یک رابطه‌ی توأم با احترام عبارتند از:

به‌جای امر و نهی کردن به دنبال ایجاد زمینه‌های مشارکت و همیاری باشید؛

اگر چند فرزند دارید باید بین قوانین تربیتی همه‌ی فرزندان‌تان یک ارتباط منطقی و نامتناقض وجود داشته باشد و نیز نباید در اِعمال این قوانین، فقط چون برای خودتان راحت‌تر است سهل‌انگاری کنید؛

هرگز افکار و احساسات کودک‌تان را نادیده نگیرید و با او ابراز هم‌دردی کنید؛

بگذارید کودک‌تان کارهایی را که بدون کمک شما می‌تواند از پسِ انجام‌شان بربیاید خودش انجام بدهد و از اینکه گوشه‌ی کار را بگیرید تا از بار مسئولیتش کم شود بپرهیزید تا به این ترتیب به او نشان بدهید که مورد اعتماد شماست؛

حرف و عمل‌تان باید یکی باشد.

به گفته‌ی بِتسی براون بران (Betsy Brown Braun) در کتاب «تو رئیس من نیستی»، کودکان‌تان همیشه در حال مشاهده‌ی اَعمال و رفتار شما هستند پس همان‌گونه رفتار کنید که دل‌تان می‌خواهد با شما رفتار کنند.

با او مذاکره کنید

گاهی لازم است با کودک خود مذاکره کنید. معمولا بچه‌ها اگر خواسته‌شان محقق نشود کج‌خلقی می‌کنند. اما اگر می‌خواهید کودک لجبازتان حرف‌شنوی داشته باشد، باید بدانید که علت مخالفتش چیست. برای شروع می‌توانید بپرسید: «چیزی باعثِ ناراحتیت شده؟» یا «چیزی می‌خوای؟» تا کودک‌تان به صحبت کردن ترغیب شود. با این رفتار به او نشان می‌دهید که برای خواسته‌هایش احترام قائل هستید. اما هدف مذاکره لزوما این نیست که در نهایت تسلیم خواسته‌های کودک خود شوید، بلکه قرار است نشان بدهید که نسبت به خواسته‌هایش بی‌اعتنا نیستید. مثلا اگر کودک‌تان حاضر نیست شب‌ها در ساعت مقرر بخوابد، به‌جای اجبار کردن بنشینید و با او در مورد ساعت خواب مذاکره کنید و نهایتا ساعتی را در نظر بگیرید که مورد رضایت هر دو طرف‌تان باشد.

از زاویه‌ی دید او به قضیه نگاه کنید

برای اینکه بتوانید علت رفتار لجبازانه‌ی کودک خود را درک کنید، از زاویه‌‌ی دید او به قضیه نگاه کنید. به عبارتی خودتان را به جای کودک‌تان بگذارید و تصور کنید چه چیزی باعث می‌شود که لجبازی نشان بدهید. هرچه کودک خود را کامل‌تر بشناسید، راحت‌تر می‌توانید رگ خوابش را به‌دست بیاورید. مثلا اگر کودک‌تان مایل به انجام تکالیفش نیست، شاید علتش این باشد که از حجم زیاد تکالیفش آشفته شده است و قادر به تمرکز نیست. در چنین مواردی می‌توانید تکالیفش را به بخش‌های کوچک‌تر تقسیم کنید تا بتواند هر بخش را در یک بازه‌ی زمانی کوتاه‌‌تر به انجام برساند و کلافه نشود. همچنین می‌توانید بین تکالیفش زنگ‌تفریح‌های چند دقیقه‌ای در نظر بگیرید تا فشار کمتری به او وارد شود.

محیط منزل را به دور از تشنج نگه دارید

بچه‌ها از طریق تجربه و مشاهده‌ی اَعمال و رفتار اطرافیان‌شان یاد می‌گیرند. اگر آنها والدین خود را همیشه در حال جروبحث ببینند، هیچ عجیب نیست که این رفتار را تقلید کنند. اختلافات زناشویی باعث برهم خوردن آرامش منزل و ایجاد محیطی متشنج می‌شود که روی خلق‌‌وخو و رفتار کودکان تأثیر خواهد گذاشت. مطالعات نشان داده است اختلافات والدین می‌تواند به گوشه‌گیری اجتماعی یا حتی پرخاشگری کودکان منجر شود.

رفتار مثبت او را تقویت کنید

گاهی اوقات والدین به‌قدری از لجبازی کودک خود به سُتوه می‌آیند که دیگر نمی‌دانند چگونه عصبانیت و پرخاشگری او را کنترل کنند. اما اگر بدون فکر وارد عمل شوید، ممکن است ناخواسته رفتار غلطی از خودتان بروز بدهید که لجبازی او را تشدید کند. مثلا اگر کودک‌تان تقریبا به هرچیزی که می‌گویید جوابِ «نه» می‌دهد، باید از خودتان بپرسید که آیا شما نیز زیاد «نه» می‌گویید. اگر به این نتیجه رسیدید که خودتان نیز این کلمه‌ی منفی را زیاد تکرار می‌کنید، پس حواس‌تان باشد که در تقویت رفتار منفی او بی‌تأثیر نبوده‌اید.

سوزان اِستیفلمَن، مشاور ازدواج و خانواده، «بازی بله گفتن» را پیشنهاد می‌کند تا بتوانید پاسخ‌های منفی کودک لجباز خود را به پاسخ‌های مثبت تغییر بدهید. در این بازی سؤالاتی از کودک‌تان بپرسید که احتمالا به آنها پاسخ مثبت خواهد داد: «بستنی دوست داری مگه نه؟»، «دوست داری با اسباب‌بازی‌هات بازی کنی؟»، «دوست داری دایناسورت رو ببینی که داره توی وان حموم شنا می‌کنه؟» و امثال اینها. تقویت پاسخ مثبت باعث می‌شود که کودک‌تان احساس کند حرفش را می‌شنوید و درکش می‌کنید. 2

لجبازی کودکان چگونه تشدید می‌شود؟

علاوه بر موارد بالا، نکات زیر می‌تواند یک کودک قاطع و با اراده را تبدیل به یک کودک لجباز و سرکش کند:

۱. تنبیه کودک لجباز: تنبیه برای انجام ندادن خواسته‌های والدین و یا مجبور کردن او برای انجام خواسته والدین یکی از مهمترین فاکتورهایی است که یک کودک بااراده را تبدیل به یک کودک لجباز می‌کند.

۲. بی‌توجهی، سرسنگین بودن، قهر کردن: روش دیگر برای واداشتن کودک به اجرای خواسته‌های خود، بی‌توجهی، سرسنگین بودن و قهر کردن است. حتی بعضی والدین پا را فراتر نهاده و ضربه کاری نهایی را نیز به کودک می‌زنند و او را تهدید به رفتن می‌کنند. الفی کهن این روش را حتی بدتر از تنبیه دانسته و اثرات آن را بلندمدت‌تر می‌داند، زیرا بد ترین چیز برای کودک محروم شدن از عشق، محبت و توجه مادر و پدر است. این کار مانند آن است که من بدانم شما شدیدا به آب نیازمند هستی و تو را از آن محروم کنم تا شما را مجبور کنم به دستورات من عمل کنی.

۳. بی‌احترامی به کودک: به‌جهت کم بودن سن کودک به نقطه‌نظرات و احساسات او توجه نمی‌کنید و کودک را جدی نمی‌گیرید، دیدگاه خود را در همه مواقع آگاهانه و درست می‌دانید، حتی شما می‌گویید که کودک چه احساسی دارد یا باید چه احساسی داشته باشد، سخنان نیشدار و متلک به کودک می‌گویید، به خواسته‌ها و احساسات کودک بی‌احترامی می‌کنید، به‌دلیل بی‌حوصلگی وسط حرف کودک می‌پرید و خودتان رشته سخن را به‌دست می‌گیرید، کودک و احساس او را تحقیر می‌کنید. مثال‌ها:

«ولش کن الان خودش لوس کرده، خودش خوب میشه»
«چرا می‌گی از برادرت تنفر داری، من می‌دانم که تو برادرت رو خیلی دوست داری»
«بچه است دیگه نمی‌فهمه»

۴. متهم کردن کودک به بد طینتی و لجبازی: دائما به کودک می‌گویید که او کودک لجبازی است و هدفش تنها عصبانی کردن شما است. هنگامی که کودک وسیله خانه را می‌شکند، به‌جای آنکه فکر کنید کودک نیازمند راهنمایی و پرورش است، بدترین انگیزه‌های ممکن را به او نسبت می‌دهید. نگرش شما آن است که احتمالا او می‌خواهد صبر شما را اندازه بگیرد و تا شما را کلافه نکند دست بردار نیست.

شاید کودک نیازمند فضایی برای بازی است، زیرا رشد فیزیکی او این حرکت و جنب و جوش را می‌طلبد، ولی شما همه کارهای او را به گوش به‌فرمان نبودن و لجبازی او نسبت می‌دهید.

۵. اولویت قائل شدن برای نظم و قانون: آنچه در خانه شما بیشترین اهمیت را دارد، نظم و انضباط است و کودک تنها زمانی تایید و محبت شما را دریافت می‌کند که مطابق قوانین و خواسته‌های شما عمل کند. هیچگونه انعطافی در قوانین و خواسته‌های خود در هیچ شرایطی قائل نیستید. به‌طور مثال، اگر پسرخاله همسن کودکتان بعد از مدت‌ها به خانه شما آمده و آنها سخت مشغول بازی با یکدیگر هستند و کودک به شما می‌گوید می‌خواهد کمی دیگر بازی کند، شما در حالیکه می‌توانید انعطاف به‌خرج داده و برای او توضیح دهید که احساس او را درک می‌کنید که چقدر دلش می‌خواهد با پسرخاله‌اش بیشتر بازی کند، قانون خواب در راس ساعت ۱۰ شب را به او یادآوری کرده و او را مجبور به اطاعت می‌کنید. در حالیکه می‌توانستید به او بگویید که امشب استثنا است و او می‌تواند کمی بیشتر بیدار بماند.

۶. پاداش دادن به کودک لجباز: بسیاری از والدین ناآگاهانه به رفتار لجبازی کودک لجباز خود پاداش می‌دهند. وقتی قوانین ناعادلانه و سخت‌گیرانه‌ای برای کودک وضع می‌کنیم و بدون تفکر و به‌دلیل آنکه حوصله فکر کردن و همراهی کردن با درخواست‌های کودک را نداریم به هر خواسته او از روی عادت نه می‌گوییم، با پافشاری و اصرار کودک مواجه می‌شویم. کودک با لجبازی و پافشاری از شما می‌خواهد که به خواست او تن بدهید. شما از پافشاری او خسته می‌شوید و قبول می‌کنید. کودک می‌فهمد که می‌تواند با اصرار و لجبازی به خواسته خود برسد. بار دیگر مطمئناً بیشتر تلاش خواهد کرد تا صبر شما را لبریز کند و به خواسته‌اش برسد. شما با رفتار خود به او آموخته‌اید که اگر می‌خواهد به خواسته‌اش برسد، باید آن را با لجبازی به‌دست آورد زیرا در غیر اینصورت جواب شما منفی است.

نکته: در اغلب موارد مشکل لجبازی کودکان با مشکل بیش فعالی کودک نیز همراه می‌باشد. کودکان سرسخت و لجباز معمولاً بیش فعال نیز می‌باشند. در موارد حاد، نیاز به دارو درمانی می‌باشد. 3

پی نوشت:
1.www.anjomanmaaref.com
2.www.chetor.com
3.www.dr-sanaie.com