سلامشوهرم از من بچه می‌خواهد، ولی من میگم یکی دیگه بیاریم تو این دنیا که زجر بکشه دست آخرم بره جهنم؟ من خودم چقدرگناه کردم جایگاهم جهنمه چرا یکی دیگر رو جهنمی کنم؟

پرسشگر عزیز و گرامی!
متأسفانه کشورمان ایران در حال حاضر با مشکل جمعیتی روبرو شده است و اگر هشدارهای جدی گرفته نشود ممکن است ایران در چند سال آینده در تله جمعیتی گرفتار شود و مشکلات عدیده ای به وجود آید؛ بنابراین شما ابتدا باید نگرشان را نسبت به این موضوع کامل کنید. متأسفانه نگرش شما نسبت به آخرت هم کامل نیست و هر گناهکاری جایگاهش در جهنم نیست؛ خصوصاً اینکه این همه فرصت توبه و جبران در این دنیا وجود دارد؛ ضمن اینکه شما وظیفه فرزندآوری و تربیت نیکو آنها دارید، اما اگر آنها درست تربیت نشوند و یا به دلایل دیگر به انحراف بروند ربطی به شما ندارد.
اگرچه می پذیریم که بچه دار شدن در عین فقر و نداری مشکلاتی برای مادر و پدر و فرزندان دارد، اما در جهان بینی اسلامی ما توکل بر خداوند و اطمینان به گشایش الهی و اینکه «هر آن کس که دندان دهد نان دهد» ما را از بچه دار شدن نمی ترساند؛ لذا بهتر است به خاطر مسایل مالی در مقابل بچه دار شدن مقاومت بخرج ندهید. پدران و مادران ما هم در شرایط بدتری بچه دار شدند.
در حال حاضر، باتوجه به کاهش نرخ باروری و فرزندآوری و نیز در آینده کشورمان با مشکل پیری جمعیت و مشکلات ناشی از آن روبرو خواهد شد؛ از این روی اگر زنان ایرانی برای رضای خدا فرزند بیاورند، حتی در وضعیت بد اقتصادی و مشکلات ناشی از فرزندپروری مأجور خواهند بود و با برخورداری کشورمان به نیروهای جوان و مولد به تدریج چرخ اقتصادی کشورمان بهتر خواهد چرخید. شما نیز بهتر است بهانه جویی های بر مورد را کنار بگذارید و در این عرصه تلاش نمایید.
رهبر معظم انقلاب در این زمینه می فرمایند: «بعضی‌ها می‌گویند که شما می‌گویید فرزند زیاد [داشته باشید]، خب اگر [فرزندان] زیاد شدند در خانه، تربیتشان نمی‌توانیم بکنیم؛ این حرف غلط است. تربیت فرزندان، تربیت تک‌تک فرزندان نیست، تربیت محیط خانواده است. محیط خانواده که خوب بود، چه بچّه یکی باشد چه پنج‌تا باشد، فرقی نمی‌کند، خوب تربیت می‌شوند. به‌طور طبیعی، به‌طور غالب خوب تربیت می‌شوند».
به هر حال باتوجه به اینکه در ایران نرخ باروری به شدت کاهش یافته است و مسئولان نظام احساس خطر می کنند، لزوم فرزندآوری اولویت اول کشور است تا از بروز فاجعه در آینده پیگیری به عمل آید.
به طور کلی در اسلام، فرزندآوری و فزونی جمعیت مسلمانان فی‌نفسه ارزشمند و امری مطلوب است. در روایات فرزندان در دنیا مایه زینت، (1) استعانت، قدرت و امداد (2) و در آخرت نیز مایة مباهات پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله)، (3) نعمتی از نعمت‌های الهی و گلی از گل‌های بهشت (4)، یار و مددکار انسان (5)، سبب آمرزش و شفیع والدین در حیات اخروی (6)، معرفی شده است. این توصیه‌ها، به روشنی گویای ارزشمندی فرزندآوری و تکثیر نسل و فزونی جمعیت مسلمانان خصوصاً شیعیان است.
علاوه بر این، در اسلام سقط جنین، فرزندکشی و جلوگیری از بارداری نکوهش شده است. در قرآن‌کریم فرزندکشی و امتناع از فرزنددار شدن، به دلیل ترس از فقر مورد نکوهش قرار گرفته است. (7) این امر دلیل روشنی بر تقبیح و نکوهش کنترل موالید و سقط جنین و یا جلوگیری از بارداری است. همچنین روایاتی به صراحت بیان می‌کنند که ترس از رسیدن رزق و روزی، نباید مانع از ازدواج و فرزندآوری شود؛ (8) زیرا خداوند روزی همگان را ضمانت کرده است.
در فرهنگ دینی و قرآنی، فرزندآوری و بچه‌دار شدن آن قدر اهمیت دارد که انبیاء و اولیای الهی برای بچه‌دار شدن دست به دعا می‌داشتند و از خداوند رحمان بارها طلب فرزند می‌کردند.
«فَهَبْ لی مِنْ لَدُنْکَ وَلِیًّا یَرِثُنی وَ یَرِثُ مِنْ آلِ یَعْقُوب». (9) دعای حضرت زکریا (علیه‌السلام): «هُنالِکَ دَعا زَکَرِیَّا رَبَّهُ قالَ رَبِّ هَبْ لی مِنْ لَدُنْکَ ذُرِّیَّةً طَیِّبَةً إِنَّکَ سَمیعُ الدُّعاءِ». (10)
بچه را باید از خدا خواست و برخی پیامبران که بچه نداشتند از خدا می‌خواستند و دعا می‌کردند. اولاد و نسل چیزی است که پیامبران و اولیای خدا هم به خاطر آن به زانو در می‌آمدند.
بعد قرآن می‌گوید: «وَ اجْعَلْهُ رَبِّ رَضِیًّا» (11)؛ یعنی نه هر بچه‌ای، بلکه بچه‌ای می‌خواهم که مورد رضایت تو باشد یا داریم که می‌گوید: «وَ أَصْلِحْ لی فی ذُرِّیَّتی» (12)؛ یعنی بچه و ذریة اصلاح شده، می‌خواهم.
در روایتی آمده است: یک روز حسن بصری که در دوران امام سجاد (علیه‌السلام) می‌زیست، می‌گفت: بچه چیز نحسی است برای اینکه زنده‌اش بار و زحمت است و مرگش غصه و ناراحتی است. امام زین العابدین (علیه‌السلام) این مطلب را شنیدند و فرمودند: خوب این نظر، نظر حسن بصری است. «کَذَبَ وَ اللَّهِ نِعْمَ الشَّیْ ءُ الْوَلَدُ إِنْ عَاشَ فَدَعَّاءٌ حَاضِرٌ وَ إِنْ مَاتَ فَشَفِیعٌ سَابِقٌ» (13)؛ «به خدا قسم دروغ می‌‌‌گوید، فرزند چیز خوبی است؛ زنده باشد یک دعایی است و اگر بمیرد و از دنیا برود روز قیامت پدر و مادرش را شفاعت می‌‌‌کند».
از نظر قرآن و اسلام، ازدواج نوعی عبادت محسوب می‌گردد و بچه که ثمره ازدواج است ذخیرة قیامت برای پدر و مادر معرفی شده است. بچه نشانة سعادت انسان و تحفه و هدیة الهی است. امام صادق (علیه‌السلام) می‌فرماید: «مِیرَاثُ اللَّهِ مِنْ عَبْدِهِ الْمُؤْمِنِ الْوَلَدُ الصَّالِحُ یَسْتَغْفِرُ لَهُ» (14)؛ «ارث خداوند به بنده مؤمن‌اش، فرزند صالحی است که برای وی استغفار کند». ارثی که خدا به انسان مؤمن می‌دهد بچه خوب است. بچة خوب ارث خداست. همان طور که پدر برای بچه‌اش ارث می‌گذارد و مادر برای دخترش، خدا می‌گوید: من برای شما ارث گذاشته ام، ارث خدا اولاد صالح است.
رسول گرامی اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) می‌فرمایند: «مِنْ سَعَادَةِ الْمَرْءِ الْخُلَطَاءُ الصَّالِحُونَ وَ الْوَلَدُ الْبَارُّ» (15)؛ «از سعادت انسان این است که بچة نیکو داشته باشد. آن حضرت باز می‌فرماید: «الْوَلَدُ الصَّالِحُ رَیْحَانَةٌ مِنَ اللَّهِ قَسَمَهَا بَیْنَ عِبَادِه» (16)؛ «بچة خوب لطفی است، گلی است که خدا به بندة خوبش می‌دهد». امام حسن عسکری (علیه‌السلام) می‌خواست برای کسی دعا کند، فرمود: «اللَّهُمَّ ارْزُقْهُ وَلَداً یَکُونُ لَهُ عَضُداً» (17)؛ «خدایا به او بچه‌ای روزی کن که بازوی زندگی‌اش باشد».
فرزند سبب ازدیاد روزی و موجب خیر و برکت برای پدر و مادر است؛ روزی حضرت عیسی(علیه‌السلام) از کنار قبری می‌گذشت، دید که صاحب قبر عذاب می‌شود. از جانب خدا پیام آمد که ما عذاب را از او برداشتیم. پرسید: چرا عذاب را برداشتید؟ پیام آمد: این فردی که در قبر است به خاطر عمل زشتش در عالم برزخ عذاب می‌شد ولی او بچه‌ای داشت که او به یتیمی کمک کرد و جاده‌ای را صاف کرد جایی را روشن کرد و محلی را تمیز کرد و ما به همین خاطر عذاب را از پدرش برداشتیم. پس معلوم می‌شود که صدقات و کارهای خیری که بچه انسان انجام می‌دهد، باعث برداشته شدن عذاب از پدر و مادر او می‌شود.
امام صادق (علیه‌السلام) می‌فرماید: «إِنِّی کُنْتُ زَاهِداً فِی الْوَلَدِ حَتَّى وَقَفْتُ بِعَرَفَةَ فَإِذَا إِلَى جَنْبِی غُلَامٌ شَابٌّ یَدْعُو وَ یَبْکِی وَ یَقُولُ یَا رَبِّ وَالِدَیَّ وَالِدَیَّ فَرَغَّبَنِی فِی الْوَلَدِ حِینَ سَمِعْتُ ذَلِکَ» (18)؛ «من علاقه‌اى به داشتن فرزند نداشتم تا اینکه روزى در عرفه جوانى را در کنار خود دیدم که دعا مى کرد و مى گریست و مى گفت: خدایا! پدر و مادرم، پدر و مادرم. از آن موقع که این را شنیدم به داشتن فرزند علاقه‌مند شدم».
باتوجه به آنچه گذشت، فرزندآوری یکی از نعمات الهی است که زنده و مرده‌اش برکات و ارزش زیادی در زندگی انسان دارد؛ بنابراین توصیه می شود در خصوص این گونه مطالب فکر کنید تا در این برهه از زمان عاقلانه ترین تصمیم را بگیرید.
شما هرگز نباید به خاطر دلایل موهوم و غیر منطقی خویشتن را از این نعمت الهی محروم کنید؛ بلکه باید مسیر زندگی خویش را طوری هموار سازد تا خداوند فرزندان نیکویی مجدداً به شما عطا کند و شما در سایه آن فرزندان موجبات جلب بیشتر روزی الهی را برای خویش فراهم آورید. مطمئن باشید تمام درد و رنج، سختی و مشقتی که در خصوص تربیت فرزند و مراقبت و نگهداری از آنها و تأمین هزینه‌ها متحمل می‌شوید، بی‌اجر و پاداش نیست و می توانید با تربیت و تحمیل نیروی فعال به جامعه منشأ خیرات و برکات فراوانی گردید که کارهای دیگر چنین ثمراتی را به همراه ندارد.
پی‌نوشت‌ها:
1. «الْمَالُ وَالْبَنُونَ زِینَةُ الْحَیاةِ الدُّنْیا وَالْبَاقِیاتُ الصَّالِحَاتُ خَیرٌ عِندَ رَبِّکَ ثَوَابًا وَخَیرٌ أَمَلًا» (کهف، آیه 46).
2. «وَیمْدِدْکُمْ بِأَمْوَالٍ وَبَنِینَ وَیجْعَل لَّکُمْ جَنَّاتٍ وَیجْعَل لَّکُمْ أَنْهَارًا» (نوح، آیه 12).
3. «أَ مَا عَلِمْتُمْ أَنِّی أُبَاهِی بِکُمُ الْأُمَمَ- یوْمَ الْقِیامَةِ حَتَّى بِالسِّقْطِ..» (کلینی، محمدبن یعقوب، اصول کافی، ج5، تهران، دارالکتب الاسلامیه، 1375، ص334).
4. «الْوَلَدُ الصَّالِحُ رَیحَانَةٌ مِنَ اللَّهِ قَسَمَهَا بَینَ عِبَادِه » (کلینی، محمدبن یعقوب، اصول کافی، ج6، ص2).
5. «وَیمْدِدْکُمْ بِأَمْوَالٍ وَبَنِینَ وَیجْعَل لَّکُمْ جَنَّاتٍ وَیجْعَل لَّکُمْ أَنْهَارًا» (نوح، آیه 12).
6. «أَوْلَادَ الْمُسْلِمِینَ مَوْسُومُونَ عِنْدَ اللَّهِ شَافِعٌ وَ مُشَفَّعٌ …» (حر عاملی، محمدبن حسن، وسائل الشیعة، قم : مؤسسة آل البیت علیهم السلام، 1409ق، ج21 ص355).
7. «وَ لا تَقْتُلُوا أَوْلادَکُمْ خَشْیةَ إِمْلاقٍ نَحْنُ نَرْزُقُهُمْ وَ إِیاکُمْ، إِنَّ قَتْلَهُمْ کانَ خِطْأً کَبِیراً» (اسراء، آیه31).
8. «کتبت إلى أبی الحسن (ع): إنّی اجتنبت طلب الولد منذ خمس سنین، و ذلک أنّ أهلی کرهت ذلک، و قالت: إنّه یشتدّ علَی تربیتهم لقلّة الشی‌ء، فما ترى؟ فکتب (ع) إلَی: «اطلب الولد، فإنّ اللّه یرزقهم» (حر عاملی، محمدبن حسن، وسائل الشیعة، قم : مؤسسة آل البیت علیهم السلام، 1409ق، ج21، ص355).
9. مریم(19)، آیه 5 و 6.
10. آل‌عمران(3)، آیه 38.
11. مریم(19)، آیه 6.
12. احقاف(46)، آیه 15.
13. مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى، بحارالأنوار، بیروت : دار إحیاء التراث العربی، 1403ق، ج79، ص132.
14. شیخ صدوق، ابن بابویه، محمد بن على، من لا یحضره الفقیه، قم : دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1413ق ، ج3، ص481.
15. بحارالأنوار، ج100، ص86.
16. حر عاملى، محمد بن حسن ، وسائل الشیعة، قم : مؤسسة آل البیت علیهم السلام، 1409ق، ج21، ص358.
17. بحارالأنوار، ج51، ص162.
18. وسائل الشیعة، ج21، ص355.