۱۳۹۲/۰۶/۲۴
–
۴۹۳۰۹ بازدید
منظور از علم در ایه «رب زدنی علما» چیست؟
در پاسخ به توضیح زیر توجه کنید . فَتَعالَى اللَّهُ الْمَلِکُ الْحَقُّ وَ لا تَعْجَلْ بِالْقُرْآنِ مِنْ قَبْلِ أَنْ یُقْضى إِلَیْکَ وَحْیُهُ وَ قُلْ رَبِّ زِدْنی عِلْماً (طه – 114) پس بلند مرتبه است خداوندى که سلطان حق است، و نسبت به قرآن عجله مکن پیش از آن که وحى آن بر تو تمام شود، و بگو پروردگارا علم مرا افزون کن!
1. از آنجا که گاه پیامبر ص بخاطر عشق به فراگیرى قرآن و حفظ آن براى مردم به هنگام دریافت وحى عجله مى کرد و کاملا مهلت نمى داد تا جبرئیل سخن خود را تمام کند در دنباله این آیه چنین به او تذکر داده مى شود: نسبت به قرآن عجله مکن پیش از آنکه وحى آن تمام شود (وَ لا تَعْجَلْ بِالْقُرْآنِ مِنْ قَبْلِ أَنْ یُقْضى إِلَیْکَ وَحْیُهُ).
و بگو پروردگارا! علم مرا افزون کن (وَ قُلْ رَبِّ زِدْنِی عِلْماً).
از بعضى دیگر از آیات قرآن نیز استفاده مى شود که پیامبر به هنگام نزول وحى شور مخصوصى داشت که سبب مى شد براى دریافت وحى عجله کند مانند لا تُحَرِّکْ بِهِ لِسانَکَ لِتَعْجَلَ بِهِ إِنَّ عَلَیْنا جَمْعَهُ وَ قُرْآنَهُ فَإِذا قَرَأْناهُ فَاتَّبِعْ قُرْآنَهُ
: زبانت را به خاطر عجله به هنگام دریافت وحى حرکت مده، بر ما است که آن را در سینه تو جمع کنیم تا بتوانى آن را تلاوت نمایى، سپس هنگامى که ما آن را بر تو خواندیم از تلاوت آن پیروى کن .
2. از آنجا که نهى از عجله به هنگام دریافت وحى ممکن است این توهم را ایجاد کند که از کسب علم بیشتر، نهى شده بلافاصله با جمله قُلْ رَبِّ زِدْنِی عِلْماً: بگو پروردگارا علم مرا زیاد کن جلو این پندار گرفته شده است، یعنى شتابزدگى درست نیست، ولى تلاش براى افزایش علم لازم است.
3. بعضى از مفسران نیز گفته اند که در جمله اول به پیامبر ص دستور داده شده است که در فهم همه جانبه آیات پیش از تبیین آن در آیات دیگر عجله نکند و در جمله دوم دستور داده شده است که از خدا آگاهى بیشتر نسبت به ابعاد مختلف آیات قرآن بخواهد.
تفسیر نمونه، ج 13، ص: 313
1. از آنجا که گاه پیامبر ص بخاطر عشق به فراگیرى قرآن و حفظ آن براى مردم به هنگام دریافت وحى عجله مى کرد و کاملا مهلت نمى داد تا جبرئیل سخن خود را تمام کند در دنباله این آیه چنین به او تذکر داده مى شود: نسبت به قرآن عجله مکن پیش از آنکه وحى آن تمام شود (وَ لا تَعْجَلْ بِالْقُرْآنِ مِنْ قَبْلِ أَنْ یُقْضى إِلَیْکَ وَحْیُهُ).
و بگو پروردگارا! علم مرا افزون کن (وَ قُلْ رَبِّ زِدْنِی عِلْماً).
از بعضى دیگر از آیات قرآن نیز استفاده مى شود که پیامبر به هنگام نزول وحى شور مخصوصى داشت که سبب مى شد براى دریافت وحى عجله کند مانند لا تُحَرِّکْ بِهِ لِسانَکَ لِتَعْجَلَ بِهِ إِنَّ عَلَیْنا جَمْعَهُ وَ قُرْآنَهُ فَإِذا قَرَأْناهُ فَاتَّبِعْ قُرْآنَهُ
: زبانت را به خاطر عجله به هنگام دریافت وحى حرکت مده، بر ما است که آن را در سینه تو جمع کنیم تا بتوانى آن را تلاوت نمایى، سپس هنگامى که ما آن را بر تو خواندیم از تلاوت آن پیروى کن .
2. از آنجا که نهى از عجله به هنگام دریافت وحى ممکن است این توهم را ایجاد کند که از کسب علم بیشتر، نهى شده بلافاصله با جمله قُلْ رَبِّ زِدْنِی عِلْماً: بگو پروردگارا علم مرا زیاد کن جلو این پندار گرفته شده است، یعنى شتابزدگى درست نیست، ولى تلاش براى افزایش علم لازم است.
3. بعضى از مفسران نیز گفته اند که در جمله اول به پیامبر ص دستور داده شده است که در فهم همه جانبه آیات پیش از تبیین آن در آیات دیگر عجله نکند و در جمله دوم دستور داده شده است که از خدا آگاهى بیشتر نسبت به ابعاد مختلف آیات قرآن بخواهد.
تفسیر نمونه، ج 13، ص: 313