1. با وجود اینکه براساس بند هفتم قطعنامه ۵۹۸ تعیین ابعاد خسارت های وارده و پرداخت غرامت به هیئت کارشناسایی که از سوی دبیر کل سازمان ملل متحد انتخاب می شوند واگذار شده و در اجرای این بند هیأت کارشناسی در خردادماه و آبان ماه ۱۳۷۰ وارد ایران شدند و پس از تعیین ابعاد خسارت های ایران در جنگ تحمیلی تحقیق و بررسی های به عمل آمده را به صورت دو گزارش به دبیر کل سازمان ملل تسلیم نمودند. (منصوری، اسماعیل، بررسی حقوقی -سیاسی تجاورز رژیم عراق به جمهوری اسلامی ایران، تهران، تابان، ص ۱۸۵-۱۸۶) اما متأسفانه به دلیل امتناع رژیم بعث عراق از پرداخت خسارت ها و غرامت به جمهوری اسلامی ایران و سهل انگاری و بی توجهی سازمان ملل و شورای امنیت نسبت به اجرای کامل مفاد قطعنامه ، این بند از قطعنامه به اجرا در نیامد و غرامتی از سوی عراق به عنوان متجاوز جنگی به ایران پرداخت نشد.
در حقیقت از آن جا که مرجع رسمی اجرایی شدن قطعنامه شورای امنیت ، خود همین شوراست واعضای اصلی آن با ایران اسلامی ، دچار چالش هایی بوده و بدین خاطر در پیگیری غرامت ایران از عراق همواره کارشکنی می نمایند از این رو تا کنون اجرای ماده ۷ محقق نشده و ایران نتوانسته است حتی یک دلار از غرامت جنگ ۸ ساله را از کشور متجاوز بگیرد؛ این در حالی است که به دلیل حمایت اعضا دائم شورای امنیت از کویت و اسرائیل ، هر دوی آنها توانستند از محل برنامه نفت در برابر غذا ، غرامت اشغال کویت و موشک پرانی های عراق به اسرائیل را دریافت کنند.
البته در برخورد دوگانه سازمان ملل و شورای امنیت با این دو قضیه جای شگفتی نیست زیرا در جریان تصویب قطعنامه ۵۹۸ از ابتدای جنگ تا سال های پایان جنگ تعلل و کوتاهی نمود و با گذشت نیست هفت سال از شروع جنگ شورای امنیت حاضر شد خواسته های به حق جمهوری اسلامی ایران را در تعیین متجاوز و پرداخت غرامت را در نظر بگیرد که متأسفانه آن هم به اجرا در نیامد.
2. بعد از سرنگونی حزب بعث نیز شرایط کشور عراق تا کنون اجازه مطالبه غرامت از این کشور را نداده است.رئیس پیشین مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس در رابطه با روند دریافت غرامت از دولت عراق اظهار داشت:روی کار آمدن دولت مردمی در عراق که در دوران جنگ با صدام نیز جزو متحدین ایران بودند، روند دریافت غرامت را کندتر میکند. بعضاً وقتی موضوع پرداخت غرامت به ایران مطرح شده،کارشناسان و نخبگان عراقی،به وضع نامناسب کشور و شرایط تحریم اشاره کردهاند و گفتهاند که قادر به پرداخت غرامت نیستیم و با ما مدارا کنید. حتی این موضوع را عنوان میکردند که غرامت را ببخشید. اما جمهوری اسلامی هیچ وقت، موافقت خود را با بخشش غرامت اعلام نکرده و تنها مراعات شرایط خاص کشور عراق را کرده است. (حسین اردستانی، «ایران هیچگاه موافقت خود را با بخشش غرامت جنگ اعلام نکرده است» خبرگزاری ایسنا، (۱۳۹۲)
امیدواریم که با خروج اشغالگران آمریکایی از این کشور و بهتر شدن شرایط این کشور، به زودی زمینه برای پرداخت غرامت کشور ما فراهم گردد.
در حقیقت از آن جا که مرجع رسمی اجرایی شدن قطعنامه شورای امنیت ، خود همین شوراست واعضای اصلی آن با ایران اسلامی ، دچار چالش هایی بوده و بدین خاطر در پیگیری غرامت ایران از عراق همواره کارشکنی می نمایند از این رو تا کنون اجرای ماده ۷ محقق نشده و ایران نتوانسته است حتی یک دلار از غرامت جنگ ۸ ساله را از کشور متجاوز بگیرد؛ این در حالی است که به دلیل حمایت اعضا دائم شورای امنیت از کویت و اسرائیل ، هر دوی آنها توانستند از محل برنامه نفت در برابر غذا ، غرامت اشغال کویت و موشک پرانی های عراق به اسرائیل را دریافت کنند.
البته در برخورد دوگانه سازمان ملل و شورای امنیت با این دو قضیه جای شگفتی نیست زیرا در جریان تصویب قطعنامه ۵۹۸ از ابتدای جنگ تا سال های پایان جنگ تعلل و کوتاهی نمود و با گذشت نیست هفت سال از شروع جنگ شورای امنیت حاضر شد خواسته های به حق جمهوری اسلامی ایران را در تعیین متجاوز و پرداخت غرامت را در نظر بگیرد که متأسفانه آن هم به اجرا در نیامد.
2. بعد از سرنگونی حزب بعث نیز شرایط کشور عراق تا کنون اجازه مطالبه غرامت از این کشور را نداده است.رئیس پیشین مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس در رابطه با روند دریافت غرامت از دولت عراق اظهار داشت:روی کار آمدن دولت مردمی در عراق که در دوران جنگ با صدام نیز جزو متحدین ایران بودند، روند دریافت غرامت را کندتر میکند. بعضاً وقتی موضوع پرداخت غرامت به ایران مطرح شده،کارشناسان و نخبگان عراقی،به وضع نامناسب کشور و شرایط تحریم اشاره کردهاند و گفتهاند که قادر به پرداخت غرامت نیستیم و با ما مدارا کنید. حتی این موضوع را عنوان میکردند که غرامت را ببخشید. اما جمهوری اسلامی هیچ وقت، موافقت خود را با بخشش غرامت اعلام نکرده و تنها مراعات شرایط خاص کشور عراق را کرده است. (حسین اردستانی، «ایران هیچگاه موافقت خود را با بخشش غرامت جنگ اعلام نکرده است» خبرگزاری ایسنا، (۱۳۹۲)
امیدواریم که با خروج اشغالگران آمریکایی از این کشور و بهتر شدن شرایط این کشور، به زودی زمینه برای پرداخت غرامت کشور ما فراهم گردد.