از قرن سوم تاکنون فقه یک حیات مستمر داشته و هرگز قطع نشده است. حوزه های فقهی بدون وقفه در این یازده قرن و نیم دایر بوده است. رابطه استاد و شاگردی در همة این مدت هرگز قطع نشده است. اگر فی المثل از استاد بزرگوار مرحوم آیةالله بروجردی شروع کنیم می‎توانیم سلسله اساتید فقهی ایشان را تا عصر ائمه اطهار به طور مسلسل بیان نماییم. چنین حیات متسلسل و متداوم یازده قرن و نیمی ظاهراً در هیچ تمدن و فرهنگ دیگر غیر از تمدن و فرهنگ اسلامی وجود ندارد. استمرار فرهنگی به معنی واقعی ـ که یک روح و یک حیات ، بدون هیچ وقفه و انقطاع ، طبقات منظم و مرتب و متوالی را در قرونی این چنین دراز مدت به یکدیگر پیوند دهد و یک روح بر همه حاکم باشد ـ جز در تمدن و فرهنگ اسلامی نتوان یافت. در تمدن و فرهنگهای دیگر، ما به سوابق طولانی تری احیاناً بر می خوریم ولی با وقفه ها و بریدگیها و انقطاعها.
این که قرن سوم را که مقارن با غیبت صغراست مبدا قرار دادیم، نه بدان جهت است که حیات فقه شیعه از قرن سوم آغاز می شود، بلکه بدان جهت است که قبل از آن عصر، عصر حضور ائمه اطهار است و فقهای شیعه تحت الشعاع ائمه‎اند و استقلالی ندارند، و الّا آغاز اجتهاد و فقاهت درمیان شیعه و آغاز تالیف کتاب فقهی به عهد صحابه می رسد. اولین کتاب را، علی بن ابی رافع (برادر عبید الله بن ابی رافع)، کاتب و خزانه دار امیرالمومنین(ع) در زمان خلافت آن حضرت نوشته است.
مجموعه آثار شهید مطهری ج20ـ آشنایی با علوم اسلامی(فقه).